Władza polityczna i państwowa

Władza polityczna i państwowa.

Zieliński

Termin „władza” może odnosić się do wielu zjawisk społecznych, które występują w zbiorowościach ludzkich, np. w grupie pierwotnej takiej jak rodzina czy sformalizowanej takiej jak organizacja polityczna.

Wg. Piotra Winczorka należy wydzielić cztery znaczenia terminu „władza”:

  1. Znaczenie substancjonalno-przedmiotowe – właściwie jest twierdzenie „mam władzę”, „ktoś posiada władzę”; władza jest przedmiotem posiadania (posiadanie przedmiotów materialnych, bycie ich właścicielem).

  2. Znaczenie stosunków między ludźmi – pewien sposób zachowania jednych osób względem drugich (jeden podmiot może kierować zachowaniem innego podmiotu). W tym przypadku władza ujawnia się tutaj w postaci racjonalnej , w relacji miedzy podmiotami.

  3. Znaczenie podmiotowe – władza występuje z właściwością wydania polecenia, nakazu, lub zakazu innym podmiotom. Ma taka właściwość na mocy prawa lub innych norm regulujących zachowania w grupach społecznych.

  4. Znaczenie jako proces decyzyjny – nie odnosi się do jednorazowego wydania polecenia wykonywanego przez podmiot ale do wielu działań władzy spełnianej na rożnych odcinkach.

Władza społeczna – zajmuje się stosunkami: ktoś ma władzę nad kimś zgodnie z normami działającymi w społeczeństwie.

Władza publiczna – sformalizowana władza grupy społecznej. Posługuje się przymusem w realizacji określonych zadań i celów. Realizowana nie tylko przez podmioty państwowe ale również przez organy samorządu terytorialnego, władze kościoła.

Władza polityczna – wszelka zorganizowana władza w oparciu o przemoc; władza jednej grupy ludzi lub grup ludzi w warunkach społeczeństwa zróżnicowanego społecznie. Z reguły to co publiczne jest polityczne i odwrotne. Jest najbardziej powszechną władzą we współczesnych społeczeństwach. Jej cechy charakterystyczne to:

Władza państwowa – władza wyodrębniona, specjalnie powołanego aparatu przemocy, na podstawie aktów normatywnych państwa i działającego w ramach przyznanych mu kompetencji. Stanowi największy krąg znaczeniowy.

LEGITYMIZACJA – proces uprawomocniania władzy

Legitymacja – prawomocny stan

Delegitymizacja – stracenie legitymacji

Władza legitymizowana opiera się na czynnym, dobrowolnym przyzwoleniu rządzonych, a więc wyklucza przemoc i strach jako dominujące źródło podporządkowania.

Wg. G. Almonda i G. B. Powellawładza polityczna jest legitymizowana, jeśli obywatele przestrzegają praw ustalonych i wprowadzonych w życie przez władzę nie z obawy przed karą za nieposłuszeństwo, ale dlatego, że wierzą, iż władzy taki posłuch się należy. Jeśli większość obywateli wierzy w prawomocność władzy, prawa mogą być egzekwowane stosunkowo łatwo i sprawnie, a dla ich egzekwowania trzeba użyć mniej zasobów.”

Legitymizacja normatywna – dana grupa rządząca doszła do władzy i sprawuje ją zgodnie z zasadami i normami przyjętymi w konstytucji państwa i innych aktach prawnych. Dotyczy ona dwóch działań:

  1. Dojście do władzy

  2. Sposobu sprawowania władzy

Legitymizacja społeczna – polega na przeświadczeniu, że dana grupa rządząca lub sposób sprawowania władzy uchodzą w opinii społecznej za uprawnione, należyte, godne akceptacji. Dotyczy ona dwóch działań:

  1. Grupy rządzącej

  2. Sposobu sprawowania władzy

Koncepcja D. Eastona akcentuje uznanie systemu politycznego nie tylko z punktu widzenia normatywnego ale także zwracanie uwagi na działanie odpowiadające względom racjonalności, celowości i społecznie uznanej konieczności. W związku z tym rozszerza tradycyjne on tradycyjne pojęcie legitymizacji.

Legitymizacja ideologiczna – przede wszystkim opiera się na akceptacji głównych zasad wg. Których władza jest zorganizowana w systemie politycznym i rozprzestrzeniona. Składają się na nią 2 elementy:

  1. Określania celów i podstawowych zasad systemu (wartości systemu)

  2. Wyróżnienie tych ideałów , celów i zasad , które pomagają w interpretacji przeszłości (wyznaczają wiję przyszłości)

Legitymizacja strukturalna - opiera się na przekonaniu o prawowitym , legalnym i praworządnym charakterze norm reżimu politycznego w zakres tego rozumienia wchodzi akceptacja społeczna dla panującego porządku prawnego

Legitymizacja personalna - wyraża się na szacunku dla konkretnych sposób sprawujące funkcje publiczne, rolę podstawa spełniają zachowania osób pełniących funkcje publiczne , sposób politycznego działania i osobowość . Silniejsza legitymizacja niektórym organom władzy pozwala naruszyć ustalone normy reżimu politycznego i zmienić tryb działania ustalony przez system. Pomaga w stabilizowaniu zmian jakim podlega system.

Jeśli łączy trzy wymiary jest silniejsza niż jeśli ma pojedyncze. Zawsze będzie prawomocny.

Wg. D.Beethama pojęcie legitymizacji zawiera 3 odrębne jakościowo różne elementy :

  1. Jest zgodna z ustalonymi regułami

  2. Reguły te znajdują usprawiedliwienie w przekonaniach, zarówno sprawujących władzom jak i podporządkowanych

  3. Istnieje czynne przyzwolenie podporządkowanego na zależności władcze – przyzwolenie wyrażające się w konkretnych zachowania

Trzy poziomy legitymizacji :

BEZ JEDNNEGO POZIOMU NIE BĘDIZE MIAŁA UPRAOWOCNIENIA.

Wg. M. Weber wyróżniał on jako typy idealne władzę (panowanie):

  1. Legalną (racjonalny) – posłuszeństwo wynika z faktu istnienia prawa stanowionego i przestrzegania go przez reprezentantów władzy;

  2. Charyzmatyczną – wynika z mocy uczuciowego oddania osobie pana oraz uznania dla jego niezwykłych talentów (zdolności magicznych ,bohaterstwa) . Podstawą porządku społecznego jest osoba przywódcy, obdarzona mocami nadzwyczajnymi. Typy władzy charyzmatycznej to władza proroków, bohaterów wojennych, wielkich demagogów.

  3. Tradycyjną - opiera się na mocy wiary w świętość istniejących od dawna porządków i potęgi panujących. Zakres władzy rozkazodawczej panującego wyznaczony jest przez tradycję. Typem władzy tradycyjnej jest władza patriarchalna;

Gerontokracja – tradycyjne panowanie w świetle typów Webera ; stary = mądry

Sułtanizm – jego cechą miałoby być uwolnienie się władcy od tradycyjnych ograniczeń, a wiec pełny, nieskrępowany despotyzm. Sułtanizm jest możliwy wówczas, gdy władca tradycyjny w drodze podbojów rozszerza zakres swej władzy i może ją w końcu opierać znacznie bardziej na wymuszonym posłuszeństwie poddanych niż na ich wierze w prawowitość tradycyjnej władzy. Do tego jednak potrzebne jest sprawne wojsko.

TYPY CZYSTE – w rzeczywistości one nie występują (tylko mieszane).

Podział władzy to idea polityczna i zasad ustrojowa rozpowszechniona od XVII wieku przede wszystkim w Europie i Stanów Zjednoczonych Ameryki. Idea trójpodziału władzy wywodzi się od myśliciela Johna Locke’a („ Dwa traktaty o rządzie 1690”) a w najbardziej rozpowszechnił ją Monteskiusz, który zawarł ją w dziele „ O duchu praw”.

Dokończyć!!!

Winczorek.

Władza polityczna nie jest sprawowana jedynie w państwie, funkcjonuje również w innych strukturach organizacyjnych np. w partiach politycznych, związkach wyznaniowych.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Teoria polityki, Władza polityczna, Władza polityczna- jest to taki rodzaj władzy, który występuje w
Wladza i ustroj polityczny Panstwo a wspolnoty religijne
Tomaszewski władza, polityka partie, państwo prawa
Zasady Ustroju Politycznego Państwa, ADM UKSW II
10 Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego
ZUPP sciaga do druku, Zasady ustroju politycznego państwa
Władza i polityka, Zarządzanie, Zachowanie Organizacyjne
zasady ustroju politycznego panstwa i
NIKLAS LUHMANN - Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego, Niklas Luhmann- Teoria panstwa
Teoria polityki, WŁADZA-POLITYCZNA, WŁADZA POLITYCZNA
systemy polityczne państw, Ustroj polityczny Szwajcarii, Ustrój polityczny Szwajcarii
Zasady Ustroju Politycznego Państwa, ADM UKSW II
systemy polityczne państw, SYSTEM POLITYCZNY WLOCH
systemy polityczne państw, SYSTEM POLITYCZNY USA
I i II Zasady ustroju politycznego państwa
Pasywna i aktywna polityka panstwa na rynku pracy
konstytucyjne zasady ustroju politycznego państwa
Wyklady, Zasady ustroju politycznego państwa, Wykłady dr Kosman
Szwecja, Matura WOS, Systemy polityczne państw

więcej podobnych podstron