24.02.2013 wykład 1.
Istota rozwoju pojęcia psychologii rozwoju człowieka
Definicja psychologii rozwoju.
Psychologia rozwoju człowieka zajmuje się ontogenezą czyli badaniem rozwoju psychologii organizmów jednostkowych, a głównie człowieka od chwili poczęcia aż do śmierci a wiec rejestruje zmiany i docieka przyczyny źródeł.
Definicja i przedmiot psychologii rozwoju człowieka.
Psychologii rozwoju człowieka bada zmiany psychicznego funkcjonowania jednostki związane z wiekiem i uczestniczeniem w życiu społecznym oraz ustala prawidłowości tych zmian od poczęcia aż do śmierci. Istotą rozwoju są zmiany. Psychologia rozwoju bada i postęp i regres.
Rodzaje zmian rozwoju.
Podział ogólny:
-ilościowy wtedy gdy coraz bardziej wzrasta dana cecha np. masa ciała, poszerzanie słownika, pamięci.
- jakościowe gdy funkcja przekształca się w sposób zasadniczy np. przejście do gaworzenia, od pamięci mimowolnej do dowolnej.
Podział szczegółowy:
-zmiany wielkości odpowiednik zmian ilościowych gdy wzrasta ciało.
-zmiany proporcji zmiana wzajemnych stosunków części w obrębie całości np. proporcje ciała, proporcje pomiędzy 3 formami działalności: zabawa, nauka, praca.
-zanikanie danych właściwości np. wypadanie zębów mlecznych, zanikanie raczkowanie jako forma przemieszczania się, zanikanie gaworzenia.
-nabywanie nowych właściwości.
Zmiany pod względem powszechności:
-zmiany uniwersalne występują powszechnie na całym świecie i w całej historii SA uwarunkowane dojrzewaniem społecznym.
-zmiany wspólne są wynikiem pewnych charakterystycznych doświadczeń grup ludzi żyjących w tym samym czasie i miejscu.
Kohorta- grupa osób żyjących w tym samym czasie i miejscu.
-zmiany indywidualne wywołane czynnikami które działają tylko na indywidualne jednostki.
Czynniki rozwoju:
Wewnętrzne (biologiczne):
-anatomiczne i fizjologiczne wyposażenie oraz rozwojowe kształtowanie się organizmu.
-potrzeby skłonności i dążenia stojące u źródła aktywności człowieka.
Zewnętrzne, środowiskowe, społeczne.
-bodźce i wpływy środowiska warunkujące i aktualizujące rozwój psychiczny jednostki
-umyślne, celowe rozwijanie i kształcenie przez nauczanie i wychowanie
Teoria 4 czynników:
Genetyczne uwarunkowanie rozwoju
Środowiskowe uwarunkowanie rozwoju
Nauczanie i wychowywanie wyznaczniki rozwoju czynniki przyczynowe
Aktywność własna-wyznaczniki rozwoju ( czynniki przyczynowe)
Dynamiczny interakcjonizm
Rozwój jest wynikiem aktywnej i dwustronnej interakcji dziecka z otoczeniem społecznym i fizycznym.
Dziecko rozwija się dzięki:
Inicjowanej przez siebie aktywności oraz możliwością stworzonym przez środowisko.
Periodyzacja podział życia na okresy (2 stanowiska).
Periodyzacja ma znaczenie uporządkowujące podkreśla ciągłość rozwoju, a dzielimy na okresy żeby było łatwiej opisywać. granice podziału nie są ustalone przypadkowo ten pogląd jest bardzo powszechny
Rozwój ma charakter stadialny
Okresy rozwojowe:
Stadium prenatalne- od poczęcia do narodzenia się dziecka(9 mie.)
Wczesne dzieciństwo- od narodzin do 3 lat
-wiek niemowlęcy od 1 roku życia
-wiek po niemowlęcy 2i3 rok życia
Średnie dzieciństwo wiek przedszkolny 4-6 lat
Późne dzieciństwo wiek szkolny 7-10/12 lat
Adolescencja- okres dorastania 10/12-18/20 lat
Okres dorosłości
-wczesna dorosłość od20 do 35/40 lat
-średnia dorosłość od 40-60/65 lat
-późna dorosłość powyżej 65 lat.
Strategie badawcze:
Strategia badań poprzecznych
-polega na badaniu grup ludzi w różnym wieku i porównywania wszystkich wyników
-każda osoba badana jest tylko raz
-badacz porównuje wyniki badań pozyskanych od osób w różnym wieku i analizuje istniejące miedzy nimi podobieństwa i różnice
Wady :
-nie jest kontrolowany wpływ zmiennej tj. przynależność do grupy pokoleniowej kohorty (dzielone podobnie doświadczenia życiowe)
-badacz nie kontroluje w jakie interakcje ze sobą wchodziły zmienne w każdej z porównywanych grup do momentu badań oraz w trakcie
Zalety:
-wymagają niewielkiego nakładu czasu.
Strategia badań podłużnych badania tej samej grupy ludzi w kolejnych odstępach czasu
Wady:
-kilkakrotne wykonywanie pomiarów jest czynnikiem zniekształcającym badania
-trudność w utrzymaniu początkowej liczebności grupy przy badaniach trwających dłuższy czas
-czasochłonne
Zalety:
-bierze pod uwagę zmienną rozwoju populacji.
Metody badania rozwoju:
Eksperyment psychologiczny
Obserwacja psychologiczna
Wywiad-rozmowa
Ankieta
Kwestionariusz opisowy
Test- rzadko stosowany dla małych dzieci.