Roślinność regionalna

Istota zbiorowego życia roślin (podstawy fitosocjologii)

- w określonych warunkach biologicznych, geograficznych istnieją określone kombinacje

gatunków

- rośliny rzadko występują pojedynczo, nawet w warunkach pionierskich zwykle występują

zbiorowo

- każdy gatunek ma okresloną amplitudę ekologiczną

- kombinacje gatunków są powtarzalne

- abiotyczne warunki siedliskowe oddziałują na fitocenozy

Fitocenoza = roślinny składnik biocenozy

- realnie istniejące, konkretne zbiorowisko roślinne zajmujące określoną przestrzeń

- jednolite pod względem składu florystycznego

Funkcje fitocenozy w ekosystemie:

- produkcja pierwotnej materii organicznej

- zwykle zakreśla przestrzenne granice ekosystemu

- tworzy wewnętrzną konstrukcję ekosystemu

- decyduje o rozkładzie w przestrzeni wielu grup organizmów

- modyfikuje warunki abiotyczne, termiczne, świetlne, wilgotnościowe ekosystemu

Biohora – powierzchnia zajmowana przez fitocenozę

Roślinność – ogół zbiorowisk roślinnych występujących na danym terenie

Flora – ogół gatunków roślin występujących na danym terenie

Czynniki wpływające na wykształcenie konkretnej fitocenozy:

- czynniki klimatyczne

- czynniki glebowe

- konkurencja

- czynniki biogeograficzne

- czynniki historyczne (np. zlodowacenia)
- czynniki antropogeniczne

Struktura warstwowa fitocenozy

a – warstwa drzew ( drzewa i krzewy > 5 m)

b – podszyt (warstwa krzewów i młodych drzew)

c – wszystkie rośliny zielne oraz drzewa i krzewy < 0.5 m

d – warstwa przyziemna (mchów i porostów)

* warstwa c + d = runo

Synantropizacja – trwałe zmiany w krajobrazie wywołane działalnością człowieka

Rośliny synantropijne - podział ze względu na pochodzenie

1. Apofity – gatunki rodzime tworzące zbior. synantropijne (np. Galium aparine, Urtica

dioica)

2. Antropofity – gatunki obce geograficznie

a) Archeofity – zadomowione przez końcem XV w (np. Centaurea cyanus)

b) Kenofity – po XV w.

Rośliny synantropijne – podział ze względu na stopień zadomowienia

1. Gatunki zadomowione:

a) epekofity – ruderalne, segetalne

b) agriofity – zbior. naturalne (holoagriofity), półnaturalne (hemiagriofity), np. Acorus

calamus

2. Gatunki niezadomowione:

a) efemerofity – nietrwałe, pojawiające się raz w jednym raz w innym miejscu

b) ergazjofity – dziczejące rośliny uprawne

Podział zbiorowisk ze względu na pochodzenie i stan zachowania:

1. Zbiorowiska pierwotne - brak jakichkolwiek wpływów działalności człowieka

- budowane tylko przez gat. Rodzime

2. Zbiorowiska naturalne – pomimo działalności człowieka i niewielkich zniekształceń skład

gatunkowy został zachowany

3. Zbiorowiska antropogeniczne

a) półnaturalne – siedliska wtórne, budowane przez gatunki rodzime
- np. łąki, murawy napiaskowe, wrzosowiska
b) synantropijne – utrzymują się dzięki działalności człowieka, przeważają antropofity

- zbiorowiska segetalne (pola uprawne, ogrody) lub ruderalne

Cechy gatunków pionierskich:

- szybki wzrost w młodości (co niweluje niekorzystny wpływ zmian środowiskowych)

- wczesne zakwitanie

- obfite, coroczne owocowanie

- anemochoria, anemogamia

- wysoka tolerancja na niekorzystne warunki

- plastyczność morfologiczna