wejściówka na każdych ćwiczeniach

z każdych ćw. po 5 pktów maxymalnie z 4-ech - 20 pkt na BDB

18-20 bdb

- 10 pkt zaliczenie

14 kwietnia,..., 5 maja

podział czynnościowy

BUDOWA NEURONU

- kolbka presynaptyczna

-dendryty (strefa odbioru) (gęsto rozgałęzione zwiększają powierzchnie)

-jądro (ciałko kom.) (strefa odbioru i analizy)

-akson (strefa przewodzenia aż po zakończenia presynaptyczne)

- osłonka mielinowa (otacza akson)

- kolaterale aksonu (wypustka boczna)

- przewężenie Ranviera (na aksonie)

- zakończenia presynaptyczne

FUNKCJA NEURONU

RODZAJE NEURONÓW

pod względem strukturalnym

- jednobiegunowe (wyst. u bezkręgowców, nie mają dendrytów)

- dwubiegunowe (wyst. u kręgowców, w siatkówce oka,)

- pseudojednobiegunowe ciałka leżą w zwojach rdzeniowych lub czaszkowych(informacje o bodźcach...)

- wielobiegunowe (OUN, wiele rozgałęzionych dendrytów i 1 akson)

pod względem funkcjonalnym

- neurony aferentne (czuciowe) przewodzą info od receptorów do OUN

- neurony eferentne (ruchowe) przewodzą info do efektorów

- neurony pośredniczące w OUN - przekazują info pomiędzy neuronami

UKŁAD SOMATYCZNY

- znajduje się pod kontrolą kory mózgowej

dzieli się na dwie części

1. aferentną - czuciową 2. efenentną - ruchową

UKŁAD AUTONOMICZNY

reguluje czynności narządów wewnętrznych oraz metabolizm tkanek na drodze odruchowej (niezależnie od naszej woli)

reguluje prace serca, ciśnienie krwi, pobudzenie ośrodka oddechowego

dzieli się na część współczulną (sympatyczną)

przywspółczulną (niesympatyczną)

enteryczną (jelitową)

cechy komórki nerwowej (neuronu)

- pobudliwość (zdolność do reakcji na bodziec elektryczny)

- przewodnictwo (zdolność do przenoszenia sygnału elektrycznego nawet na duże odległości)

- wydzielanie przekaźników chemicznych (mediatory)

KOMÓRKI GLEJOWE pełnią funkcje pomocnicze, w OUN wyróżnia się

- astrocyty - pełnią funkcję podporową, niekiedy odżywczą, tworzą wokół naczyń krwionośnych barierę krew-mózg

- oligodendrocyty - pełnią funkcję produkcji mieliny, i tworzą osłonki w układzie nerwowym (osłonki mielinowe)

- komórki gleju wyściółkowego - pełnią rolę pokrywania komory mózgu, uczestniczą w wydzielaniu płynu mózgowo-rdzeniowego

- komory mikrogleju - usuwanie uszkodzonych komórek gleju

KOMÓRKI SCHWANNA ośrodkowy ukł. nerwowy

- tworzą osłonki mielinowe

- procesy regeneracyjne w odbudowie komórki nerwowej

KOMÓRKI SATELITARNE

- tworzą elektryczną izolację

- regulują środowisko chemiczne

aksony komórek nerwowych łączą się w pęczki nerwowe i te pęczki tworzą włókno nerwowe

włókna nerwowe mogą być otoczone osłonką mielinową ale nie muszą

funkcja osłonki - izolacyjna i przyspieszenie przewodnictwa długość komórki to 2 mikrometry

RECEPTOR jest to wyspecjalizowana struktura przystosowana do obierania bodźców ze środowiska zewnętrznego

mechanoreceptory

chemoreceptory rec. węchu i smaku, chemorec. naczyń krwionośnych

termoreceptory - wrażliwe na ciepło, zimno

nocyceptory - wrażliwe na bodźce mogące uszkodzić tkanki (w powłokach ciała, mięśniach, narządów wew.)

ze względu na położenie w organizmie

- eksteroreceptory - odbiór wrażeń pochodzących ze środowiska zew.

- telereceptory - receptory wzroku i słuchu, odbierają bodźce z pewnej odległości

- interoreceptory - rozmieszczone w torebkach narządów wew., w ścianach naczyń krwionośnych, ścianie przewodu pokarmowego i dróg oddechowych

- proprioreceptory - narząd równowagi, rec. rozmieszczone w mięśniach szkieletowych, ścięgnach i torebkach stawowych, odbierają info dot. stopnia i dynamiki rozciągnięcia mięśni(rec. czucia głębokiego)

TRANSDUKCJA polega na przetworzeniu jednej z form energii bodźca np. mechanicznej na energię elektrochemiczną w postaci potencjałów elektrycznych

BODZIEC ADEKWATNY - jest to bodziec na który dany receptor jest najbardziej wrażliwy

prawie wszystkie receptory są szczególnie wrażliwe na 1 rodzaj bodźca

CO MA WPŁYW NA POWSTANIE WRAŻENIA CZUCIOWEGO ?

intensywność wrażenia czuciowego

rodzaj bodźca

lokalizacja bodźca

czas trwania bodźca

- proste - są zakończeniami nagich zakończeń nerwowych

- bardziej wyspecjalizowane - (złożone) - narządy zmysłów

BUDOWA RDZENIA NERWOWEGO

- sznur przedni, boczny, tylny

- pęczek smukły i klinowaty

- rogi przednie od nich ochodzą włókna nerwowe drogi ruchowej

- rogi tylne (neurony informacyjne) drogi czuciowe

- istota szara pośrednia

- istota biała

- drogi własne rdzenia - krótkie połączenia między odcinkami rdzenia - koordynacja kończyn i tułowia (koordynacja chodzenia)

FUNKCJE RDZENIA NERWOWEGO

- przewodzenie informacji drogami wstępującymi i zstępującymi

- czynność odruchowa

- funkcja lokomocyjna (chodzenie)

ŁUK ODRUCHOWY jest to droga od receptora do efektora

- receptor np. wrzeciono

- nocyceptor

- droga dośrodkowa

- droga odśrodkowa - przekazywanie sygnału przeanalizowanego bodźca

- efektor do narządu, gruczołu

rodzaje odruchów

- monosynaptyczny - od receptora do efektora występuje tylko jedna synapsa

- dwusynaptyczny - 1 neuron pośredniczący

- polisynaptyczny

odruch monosynaptyczny - odruch rozciągania