Poprawa współczynnika mocy
Współczynnik Mocy= cosϕ
ϕ- kąt przesunięcia fazowego między napięciem a prądem
Schemat zastępczy najczęściej występującej grupy odbiorników energii elektrycznej to obwód złożony z rezystora R i cewki L.
środki poprawy wsp. Mocy:
-Naturalne (właściwy dobór mocy silników asynchronicznych, wyłączanie silników, spawarek, transformatorów itp. Pracujących na biegu jałowym),
-Sztuczne (kompensacja mocy biernej indukcyjności przez równoległe włączenie do odbiorników indukcyjnych urządzenia pobierającego moc bierną pojemnościową. Kondensator lub kompensator asynchroniczny),
I1- Prąd pobierany
I1cz- składowa czynna
I1b- składowa bierna
Ik- prąd bierny pojemnościowy pobierany przez kondensator
k = jωC ∖ n
Pomiar mocy czynnej.
- Układ jednofazowy
-układ 3 fazowy czteroprzewodowy
Moc czynna jest sumą z 3 watomierzy
-układ 3 fazowy symetryczny
Jeden watomierz podłączony jak wyżej, obojętnie do której fazy, moc mnożymy razy 3
-układ trójprzewodowy
Wskazania watomierzy dodajemy. Jeżeli wskazówka watomierza odchyla się w przeciwną stronę należy przełączyć jego zaciski prądowe lub napięciowe i traktować wskazania jako ujemne.
Schemat zastępczy transformatora w stanie jałowym
IFe- Prąd związany ze stratami w rdzeniu
Iµ- Prąd magnesujący
Io- Całkowity prąd stanu jałowego
o = Fe + μ
E1- Siła elektromotoryczna obw. Pierwotnego
RFe- Rezystancja odwzorowują straty mocy w rdzeniu
Xµ- Reaktancja główna transformatora
U1- Napięcie zasilające obw. Pierwotny
Schemat zastępczy transformatora w stanie obciążonym
IFe- Prąd związany ze stratami w rdzeniu
Iµ- Prąd magnesujący
Io- Prąd stanu jałowego
RFe- Rezystancja odwzorowują straty mocy w rdzeniu
Xµ- Reaktancja główna transformatora
Zodb- impedancja odbiornika
ϑ- przekładnia transformatora
I1- Prąd obwodu pierwotnego 1 = 0 + 2′
E1- Siła elektromotoryczna obw. Pierwotnego
U1- Napięcie zasilające obw. Pierwotny
I2- Prąd obwodu wtórnego
E2- Siła elektromotoryczna obw. wtórnego
U2- Napięcie zasilające obw. wtórny
Symbole oznaczone prim- wielkości występujące w obw. Wtórnym przeliczone na stronę uzwojenia pierwotnego
Schemat zastępczy transformatora w stanie zwarcia
R1 R2- rezystancje uzwojeń
X1 X2- reaktancje rozproszeniowe
I1n- prąd znamionowy
U2- napięcie zwarcia
U1n- napięcie znamionowe
E1- Siła elektromotoryczna obw. Pierwotnego
Symbole oznaczone prim- wielkości występujące w obw. Wtórnym przeliczone na stronę uzwojenia pierwotnego
Straty mocy w transformatorach
Straty mocy czynnej można w przybliżeniu ograniczyć do strat mocy w rdzeniu ΔPFe oraz strat mocy w uzwojeniu ΔPCu .
ΔPFe=Ph+Pw
ΔPh- straty histerezowe związane z cykliczny przemagnesowywaniem rdzenia
Ph=khBm2f
kh- współczynnik proporcjonalności zależny od materiału rdzenia
Bm- amplituda indukcji magnetycznej
f- częstotliwość prądu
ΔPw- straty może związane z indukowaniem się i przepływaniem prądów wirowych
Aby je ograniczyć:
-rdzenie wykonuje się z wielu cienkich blach odizolowanych od siebie
-blachy wykonuje się ze stali zawierającej dużo krzemu co znacznie zwiększa rezystywność
$$\mathbf{}\mathbf{P}_{\mathbf{w}}\mathbf{=}\mathbf{k}_{\mathbf{w}}\frac{\mathbf{B}_{\mathbf{m}}^{\mathbf{2}}\mathbf{f}^{\mathbf{2}}\mathbf{d}^{\mathbf{2}}}{\mathbf{\rho}}$$
kw- współczynnik proporcjonalności zależny od materiału rdzenia
d- grubość blach
Bm- amplituda indukcji magnetycznej
f- częstotliwość prądu
d- grubość blach
ρ- rezystywność blach
Straty mocy w uzwojeniach związane są z przepływem prądów przez uzwojenia pierwotne (indeks 1) oraz wtórne (indeks 2)
PCu=I12R1+I22R2
Zasada działania silnika indukcyjnego
Zasadę tą można przedstawić na uproszczonym modelu silnika, złożonym ze stojana, w którym układ cewek zasilany z sieci trójfazowej wytwarza pole magnetyczne wirujące, i wirnika którym jest przymocowana do ułożyskowej osi ruchomej cewka mająca uzwojenie zwarte. Symbolicznie przedstawiona jako cewka o jednym zwoju – ramka. Gdy pole magnetyczne wirujące z prędkością kątową ωp zbliża się z prędkością liniową vp do początkowo nieruchomej ramki, wskutek zmiany tego pola magnetycznego w prętach ramki równoległych do osi obrotu indukują się siły elektromotoryczne. Pole przecina pręty ramki z prędkością vp, więc wartość chwilowa siły elektromotorycznej indukowanej w pręcia ramki równoległym do obrotu:
e = Blv
B- wartość indukcji magnetycznej
l- długość pręta równoległego do osi
v- względna prędkość pręta ramki
Kierunek i zwrot siły F można wyznaczyć z reguły prawej dłoni, jednak aby użyć reguły należy zmienić układ odniesienia zakładając że poruszamy się razem z polem magnetycznym. Dłoń układamy tak, że linie pola magnetycznego wchodzą do niej a kciuk ustawiony prostopadle do wyprostowanych palców wskazuje kierunek i zwrot ruchu pręta v (przeciwnego do vp).4 wyprostowane palce wskazują zwrot i kierunek siły elektromotorycznej indukowanej w pręcie równoległym do osi obrotu (na rysunku X- wektor zwrócony do kartki, ●- wektor zwrócony od kartki).
Siła powoduje że w zamkniętej ramce płynie prąd elektryczny (i). Powoduje on, że na każdy pręt działa zgodnie z prawem Ampere’a siła elektrodynamiczna:
F = Bil
B- wartość indukcji magnetycznej
i- prąd indukowany w ramce
l- długość pręta równoległego do osi
Kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej wyznacza się z reguły lewej dłoni. Linie pola magnetycznego wchodzą do dłoni, cztery palce wskazują kierunek płynącego prądu w pręcie a kciuk ustawiony prostopadle do palców wskazuje zwrot i kierunek siły elektrodynamicznej.
Budowa silnika indukcyjnego
Silnik składa się z części mechanicznej- stojana i wirnika. Rdzeń magnetyczny stojana umieszczony jest w kadłubie stalowym żeliwnym lub aluminiowym. Jest wykonany w kształcie pierścienia z pakietu blach ferromagnetycznych odizolowanych od siebie. Na wewnętrznej powierzchni pierścienia znajdują się symetrycznie rozmieszczone żłobki w których znajdują się cewki wytwarzające wirujące pole magnetyczne. Rdzeń wirnika ma kształt walca wykonanego z pakietu blach ferromagnetycznych odizolowanych od siebie. Na powierzchni walca wzdłuż wału znajdują się żłobki w których w silniku pierścieniowym umieszczone są cewki trójfazowe których końce połączone są z trzema pierścieniami ślizgowymi umieszczonymi na wale, są one odizolowane od siebie i od wału. Do pierścieni przylegają szczotki połączone z zaciskami na tabliczce zaciskowej silnika. Umożliwia to włączenie do obwodu wirnika urządzeń rozruchowych i regulacyjnych. W silniku klatkowym w żłobkach rdzenia wirnika znajdują się pręty zwarte pierścieniami czołowymi. Zazwyczaj nie są one izolowane od rdzenia.
Prawo Coulomba
Siła F oddziaływania dwóch ładunków punktowych
$$\mathbf{F =}\frac{\mathbf{Q}_{\mathbf{1}}\mathbf{Q}_{\mathbf{2}}}{\mathbf{4}\mathbf{\text{πε}}\mathbf{r}^{\mathbf{2}}}$$
Q1, Q2- ładunki punktowe [C]- Kulomb
r- odległość ładunków od siebie [m]
ε- przenikalność elektryczna ośrodka
ε=εrε0
εr- względna przenikalność elektryczna ośrodka
ε0- przenikalność elektryczna próżni
Siła elektrodynamiczna
Działa na przewodnik w polu magnetycznym
F = BIlsinα
B- indukcja magnetyczna
I- natężenie prądu
l- długość przewodnika
α- kąt między kierunkiem przepływy prądu a kierunkiem linii pola magnetycznego
Kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej określa reguła lewej dłoni