Leki przeciw pierwotniakowe - preparaty, których aktywność jest skierowana przeciw pierwotniakom chorobotwórczym wywołującym m.in.: malarię (zimnicę), śpiączkę, leiszmaniozę czy lambliozę, rzęsistkowicę i toksoplazmozę.

Leki przeciw malarii:

• Chinina

  • alkaloid z kory drzewa chinowego (jest to najstarszy z leków)

  • stosowana w ostrych napadach (razem z doksycykliną lub meflochiną)

  • ma liczne działania niepożądane

• Meflochina oraz Chlorochina (Arechin)

  • ma działanie syntetyczne

  • obecnie najszerzej stosowane, hamują rozkład hemoglobiny

  • stosowana również w pełzakowicy czy lambliozie

  • posiada liczne przeciwwskazania oraz liczne działania niepożądane

  • leki te uczulają na promieniowanie UV

• Hydroksychinina

• Amodiachina

  • posiada mniejsza toksyczność

  • działa też na inne pierwotniaki

• Halofantryna stosowana wobec wszystkich rodzajów, ale głównie w zimnicy tropikalnej

• Proguanil jest to prolek dla cykloguanilu, zwalcza postacie pozakrwinkowe i ponadto sporozoity

• Pirymetamina (pochodna pirydowa)

  • silne działanie p/malarycznie

  • stosowana w skojarzeniu z innymi lekami (sulfonamidami)

  • zwalcza również postacie pozakrwinkowe

  • posiada liczne przeciwskazania

  • Prepararty: Daraprim, Maloprim

Trichomonas vaginalis - Rzęsistek pochwowy (wywołuje rzęsistkowicę)

Giardia lamblia - Lamblia jelitowa (wywołuje lambliozę)

• Leczenie wiciowców:

  • Pochodne 5-nitroimidiazolu (grupa nitrowa w warunkach fizjologicznych ulega redukcji na aminową i w tej formie reaguje z kwasami nukleinowymi – powodujące rozerwanie DNA i śmierć komórki pierwotniaka)

    • metronidazol - podstawowy

    • nimorazol , klotrimazol

    • ornidazol, seknidazol

    • tinidazol

  • Pochodne 5-nitrofuranu:

    • furazolidon

    • nifuratel (Macmiror)

    • nifurtimoks

  • Leczenie rzęsistkowicy:

    • Miejscowo

    • Miejscowo i ogólnie

    • Ważne leczenie obojga partnerów!

Leki przeciw robacze:

• Mają na celu porażenie układu nerwowego lub mięśniowego pasożyta lub wywołanie gwałtownych skurczów ich mięśniówki, co powoduje odczepienie się robaków od ścian przewodu pokarmowego

• Stosuje się zwykle na opróżniony przewód pokarmowy , rano na czczo

• W przeddzień podania leku stosuje się silny środek przeczyszczający.

• Są toksyczne dla organizmu żywiciela

• Stosuje się tylko w rozpoznanych przypadkach

• Nie wolno stosować w ciąży ani osobom osłabionym

Leczenie tasiemczyc:

• Niklozamid (Yomesan)

  • Pochodna kwasu chlorosalicylowego

  • Powoduje blokowanie cyklu kwasu cytrynowego, gromadzenie kwasu mlekowego i śmierć pasożyta

  • Nie działa na jaja ani na larwy

  • W trakcie leczenia nie wolno pić alkoholu!!!

  • Nie wolno podawać leku kobietom w ciąży

  • Jest skuteczny także w leczeniu owsicy