Monografia liczby 5.

W prowadzeniu zajęć pomagać będzie foka Funia.

Przebieg zajęć:

1. Powstanie liczby 5

Nauczyciel przypina na tablicy szablony 4 fok.

Funia: Nad Morzem leżały 4 foki-moje siostry. Dopłynęłam do nich. Ile nas było?

Przypnijcie jeszcze jeden szablon foki. Ile fok jest teraz?

Przypnijcie kartonik z odpowiednią cyfrą.

1. Aspekt kardynalny liczby 5

Jestem foka Funia, łącznie z siostrami jest nas 5. Mamy 5 piłek, 5 trąbek, 5 ryb oraz 5 kapeluszy.

- Ile zbiorów można wyróżnić?

- Ile elementów liczy zbiór fok, piłek, trąbek, ryb i kapeluszy?

- Co wspólnego mają ze sobą zbiory?

- Ułóżcie na ławce przed sobą tyle patyczków ile liczy zbiór piłek. Ile patyczków położyliście na ławce?

- Pokażcie tyle palców, ile jest wszystkich zbiorów.

1. Aspekt porządkowy liczby 5

Nauczyciel rozkłada na stole 5 basenów w jednym rzędzie, jeden obok drugiego.

- Policzcie ile jest basenów. Zacznijcie od basenu najbliżej okna.

- Połóżcie na basenie pierwszym z lewej strony piłkę, a na piątym kapelusz.

- Połóżcie na pierwszym basenie z prawej strony piłkę, a na piątym kapelusz.

- Jakie przedmioty są w pierwszym basenie, a jakie w piątym?

- Dlaczego tak zostały umieszczone te przedmioty?

- Od czego zależy to, że raz ten basen jest pierwszy, a raz piąty?

1. Aspekt miarowy liczby 5

Nauczyciel rozdaje uczniom paseczki z zestawu Ouisenaire’a

- Wyjmijcie z pudełka paseczek, który oznaczamy liczbą 1.

- Ułóżcie przed sobą 5 takich pasków, jeden przy drugim w jednym, równym rzędzie.

- Sprawdźcie, który z pozostałych pasków ma taką samą długość jak 5 pasków razem.

- Jaki kolor ma ten pasek?

- Jaką liczbą możemy go określić?

- Zmierzcie paskiem, oznaczonym liczbą 5 długość zeszytu, przez odkładanie tego paska. Ile razy odkładaliście ten pasek?

- Ułóżcie tyle pasków 5, ile mieści się ich na szerokości i długości zeszytu. Ile pasków mieści się na szerokości i długości zeszytu?

1. Nauka pisania liczby 5

Nauczyciel prezentuje uczniom planszę z zestawu dotyczącego monografii liczb.

- Ile elementów znajduje się na przedstawionym zbiorze?

- Jaką cyfrą opisany jest ten zbiór?

- Jak wygląda liczba 5?

- Gdzie znajduje się brzuszek i nosek liczby 5?

- Narysujcie w zeszytach zbiór złożony z pięciu jednakowych elementów. Jaką cyfra go podpiszemy?

Nauczyciel demonstruje na tablicy w kratkę sposób pisania cyfry 5. Zaznacza strzałkami kierunek pisania cyfry. Nauczyciel prosi o napisanie cyfry 5 palcem w powietrzu. Następnie każdemu uczniowi w zeszycie zapisuje wzór. Zadaniem uczniów jest zapisanie cyfry w zeszytach.

1. Rozkład liczby 5 na składniki

*Nauczyciel przypina na tablicy 5 szablonów kapeluszy i rysuje dwie pętelki. Prosi o rozłożenie kapeluszy do pętelek na różne sposoby, a także o zapisywanie pod pętelkami cyfry oznaczającej liczbę kapeluszy będących w pętelce. Powstają pary liczb, np. 2 i 3.

*Nauczyciel prosi by zapisać jeszcze raz te liczby ale „i” zastąpić znakiem „+”, np. 2+3.

*Następnie na tablicy zostają narysowane trzy, cztery, pięć pętelek i zapisane do nich odpowiednie formuły, np. 5=2+2+1.

*Potem nauczyciel zapisuje na tablicy działanie 5=3+1+1+0 i prosi o narysowanie odpowiedniej ilości pętelek i przypięcie do nich kapeluszy.

1. Porównywanie liczby 5 z innymi liczbami wcześniej poznanymi

- Ułóżcie kartoniki z cyframi w jednym szeregu, rosnąco. Pomiędzy nimi wstawcie odpowiednie znaki: mniejszości, większości lub równości.

1<2<3<4<5

- Teraz ułóżcie te cyfry malejąco.

5>4>3>2>1

-Która liczba jest najmniejsza a która największa?

-Jaka liczba jest przed liczbą 5?

-Jakie liczby są przed liczbą 5?

-Jakie liczby sąsiadują z liczbą 3?

-O ile wzrastają kolejne liczby?

-O ile liczba 5 jest większa od liczby 4?

-Zaznaczcie wszystkie liczby na osi liczbowej.

-Porównajcie pary liczb, wstawcie pomiędzy nimi odpowiedni znak <, >, =, np. 2<3.

1. Zastosowanie liczby 5 w rozwiązywaniu różnych zadań

Foka Funia kupiła 1 trąbkę. Jej siostry przyniosły 4 trąbki. Ile trąbek było razem?

Analiza treści zadania:

-O kim jest to zadanie?

-Co miała Funia?

-Ile trąbek miała Funia?

-Co stało się później?

-Ile trąbek przyniosły siostry?

-Jak brzmi pytanie w zadaniu?

Rozwiązywanie zadania:

Nauczyciel w jednej pętelce rysuje tyle kresek, ile trąbek kupiła Funia.

-Jaką cyfrą podpiszesz ten wzór?

Obok narysowano drugą pętelkę, a w niej tyle kresek, ile trąbek przyniosły siostry Funi.

-Jaką cyfrą podpiszesz ten wzór?

-Ile trąbek było razem?

Nauczyciel układa i zapisuje odpowiednie działanie 1+4=5 i udziela odpowiedzi na pytanie.

Funia miała 5 ryb, zjadła 3 ryby na obiad. Ile ryb zostało?

Analiza treści zadania:

-O kim jest to zadanie?

-Co miała Funia?

-Ile ryb miała Funia?

-Co stało się później?

-Ile ryb zjadła?

-Jak brzmi pytanie w zadaniu?

Rozwiązanie zadania:

Nauczyciel rysuje 5 ryb, pyta co stało się w treści zadania i prosi by przedstawić to na rysunku na tablicy. Prosi o zapisanie odpowiedniego działania(5-3=2) i udzielenie odpowiedzi.

Obliczanie działań w zakresie 5.

-Ile mamy słoneczek?

1+1+1+1+1=5

-Wstawcie odpowiedni znak: mniejszości, większości lub równości.

Zadanie:

Funia przygotowała podwieczorek.

-Ile razem jest jabłek i śliwek? (3+2=5)

-Ile gruszek zostanie jeśli Funia 1 zje? (4-1=3)

-Ile zostanie wiśni jeśli zostaną 3 zjedzone? (4-3=1)

-Jakich owoców jest więcej? Gruszek czy jabłek? Wstawcie odpowiedni znak (4>3)

-Których owoców jest tyle samo?