Wykład VI 06.05.2010
W Polsce występuje model 2 szczeblowy (schemat 2) od czasu reformy bankowości w latach 80.
ZARYS REFORMY BANKOWOŚCI W POLSCE.
Bank centralny (NBP) – obsługiwał zdecydowaną część podmiotów gospodarczych, gdyż jego struktura była bardzo rozbudowana. Istniało konkretne powiązanie poszczególnych podmiotów z konkretnymi oddziałami NBP (brak możliwości wyboru przez podmiot dowolnego oddziału NBP – było to z góry narzucone).
W tym czasie istniały w Polsce takie banki jak: Bank Handlowy w Warszawie S.A, BGŻ, PKO S.A (Polska Kasa Opieki), PKO BP oraz inne.
Po 89 roku powstało 9 nowych banków na bazie banku NBP (od tego czasu istnieje kilkadziesiąt banków, głównie banki komercyjne jako spółki akcyjne). Funkcjonują również banki państwowe i banki spółdzielcze.
REZULTATY REFORMY BANKOWOŚCI W POLSCE.
związana z reformą całej gospodarki,
oddzielenie funkcji banku centralnego od bezpośredniej działalności kredytowej,
utworzenie banków uniwersalnych,
konkurencja między bankami i oparcie funkcjonowania banków na zasadach samodzielności i samofinansowania,
wzrost aktywności banków,
rola NBP jako banku centralnego koordynującego działalność innych banków i refinansujących je,
Bank centralny:
zestawia plan pieniężny dla całego systemu bankowego,
określa globalną wielkość kredytów, które mogą być udzielane całej gospodarce,
pośrednio wpływa na działalność banków poprzez:
kredyt refinansowy,
kredyt redyskontowy (redyskonto weksli handlowych),
kredyt lombardowy (pod zastaw papierów wartościowych),
operacje otwartego rynku – sprzedaż i zakup poprzez bank centralny papieró wartościowych (weksli skarbowych, bonów pieniężnych NBP i obligacji),
rezerwy obowiązkowe – stopy rezerw są uzależnione od rodzajów depozytu. (rezerwy pozwalają uruchomić większy kontyngent kredytu redyskontowego czy lombardowego),
Podstawowe stopy procentowe NBP
| Stopa procentowa: | Oprocentowanie | Obowiązuje od dnia |
|---|---|---|
| Stopa referencyjna 1) | 3,50 | 2009-06-25 |
| Stopa lombardowa | 5,00 | 2009-06-25 |
| Stopa depozytowa | 2,00 | 2009-06-25 |
| Stopa redyskonta weksli | 3,75 | 2009-06-25 |
| Stopa dyskonta weksli | 4,00 | 2010-01-01 |
| Stopa rezerwy obowiązkowej: | Oprocentowanie | Obowiązuje od dnia |
|---|---|---|
| - od wkładów złotowych płatnych na każde żądanie | 3,00 | 2009-06-30 |
| - od terminowych wkładów złotowych | 3,00 | 2009-06-30 |
| - od wkładów w walutach obcych płatnych na każde żądanie | 3,00 | 2009-06-30 |
| - od wkładów terminowych w walutach obcych | 3,00 | 2009-06-30 |
| - od środków uzyskanych z tytułu sprzedaży papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu (repo) | 0,00 | 2004-06-30 |
| Oprocentowanie środków rezerwy obowiązkowej 2) | 3,375 | 2009-06-25 |
| 1) minimalna rentowność 7-dniowych bonów pieniężnych 2) 0,9 stopy redyskonta weksli - obowiązuje od 2004-05-01 |
|---|
Kredyt lombardowy – udziela go NBP bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych (max. do 80% wartości tych PW). Potrzebny jest do uzupełnienia płynności finansowej.
PODSTAWOWE TYPY BANKÓW.
* Kasy komunalno- mieszkaniowe i inne,
FUNKCJE BANKU W GOSPODARCE.
Dyskonto weksla – zakup przez dyskontera weksla przed terminem jego płatności po cenie pomniejszonej o ustaloną kwotę(potocznie określanych mianem dyskonta). Jedną z metod ustalania owej kwoty jest dyskonto handlowe.
Jeżeli dyskonterem jest bank, to wysokość potrącanej kwoty zależy od:
wysokości stosowanej przez bank stopy dyskontowej
ilości dni liczonych od daty przyjęcia weksla do dyskonta do dnia jego płatności.
wartości nominalnej weksla
Wysokość stopy dyskontowej oferowanej przez bank będzie wynikiem oceny wiarygodności płatników wekslowych. Banki skupują do dyskonta tylko weksle spełniające formalne wymogi prawa wekslowego
Redyskonto jest to przyjęcie przez bank centralny wierzytelności takich jak weksle od banków komercyjnych. Banki komercyjne zastawiając papiery wartościowe mogą zaciągać kredyty redyskontowe. Bank centralny odlicza odsetki od wartości minimalnej zdyskontowanych papierów wartościowych przez stopę ustaloną właśnie przez ten bank.