FUNKCJE RETORYKI:

- informująco- poczująca

Funkcja informująca winna być dostosowana do tematu i poziomu intelektualnego odbiorcy.

Idealne jest pouczanie refleksyjne, pozbawione prymitywnego dydaktyzmu.

- funkcja zniewalająca (nakłaniająca)

Perswazja pelni te funkcje kiedy świadomie odnosi się do woli sluchacza lub czytelnika aby go nakłonić poruszyc, wzruszyc, przekonac. Wszyscy teoretycy perswazji sa zgodni co do tego ze ta funkcja należy do najważniejszych celow retorycznej perswazji. Wplyw bowiem na wole odbiorcy poświadczony zmiana jego decyzji sposobow wartościowania, sposobow postepowania jest największym osiągnięciem mowcy.

- funkcja estetyczna

Spelnia ja perswazja poprzez odwoływanie się do uczuc odbiorcy. Uwidacznia się najlepiej gdy ulegamy czarowi żywego slowa np. teatru. Jest podporzadkowana głównemu celowi perswazji. Szczególnym srodkiem funkcji estetycznej sa ozdobniki slowno stylistyczne. Stylistycznym odpowiednikiem funkcji estetycznej jest styl sredni.

Musimy pamiętać o regule jedności funkcji retorycznych:

Wszystkie 3 funckje perswazji: informacyjna, zniewalajaca i estetyczna. Sa wzajemnie od siebie zalezne i ich skuteczność warunkowna jest ich zespoleniem.

Z tymi funkcjami wiaza się 3 rodzaje retoryczne. Każda wypowiedz perswazyjna może być rozwinieta w mowie uzasadniającej, osadzajacej lub popisowej. Jest to scisle związane z naturalnymi i psychicznymi skłonnościami ludzkimi do doradzania odradzania oskarzania pochwal.

Rodzaje:

- deliberatywny (doradczy) d o tego rodzaju naleza wszystkie wypowiedzi perswazyjne odnoszące się do czasu przyszłego, które doradzaja lub zachęcają albo odradzaja lub zniechęcaja. Innymi slowy mamy tu do czynienia z debata w ktorej rozwaza się rozmaite ,,za” i ,,przeciw”. W praktyce rodzaj ten nazywamy często doradzaniem. Stosowany bywa często w polityce

- osadzajacy (sadowy)- rodzaj ten dotyczy wypowiedzi perswazyjnych, które odnosza się do czasu przeszlego, które Bronia lub oskarżają, dowodza ze cos jest prawdziwe lub nieprawdziwe. Zadaniem oskarzenia jest przedstawienie winy, jej udowodnienie. Zas celem obrony jest logiczne i metodologiczne zbijanie zarzutow oksarzycielskich. Rodzaj osadzajacy ma najpewniejsze zastosowanie w oratorstwie sadowym w wyglaszaniu mow obronnych lub oskarżających.

- oceniajacy (demonstracyjny) – obejmuje wypowiedzi o charakterze perswazyjnym. Zazwyczaj dotyczące czasu teraźniejszego . zawierające pochwale lub naganę. Pochwala i nagana mogą być wymawiane jako sady mowcy (w jego wlasnym imieniu) ale najczęściej sa wykładnikiem poglądów uznawanych w konkretnym środowisku społecznym. Tym rodzajem przepelnione sa mowy okolicznościowe np: wystapienia rocznicowe, patriotyczne, religijne, pogrzebowe itd.. maja najczęściej postac spektaklu.

3 rodzaje retoryczne powinny tworzyc zrownowazona jedność.

Style retoryczne:

- niski – sluzy najlepiej celom dydaktycznym jest on jasny i skromny wymaga slow nie wyszukanych komunikatywnych

- wysoki (zniosły) – styl ten ze względu na najwieksza sile oddziaływania odpowiedni jest dla tematow waznych, podniosłych ich celem jest wzruszenie i charakterystyczne, nasycenie srodkami i efektownymi figurami stylistycznymi. Mowy wyglaszane w tym stylu sa zazwyczaj starannie dopracowywane. W tym stylu wodzowie zachęcali swoje wojska do wzniosłych czynów na polu walki.

- sredni (umiarkowany) – jest praktyczna realizacja zasady zlotego srodka. Wywaza on skrajności stylu niskiego i wysokiego. Uwazany jest przez teoretykow retoryki za ideal sztuki dobrego mowienia. Wymaga szczególnego wysilku i taktu.

3 style retoryczne powinny Stanowic scharmonizowana jedność. Doskonala mowa musi odznaczac się mistrzowskim opanowaniem wszystkich stylow. Mistrzostwo polega na umiejętności posługiwania się wszystkimi możliwymi sposobami wyslawiania się.