DYSKOPATIE:

Wypadnięcia krążków międzykrę­gowych, określane jest także jako przepuklina jądra miażdżystego, przepuklina dysku czy wypadnięcie jądra galaretowatego. Na wypadnięcie krążków międzykręgowych szczególny wpływ mają: ukształtowania genetyczne oraz obciążenia na­ciskowe i ruchowe danej części kręgosłupa. Najczęściej wypadnięcia dysków występują między 4. a 5. kręgiem lędźwiowym oraz między 5. kręgiem lędźwiowym a kością krzyżową, gdzie obciążenia naciskowe, a także ruchliwość kręgosłupa są bardzo duże. Wypadnięcia dysków w odc. Th należą do wyjątków ze względu na jego małą ruchomość.Pod wpływem wielu obciążeń dochodzi do małych naderwań pierścieni włóknistych jąder miażdżystych w części grzbietowej pierścienia. Prowadzi to do przemieszczania się tkanki jądra galaretowatego i powiększania się naderwań. Przeważnie dochodzi do samowyleczenia, jednak w razie dalszego zwiększania się tych naderwań i wciskania się w nie tkanki jądra galaretowatego następuje uwypuklenie dysku lub pierścienia włóknistego.

Stopnie zaawansowania wypadnięcia krążka międzykręgowego:

Protruzja (uwypuklenia) lub wypadnięcie - podrażnienie bądź uszkodzenie przez nacisk rdzenia albo korzeni rdzenio­wych.

Wypadnięcie jądra miażdżystego - wydostanie się tkanki jądra galaretowatego poprzez pierścień włóknisty i uwypuklenie tkanki jądra galaretowatego na zewnątrz pierścienia włóknistego.

Wypadnięcie z sekwestracją - odcięcie części jądra galaretowatego od jego wypadniętej części czyli wypadnięcie krążka z oddzieleniem.

Objawy

• ból w zajętym odcinku kręgosłupa, z promieniowaniem wzdłuż dróg nerwowych (rwa kulszowa)

• zaburzenia czucia powierzchniowego w postaci: drętwienia, mrowienia, (w obrębie unerwienia przez uciśnięty nerw rdzeniowy)

• niedowład czyli osłabienie lub porażenie czyli całkowite zniesienie siły mięśni, po dłuższym okresie może powodować zanik mięśni (widoczne zmniejszenie obwodu np. uda,goleni)

• osłabienie odruchów ścięgnistych - kolanowy (ucisk na nerw rdzeniowy wychodzący pomiędzy kręgami L4 i L5) - ze ścięgna Achillesa ( ucisk na nerw rdzeniowy wychodzący pomiędzy kręgami S1 i S2)

• objawy rozciągowe - nasilenie dolegliwości bólowych przez naciągnięcie uciśniętych nerwów (objaw Lasègue'a)

Badanie podmiotowe i przedmiotowe

Wywiad powinien zawierać pytania:

a) Czy ma się do czynienia z wypadnięciem krążka międzykręgowego czy też z innym schorzeniem, np. guzem rdzenia lub uszkodzeniem nerwów obwodowych?

b) Na jakiej wysokości doszło do wypadnięcia krążka?

c) Czy konieczne są badania dodatkowe?

Należy zwrócić uwagę na:

• boczne skrzywienia kręgosłupa widoczne dopiero po pochyleniu się pacjenta ku przodowi,

• test perkusyjny - opukiwanie wyro­stków kolczystych często pozwala względnie dokładnie określić poziom wy­padnięcia krążka,

• bolesne napięcie mięśni około kręgosłupowych,

• objaw Menarda - zblokowanie się dwóch sąsiadujących z sobą kręgów,

• objaw Lasegue'a, powstaje on na skutek naciągania podrażnionego n. kulszowego.

Diagnostyka obrazowa:

• RTG kręgosłupa - w projekcji przednio-tylnej i bocznej

• Tomografia komputerowa kręgosłupa

• Rezonans magnetyczny kręgosłupa

FIZJOTERAPIA W DYSKOPATIACH

• ODCINEK SZYJNY KRĘGOSŁUPA

OKRES OSTRY:

• zabiegi fizykalne ( zabiegi cieplne, prądy diadynamiczne,masaż segmentarny),

• ruchy czynne do granicy bólu,

• wyciąg szyjny z użyciem pętli Glissona,w szczególnych przypadkach stabilizacji kręgosłupa (optymalne obciążenie < 5-8kg),

• stabilizacja szyjnego odc.(kołnierz ortopedyczny), unikanie zmęczenia,

• ćwiczenia rozluźniające i izmoteryczne mm. karku, górnej cz. klatki piersiowej, barku,

• ćwiczenia korygujące postawę, zapobiegające nawrotom (po okresie ostrym),

• Unikać: (gwałtownych ruchów głową i nagłych obrotów, dłuższego unoszenia głowy ku górze lub pochylania w dół),

• ODCINEK LĘDŹWIOWY KRĘGOSŁUPA

OKRES OSTRY:

• leżenie na twardym, płaskim podłożu,w pozycji „obarczającej”, (KD zgięte pod kątem 90 stopni w st. biodrowych i kolanowych),

• zabiegi cieplne ( okłady parafinowe, lampa Sollux,prom. podczerwone),

• krioterapia (blokuje drogi bólu) na okolicę lędźwiową, masaż rozluźniający,

• ćwiczenia oddechowe, izometryczne mm. brzucha i pośladków

OKRES PODOSTRY (2 tygodnie)

• wyciąg lędźwiowy w pozycji Perlscha:

  • rozsunięcie kręgów,

  • poszerzenie otworów międzykręgowych,

  • zmniejszenie reakcji wegetatywnych,

• w celu zapobiegania zastojowi żylnemu lub skurczom mięśniowym, wskazane jest stopniowe zwiększanie i zmniejszanie obciążenia (wyciąg przestankowy lub pulsacyjny)

• ćwiczenia wzmacniające m. działające na odcinek lędźwiowy (m. brzucha, pośladków, grzbietu)

• nauka poprawnego utrzymywania miednicy w przodopochyleniu,

• ćwiczenia czynne w pozycjach izolowanych,

OKRES PRZEWLEKŁY

• ćwiczenia zgięciowe i rozluźniające (w zwisie pionowym w wodzie),

• ćwicz. 4-kończynowe metodą Klappa,

• gorset lub sznurówka lędźwiowa,

• rehabilitacja uzdrowiskowa,

NALEŻY UNIKAĆ

• dźwigania ciężarów przy wyprost. KD,

• skoków i wstrząśnień ciała,

• długiej jazdy samochodem,

• ćw. w pozycji leżenia tyłem i unoszenia wyprost KD ku górze,

• otyłości, braku aktywności fizycznej

KINEZYTERAPIA

• McKenzie: ograniczenie lub zlikwidowanie objawów bólowych, przywrócenie możliwie pełnej funkcji strukturom generującym ból, oraz zabezpieczenie przed nawrotami dolegliwości.

• Zestawy ćwiczeń, stosowane w zwalczaniu dyskopatii i zapobieganiu jej nawrotom, dobierane są indywidualnie.

• Ćwiczenia mające na celu wzmocnienie mięśni grzbietu oraz mięśni brzucha, co w znaczący sposób odciąża kręgosłup.

TERAPIA MANUALNA:

Stosowanie technik t.j.: manipulacji, mobilizacji, stretchingu, neuromobilizacji oraz kinesiotapingu.

Ich celem jest:

• Zredukowanie przepukliny, czyli zmniejszenie lub zlikwidowanie ucisku na nerw lub oponę twardą.

• Zmniejszenie napięcia mięśniowego,

• Poprawa funkcji ruchowej poszczególnych segmentów ruchowych kręgosłupa

• Zmniejszenie sił ściskających krążek międzykręgowy.

WSKAZANIA:

• przemieszczenia odwracalne kręgów,

• zablokowanie miednicy z objawami bólowymi rzekomokorzeniowymi lub lędźwiobólu,

• bóle stawu biodrowego z zablokowaniem L5 – S1,

PRZECIWSKAZANIA:

• zesztywnienie stawów (ankyloza),

• świeże uszkodzenie struktury z wylewami (krwiakami),

• nadmierna ruchomość odcinkowa,

• znaczna obecność na poziomie L5 – S1