KONCEPCJE MONISTYCZNE

Koncepcje które przyjmuja ze istnieje tylko 1 rodzaj bytu

Można wyroznic dwie odmiany:

- byt natury materialnej

- byt natury niematerialnej

Byt jest stały czy tez zmienny?

POGLADY HERAKLITA (544 – 484 r.p.n.e.) I SZKOLA ELEJSKA

Był on dosyc kontrowersyjna osoba. Teza: w przyrodzie nie ma nic stalego, wszystko ulega zmianie! Prawdopodobnie napisal dzielo o naturze, które się nie zachowalo xD. Jego poglady nie sa zbyt skomplikowane.:

1.tworca teorii wariabilizmu nie można wejsc dwa razy do tej samej rzeki

2. prawo tworzywem jest ogien

3. przemiany ognia w gore i w dol

4. determinizm czyli przyczynowe uwarunkowanie zjawisk.

Zwrocil uwage na fakt iż w przyrodzie mamy ciagle przechodzenie jednego w drugie. Co rozumie przez przeciwieństwa – wedlug niego jeśli cos jest cieple i pozniej staje się zimne, cos jasnego przechodzi w ciemne, to co zyje przechodzi w swoje przeciwienstswo czyli śmierć. Przyja teze iż w przyrodzie jest ciagla zmiana, ciagle przechodzenie z jednego stanu w drugi. To jest cecha charakterystyczna swiata otaczającego człowieka. Prawidzywym bytem wedlug pierwszych koncepcjiprawidzwe było to co można dotknąć, zobaczyc itd. Jego badania doprowadzily go do przyjecia tezy iż jedyna cecha która możemy przypisac prawdziwemu bytowi jest to iż ulega on ciągłej zmianie. JEDYNA STALA CECHA PRZYRODY JEST TO ZE ONA SIĘ ZMIENIA. Wedlug Heraklita najbardziej ta zmienność ukazuje ogien. Dlatego jest on w jego filozofii pratworzywem. Ogien odbywa droge w dol czyli wstepuje (zamienia się w powietrze – powietrze w wode- woda spada na ziemie – woda oziebia się i staje się zima), natomiast droga ognia w gore (ziemia paruje powstaje woda- woda paruje powstaje powietrze- z powietrza bierze się ogien). Determinizm – jest to kierunek w filozofii który zaklada ze żadne zjawisko nie odbywa się w sposób przypadkowy a kazde zjawisko ma swoja przyczyne.

SZKOLA ELEJSKA

Prekursos Ksenofanes. Podstawowe zalozenia szkoly opracowalo Parmenides.

Podstawowe zalozenia:

1. Odrzuca wariabilizm Heraklita, poszukuje stałości.

2. Cechy prawdziwego bytu wywodzi na drodze czysto dedukcyjnej.

3. Punktem wyjścia jego rozważań jest teza: byt jest, a nie bytu nie ma.

4. Istnieje tylko jeden.

5. Cechy bytu : jest stały, nie ma początku ani końca, jest ciągły.

Wedlug Parmenidesa jeśli cos jest a pozniej przestaje istniec, takiego czegos nie możemy nazwac prawdziwym bytem. Wszystko co trwa jakis czas a potem przemija jest bytem pozornym. Jako pierwszy podzielil kategorie bytu: na prawdziwy i pozorny. Wedlug niego jeżeli cos jest bytem prawdziwym to musi istniec stale. Wedlug staryzotnych niebytem była proznia, wedlug Parmenidesa ona nie istniała. Dowodzi on ze byt nie ma początku. Gdyby miał poczatek musialby istniec taki czas kiedy tego bytu nie było, a jeśli takiego bytu nei było to był on swoim przeciwieństwem czyli niebytem, a niebytu nie ma czyli nie mogl nim być. Z ciągłością bytu byt musial istniec i zmienic się w swoje przecwienstwo niebyt, a niebytu nie ma. PRAWDZIWY BYT JEST JEDEN JEST ON STALY NIE MA POCZATKU NIE MA KONCA I JEST ON CIAGLY.

Ze względu na jakość bytu można go podzielic na:

1. Materialistyczne

2. Niematerialistyczne (idealistyczne)

Mistyczne materialistyczne teorie bytu zakładają ze prawdziwy byt jest natury materialnej jeżeli dopuszczaja istnienie bytu nie materialnego jesto on wywodzony z buty niematerialnego. Materia to substancja ktorej atrybutami czyli cechami nieodłącznymi sa:

1. Rozciągłość

2. Nieprzenikliwość

3. Bezwładność (brak możliwości do samoistnej zmiany prędkości)

4. Ważkość

Koncepcje idealistyczne – uznaja ze prawdziwy byt jest natury niematerialnej, a jeżeli istnieje byt materialny to jest on wywodzony z bytu idealnego.

ARYSTOTELES (384 – 322)

Urodzil się srodowsiku lekarskim w Macedonii. W wieku 18nastu lat wstąpił do szkoly zalozonej przez Platona. Nastepnie w Atenach zaklada Likeon (liceum). Był nauczycielem Aleksnadra Wielkiego. Jako pierwszy dokonal podzialu filozofii. Z filozofii wydzielil logike jako dyscypline przygotowawcza do prowadzenia pracy naukowej. Wedlug niego najpierw trzeba umiec rozumeic i uzasadniac swoje mysli dlatego jest on uwazany za ojca logiki. To co pozostalo podzielil na filozofie teoretyczna i filozofie praktyczna. W sklad filozofii teoretycznej zalicza fizyke, matematyke i filozofie pierwsza. Fizyka bada konkretne ciala materialne które znajduja się w ruchu, matematyka bada konkretne ciala ale nieruchome, najbardziej ogolna jest filozofia pierwsza, która bada byt jako taki. W sklad filozofii praktycznej zaliczal: etyke i nauke o panstwie (polityke)

TEORIA BYTU CZYLI POZNANIA ARYSTOTELESA:

1. Istnieja tylko byty jednostkowe czyli substancje.

2. Każdy byt jednostkowy sklada się z materii i formy.

3. Materia to cechy nieistotne, jest ona podlozem zmian i podlega zmianom.

4. Forma to cechy gatunkowe to sila dzialajaca celowo.

5. Pierwsza przyczyna ruchu to czysta forma.

Proces zmian proces aktualizacji potencjalnej możliwości tkwiącej w materii.

KONCEPCJA CZLOWIEKA ARYSTOTELESA

1. Czlowiek to byt psychofizyczny czyli polaczenie duszy i ciala.

2. Człowiek sklada się z ciala czyli materii i duszy czyli formy.

3. Dusza jest czynnikiem ożywczym i odpowiada za czynności fizjologiczne.

4. Istnieja 3 rodzaje duszy: roslinna, zwierzeca i ludzka.