Prowadzący: dr inż. Ireneusz Cymes
Przedmiot kończy się egzaminem.
22.02.2012
Literatura:
- „Geodezja” Kosiński
- „Geodezja dla inżynierii środowiska” Przewłocki
Geodezja – podział ziemi; dziedzina zajmująca się pomiarami i badaniami rozmiarów i kształtu
powierzchni kuli ziemskiej lub jej części oraz zastosowaniem pomiarów i ich wyników do rozwiązywania zagadnień projektowych i badawczych
Podziały:
- geodezja wyższa – pomiary na wielkich obszarach, z uwzględnieniem kulistości globu ziemskiego
- geodezja niższa – pomiary na małych powierzchniach, które można przyjąć za płaskie. Wyniki rozpatruje się w odniesieniu do płaszczyzny poziomej, umożliwiającej otrzymywanie map terenu przy płaskim układzie współrzędnych
Główne działy geodezji:
- astronomia geodezyjna – określa położenie punktów i kierunków na ziemi na podstawie obserwacji ciał niebieskich
- fotogrametria – wykonywanie pomiarów i opracowanie map na podstawie zdjęć; częścią są teledetekcja i fotointerpretacja
- geodezja gospodarcza – zastosowanie metod geodezyjnych w gospodarce
- geodezja satelitarna – bada tory sztucznych satelitów Ziemi
- grawimetria – wyznaczanie kształtu bryły ziemskiej z pomiarów przyspieszenia siły ciężkości
- kartografia – zagadnienia związane z odwzorowaniem niepłaskiej powierzchni Ziemi na płaszczyźnie oraz techniką sporządzania i reprodukcji map w różnych skalach i o różnej treści
- rachunek wyrównania – rachunkowe opracowanie wyników pomiarów przy równoczesnym ich wyrównaniu, wynikłym z nieuniknionych drobnych błędów pomiarów oraz oceną dokładności pomiarów i powstałych na ich podstawie opracowań
- topografia – pomiary sytuacyjno-wysokościowe na dużych obszarach; opiera się częściowo na założeniach geodezji wyższej; do jej zadań należy sporządzanie map szczegółowych, w skalach średnich, dla wojska i administracji
Prace geodezyjne – projektowanie i wykonywanie pomiarów geodezyjnych, wykonywanie zdjęć lotniczych, dokonywanie obliczeń, sporządzanie i przetwarzanie dokumentacji geodezyjnej, a także zakładanie i aktualizację baz danych, pomiary i opracowania fotogrametryczne, grawimetryczne, magnetyczne i astronomiczne, związane z realizacją zadań w dziedzinie geodezji i kartografii oraz krajowego systemu informacji o terenie.
29.02.2012
Zadania służby geodezyjnej
Realizacja polityki państwa w zakresie geodezji i kartografii
Organizowanie i finansowanie prac geodezyjnych i kartograficznych
- rejestracja stanów prawnych i faktycznych nieruchomości (kataster)
- pomiary geodezyjne i opracowania kartograficzne
- fotogrametryczne zdjęcia powierzchni kraju i opracowania fotogrametryczne
- prowadzenie krajowego systemu informacji o terenie
- administrowanie państwowym zasobem geodezyjnym i kartograficznym i jego aktualizacja
- sporządzanie map topograficznych i tematycznych kraju oraz mapy zasadniczej
- nadawanie, do czasu utworzenia odpowiednich samorządów zawodowych, uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii, prowadzenie rejestru osób uprawnionych oraz współpraca z tymi samorządami zawodowymi
- przygotowanie organizacyjno-techniczne i wdrożenie katastru
Znaki geodezyjne – znaki z trwałego materiału, określające położenie punktów osnowy geodezyjnej.
Osnowy – usystematyzowany zbiór punktów geodezyjnych, dla których określono matematycznie ich wzajemne położenie i dokładność usytuowania.
Osnowy podstawowe – kształty i wymiary Ziemi.
Osnowy szczegółowe – wyrównanie osnów pomiarowych.
Osnowy pomiarowe – oparcie pomiarów sytuacyjnych i rzeźby terenu, wyznaczanie projektów na gruncie.
Rodzaje pomiarów:
- inwentaryzacyjne – sporządzenie płaskiego odwzorowania małego obszaru
- realizacyjne – prowadzone na terenie budowy jakiegoś obiektu. Polegają na wyznaczeniu na gruncie położenia planowanego obiektu zgodnie z projektem
- eksploatacyjne – obserwowanie i badanie zmienności położenia i odkształceń powstających w różnych budowlach w trakcie ich użytkowania.
Uprawnienia związane z pracami geodezyjnymi i kartograficznymi:
- wstęp na grunt i do obiektów budowlanych
- dokonywanie przecinek drzew i krzewów
- nieodpłatne umieszczanie na gruntach i obiektach budowlanych znaków geodezyjnych, grawimetrycznych
- umieszczanie na gruntach i obiektach budowlanych budowli triangulacyjnych
Znaki geodezyjne, urządzenia je zabezpieczające oraz budowle triangulacyjne podlegają ochronie.
Ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące:
- gruntów – położenie, granice, powierzchnię, rodzaje użytków, ich klasy gleboznawcze
- budynków – położenie, przeznaczenie, funkcja użytkowa
- lokali – położenie, funkcja użytkowa, powierzchnia użytkowa.
18.04.2012
Oprócz geodezji metody fotogrametryczne stosowane są także w architekturze (dokumentacja elewacji), archeologii (dokumentacja prac odkrywkowych), geologii (sporządzanie podkładów do map tematycznych), policji (szybkie sprawdzanie lokalnych wypadków), przemyśle (kontrola geometrii wykonywanych produktów i sterowanie procesami produkcyjnymi), urbanistyce (modele przestrzenne miast).
Zasady przetwarzania zdjęć lotniczych:
Przetwarzanie fotomechaniczne – jest stosowane do opracowania map sytuacyjnych na podstawie pojedynczych zdjęć lotniczych. Metoda ta polega na przefotografowaniu negatywu zdjęcia lotniczego o przypadkowej orientacji na obraz w określonej skali.
Przetwarzanie optyczne – jest mniej dokładne od przetwarzania fotomechanicznego. Stosowane jest do graficznej aktualizacji map w skalach średnich lub do przenoszenia ze zdjęcia na mapę różnych elementów nie stanowiących jej treści. Polega ono na optycznej projekcji obrazu ze zdjęcia na mapę lub inny podkład.
Przetwarzanie graficzne – polega na przenoszeniu pojedynczych punktów za pomocą konstrukcji graficznych. Można je wykonać różnymi sposobami, opierając się na twierdzeniach geometrii rzutowej.
Interpretacja zdjęć lotniczych.
Można wyróżnić następujące etapy:
Ogólne zaznajomienie się z obrazem fotograficznym zdjęć danego obszaru.
Odnalezienie interesujących obiektów.
Identyfikacja obiektów.
Ocena i interpretacja uzyskanych informacji.
Informacje uzyskane w procesie fotointerpretacji mogą być natury ilościowej (odległość, wysokość, powierzchnia, itp.) oraz jakościowej (opis charakterystycznych elementów krajobrazu). Powyższe informacje od najprostszej do najbardziej kompleksowej można uzyskać przez odczyt zdjęć lotniczych, fotoanalizę oraz fotointerpretację.
Fotoszkic – stanowi szereg odbitek zdjęć fotogrametrycznych, naklejonych na wspólnym arkuszu po uprzednim uzgodnieniu styków na podstawie sytuacji. W tym celu zdjęcia powinny być wykonane z niewielkim pokryciem (zachodzić na siebie) i z równej wysokości. Fotoszkic nie ma ściśle określonej skali (np. ok. 1:10200) ani też warstwic i dlatego może służyć tylko jako podkład orientacyjny o małej dokładności do właściwych prac fotogrametrycznych lub do studiów wstępnych w planowaniu przestrzennym i przy wszelkich projektach technicznych. Dokładność fotoszkiców jest większa na terenach płaskich niż na terenach o urozmaiconej rzeźbie.
Fotomapa – odbitki zdjęć fotogrametrycznych przetworzonych za pomocą przyrządu zwanego przetwornikiem na żądaną skalę, zwykle 1:5000 i naklejone na wspólny arkusz (sekcję). Zestawienie fotomapy opiera się nie tylko na sytuacji, lecz przede wszystkim na punktach dostosowania, tzw. Fotopunktach, użytych do przetworzenia zdjęć. Są to co najmniej 4 punkty obrane na każdej kliszy, a położenie ich w terenie określane jest za pomocą współrzędnych. Dokładność fotomapy maleje w miarę wzrastania różnic wysokości między odfotografowanymi punktami terenu a poziomą płaszczyzną odniesienia.
Ortofotomapa – wysoko dokładne fotomapy terenów silnie pofalowanych można uzyskać metodą przetwarzania różnicowego lub pasmowego opierając się na parze zdjęć (stereogram). Noszą one nazwę ortofotomapy. Zachowują pełne bogactwo informacji zarejestrowanych na zdjęciach, ponadto charakteryzują się metrycznymi walorami mapy (jest wykonana w jednolitej skali, w rzucie ortogonalnym). Ortofotomapę można uzupełnić warstwicami rejestrowanymi w trakcie przetwarzania pasmowego na oddzielnym arkuszu papieru.
Stereoortofotomapa – ortofotomapa zwyczajna + jej odpowiednik
6.06.2012
Przy opracowaniach fotogrametrycznych dla potrzeb leśnictwa będą miały znaczenie
Pojedyncze zdjęcia lotnicze (jako materiał szkicowy ułatwiają projektowanie podziału powierzchniowego i sieci drogowej oraz umożliwiają określenie niektórych elementów taksacji leśnej)
Pojedyncze zdjęcia przetworzone oraz fotomapy
Stereogramy
Rodzaje map leśnych
Gospodarcze
Przeglądowe
Drzewostanowe
Siedliskowe
Inne mapy o drugorzędnym znaczeniu (np. pierworys map, mapy cięć i zalesień)
Pierworys stanowi podstawę do sporządzania leśnej mapy gospodarczej, przedstawia w skali 1:5000 następujące szczegóły o charakterze stałym: granice, podział powierzchniowy, drogi publiczne, zabudowania, wody i użytki rolne.