Zadanie
Wielkość sprzedaży wędzisk spinningowych (w szt.) u jednego przedstawiciela firmy Shimano na Dolny Śląsk w poszczególnych półroczach lat 1991-1996 w województwie wrocławskim kształtowały się następująco:
105 115 118 129 128 130 139 141 146 156 160 164
Przyjmując, że q latach 1997-1998 czynniki i ich oddziaływanie kształtujące wielkość sprzedaży nie ulegną zmianie, należy wyznaczyć prognozy punktowe i przedziałowe sprzedaży wędzisk na trzy kolejne półrocza. Przedstawiciel firmy Shimano postawił warunki:
-prognoza może być obarczona błędem względnym co najwyżej 4%
-wiarygodność prognozy przedziałowej ma wynosić 95%
Rozwiązanie
W badanym szeregu występuje składowa systematyczna w postaci trendu oraz wahań przypadkowych.
Parametry linii trendu oszacowano KMNK.
,
|
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
t | y | |||||
1 | 105 | 108 | 9 | 779,3403 | 955,8403 | |
2 | 115 | 113,1 | 3,61 | 520,6003 | 437,5069 | |
3 | 118 | 118,2 | 0,04 | 313,8803 | 321,0069 | |
4 | 129 | 123,3 | 32,49 | 159,1803 | 47,84028 | |
5 | 128 | 128,4 | 0,16 | 56,50028 | 62,67361 | |
6 | 130 | 133,5 | 12,25 | 5,840278 | 35,00694 | |
7 | 139 | 138,6 | 0,16 | 7,200278 | 9,506944 | |
8 | 141 | 143,7 | 7,29 | 60,58028 | 25,84028 | |
9 | 146 | 148,8 | 7,84 | 165,9803 | 101,6736 | |
10 | 156 | 153,9 | 4,41 | 323,4003 | 403,3403 | |
11 | 160 | 159 | 1 | 532,8403 | 580,0069 | |
12 | 164 | 164,1 | 0,01 | 794,3003 | 788,6736 | |
średnia | 135,9167 | suma | 78,26 | 3719,643 | 3797,903 |
W latach 1991-1996 sprzedaż wędzisk spinningowych wzrastała przeciętnie na półrocze o 5,1 sztuk. Dopasowanie linii trendu do danych empirycznych było bardzo dobre, oszacowany model bowiem w 98% wyjaśnił zmienność wielkości sprzedaży. Przeciętne odchylenie wartości empirycznych od linii trendu wynosiło 2,8 sztuk.
Prognoza punktowa:
Błędy ex ante:
Względne błędy ex ante:
Wszystkie otrzymane błędy względne są mniejsze od z góry zadanego (4%), zatem prognozy są dopuszczalne .
Prognoza przedziałowa
T=13:
[169-2,228*3,28; 169+2,228*3,28]
[162;176]
Odbiorca uznał prognozę za przydatną, że w okresie 13 z p-stwem 95% sprzeda od 162 do 176 sztuk wędzisk.
Analogicznie dla T=14, 15
Zadanie 2
W 1993 r. obliczono prognozy określające udział dróg krajowych o zadowalającym stanie technicznym (w %) w całości dróg krajowych w Polsce (zmienna ) dla lat 1994 – 1996. Były one równe, odpowiednio (dane umowne): , i . Po upływie lat, dla których obliczono prognozy okazało się, że zmienna prognozowana przyjęła następujące wartości:
Rok | 1994 | 1995 | 1996 |
---|---|---|---|
20 | 27 | 27 |
Źródło: „Wprost” nr 13, 1999.
Oblicz i zinterpretuj wartości poznanych mierników dokładności predykcji ex post.
Zadanie 3
Analizie poddano półroczną sprzedaż w latach 1997-2011 (w tys. euro) części zamiennych do ciągników produkowanych przez pewną szwedzką firmę. Na podstawie danych zawartych w tabeli proszę wyznaczyć (analitycznie) wskaźniki sezonowe oraz absolutne wielkości odchyleń sezonowych gl(t). Uzyskane wyniki proszę zinterpretować.
Obliczenia cząstkowe
Suma wartości empirycznych |
Suma wartości teoretycznych z modelu trendu liniowego |
Suma wartości empirycznych bez uwzględnienia pierwszej i ostatniej obserwacji |
Suma wartości wygładzonych średnią ruchomą | Sl | Slv | gl(t) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Yt |
$${\hat{Y}}_{t}$$ |
Yt |
$${\overset{\check{}}{Y}}_{t}$$ |
||||
I półrocze | 9516 | 12429,14 | 9223 | 11965 | |||
II półrocze | 15679 | 12765,86 | 14478 | 11680 | |||