fs wyk 5 11 12

Platon 427-347. Ok. 400 zakłada Akademię, która zostaje rozwiązana dekretem cesarza Justyniana w 529 r.

Każdy Grek współczesny Platonowi mówił o nim z wielkim uznaniem. Nie można tego powiedzieć o Arystotelesie. Wszystkie dialogi Platońskie przetrwały do naszych czasów, natomiast pisma Arystotelesa ginęły już niedługo po jego śmierci.

Platon o idei mówi: idea lub eidos. W VII ks. Państwa podczas rozmowy Sokratesa z Glaukonem Platon pokazuje metaforę jaskini. W podziemnej grocie od dziecięcych lat siedzą "kajdaniarze", z kajdanymi przymocowanymi w wewnętrznej stronie jaskini. U wyjścia jaskini jest murek (taki jak w teatrze lalek), przed którym zwierzęta przenoszą amfory i inne przedmioty wykonane z kamienia, gliny itp., których cienie odbijają się na tle ognia. Jeśli któryś z kajdaniarzy zerwałby kajdany i wyszedł na powierzchnię, to oślepnie.

Czy pojęciom ogólnym odpowiadają przedmioty jednostkowe, czy przedmioty ogólne? Arystoteles odpowiada - przedmio jednostkowe, Platon - przedmioty ogólne.

VII List Platona: Koło. "Koło należy rozróżniać pomiędzy:"

1) Nazwa koło.

2) Definicja koła. "Taka figura, której wszystkie punkty są jednakowo oddalone od środka".

3) Wizerunek koła. Takie koło jak jest u wozu, czy takie, jakie sporządził tokarz.

4) Umysłowa wiedza o kole.

5) To, co poznawalne i naprawdę istniejące.

I tak samo rzecz ma się z barwą, z pięknem, sprawiedliwością.

Platon wymienia 3 liczby (arthmos):

- liczba idealna - arthmos eidetikos. Czyli istnieje idea dwójność, trójności, czwórności itd. Przysługują im te własności, które przysługują ideom. Nie składają się z części, jak liczby matematyczne, ale każda jest całością. Działania matematyczne obowiązują jedynie w obrębie liczb matematycznych, podobnie stosunek większości i mniejszości. Nauka, która się zajmuje tą dziedziną, to dialektyka.

- liczba matematyczna - to określona wielkość monad. Liczba n składa się z n monad itd. Dowolna liczba powstaje przez dodanie monady do liczby ją poprzedzającej. Monad jest nieskończenie wiele. Liczbą matematyczną zajmuje się arytmetyką.

- liczba zmysłowa - ma odpowiednik w rzeczy zmysłowej, np. 3 główki kapusty.

Idee to byty, które nigdy się nie rodzą i są wieczne, w przeciwieństwie do reszty rzeczy, które wiecznie się rodzą i nigdy nie są.

Platona interesuje to, dzięki czemu piękne rzeczy są piękne.

Uczta - "kochanie pięknych ciał" to w oryginale "kochanie pięknych chłopców". Od kochania ciał przechodzi się do kochania uczynków, a potem do kochania praw, aż w końcu kocha się w rzeczach piękno samo w sobie, nieskażone.

Poznawalne Zmysłowo: rośliny, zwierzęta, przedmioty materialne - odbicie świata idei, poznajemy te rzeczy przez mniemania; obrazy, cienie, odbicia lustrzane - odbicie odbicia, sztuka mimetyczna - kopia kopii, które znajduje się jeszcze dalej od prawdziwej rzeczywistości. Poznajemy je przez domniemanie.

Poznawalne Umysłowo: liczby, figury geometryczne - zbliżone najbardziej do idei, które poznajemy przez rozum - dianoia; idee - najwyższy rodzaj poznania, episteme.

Wg Platona kajdaniarz wyzwolony zacząłby się uczyć, patrząc na światło słońca w odbiciach rzek itp., aż w końcu popatrzyłby w samo słońce. Gdyby zaś wrócił i opowiadał o swoich odkryciach eks-współkajdaniarzom, to by mu nie uwierzyli lub go zabili .

Rzeczy, które muszą przysługiwać idei:

1) Idea jest bytem idealnym, a nie materialnym.

2) Idea jest jednością.

3) Idea jest bytem poznawalnym umysłowo.

4) Idea jest bytem transcendentnym.

Idee są ułożone hierarchicznie.

Idea trzeciego człowieka.

Najpierw Platon określa relację miedzy ideami a przedmiotami jako mimezis: istnieją przez podobieństwo. W miejsce tego potem Platon używa: metexis, czyli łac. participacio - partycypacja. Pars - część

Wiedza u Platona jest wrodzona - natywizm. A jest taka, bo dusza przebywała kiedyś w świecie idei. Dziecko, które widzi dwa kije, jest w stanie powiedzieć, który jest dłuższy, a który krótszy, bo ma wiedzę wrodzoną, wrodzoną ideę równości.

3 kategorie bytów wg Ingardena:

1) Samoistny przedmiot indywidualny

2) Przedmioty intencjonalne - Wokulski, jednorożec

3) Idee

Teoria prywacyjna (privacio - brak) - zło jest brakiem dobra.

"Listy" Platona.

Postmodernizm.

"Człowiek to nie abstrakcja pojedynczego człowieka, ale całokształt stosunków społecznych"


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
fs wyk 11 12
fs wyk& 11 12
fs wyk 8 10 12
EM U A wyk 11 12
Automatyka (wyk 11 12) ppt [try Nieznany
fs wyk 7 01 12
fs wyk" 10 12
fs wyk) 10 12
Wyk 11 12 20
fs wyk 8 10 12
EM U A wyk 11 12
Automatyka (wyk 11 12) ppt [try Nieznany
zaaw wyk ad5a 11 12
Wyk-ad 12 - 11.05.05, 09
wyk+mot+12 11 2009
fs wyk 3 12

więcej podobnych podstron