Prezydent

Wybory prezydenckie: Od poprawki w 1951r. urząd prezydenta można piastować dwukrotnie, a kadencja trwa 4 lata. Jedynie wiceprezydent, który przejął funkcję Prezydenta i sprawował ją krócej niż dwa lata, może jeszcze dwukrotnie ubiegać się o ten urząd.

Wybory prezydenckie są wyborami pośrednimi. Każdy stan może powoływać tzw. elektorów w liczbie równej liczbie jego reprezentacji w obu izbach Kongresu. Dopiero ci będą wybierać Prezydenta. Każdy stan wybiera co najmniej trzech elektorów, posiadając co najmniej jedno miejsce w IR i dwa w Senacie. Od 1961r. trzech elektorów wybiera również ludność Dystryktu Kolumbia. Ogólna liczba elektorów wynosi więc 538.

Prezydentem może zostać osoba, która ukończyła 35 lat, urodziła się w Stanach Zjednoczonych i na stałe zamieszkuje w nich od co najmniej 14 lat. Wybraną na urząd Prezydenta jest osoba, która uzyskuje bezwzględną większość głosów elektorskich, czyli 270.Elektorzy wybrani w poszczególnych stanach spotykają się w stolicach swoich stanów i tam też głosują. Rezultaty wyborów przesyłane są do przewodniczącego Senatu. Ten, zwołując w tym celu wspólne posiedzenie obu izb Kongresu, oblicza oddane głosy i przedstawia wyniki. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyskał wymaganej większości, wyboru dokonuje Izba Reprezentantów, głosując nie indywidualnie, lecz poszczególnymi stanami („delegacjami” stanów do IR), przy czym każdemu stanowi przysługuje jeden głos, niezależnie od liczby reprezentantów. W dalszym ciągu wymagane jest uzyskanie bezwzględnej większości głosów, czyli 26.

Wiceprezydent jest wybierany na okres 4 lat wraz z Prezydentem. Na Wiceprezydenta może kandydować osoba, która posiada bierne prawo wyborcze w wyborach prezydenckich. Wiceprezydent wybierany jest przez Kolegium Elektorów. Do 1808r. Wiceprezydentem zostawała osoba, która zajęła drugie miejsce w wyborach prezydenckich.

Wybory prezydenckie w USA w roku 2000

Były prawdopodobnie jednymi z najbardziej kontrowersyjnych w dotychczasowej historii, chociażby dlatego, iż kandydat który przegrał w głosowaniu powszechnym został prezydentem. Ostatecznie zwycięzcą ogłoszono republikańskiego gubernatora Teksasu George'a W. Busha, który pokonał urzędującego przez dwie kadencje demokratycznego wiceprezydenta Ala Gore'a z Tennessee. Wybory jednak pozostały wysoce dyskusyjne z paru co najmniej powodów:

Obliczanie głosów w stanie Floryda, którego głosy elektorskie zadecydowały ostatecznie o wyniku trwało dość długo po wyborach

Wiele osób wciąż kwestionuje rzetelność sposobu obliczania (rzekomo wadliwe karty do głosowania, skreślenie na kilka dni przed wyborami z list ponad 50 000 wyborców bez podania przyczyn przez władze Florydy (oficjalnie tłumaczono to potem "technicznymi błędami", dodając, iż "prawo nie działa wstecz"). Wedle krytyków nie bez znaczenia jest fakt, iż bratem republikańskiego kandydata jest właśnie gubernator Florydy, Jeb Bush. Większość wykreślonych była zarejestrowanymi demokratami

Ostateczną decyzję o przyznaniu głosów elektorskich podjął Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych, co wywołało oskarżenia o polityczną stronniczość (przewaga konserwatystów).

Wybory prezydenckie w USA w roku 2008

Kandydaci na Prezydenta: Barack Obama (Partia Demokratyczna) , John McCain (Partia Republikańska).

Kandydaci na Wiceprezydenta: Joe Biden (Partia Demokratyczna, Biden jest obecnym Wiceprezydentem), Sarah Palin (Partia Republikańska).

Wybory odbyły się 4. listopada 2008 roku. Nieoficjalnie, dane z 99% lokali wyborczych (stan z 7 listopada 2008) wskazują, że głosowanie przeprowadzone do 4 listopada 2008 przyznało kandydatom na elektorów popierających Baracka Obamę i Josepha Bidena 365 mandatów w 538-mandatowymKolegium Elektorskim wobec 173 mandatów dla elektorów Johna McCaina i Sarę Palin. Pozostali kandydaci nie uzyskali głosów elektorskich. Podział ten odzwierciedla ordynację większościową z jednym zwycięzcą, we wszystkich stanach USA z wyjątkiem stanów Maine i Nebraska. Formalny wybór prezydenta i wiceprezydenta został dokonany w poniedziałek 15 grudnia 2008 głosami wybranych 4 listopada 2008 elektorów. Wówczas każdy z 538 elektorów w każdym ze stanów zagłosuje pisemnie na dwie osoby (prezydenta i wiceprezydenta). Głosy te przekazane zostaną do Senatu. Po czym w czwartek 8 stycznia 2009 przewodniczący Senatu (tj. urzędujący wiceprezydent) w obecności Senatu i Izby Reprezentantów zarządzi ich przeliczenie i ogłosi wynik wyborów na urzędy prezydenta i wiceprezydenta kolejnej kadencji.

Wybory prezydenckie w USA w roku 2012

Wybory prezydenckie odbędą się 6. listopada. Będą to już 57. z kolei wybory, w których obywatele oddadzą swoje głosy na elektorów, którzy następnie wybiorą prezydenta i wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych. Kadencja obecnego prezydenta, Baracka Obamy, wygasa 17 grudnia 2012. Tego samego dnia nastąpi zaprzysiężenie prezydenta elekta na urząd.

Wybory te zbiegną się w czasie zarówno z wyborami do Senatu Stanów Zjednoczonych, gdzie wybranych zostanie 33 senatorów, jak z wyborami do Izby Reprezentantów, w których wybrani zostaną członkowie 113. kadencji Kongresu. Wybranych zostanie w tym czasie także jedenastu gubernatorów.

Kandydaci: Barack Obama, Mitt Romney.

Gabinet Stanów Zjednoczonych

Amerykański odpowiednik „rady ministrów”, który jest organem gromadzącym, pod przewodnictwem prezydenta, szefów poszczególnych departamentów (czyli odpowiedników ministerstw) oraz osoby w randze członka gabinetu, ale bez „resortu” (odpowiednik ministra bez teki). Nie jest wymieniany co prawda w konstytucji i ukształtował się niejako naturalnie, ale i tak stanowi bardzo istotny organ, odpowiadający „rządom” w innych krajach.

Prawo inicjatywy ustawodawczej

Prawo inicjatywy ustawodawczej mają wyłącznie członkowie Kongresu. Projekt ustawy o charakterze finansowym mogą być składane tylko w Izbie Reprezentantów. Inicjatywa ustawodawcza może być wykonywana, choćby dla przyspieszenie postępowania, jednocześnie w obu izbach i niekoniecznie przez jednego posła. Niektóre projekty są wnoszone przez posłów z inspiracji lub wręcz na życzenie podmiotów spoza parlamentu, co wyraźnie jest zaznaczone w druku parlamentarnym „by request”.

Senat USA

Wybory:
Każdy stan, bez względu na zaludnienie, wybiera dwóch senatorów i nigdy w jednym i tym samym terminie, co ma związek z wybieraniem tylko 1/3 senatorów co dwa lata. Senatorzy są wybierani na kadencję 6-letnią, z tym, że nie mówi się o 6-letniej kadencji Senatu. Dzieje się tak dlatego, że po każdych wyborach do Izby Reprezentantów (skład odnawiany w całości co dwa lata) Kongres oznacza się kolejnym numerem. [Teraz prawdopodobnie 113. Kongres]

Przewodniczenie: Konstytucja przewodniczącym Senatu czyni wiceprezydenta, pozwalając w czasie jego nieobecności na wybór przewodniczącego pro tempore. W praktyce uczestniczy rzadko (tylko formalne posiedzenia bądź gdy spodziewana jest równowaga głosów- wtedy może oddać głos rozstrzygający). Wobec tego przewodniczący pro tempore wybierany jest na stałe.

Funkcje:
-ustawodawstwo
-kontrola egzekutywy
-wypowiadanie wojny

Bikameralizm

Bikameralizm zrównoważony. Izby są równorzędne, choć różnią się pewnymi kompetencjami. Senatorzy wybierani przez wszystkich mieszkańców stanu, prawo ‘grzeczności wobec senatorów’- senatorowie popierają nominacje prezydenta na urzędy federalne tylko wtedy, gdy mają one poparcie senatorów z danych stanów

Wybory do Kongresu

Kadencje:
Izba Reprezentantów (435 posłów)- co 2 lata całość
Senat- kadencja 6-letnia co 2 lata 1/3

Sposób wyboru:
Wybory odbywają się zawsze w roku parzystym, w tym samym terminie. Izba Reprezentantów wybierana w wyborach bezpośrednich na dwa lata. Norma przedstawicielstwa: mandat na 30 tysięcy mieszkańców, z zaznaczeniem, że każdy stan ma minimum jeden mandat. Liczba mandatów na stan ciągle się zmienia.
Senat- każdy stan wybiera dwóch senatorów, ale nigdy w jednym i tym samym terminie, co ma związek z wybieraniem tylko 1/3 senatorów co dwa lata.

Czynne i bierne prawo wyborcze:
Czynne- ‘wyborcy w każdym stanie powinni odpowiadać takim samym wymaganiom prawa wyborczego, jak wyborcy liczniejszej izby legislatury stanowej’ 18 i 25
Bierne- 18 i 30 lat, obywatel od 10 lat, zamieszkuje w stanie, w którym kandyduje
Powszechne jest wprowadzanie przez ustawy stanowe wymogu rejestrowania się wyborców, co stanowi warunek udziału w głosowaniu, ale formalnie jest też pewnego rodzaju dodatkowym utrudnieniem.

Gerrymandering

W 1842r. Kongres przyjął ustawę nakazującą tworzenie okręgów jednomandatowych. W związku z tym pojawił się problem deformacji terytorialnych, polegający albo na drastycznym zróżnicowaniu siły głosów mieszkańców różnych okręgów wyborczych, albo na takim prowadzeniu ich granic, aby jak najwięcej tracili na tym przeciwnicy polityczni. W ten sposób powstały udziwnione w kształcie okręgi wyborcze.
Termin ten zaś powstał w wyniku połączenia nazwiska amerykańskiego polityka Elbridge'a Gerry'ego ze słowem salamandra. Kształt tego właśnie zwierzęcia miał przypominać jeden z okręgów, które Gerry jako gubernator stanu Massachusetts wykreślił na mapie wyborczej w taki sposób, by zwiększyć swoje szanse na ponowny wybór.

System partyjny USA

Partia kadrowa a masowa:
a) partia kadrowa- partia scentralizowana w kierownictwie a na poziomie lokalnym luźna struktura. Partia fachowców skupiająca się na zdobyciu poparcia ale przed wyborami
b) partia masowa- bardzo duża zbiurokratyzowana partia, tworząca wiele afiliowanych organizacji.

Rodzaj/typ SP:
W Stanach Zjednoczonych jest system dwupartyjny, co oznacza, iż na tamtejszej scenie politycznej liczą się tylko dwie partie polityczne: Partia Demokratyczna i Partia Republikańska, inne ugrupowania nie odgrywają poważniejszej roli. Podobnie jak w Wielkiej Brytanii, rządy w kraju sprawuje tylko jedna, zwycięska partia. Dwupartyjność amerykańska różni się jednak znacznie od tej w brytyjskim wydaniu. Dyscyplina partyjna w USA jest wyjątkowo słaba, w praktyce często dochodzi do sytuacji, gdy w niektórych głosowaniach Demokraci ze stanów południowych przyłączają się do Republikanów. Powstaje w takich przypadkach tzw. konserwatywna koalicja. Dodatkowo czasem dochodzi do tego, iż z powodu różnych długości kadencji prezydenta i Kongresu, większość parlamentarna i głowa państwa są z różnych partii.

Najważniejsze postulaty PD i PR:
Partia demokratyczna:
Demokraci są główną siłą lewicową w Stanach Zjednoczonych. Partia dzieli się na dwie grupy: liberałów i konserwatystów. Demokraci popierają:

państwa opiekuńcze

podatki progresywne

keynesizm państwowy

prawa mniejszości

walkę o równouprawnienie kobiet

legalną aborcję

legalną eutanazję

legalizację związków homoseksualnych

Demokraci sprzeciwiają się:

legalizacji broni palnej

wpływowi kościoła na państwo

Partia Republikańska:
Wśród Republikanów można wyróżnić cztery grupy ideowe: liberałów (w znaczeniu amerykańskim; stanowią oni większość Republikan tylko z nazwy), konserwatywnych liberałów, konserwatystów, neokonserwatystów. Od czasów rządów prezydenta Ronalda Reagana dominuje ta druga grupa. Republikanie popierają:

wolny rynek

minarchizm

niskie podatki

walkę z monopolami

mniej ograniczeń dla wielkich korporacji

walkę z przestępczością

prawo do posiadania broni palnej dla każdego

ograniczenie wydatków na pomoc socjalną

rozwój armii

walkę z terroryzmem

Partia Republikańska bardziej niż Partia Demokratyczna akcentuje przywiązanie do wartości chrześcijańskich. Np. Republikanie sprzeciwiają się legalizacji aborcji, eutanazji, narkotyków czy związków homoseksualnych. Są zwolennikami prawa uczniów do modlitwy w szkołach publicznych. Republikanie sprzeciwiają się również większemu napływowi imigrantów do USA. Są też zwolennikami surowego, prostego prawa np. stosowania kary śmierci.

Sądownictwo federalne

Na mocy poszczególnych konstytucji stanowych funkcjonuje ich sądownictwo, na czele z sądami najwyższymi. Aktualnie, na mocy ustaw, funkcjonują 94 sądy federalne pierwszej instancji, noszące nazwę ‘dystryktownych’ oraz 13 sądów drugiej instancji, noszące nazwę ‘apelacyjnych’. Oprócz tego istnieje kilka sądów szczególnych (jedno- lub dwuinstancyjnych), wśród których warto wskazać na sądy wojskowe, podatkowe, do spraw celnych i sąd do spraw roszczeń wobec państwa.

Federalny Sąd Najwyższy

Kompetencje:
Jest sądem najwyższej instancji w sprawach podlegających prawu federalnemu. Jego zadaniem jest zagwarantowanie, że wszystkie działania władzy wykonawczej i ustawodawczej są zgodne z konstytucją.

Skład i kadencja:
Sąd składa się z 9 sędziów (Amerykańska konstytucja nie precyzuje liczby sędziów Sądu Najwyższego – jest ona ustalana przez Kongres. Od 1869 roku w sądzie zasiada 9 sędziów, lecz wcześniej liczba ta była zmieniana, często ze względów politycznych. Ostatnia próba zmiany miała miejsce w 1937 roku, gdy prezydent Franklin Delano Roosevelt zaproponował powiększenie składu orzekającego. Oficjalnie miało to ułatwić pracę starszym sędziom, w praktyce jednak miało na celu zwiększenie poparcia w sądzie dla działań politycznych Prezydenta. Propozycja ta nie uzyskała jednak poparcia w Kongresie.). Są oni wyznaczani przez prezydenta, potem ich kandydaturę musi zatwierdzić Senat. Po wybraniu kadencja sędziego jest nieograniczona i z reguły służą oni do momentu, gdy wiek lub pogarszający się stan zdrowia skłoni ich do dobrowolnego odejścia na emeryturę. Ten system ma zapewnić pełną niezawisłość sędziów i uwolnić ich od jakichkolwiek presji politycznych.

SYSTEM CHECK AND BALANCE
Istnienie uprawnień pozwalających zwłaszcza Legislatywie i Egzekutywie wpływać ‘negatywnie’ na działalność partnera, poprzez wzajemne ‘hamowanie’ czy też ‘przeszkadzanie’ w dochodzeniu do skutku rozstrzygnięć, jest bardzo znamiennym rysem ustroju Stanów Zjednoczonych i amerykańskiej wersji zasady podziału władzy. Każda z obu tych władz musi brać pod uwagę możliwość takich reakcji drugiej, co otwiera drogę do kompromisów.

Weto ustawodawcze

Zamrażanie kredytów

‘Władza na sakiewką’

Wymóg zgody Senatu na zawierane przez Prezydenta traktaty

Wymóg zgody Senatu na nominacje dokonywane przez Prezydenta

Weto Legislatywy