Cz II.
1. Od pasków domowych do romantycznych
- równolegle do pasków domowych upowszechnia się w czasach nowożytnych inna ich kategoria- paski arystokratyczne, światowe ( pozytywne znaczenie), triumfują w polowie xvIII wieku…
- paski poziome dotej pory- oznaka wykluczenia
- paski arystokratyczne- pionowe
- nowa moda ( arystokratyczna) nie trwała dlugo, po 1380 roku staje się dyskretna ( surowy dwór Burbonów narzuca Europie swoje wartości, przywództwo w sprawach np. stroju)
- na przełomie XV i XVI w. rozkwita moda na paski pionowe;
- pojawiają się także w pierwszej połowie XVII w. ( 20/30 lata) owa moda nie dotyczy arystokracji i trwa krótko;
- następuje krótki okres bez paków, wyjątek suknie dworskie, akcesoria ubioru kobiecego;
- po 1775 r okres rewolucji amerykańskiej- paski zaczynają dominowac w świecie ubioru, dekoracji; tracą negatywny status ;
- temat zebry, zoollodzy XVI w, widzą dzikie zwierze, Buffo widzi niezwykle harmonijne zwierze
- rewolucja amerykańska flaga – 13 czerwono-bialych pasków, symbolizujących 13 amerykańskich koloni zbuntowanych przeciw koronie angielskiej, obraz wolnosci i symbol nowych idei…. Paski zyskuja status ideologiczny i polityczny
- moda na paski przechodzi do wnętrz; zasłony, obicia, wysciełane meble…
- w XVIII w. są one w jaśniejszych i zywszych kolorach niż w XVI i VXII w.; dominuja połączenia czerowno- białe
- paski optycznie powiększają powierzchnie, dynamizują otoczenie
2. Paski rewolucyjne
- paski wykorzystuje styl Ludwika XVI ; ideologia uczyniła z nich emblematyczny obraz nadciągajacej rewolucji;
- BEZ PASKÓW NIE MA ATMOSFERY REWOLUCYJNEJ
- od 1789 r. cechą pasków staje się głoszenie ideologii republikańskiej, patriotycznej, a nawet buntowniczej;
- symbol buntu kokarda i flaga; (trójbarwność zamiast dwubarwności, jedna sekwencja barw, a nie powtarzająca się);
- trójbarwna kokarda staje się emblematem gwardii narodowej;
- wielu rewolucjonistwó pragnie przenieść ideał róności na strój, jednakowe, pasiaste ubrania; stają się uniformami w obronie, służbie idei patriotycznych;
- Robespierre pasiasty surdut jeszcze przed rokiem 1789 r.
- okres rewolucji- paski upowszechniają się, urozmaicają i odnawiają;
- popularne staje się trójbarwne paski, nawet w 5 kolorach;
- emblematyka rewolucyjna wykorzystuje pasy i prązki,
- Konsulat i Pierwsze Cesarstwo przydali paskom wymiar egzotyczny i ornamentalny, łącza mode zachodnia z dekoracją orientalną, paski wędrują na sciany i tkaniny obiciowe, używanie pasków, jako świadectwo dobrego gustu, uzywano pasiastych namiotów, gdzie się spalo i jadło ; wszystkie przedmioty, mające coś wspólnego z wiatrem i powietrzem- utrzymuja scisły związek ze swiatem pasków;
- koniec XVIII i poczatek XIX w. ideologia pasków wykorzystuje zdobycze rewolucji przemysłowej;
- moda na paski nie tylko wymiar ideologiczny, pionowe paski powiększają wnętrze. Niskie i skł. się z małych pokoi mieszkania zdobią tapicerie w paski;
3. Kreslić i karać
-na tkaninie mogą być paski pionowe i poziome, kto nosi ubrania w paski, niekoniecznie jest człowniekiem wykluczonym ze środowiska;
- od końca XVIII w. pasi mogą być dodanie, ujemne, dodatnie i ujemne, nie mogą być neutralne;
- strój w paski kojarzy się z więźniami, ( w żadnym z krajów zachodnich więźniowie nie noszą już pasiaków), pasiak dunkcjonuje jako archetyp, atrybut…
- paski przywędrowały z Ameryki,
- zapene po raz pierwszy w koloniach karnych Nowego Swiata ok. 1760 r.; Nidy natomiast nie uzywano go we Francji, tam zasłańców ubierano w CZERWONA BLUZĘ,
- funkcja pasiaka więzień musi być widoczny zdaleka, odrózniać się od straznika, oznaka
wykluczenia, paski na podłego gatunku mnateriale- hańba, odebranie go-
dności i nadzieji na zbawienia; brudne barwy- zlowieszcza moc; związek
z oznakami średniowiecza- pasiak – oznaka szaleństwa,
zamykanie wariatów w więzieniach od XVI w. ; zamykanie zbrodniarzy
w więzieniu i przestepców w XVII w. związek pomiędzy poziomymi
paskami na uniformie więźnia i poziomymi paskami jakie tworza
zelazne prety w oknach więzienia krata która izoluję więźnia od świata
zewnetrznego, PASKI- JAKO PRZESZKODY
- Paski jako kara związana z wykluczeniem czy pozbawieniem praw;
- związek pasków z kara, np. czasownik rayer ( fr.) podwojne znaczenie
1. kleślić, zakreslac
2. odcinac, likwidować
Skreslić anzwisko, to postawić kreskę
- w kulturze zachodu przez całe wieki paski kojarzyly się z pojęciem przeszkody i zakazu
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
PASKI WSPÓŁCZESNE
(XIX-XXw.)
ŚREDNIOWIECZE oznaka wykluczenia
ROMANTYZM paski pozytywne
Higienicznośc pasków:
- przez całe wieki wrażliwość zachodnia nie tolerowała ubrań ani tkanin bezpośrednio dytykających nagiego ciała w kolorze innym niż biały;
- kolor uchodził za coś nieczystego, niepotrzebnego i nieskromnego;
- od XI do XIX w. prześcieradła i koszule mogły być tylko białe lub nie farbowane;
- pierwsze zmiany po 1860 r. w USA i ANGLI;
- postep, technologia; ( po I wojnie) stopniowo i dyskretnie kupcy i klientela zaczęli sprzedawac i kupować bieliznę osobista, pościelowa; pojawia się kolor w bieliznie
- przejście do koloru odbywalo się za pośrednictwem pasków i pasteli;
- opakowania leków, ściany kuchni i łazienek- przejście do koloru za pośrednictwem odcienieni pastelowych bądź powierzchni w paski;
- być może paski sa to bariery, filtry chroniące nasze ciała;
- różnorodne paski zwiazane z modą
1. Bankier- garnitur i koszula w paski waskie i dyskretne
2. Gangster- garnitur i koszula w szerokie i ostentacyjne paski (wulgarne)
Świat granatowo- biały
- marynarze i ludzie morza;
- od poł. XVIIw. Na angielskich i niderlandzkich obrazach przedstawiających bitwy morskie zaczynaja się pokazywać marynarze w bluze w czerwono- białe lub niebiesko białe paski.
- pasiasty podkoszulek należy tylko do świata majtków- zwykłych czlonków załogi, którzy pozostają pod okiem kapitana i oficerów;
- być może paski w stroju ludzi morza- ubiór sygnalizujący, że manewrowanie na statku jest niebezpieczne i marynarze musza być dobrze widoczni;
- być może zwiazene z rozwojem dziewiarstwa, przez dł. Czas europejskie dziewiarstwo wytwarzało wyroby pasiaste;
- przeniesienie pasków z morza na ląd, XIX w. moda na tkaniny w paski, paski nad morzem wszechobecne- lezaki, namioty, kostiumy pływaków;
- kostium kąpielowy nie może yc biały bo po wyjsciu z wdy staje się przezroczysty, stad paski
- lata 80 te stagnacja, ale paski zupelnie nie znikają;
- obecne po II wojnie, pozostają przejawem elegancji i dobrego gustu;
Dziwaczne zebry;
- związek dzieci z paskami
- SREDNIOWIECZE na obrazach widzimy niemowlęta w powijakach z pasiastą strukturą;
- XIX w. paski bliskie stossunki ze swiatem dzieci;
- dziecko jest swojego rodzaju swoistym wykluczonym, a paski pozostaja tego znakiem;
- bardziej niż oznaka wykluczenia- znak czystości i zdrowia; przez dł. Czas ludzie myśla, ze pasiaste ubrania mniej się brudzą;
- paski na dziecięcych ubraniach kojarzą się z czasem wolnym, wakacjami oraz kuglarzami, błaznami i tych wszystkich, którzy w jakis sposób wyglupiajaimpresjonistów, się i bawią;
- paski sportowe- funkcja emblematyczna, np. umiejscowienie w druzynie,
Powierzchnia pasiasta, cyzli niebezpieczna
- paski stanowią silny akcent;
- granica między dobrymi a złymi paskami bywa niewyraźna, z jednej str. Marynarz, wczasowicz, klown, dziecko, a z drugiej więzień, zbrodniarz, kat, szaleniec;
- i tak pojawiły się paski „łobuzenskie” szerokie, poziome paski w krzyczacych kolorach, głównie paski męskie, widoczne na plótnach, paski przyciągają wzrok, artyści wrowadzają je do obrazów;
- paski ulubiony stroj Picassa, nosil pasiaste ubrania przy kazdej okazji, uważając, że „trzeba mieć tylek w zebre, zyby dobrze malowac”;
- paski „ AL. Cpone”- w latach 20 i 30 amerykańscy gangsterzy i mafiosi, (pionowe pasy na garniturze);
- wystarczy wulgarny garnitur w szerokie pasy, aby odróżnić wybrańca narodu od gangstera;
- kodeks drogowy wykorzystuje paski bez umiaru- swiadcza o niebezpieczeństwie
-masa pasków budzi lęk
- NADZWYCZAJNA ELASTYCZNOŚĆ PASKÓW, KTÓRE PRZEZ CAŁE WIEKI – NA RÓZNEGO RODZAJU MATERIAŁACH, W KAZDYM KONTEKŚCIE I PRZ ZASTOSOWANIU NAJROZMAITRZYCH TECHNIK- BYŁY UZYWANE JAKO ZNAKI, MARKI, INSYGNIA, EMBLEMATY I ATRYBUTY;
- pasy na jezdni symbolizują przejści i problemy z nim zwiazane, swojego rodzaju filtr, pozwala przejść, ale absorbuje cała jeo uwagę;
- paski przepuszczają to co dobre, zakrywają to co szkodliwe, chronią przed niebezpieczeństwem z zewnątrz- okiennice (swoisty filtr);
- nadmiar pasków zdaje się przyciągać;
Od śadu do znaku
- związki pasków z muzyka są stare i głębokie, już w starozytnym Rzymie muzycy nosili pasiasty strój; muzykant zawsze jest człowiekiem marginesu , dlatego tez wystepuje w paskach, poza tym uprawianie muzyki zachęca do wtopienia się w pasiasta dekoracjie (struny skrzypiec, harfy)
- paski same tworza już muzykę;
- paski i muzyke laczy wiele elementów; ton, linia, gradacja, rozdźwięk; oba sciśle zwiazane z pojęciem porządku
- Muzyka wprowadza ład pomiedzy człowiekiem a czasem, zas paski miedzy czlowiekiem a przestrzenią;
- paski na przedmiotach nie tylko oznaka, ale dowód kontroli, np. brzegi kopert lotniczych- słuza do klasyfikowania, sprawdzania, kontrolowania
- paski świadcza o tym, że sa dziełem człowieka;
- paski są znakiem nieporządku i środkiem zaprwadzenia ładu;
- paski burza porządek,
- od nadmiaru pasków da się zwariowac, bo zacieraja się granice pomiedzy dtruktura a figurą, nie widac gdzie poczatek, gdzie koniec…