OBRÓT TOWAROWY
↓
Ruch towarów ze sfery produkcji do sfer konsumpcji, realizowanych przez rożne szczeble pośrednie w formie transakcji kupna – sprzedaży
↓
Obrót towarowy polega na zakupie i sprzedaży produktów wytworzonych przez inne podmioty gospodarcze.
Obrót towarowy obejmuje:
Zakup i sprzedaż towarów oraz ich magazynowanie
Działalność gastronomiczna
Skup i zbyt produktów rolnych
Sprzedaż komisowa
Skup i sprzedaż walut obcych
TOWARY
Rzeczowe aktywa obrotowe nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym, w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy (UoR art. 3 ust. 1 pkt 18 19).
Według MSR2 „Zapasy” towary – to aktywa, przeznaczone do sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej (MSR2, par.6).
Fazy obrotu towarowego
ZAKUP (zakup krajowy, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, import)
SKŁADOWNIA
SPRZEDAŻ (sprzedaż krajowa, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, eksport)
*Na zakup towarowy składa się moment rzeczowy (przyjęcie towarów do magazynu) – dokumentem jest PZ przyjęcie zewnętrzne – oraz moment prawno rozliczeniowy – dokument jest faktura i na jej podstawie powstanie zobowiązanie wobec dostawców.
*Na sprzedaż towarowy składa się moment rzeczowy – fizyczne wydanie towarów z magazynu oraz moment prawno rozliczeniowy – dokument jest faktura za sprzedane towary, powstaje przychód i należność od odbiorców.
Obrót towarowy
| Handel wewnętrzne (krajowy) | Handel zewnętrzny |
|---|---|
Dystrybucja na rynkach krajowych:
|
Obejmuje:
|
*Jednostka krajowa sprzedaje jednostce z Europejskiego Obszaru Gospodarczego płatnika VAT – wewnątrzwspólnotowo. Jeśli spoza tego obszaru to import/eksport.
TRANSAKCJE WEWNĄTRZSPÓLNOTOWE
Transakcje dokonywane między podmiotami z różnych krajów członkowskich Unii Europejskiej. W ramach transakcji unijnych wyróżnia się:
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (wnt)
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (wdt)
transakcje trójstronne (WTT)
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (wnt)
Ma miejsce wówczas, gdy podmiot krajowy nabywa towary z innego kraju UE lub sprowadza z terytorium innego państwa członkowskiego towary które wcześniej były tam zaimportowane.
Wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (wdt)
To wyraz towarów z terytorium kraju do innych państw Unii Europejskiej
Przez w dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego w wykonaniu czynności opodatkowanych (art. 13 ust.1 ustawy o VAT).
Transakcje trójstronne (WTT)
Występują wówczas, gdy stronami transakcji są co najmniej trzy podmioty z różnych państw.
Dostawca kraj UE FAPośrednik polski FA Odbiorca kraj 2 UE (towar) |
|---|
OBRÓT MAGAZYNOWY - nazywany także składowym, jest pośrednią formą obrotu towarowego czyli taką, w której w procesie przemieszczania towarów uczestniczą jednostki pośredniczące.
Charakteryzują się tym, że towary w drodze od producenta do konsumenta przechodzą przez magazyn jednostki pośredniczącej. Pośrednik sprzedaje towary odbiorcom z własnych magazynów.
W tej formie obrotu występują trzy jednostki: dostawca towaru, pośrednik i odbiorca towaru oraz trzy kolejno po sobie następujące fazy: zakup, składowanie, sprzedaż.
W obrocie towarowym magazynowym akt kupna-sprzedaży oraz wszystkie związane z nim zdarzenia gospodarcze, takie jak: złożenie zamówienia, dostawa towarów, przekazanie faktury a także zapłata za towar dokonywane są między dwoma jednostkami handlowymi, bądź między producentem, importerem a jednostką handlową.
OBRÓT TRANZYTOWY jest uproszczoną formą obrotu towarowego tranzytowego.
*Uproszczenie polega na tym, że pomija się magazyn jednostki pośredniczącej.
| KLASYCZNE FORMY OBROTY TOWAROWEGO |
|---|
| OBRÓT POŚREDNI |
| OBROT MAGAZYNOWY |
OBRÓT BEZPOŚREDNI
Polega na pominięciu w procesie przemieszczania towarów, pośredników. W tej formie obrotu towarowego towary są sprzedawane wprost od producenta to jednostki handlowej, która sprzedaje te towary ostatecznemu odbiorcy, na przykład konsumentowi.
| SPECYFICZNE FORMY OBROTY TOWAROWEGO |
|---|
OBROT BARTEROWY towar za towar; przenoszenie prawa własności towaru przez dostawcę na odbiorcę, który w zamian przekazuje inny towar; handel wymienny; |
6. Szczeble obrotu towarowego
ZBYT – najczęściej realizowany bezpośrednio przez jednostki wytwarzające produkty
HURT – występuje jako ogniwo pośrednie w procesie wymiany towarowej
DETAL – kupuje towary najczęściej w hurcie i sprzedaje je konsumentom indywidualnym
SYSTEM CEN i MARŻ W OBROCIE TOWAROWYM
W sferze handlu stosowany jest system cen i marż wzajemnie ze sobą powiązanych. Poszczególnym szczeblom obrotu towarowego odpowiadają różne ceny i marże. Na system ten składają się następujące ceny:
cena zbytu – jest ceną sprzedaży producenta, bądź importera, jest ona równocześnie ceną zakupu dla nabywcy towaru, zazwyczaj jednostki handlu hurtowego.
cena hurtowa – jest ceną, po której hurtownik sprzedaje swoje towary, obejmuje ona cenę zbytu (cena zakupu w hurcie) oraz marżę hurtową.
cena detaliczna - jest ceną sprzedaży stosowaną przez jednostki gospodarcze handlu detalicznego. Obejmuje ona cenę hurtową oraz marżę detaliczną.
Ceny te traktowane są przez jednostki gospodarcze występujące w roli dostawców jako ceny sprzedaży dla nabywców towarów stają się cenami zakupu.
Różnice pomiędzy poszczególnymi cenami stanowiące marże – hurtową lub detaliczną.
Marża hurtowa ustalana jest na szczeblu hurtu i stanowi różnicę pomiędzy ceną hurtową a ceną zbytu (cena zakupu jednostki hurtowej).
Marża detaliczna ustalana jest na szczeblu detalu, jest to różnica pomiędzy ceną detaliczną a ceną zakupu jednostki detalicznej najczęściej ceną hurtową). Jeżeli detalista zaopatruje się bezpośrednio u producenta to marża detaliczna stanowi różnicę pomiędzy ceną detaliczna a ceną zbytu producenta.
Marża hurtowa i detaliczna stanowią natomiast marżę handlową (różnica między ceną detaliczną a ceną zbytu ustaloną przez producenta)
Sposób ustalania cen w obrocie towarowym:
cena zbytu + marża hurtowa – cena hurtowa + marża detaliczna = cena detaliczna
Cena nabycia towaru to:
cena zakupu towarów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz
powięszona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku i wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.
W uzasadnionych przypadkach, niezbędnych długotrwałym przygotowaniem towaru cenę nabycia, można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towaru w okresie ich przygotowania do sprzedaży i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu.
Cena zakupu towarów = kwota należna sprzedającemu (import+cło+akcyza)
Cena nabycia towarów = cena zakupu towarów + koszty zakupu
Koszty zakupu np.: usługi transportowe, płace wraz z narzutami za wyładunek, ubezpieczenie towarów w transporcie.
CENA ZAKUPU I CENA NABYCIA TOWARÓW Z IMPORTU
| cena zakupu |
|---|
| cena fakturowa + cło + podatek akcyzowy |
| cena nabycia |
ELEMENTY CENY SPRZEDAŻY
Cena zakupu netto + Podatek VAT = Cena zakupu brutto
(bez podatku VAT) (naliczony przy zakupie) (łącznie z podatkiem VAT)
↓
Marża handlowa
=
Cena sprzedaży netto + VAT należny od ceny sprzedaży netto
=
Cena sprzedaży brutto
Sposoby ustalania marży handlowej
narzuty na cenę zakupu lub nabycia – rachunkiem „od sta” metoda procentowa
rabat (opust) od ceny sprzedaży – rachunkiem „w stu” metoda procentowa
stawka kwotowa doliczana do ceny zakupu lub odliczana od ceny sprzedaży
Ustalenie kwoty marży i ceny sprzedaży metodą „od sta”
Jeśli marża handlowa ustalana jest jako narzut na cenę zakupu lub nabycia to do ceny zakupu (nabycia) dodaje się równowartość procentu tej ceny np.
Cena zakupu netto = 100 zł + 10% marży = cena sprzedaży 110zł
ustalanie kwoty marży:
| kwota marży = (cena zakupu x % marży) / 100% |
|---|
ustalanie ceny sprzedaży netto:
| cena sprzedaży netto = cena zakupu + (cena zakupu x % marży)/100% |
|---|
Obniżki cen towarów są jednym z podstawowych elementów strategii cenowej jednostek handlowych, celem której jest doprowadzenie do wzrostu sprzedaży.
Formy obniżek cen:
Upust (opust)
Rabat
Bonifikata
Skonto
Bonus (premia)
Opust – określenie o charakterze ogólnym, oznaczające zniżkę udzielaną kupującemu przez sprzedawcę ( zwykle w przypadku dużego zakupu).
Rabat – wyrażone w procentach obniżenie ceny przyjętej w cenniku (np. stałemu odbiorcy, który płaci gotówką lub kupuje dużą ilość towaru).
Bonifikata – oznacza zniżkę od ustalonej ceny towaru na rzecz nabywcy lub forma odszkodowania za poniesioną stratę bądź premia za dobre wyniki.
Skonto – to zmniejszenie kwoty należności wynikające z faktu dokonania wcześniejszej, niż wynika to z umowy lub faktury, zapłaty.
Bonus lub premia – to zmniejszenie ceny będące najczęściej wynikiem osiągnięcia określonych pułapów sprzedaży (premia/bonus za sprzedaż).
Przyznanie rabatu może nastąpić:
przed dokonaniem sprzedaży i wystawieniem faktury i wówczas przyznanie obniżki cenowe zawarte są w cenie lub
po dokonaniu i zafakturowaniu dostawy – wymaga wystawienia faktury korygującej.
TOWARY
Rzeczowe aktywa obrotowe nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym, w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy (UoR art. 3 ust. 1 pkt 18 19).
Według MSR2 „Zapasy” towary – to aktywa, przeznaczone do sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej (MSR2, par.6).
Towarami są:
wyroby obcej produkcji nabyte celem odsprzedaży,
towary obce nabyte celem odsprzedaży,
artykuły spożywcze przeznaczone do sprzedaży lub przetworzenia na posiłki w stołówkach lub bufetach,
wyroby gotowe przedsiębiorstw produkcyjnych przekazane do własnych punktów sprzedaży detalicznej lub gastronomicznej,
produkty rolne (zwierzęce i roślinne), runo leśne; będące przedmiotem skupu i przeznaczone do odsprzedaży,
grunty i inne nieruchomości przeznaczone do odsprzedaży (MSR 2, par.8)
nie stanowiące składników aktywów trwałych, nabyte z przeznaczeniem do odsprzedaży prawa majątkowe,
pieniądze wymieniane w kantorach
| Wycena towarów |
|---|
|
Wycena bieżąca towarów
TOWARY wykazuje się w księgach rachunkowości na dzień ich nabycia według rzeczywistych cen ich nabycia.
TOWARY można wykazywać w księgach rachunkowych również rzeczywistych cenach zakupu, jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego (art. 34 ust. 1 pkt. 11 UoR)
Jeżeli towary wykazywane są według cen zakupu, oznacza to, że koszty zakupu są w całości zaliczane do kosztów tego miesiąca, w którym je poniesiono. Taki sposób wyceny jest możliwy wtedy, gdy koszty te są niezmienne, a zapasy utrzymują się z okresu na okres na zbliżonym poziomie.
W praktyce do wyceny i ewidencji przychodów i rozchodów towarów można stosować zmienne ceny ewidencyjne lub stałe ceny ewidencyjne:
Zmienne ceny ewidencyjne to:
rzeczywista cena nabycia,
rzeczywista cena zakupu.
Stałe ceny ewidencyjne – w przypadku obrotu towarowego są to najczęściej:
Ceny sprzedaży netto – cena hurtowa netto, cena detaliczna netto,
Ceny sprzedaży brutto – cena detaliczna brutto.
| WYCENA PRZYCHODU TOWARÓW: |
|---|
| Zmienne ceny ewidencyjne |
| Rzeczywista cen nabycia lub rzeczywista cena zakupu |
| WYCENA ROZCHODU I ZAPASU TOWARÓW |
|
Wycena rozchodu i stanu końcowego towarów
W przypadku gdy wycenia się przychody towarów według cen zakupu lub nabycia ich rozchodu i stan końcowy można wyceniać następującymi metodami:
1. Według cen przeciętnych, to jest ustalonych w wysokości średniej ważonej cen nabycia (zakupu) towarów.
2. Metodami ukierunkowanymi na moment przychodu lub rozchodu tj:
FIFO pierwsze weszło, pierwsze wyszło – przyjmując, że rozchód towarów wycenia się kolejno po cenach tych towarów, które jednostka nabyła najwcześniej,
LIFO ostatnie weszło, pierwsze wyszło – przyjmując, że rozchód towarów wycenia się kolejno po cenach tych towarów, które jednostka nabyła najpóźniej.
W drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen towarów dotyczących ściśle określonych przedsięwzięć, niezależnie od daty ich zakupu.
WYCENA BIEŻĄCA TOWARÓW
Wariant stałych cen ewidencyjnych
- w przypadku obrotu towarowego są to najczęściej przyjęte stałe ceny ewidencyjne oparte najczęściej są na poziomie cen sprzedaży netto lub brutto odpowiadających danemu szczeblowi obrotu. Są to w zależności od szczebla:
cena hurtowa netto,
cena detaliczna netto,
cena detaliczna brutto.
Cena nabycia – cena ewidencyjna = odchylenia od cen ewidencyjnych (debetowe lub kredytowe)
Odchylenia kredytowe występują gdy wartość towarów według cen zakupu (nabycia) netto jest niższa od wartości według cen ewidencyjnych
| Cena ewidencyjna > cen zakupu (nabycia) |
|---|
Odchylenia debetowe występują gdy wartość towarów według cen zakupu (nabycia) netto jest wyższa od wartości według cen ewidencyjnych.
| Cena ewidencyjna < cen zakupu (nabycia) |
|---|
Typowymi odchyleniami w obrocie towarowym są odchylenia kredytowe.
Jeżeli jednostka handlowa ewidencjonuje przychód towarów na poziomie ceny sprzedaży netto to powstałe odchylenia kredytowe dotyczą zarezerwowanej marży handlowej ( hurtowej lub detalicznej) i stanowią różnicę pomiędzy ceną przyjętą do ewidencji czyli ceną sprzedaży netto (hurtową lub detaliczną), a rzeczywistą ceną zakupu towarów.
W przypadku ewidencji przychodu towaru na poziomie cen sprzedaży brutto powstają dwa rodzaje odchyleń kredytowych:
z tytułu marży handlowej (detalicznej),
z tytułu podatku VAT.
Odchylenia z tytułu podatku VAT stanowią różnicę pomiędzy ceną sprzedaży brutto a ceną sprzedaży netto.
Relacje pomiędzy rzeczywistą ceną zakupu , nabycia i stałą ceną ewidencyjną
| cena zakupu | |
| stała cena ewidencyjna | + odchylenia debetowe - odchylenia kredytowe w obrocie towarowym:
|
| cena nabycia |
1. Ustalenie wskaźnika procentowego przeciętnych odchyleń
gdzie:
W N - wskaźnik narzutu
Spo - saldo początkowe odchyleń
Ob - odchylenia w bieżącym okresie
Spt - saldo początkowe towarów
Pt - przychód (zakup) towarów w bieżącym okresie
2. Obliczenie odchyleń przypadających na rozchodowane towary
gdzie:
N o - odchylenia przypadające na sprzedane towary (narzut odchyleń)
R t - wartość rozchodu towarów według cen ewidencyjnych w ciągu danego okresu
Wycena bilansowa towarów
Zgodnie z UoR towary wycenia się na dzień bilansowy wg cen nabycia lub zakupu nie wyższych od ich cen sprzedaży netto na dzień bilansowy.
Jeżeli wartość towarów wyceniona wg cena nabycia lub zakupu jest wyższa od ceny sprzedaży netto dokonuje się odpisu aktualizującego wartość towarów (w wysokości powstałej różnicy).
Cena sprzedaży netto towaru stanowi:
Możliwą do uzyskania na dzień bilansowym cenę jego sprzedaży, bez należnego podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem towaru od sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększoną o należną dotację przedmiotową.
Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto towaru, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą.
METODY EWIDENCYJNE ANALITYCZNEJ TOWARÓW
(art. 17 ust.2 UoR)
Ewidencja ilościowa prowadzona jest dla każdego asortymentu towaru w jednostkach naturalnych.
Ewidencja ilościowa – wartościowa ujmuje obroty i stany dla każdego składnika zapasów równolegle w jednostkach naturalnych i pieniężnych.
Ewidencja wartościowa – obrotów i stanów towarów i opakowań prowadzona dla punktów obrotu detalicznego lub miejsc składowania, której przedmiotem zapisów są tylko przychody, rozchody i stany całego zapasu.
Odpisywanie w koszty wartości towarów na dzień ich zakupu połączone z ustalaniem stanu towarów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy.
„Ewidencja zakupu w obrocie towarowym magazynowanym”
| EWIDENCJA OBROTU TOWAROWEGO |
|---|
| EWIDENCJA SYNTETYCZNA |
Konta księgi głównej (syntetyczne) Ujmuje informacje o: -zakupie i zapasach towarów konta zespołu 3 (Rozliczenie zakupu Towarów, „Towary”, „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów” - sprzedaży towarów konta zespołu 7 („Sprzedaż towarów”, Wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu/nabycia”) |
Ewidencja obrotu towarowego obejmuje:
ewidencje zakupu towarów
ewidencje składowania towarów
ewidencje sprzedaży towarów
EWIDENCJA ZAKUPU TOWARÓW
Na proces zakupu towarów składają się dwa odstawowe zdarzenia (momenty), mające swoje odzwierciedlenie w ewidencji księgowej:
Moment prawno – rozliczeniowy, związany z otrzymaniem faktury od dostawcy towarów w wyniku którego powstaje zobowiązanie oraz
Moment rzeczowy, w którym następuje przyjęcie towarów do magazynu.
Z zakupem towarów wiążą się dwa podstawowe dokumenty:
Faktura od dostawcy (Fa)
Dowód przyjęcia towarów (Pz)
Rozliczenie zakupu polega na stwierdzeniu, czy faktura otrzymana od dostawcy ma pokrycie w towarach przyjętych do magazynu.
Do ewidencji procesu zakupu wykorzystuje się konto rozliczenie zakupu towarów (aktywno-pasywne).
Przyczyny stosowania konta „Rozlicznie zakupu towarów”:
rozbieżność w czasie między otrzymaniem faktury i towarów,
ujęty w fakturze podatek od towarów i usług,
ujęte w fakturze koszty związane z zakupem takiej jak opakowania bezzwrotne, koszty transportu, ubezpieczenia itp.
stosowanie do wyceny przychodów towarów (w dowodach Pz) stałych cen ewidencyjnych,
różnice w ilości i wartości zafakturowanych i przyjętych towarów,
błędy występujące w fakturze.
Konto „Rozliczenie zakupu towarów” może wykazywać na koniec okresu sprawozdawczego dwa salda (wykazywane w bilansie):
Saldo Dt (Wn) „Towary w drodze” – wyrażające wartość towarów w drodze, występujące w sytuacji, gdy jednostka otrzyma fakturę za zakupione towary, a towarów nie przyjęto do magazynu końca okresu. Saldo to w bilansie zwiększa wartość Towarów .
Saldo Ct (Ma) „Dostawy niefakturowane” oznaczające wartość dostaw niefakturowanych występuje, jeżeli jednostka przyjęła towary do magazynu, a nie otrzymała jeszcze faktury. Saldo to zwiększa w bilansie wartość Zobowiązań z tytułu ostaw i usług.
Sposób szczegółowej ewidencji zakupu towarów zalezy od przyjętej metody wyceny przychodu i rozchodu towarów oraz źródeł pochodzenia towarów (kraj, import, wewnątrzwspólnotowe nabycie).
Towary mogą być ewidencjonowane w księgach rachunkowych jednostki handlowej w momencie ich przyjęcia według:
zmiennych cen ewidencyjnych, którymi są:
- rzeczywista cena nabycia
- rzeczywista cena zakupu
stałych cen ewidencyjnych, do których należą:
- cena sprzedaży netto
- cena sprzedaży brutto
EWIDENCJA SPRZEDAŻY TOWARÓW
Na proces sprzedaży towarów składają się dwa podstawowe zdarzenia (momenty), mające swoje odzwierciedlenie w ewidencji księgowej:
Moment prawno – rozliczeniowy, w wyniku którego powstaje przychód ze sprzedaży towarów i równocześnie należności od odbiorcy lub wpływ środków pieniężnych oraz
Moment rzeczowy, w którym następuje wydanie towarów w związku ze sprzedażą i powstaje koszt sprzedanych towarów.
W przypadku kiedy jednostka nie stosuje kas fiskalnych, VAT rozlicza się wskaźnikiem narzutu.
Odpisywanie w koszty zakupionych towarów.
Ewidencja przesunięć międzymagazynowych towarów.
Zakupione towary mogą być także odpisywanie w koszty na dzień ich zakupu i wówczas zachodzi konieczność nie później niż na dzień bilansowy:
↓
Ustalenia za pomocą spisu z natury stanu towarów, dokonania ich wyceny oraz przeprowadzenia korekty kosztów.
Operacja przesunięcia międzymagazynowego w przypadku przemieszczenia towarów nie powoduje powstania rozrachunków i dokonywana jest w ramach jednej jednostki
W hurcie poziom sprzedaży odchylenia z tytułu marży (cena hurtowa netto).
W detalu poziom sprzedaży odchylenia z tytułu marży oraz VAT(cena detaliczna brutto).
Sprzedaż zagraniczna towarów jest to sprzedaż towarów poza terytorium kraju.
Obejmuje ona:
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów,
eksport towarów.
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
To wywóz towarów z terytorium kraju do innych państw Unii Europejskiej
| Dostawca polski | Towary | Odbiorca kraj UE |
|---|
Przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego w wykonaniu czynności opodatkowanych (art. 13 ust.1 ustawy o VAT)
Aby uznać daną transakcję za dostawę wewnątrzwspólnotową, nabywca oraz sprzedawca muszą spełniać określone wymogi.
Nabywca musi być (art. 13 ust. 2 ustawy o VAT)
podatnikiem podatku od wartości dodanej, zidentyfikowanym dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju,
osobą prawną niebędącym podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jednak jest zidentyfikowana dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium członkowskiego innym niż terytorium kraju,
podmiotem niewymienionym powyżej (pkt 1 i 2), jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które objęte są procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą,
innym podmiotem niż wymienione w pkt 1 i 2 działającym (zamieszkującym) w innym niż RP państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.
Sprzedawca musi być:
czynnym podatnikiem VAT niekorzystającym ze zwolnienia,
podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT UE, w związku z czym dla potrzeb tych transakcji może posługiwać się numerem identyfikacji podatkowej poprzedzonym prefiksem PL
Zasadniczo dostawa wewnątrzwspólnotowa opodatkowana jest stawką 0% (art. 42 ustawy o VAT).
Z preferencyjnej stawki można jednak skorzystać tylko wtedy, gdy zostaną spełnione określone w przepisach wymogi.
EKSPORT TOWARÓW
↓
Czyli potwierdzony przez urząd celny wywóz towarów z kraju poza terytorium Wspólnoty Europejskiej.
Jest to sprzedaż towarów krajowych odbiorcom z państw spoza Wspólnoty.
Eksport towarów opodatkowany jest stawką 0% VAT.
Podstawą ewidencji eksportu towarów jest faktura eksportowa VAT i dowód SAD za sprzedane towary oraz dowód Wz.
| Odpisy aktualizujące wartość towarów |
|---|
| Utrata wartości |
Zgodnie z art. 34.ust. 5 UoR, Odpisów aktualizujących wartość zapasów w związku z utratą ich wartości oraz wyceną według cen sprzedaży netto zamiast według cen nabycia albo zakupu, albo kosztów wytworzenia dokonuje się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.
| OBRÓT TRANZYTOWY jest formą uproszczoną obrotu towarowego. W tej formie obrotu towarowego, jednostka pośrednicząca zleca wysyłanie towarów od dostawcy do odbiorcy z pominięciem własnych magazynów. Wyróżnia się obrót tranzytowy: |
|---|
| ROZLICZANY Jednostka pośrednicząca zaleca wysyłanie towarów od odbiorcy z pominięciem własnych magazynów. Jednostka ta jednak uczestniczy w rozliczaniu dostawy. |
REKLAMACJE to pretensje odbiorcy zgłaszane wobec dostawcy wynikające z niedotrzymania warunków umowy lub błędów rachunkowych stwierdzonych w otrzymanych dowodach rozrachunkowych
Reklamacje w obrocie towarowym polegają na zwrocie towarów przez odbiorców do ich dostawcy w związku z niedotrzymaniem przez dostawcę warunków umowy kupna – sprzedaży (w następstwie ilościowego i jakościowego przyjęcia dostawy towarów) bądź też błędów w dowodach dostawy (w następstwie ich kontroli merytorycznej i rachunkowej)
W przypadku, gdy otrzymane od dostawcy towary nie spełniają warunków, które określone były w zamówieniu, odbiorca ma Prawo zgłosić reklamację a więc zastrzeżenie wobec dostawcy.
Reklamacja może dotyczyć zarówno jakości jak ilości towarów otrzymanych przez odbiorcę.
REKLAMACJE ZGŁASZ ODBIORCA
W danej jednostce gospodarczej reklamacje mogą wystąpić na etapie:
zakupu – zgłoszenie przez jednostkę – jako odbiorcę – do dostawcy,
sprzedaży – zgłoszone przez odbiorcę do jednostki, jako sprzedawcy, dostawcy.
Klasyfikacja reklamacji
Z punktu widzenia charakteru reklamacji dzieli się je na:
rzeczowe – gdy ich przedmiotem jest ilość lub jakość dostarczonych towarów (skutek ilościowo – jakościowego odbioru dostawy);
wartościowe – gdy ich przedmiotem są: cena, rabat lub błędy rachunkowe w dowodach potwierdzających dostawę (wynikające z merytorycznej lub rachunkowej kontroli faktur).
Z punktu widzenia decyzji dostawcy wyróżnia się reklamacje:
uznane przez dostawcę – gdy dostawce akceptuje pretensje odbiorcy,
nieznane przez dostawcę – gdy dostawca nie zgadza się z pretensjami odbiorcy (skierowane sprawy do sądu):
zasądzone – wyrok sądowy rozstrzygający sprawę na korzyść jednostki dochodzącej roszczeń,
oddalone – wyrok sądowy oddalający roszczenie jednostki dochodzącej pretensji drogą sądową.
REKLAMACJE NA ETAPIE ZAKUPU
Zgłoszone przez jednostkę – jako odbiorcę towarów do ich dostawcy.
Ewidencja u odbiorcy.
Reklamacje zakupu (zgłaszane przez odbiorców)
| Zasada ujęcia w księgach odbiorcy | |
|---|---|
| 1) Postawienie zareklamowanej dostawy do dyspozycji dostawcy | Akceptowana część dostawcy w ewidencji bilansowej (PZ) Reklamowana część w ewidencji pozabilansowej |
| 2) Wystawienie na reklamowaną ilość i wartość noty księgowej i wysłanie jej dostawcy | Ujęcie noty w sposób analogiczny do otrzymanie faktury (-) |
| Nota nie stanowi podstawy do zmniejszenia naliczonego VAT | |
| Dostawca uznał reklamację | |
| Otrzymanie faktury korygującej od dostawcy | wystornowanie noty Ujęcie korekty pierwotnej faktury |
| Wydanie reklamowanej dostawy | Wyksięgowanie dostawy z ewidencji pozabilansowej („zapasy obce”) |
Dostawca nie uznał reklamacji
Odbiorca nie dokonał płatności za dostawę – reklamacja przed zapłatą (Nota – j.w.)
| Otrzymanie pozwu sądowego | Ewidencja pozabilansowa („Zobowiązania warunkowe”) |
|---|---|
| Wyrok sądowy na korzyść odbiorcy | Wyksięgowanie zobowiązań warunkowych |
| Otrzymanie faktur korygującej | Wystornowanie noty księgowej Ujęcie korekty pierwotnej faktury |
| Wydanie reklamowanej dostawy pozabilansowej | Wyksięgowanie dostawy z ewidencji |
| Wyrok sądowy na niekorzyść odbiorcy | Wyksięgowanie z ewidencji pozabilansowej zobowiązań warunkowych oraz zapasów obcych. Objęcie reklamowanej dostawy ewidencja bilansowa (jak PZ) Wystornowanie noty księgowej |
Dostawca nie uznał reklamacji
(odbiorca dokonał płatności za dostawę – reklamacja po zapłacie)
| Skierowanie roszczenia na drogę sądową | Przeksięgowanie nalezności na roszczenia sporne Ujęcie opłaconych kosztów postępowania sądowego Dokonanie odpisu aktualizującego należność sporną |
|---|---|
| Wyrok sądowy na korzyść odbiorcy | Wyksięgowanie roszczenia spornego na rozrachunki z dostawcami (należności) |
| Otrzymanie faktury korygującej | Wystornowanie korelty naliczonego VAT (wynikającej z noty) Korekta naliczonego VAT |
| Wydanie reklamowanej dostawy | Wyksięgowanie dostawy z ewidencji pozabilansowej |
| Wyrok sądowy na niekorzyść odbiorcy | Wyksięgowanie roszczenia spornego na rozliczenie zakupu Wystornowanie korekty naliczonego VAT Wyksięgowanie zapasów obcych Objęcie reklamowanej dostawy ewidencją bilansową (jak Pz) Rozwiązanie odpisu aktualizującego należności |