III ŚWIADCZENIE (ZOBOWIĄZANIE) PIENIĘŻNE

• OGÓLNIE

1. ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE MOŻE WYSTĘPOWAĆ JAKO

   1. świadczenie główne 1 ze stron, np. świadczenie kredytowe

   2. świadczenie będące odpłatą za świadczenie główne - nabycie dóbr i usług (np. przy sprzedaży)

   3. świadczenie wtórne – świadczenie pieniężne ma zastąpić świadczenie pierwotne, np.

      1. dłużnik jest zobowiązany wydać określoną rzecz, która ulega utracie dłużnik zobowiązany jest wydać wartość tej rzeczy

2. PRZEDMIOT ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNEGO – suma jednostek pieniężnych

   1. wartość jednostek pieniężnych

      1. nominalna

         1. wartość nadana przez państwo i wyrażona na pieniądzu w odpowiednim napisie lub znaku

      2. wewnętrzna

         1. wartość materiału z którego pieniądz jest zrobiony

         2. ma znaczenie przy pieniądzu kruszcowym

      3. kursowa

         1. wartość przyznana pieniądzu w relacji do innych walut

         2. relatywna i zmienna

      4. nabywcza

         1. wartość przyznawana pieniądzu w obrocie ze względu na siłę nabywczą pieniądza w stosunku do innych dóbr majątkowych

         2. ilość towarów i usług jaką można nabyć w danym momencie za jednostkę pieniężną

         3. może dojść do konfliktu między wierzycielem a dłużnikiem, np.

            1. pożyczka, spłata po 3 latach, ze względu na inflację wartość nabywcza pieniądza w tym czasie zmniejszyła się o 1/3

            2. wierzyciel traci

            3. dłużnik wzbogaca się

3. ZOBOWIĄZANIE PIENIĘŻNE – zobowiązanie, w którym występuje świadczenie pieniężne

   1. polega na zapłacie określonej sumy jednostek pieniężnych – nie ma znaczenia jakimi znakami pieniężnymi zapłacono

   2. zobowiązanie pieniężne sensu stricto - przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna

4. ZOBOWIĄZANIE NIEPIENIĘŻNE ZE ŚWIADCZENIEM PIENIĘŻNYM

   1. świadczenia pieniężne sensu largo – od początku chodzi o coś innego niż pieniądze np.

      1. świadczenie alimentacyjne – chodzi o dostarczenie środków utrzymania

      2. świadczenie odszkodowawcze – chodzi o naprawienie szkody

5. PIENIĄDZ

   1. definicja

      1. sensu largo - tradycyjnie uznawane wszelkie środki płatnicze , których używa się w obrocie

         1. pieniądz krajowy i zagraniczny (banknot – bilet bankowy, moneta)

         2. papiery wartościowe (weksle, czeki), listy zastawne, obligacje opiewające na pewne sumy jednostek pieniężnych

      2. sensu stricto – wyłącznie te środki płatnicze, którym państwo nadaje moc umarzania zobowiązań pieniężnych (pieniądz gotówkowy - banknot – bilet bankowy, moneta NBP)

   2. funkcje

      1. funkcja zamiany – jest ekwiwalentem wszelkiego rodzaju dóbr

      2. funkcja zapłaty – ma przymusową moc umarzania zobowiązań nadaną mu przez państwo

      3. funkcja oszczędności

      4. funkcja akumulacji

   3. teorie pieniądza

      1. kruszcowy

         1. pojawił się w historii rozwoju gospodarczego jako monety złote, srebrne, miedziane

         2. początkowo: 5 jednostek na monecie = 5 gram złota (wartość materialna)

         3. z czasem następowało psucie monety: nadal 5 jednostek na monecie, ale mniej gram złota (wartość nominalna)

      2. papierowy/gotówkowy

         1. obrót pieniądzem gotówkowym odbywa się na zasadach prawa rzeczowego – aby dokonać zapłaty trzeba wydać i przenieść własność znaków pieniężnych (które stanowią wyrażenie jednostek pieniężnych)

            1. nie ma znaczenia jakimi znakami pieniężnymi płacimy

      3. bankowy/bezgotówkowy/elektroniczny – XX i XXI w.

         1. jest on realizowany w formie zapisów w księgach bankowych (na kontach)

         2. to co mamy w banku jest naszą wierzytelnością a bank jest naszym dłużnikiem

         3. źródła pieniądza bankowego

            1. wpłaty gotówkowe klientów banku na rachunki bankowe

            2. kredyt udzielany przez banki

         4. obrót pieniądzem bankowym odbywa się na podstawie przepisów prawa zobowiązań – zapłata następuje przez dokonanie przelewu i uznanie rachunku wierzyciela (data spełnienia świadczenia to data dojścia pieniędzy na rachunek wierzyciela a nie wysłania)

         5. konstrukcja przelewu bankowego oparta jest na konstrukcji przekazu

            1. przekazujący – posiadacz rachunku bankowego

            2. przekazany – bank

            3. odbiorca przekazu – osoba, której bank ma zapłacić

               • posiadacz rachunku bankowego upoważnia bank do wypłaty 100 zł na rzecz osoby 3. posiadacz rachunku bankowego umarza swoje zobowiązanie wobec osoby 3. bank zmniejsza swój dług wobec posiadacza rachunku bankowego

         6. dla obrotu bezgotówkowego wymagana jest zgoda obu stron (zwłaszcza wierzyciela)

            1. zgoda może być

               • wyraźnie wskazana w umowie

               • wyrażona per facta concludentia (np. wierzyciel w umowie podaje nr konta)

            2. art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej -przy kwotach powyżej 15 tys. euro istnieje obowiązek zapłaty między przedsiębiorcami w formie bezgotówkowej

         7. obrót i zapłata czekiem

            1. jeśli strony nie postanowiły inaczej to dzień wydania czeku nie jest jeszcze zapłatą – to tylko stworzenie dokumentu, papieru wartościowego

            2. zapłata następuje gdy wierzyciel uzyska realizację czeku – zgłosi się do banku i bank wypłaci określoną sumę jednostek pieniężnych

• REGUŁY WYKONYWANIA ZOBOWIĄZAŃ PIENIĘŻNYCH

1. ZASADA NOMINALIZMU

   1. Art. 358¹ § 1

      1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna (zobowiązania pieniężne sensu stricto)

      2. spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej (sumy jaka była określona w momencie powstania zobowiązania)

      3. chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej (waloryzacja ustawowa)

   2. zalety tej zasady

      1. chroni stabilność pieniądza krajowego

      2. ułatwia obrót pieniężny

      3. przewidywalność

      4. zapewnia pewność prawa

   3. wada – w okresach istotnych zmian wartości nabywczej pieniądza wierzyciel/dłużnik zaczyna być poszkodowany (inflacja, deflacja) dlatego ustawodawca wprowadza możliwość waloryzacji

2. ZASADA WALORYZACJI ZOBOWIĄZAŃ PIENIĘŻNYCH

   1. zasada waloryzacji jest wyjątkiem od zasady nominalizmu

   2. waloryzacja to przeliczenie świadczenia pieniężnego wg określonego kryterium

   3. waloryzacja nie dotyczy zobowiązań niepieniężnych ze świadczeniem pieniężnym - nie wymagają waloryzacji bo przeliczenie na pieniądze następuje dopiero w chwili wykonania lub zasądzenia, np.

      1. KC: „jeśli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalania odszkodowania”

   4. waloryzacja umowna

      1. Art. 358¹ § 2. Strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona wg innego niż pieniądz miernika wartości

      2. strony mogą wprowadzić do umowy klauzule waloryzacyjną, w której określają wg jakiego kryterium nastąpi przeliczenie świadczenia pieniężnego, np.

         1. klauzula walutowa – wg wartości waluty obcej lub koszyka walut

         2. klauzula złota – wg wartości złota

         3. klauzula indeksowa – wg wartości powszechnie znanego wskaźnika, np. wskaźnika inflacji

         4. klauzula towarowa – wg wartości towarów (zboża)

            1. bierze się pod uwagę m. in. oficjalny wskaźnik inflacji

         5. klauzula kosztów – bierze się pod uwagę koszty wyprodukowania danego dobra (np. koszt wyprodukowania 1 m² mieszkania)

         6. klauzula odnosząca się do przeciętnego wynagrodzenia

   5. waloryzacja sądowa

      1. art. 358¹ § 3.

         1. „W razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania,

         2. sąd może po rozważeniu interesów stron,

         3. zgodnie z zasadami współżycia społecznego,

         4. zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego,

         5. chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie”

      2. sąd nie może działać z urzędu – strona musi skierować do sądu żądanie waloryzacji

         1. jest to roszczenie o charakterze procesowym skierowane do sądu

         2. jest to pewnego rodzaju prawo kształtujące – strona w pewien sposób kształtuje stosunek zobowiązaniowy, ale ostatecznie rozstrzyga sąd

      3. kryteria

         1. istotna zmiana siły nabywczej pieniądza

            1. termin niedookreślony – sąd to ocenia

         2. zmiana po powstaniu zobowiązania i przed wygaśnięciem zobowiązania

            1. waloryzacja jest niedopuszczalna w odniesieniu do zobowiązań już wykonanych i wygasłych – są 2 poglądy na ten temat

               • jeżeli wierzyciel przyjął zapłatę, nawet jeśli zastrzegł, że chce więcej wtedy zobowiązanie wygasa

                 1. wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia jeśli wierzytelność pieniężna jest wymagalna (art. 356 § 2) i nie może odmówić przyjęcia świadczenia częściowego, chociaż cała wierzytelność byłaby wymagalna (art. 450)

               • jeżeli wierzyciel przyjmie świadczenie z zastrzeżeniem, że to za mało może dochodzić waloryzacji sądowej

         3. waloryzacja nie dotyczy zobowiązań niepieniężnych ze świadczeniem pieniężnym

      4. orzeczenie sądu ma charakter konstytutywny

      5. wyjątek od zasady autonomii woli

      6. waloryzacja sądowa może być dokonywana wielokrotnie w odniesieniu do tego samego stosunku zobowiązaniowego

      7. art. 358¹ § 4. Z żądaniem zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia pieniężnego nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.

   6. 358 ¹ § 5. Przepisy § 2 i 3 nie uchybiają przepisom regulującym wysokość cen i innych świadczeń pieniężnych

3. ZASADA WALUTOWOŚCI – uchylona

   1. obecnie – art. 358 KC

      1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że spełnienie świadczenia w walucie obcej zastrzega

         1. ustawa

         2. orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania

         3. lub czynność prawna

            1. klauzula efektywnej zapłaty w walucie obcej – zastrzeżenie umowne w którym strony umawiają się, że wykonanie zobowiązania wyrażonego w walucie obcej może nastąpić wyłącznie przez spełnienie świadczenia w tej walucie

      2. Wartość waluty obcej określa się wg kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia wymagalności roszczenia, chyba że inaczej stanowi

         1. ustawa

         2. orzeczenie sądowe

         3. lub czynność prawna

      3. w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej wg kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia, w którym zapłata jest dokonana

   2. dawniej - art. 358 KC

      1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, (jest ich bardzo wiele)

      2. zobowiązania pieniężne na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej mogą być wyrażone tylko w pieniądzu polskim

         1. zasada walutowości miała wielkie znaczenie w czasach PRL-u ale zmiany w latach 90. (liberalizacja obrotu dewizami) doprowadziły do tego, że stała się reliktem przeszłości

4. MIEJSCE SPEŁNIENIA ŚWIADCZENIA

   1. Art. 454. – ius dispositivum

      1. § 1.

         1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania,

         2. świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę.

         3. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia;

         4. jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.

      2. § 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.

   2. ma to znaczenie przy ocenie czy świadczenie pieniężne zostało spełnione w terminie – liczy się czas dojścia pieniędzy do wierzyciela a nie wysłania

ODSETKI

1. ODSETKI - świadczenia uboczne, które są spełniane w tych samych przedmiotach co świadczenie główne , np.

   1. jeśli przedmiotem świadczenia głównego określona suma jednostek pieniężnych - to odsetki są spełniane w pieniądzu

   2. jeśli przedmiotem świadczenia głównego są jakieś rzeczy oznaczone co do gatunku - to odsetki są spełniane w tych rzeczach oznaczonych co do gatunku

2. CHARAKTER ODSETEK

   1. odsetki to świadczenie okresowe, ale istnieje pewien spór w tej kwestii

      1. prof. Dybowski – odsetki co do zasady są świadczeniami okresowymi, ale jeżeli odsetki mają być płatne jednorazowo za cały okres korzystania ze świadczenia głównego to nie są już świadczeniami okresowymi

      2. wydaje się że to nie może być wystarczający argument aby zmienić naturę odsetek ponieważ wysokość odsetek zależy od upływu czasu – więc nie można ich uznać za świadczenie jednorazowe

   2. zobowiązanie do świadczenia odsetek jest akcesoryjne wobec zobowiązania głównego

      1. nie jest to jednak wprost wyrażone w przepisach prawa cywilnego

   3. istnieje pewna samodzielność, autonomia roszczenia o odsetki co do

      1. wymagalności odsetek

      2. biegu przedawnienia

3. FUNKCJE ODSETEK

   1. wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału (na ogół pieniędzy), np.

      1. pożyczyliśmy 1000 zł

      2. korzystaliśmy z cudzego kapitału w wysokości 1000 zł przez rok

      3. jeśli były zastrzeżone odsetki to mamy obowiązek zapłacić odsetki w ustalonej wysokości (świadczenie uboczne) zwracając dług główny

   2. do pewnego stopnia funkcja odszkodowawcza art. 481 – odsetki za opóźnienie

      1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego,

         1. wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia,

         2. chociażby nie poniósł żadnej szkody

         3. i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności

            1. np. jeśli dłużnik nie oddaje pożyczki w terminie odsetki spełniają funkcję odszkodowania za szkodę, której doznaje wierzyciel przez to że nie otrzymuje pieniędzy w terminie

      2. w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych

   3. odsetki w pewnych sytuacjach mogą spełniać funkcję waloryzacyjną

      1. w czasach gdy grozi zwiększająca się inflacja, strony w umowie ustalając odsetki mogą wysokość odsetek ustalić z uwzględnieniem tej przewidywanej inflacji – jeśli waloryzacja świadczenia głównego będzie dokonywana to przy uwzględnieniu tego, że w związku z zapłatą odsetek nastąpiło już częściowe wyrównanie spadku wartości nabywczej pieniądza

4. Źródło obowiązku płacenia odsetek – art. 359 § 1

   1. ZASADA: odsetki nie należą się jeśli obowiązek płacenia odsetek nie wynika ze szczególnego źródła

      1. sam fakt, że ktoś korzysta przez jakiś czas z cudzego kapitału nie daje prawa do żądania odsetek ani nie stwarza obowiązku zapłaty odsetek

   2. obowiązek płacenia odsetek może wynikać z TREŚCI CZYNNOŚCI PRAWNEJ

      1. zazwyczaj obowiązek płacenia odsetek wynika z konkretnego postanowienia umowy

      2. nie ma możliwości zastrzeżenia odsetek w drodze jednostronnego, dodatkowego zastrzeżenia, np.

         1. strony zawarły umowę pożyczki, w której nie zastrzeżono odsetek

         2. po jakimś czasie pożyczkodawca to spostrzegł i pisze list do pożyczkobiorcy, że ma płacić odsetki

         3. to jednostronne zastrzeżenie pożyczkodawcy jest nieskuteczne

      3. ale nie należy tego traktować zbyt szeroko

         1. np. w przypadku umowy kredytowej bank ma prawo do ustalenia jednostronnie wysokości odsetek (może nas zawiadomić, że odsetki się zwiększyły, rzadko zmniejszyły)

         2. wynika to z tego że:

            1. w umowie kredytowej odsetki są zastrzegane

            2. ustalenie wysokości odsetek może być w pewnych granicach powierzone 1 ze stron ale to uprawnienie musi wynikać z treści umowy!!!

               • bank ustala wysokość odsetek na ogół w drodze regulaminów bankowych

   3. obowiązek płacenia odsetek może wynikać z USTAWY – np. odsetki za opóźnienie (art. 481)

      1. „Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego,

      2. wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia,

      3. chociażby nie poniósł żadnej szkody

      4. i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.”

   4. obowiązek płacenia odsetek może wynikać z OREZCZENIA SĄDOWEGO

      1. jeżeli ustawa upoważnia sąd od zasądzenia sumy dłużnej wraz z odsetkami

   5. obowiązek płacenia odsetek może wynikać z DECYZJI INNEGO WŁAŚCIWEGO ORGANU

5. Wysokość odsetek

   1. określa stopa procentowa (stopa odsetek) pomnożona przez czas korzystania ze świadczenia głównego

   2. odsetki na ogół są zastrzegane i należą się od zobowiązania pieniężnego

      1. są świadczone w pieniądzu i ich wysokość obliczana jest w pieniądzu

      2. jeśli świadczenie główne zostało wyrażone w walucie obcej (dewizach) to i odsetki są płacone w walucie obcej

         1. takie rozwiązanie było przyjęte nawet w czasach gospodarki centralnie planowanej – uchwała SN z 1981 r.

   3. ZASADA: odsetki należą się w wysokości wynikającej z treści czynności prawnej

      1. strony w umowie ustalają wysokość odsetek poprzez wskazanie stopy oprocentowania przemnożonej później przez czas korzystania ze świadczenia głównego

      2. w przypadku umowy kredytowej bank ma prawo do ustalenia jednostronnie wysokości odsetek ale takie to uprawnienie musi wynikać z umowy kredytu

   4. art. 359 Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe

      1. RM określa w drodze rozporządzenia wysokość odsetek ustawowych

      2. kierując się koniecznością zapewnienia

         1. dyscypliny płatniczej

         2. i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych

      3. biorąc pod uwagę:

         1. wysokość narodowych stóp procentowych

         2. i wysokość stóp procentowych NBP

   5. odsetki maksymalne – chronią dłużnika przed lichwą – nadmiernymi odsetkami

      1. historia

         1. wysokość odsetek przez wiele lat obowiązywania KC była ograniczona ustawowo

         2. w czasach rosnącej inflacji to ograniczenie zniesiono

         3. ustawa z 07.07.2005 r. wprowadza do KC przepisy o odsetkach maksymalnych

      2. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej

         1. nie może w stosunku rocznym przekraczać

         2. 4-krotnej wysokości stopy kredytu lombardowego NBP

            1. stopa kredytu lombardowego

               • najwyższy poziom oprocentowania kredytów udzielanych przez NBP bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych

               • określa ją Rada Polityki Pieniężnej

      3. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych - należą się odsetki maksymalne

      4. Postanowienia umowne nie mogą wyłączyć ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych

         1. także w razie dokonania wybory prawa obcego.

         2. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy

            • przepisy o odsetkach maksymalnych są

              1. przepisami bezwzględnie obowiązującymi

              2. przepisami koniecznego stosowania = przepisami międzynarodowo imperatywnymi - przepisy, które wymuszają swoje zastosowanie nawet w sytuacji gdy dany stosunek podlegałby prawu obcemu

            • wzmocniona ochrona dłużnika przed lichwą

      5. czy przepisy o odsetkach maksymalnych stosują się także do odsetek za opóźnienie

         1. 1 pogląd, np. Radwański - przepisy o odsetkach maksymalnych nie stosują się do odsetek za opóźnienie, bo:

            1. odsetki za opóźnienie nie wynikają z czynności prawnej tylko KC

            2. przepisy o odsetkach maksymalnych stanowią wyjątek od zasady swobody umów - wyjątków nie należy interpretować rozszerzająco

         2. 2 pogląd - przepisy o odsetkach maksymalnych stosują się do odsetek za opóźnienie, bo:

            1. wprawdzie sam obowiązek płacenia odsetek wynika z ustawy

            2. ale

               • art. 481 § 2 stanowi że

                 1. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe

                 2. ale: gdy wierzytelność jest oprocentowana wg stopy wyższej niż stopa ustawowa - wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie wg tej wyższej stopy (tzn. wg stopy określonej w umowie)

               • zatem jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekraczała wysokość odsetek maksymalnych to oznacza że wysokość odsetek za opóźnienie wynika z umowy

               • nie można ograniczać ochrony jakiej ustawodawca chciał udzielić dłużnikom

   6. zakaz anatocyzmu – zakaz liczenia odsetek od odsetek –art. 482

      1. zasada: Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa

         1. zatem za okres przed wytoczeniem powództwa od zaległych odsetek nie można obliczać następnych odsetek – ochrona dłużnika

      2. wyjątki:

         1. po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy

         2. pożyczki długoterminowe udzielane przez instytucje kredytowe

6. Termin płatności odsetek

   1. art. 360 KC – ius dispositivum

      1. W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek

      2. odsetki są płatne co roku z dołu, (czyli po każdym roku korzystania z kapitału)

      3. a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - odsetki są płatne jednocześnie z zapłatą tej sumy

   2. odsetki za opóźnienie zaczynają się należeć od 1. dnia opóźnienia

7. Przedawnienie roszczeń o odsetki

   1. art. 118 KC

      1. „Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej,

      2. termin przedawnienia wynosi 10 lat

      3. a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3 lata.” (od dnia wymagalności)

   2. wpływ przedawnienia roszczenia o świadczenie główną na przedawnienie roszczeń o zapłatę odsetek – różne stanowiska

      1. niektóre orzeczenia – zakładają, że istnieje pewna samodzielność, autonomia roszczenia o odsetki co do biegu przedawnienia

         1. może się tak zdarzyć, że przedawni się roszczenie o świadczenie główne, ale pewne roszczenia o zapłatę odsetek nie przedawnią się (bo terminy biegną się od dnia wymagalności odsetek)

      2. SN – 26.01.05 r. – roszczenie o odsetki przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia roszczenia o świadczenie główne - wynika to z zasady akcesoryjności odsetek