Świetlik łąkowy (Euphrasia rostkoviana), nazywany również świetlikiem lekarskim, zawiera między innymi glikozydy irydoidowe (katalpol i aukubina), garbniki, flawonoidy, substancje goryczowe, olejek eteryczny, kwas chlorogenowy i kawowy oraz miedź i magnez. Szczególnie cenne są glikozydy, które wykazują silne właściwości przeciwzapalne, a także przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, rozkurczowe, moczopędne i antyhepatotoksyczne, a więc osłaniające wątrobę. Przeciwzapalne działanie wyciągów ze świetlika wzmacnia obecność garbników i flawonoidów. Zioło wykazuje ponadto właściwości ściągające, żółciopędne, pobudzające wydzielanie soku żołądkowego oraz przeciwhistaminowe, a więc łagodzące reakcje alergiczne.

Wygląd i występowanie:

Świetlik jest rośliną jednoroczną, rosnącą pospolicie w Europie. W zależności od klasyfikacji zaliczany jest do rodziny zarazowatych lub trędownikowatych. W Polsce występuje na terenie całego kraju na wilgotnych glebach łąk, pastwisk, zarośli i brzegów lasów. Łodyga świetlika jest sztywna i osiąga wysokość do 30 cm. Ciemnozielone liście mają ząbkowane brzegi i pokryte są włoskami. Drobne, białe lub biało-fioletowe kwiaty zebrane są na szczycie łodygi i posiadają charakterystyczną żółtą plamkę. Ciemne owoce zebrane są po dwa w torebce nasiennej. Świetlik jest półpasożytem, pobierającym substancje odżywcze z korzeni innych roślin.

Zastosowanie:

Roślina lecznicza – świetlik był stosowany do celów medycznych od bardzo dawna, uważano go za ziele uzdrawiające

Działanie:

Używa się go do alergicznych i bakteryjnych zapaleń spojówek.

Kwasy zawarte w świetliku mają cechy przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Uszczelniają naczynia krwionośne oczu, zapobiegają także krwawieniom z naczyń siatkówki.

Świetlik może być stosowany w zapaleniach spojówek oczu i brzegów powiek, w wiosennym zapaleniu spojówek, przypadkach jęczmieni, a także w przypadkach zmęczenia oczu pracą przy sztucznym świetle, czy długim oglądaniem telewizji.

Jest on również cenny dla ludzi, których oczy są nadwrażliwe na promienie słoneczne.

Może być polecany do przemywania oczu w przypadkach katarów przebiegających z ostrym łzawieniem. Powinni o nim pamiętać ludzie narażeni na pyły i dymy przemysłowe.

Ekstrakt ze świetlika lekarskiego jest wykorzystywany również w homeopatii. Kompozycja składników niektórych z homeopatycznych kropli ocznych jest zbliżona do naturalnego płynu łzowego.

W ich skład wchodzi świetlik i nagietek lekarski, starzec popielaty oraz związki mineralne. Zapewniają one optymalny poziom nawilżenia gałki ocznej i łagodzą podrażnienia.

Wyciąg ze świetlika lekarskiego przynosi ulgę osobom cierpiącym na zespół suchego oka, którego przyczyną jest niewystarczające pokrycie rogówki i spojówki tzw. „filmem łzowym”. Świetlik lekarski jest wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym. Wchodzi on w skład preparatów przeznaczonych do pielęgnacji i demakijażu skóry wokół oczu. Wraz z innymi wyciągami roślinnymi ma działanie przeciwzapalne, likwiduje obrzęki, łagodzi oznaki zmęczenia i stresu. Picie naparu ze świetlika łąkowego dwa razy dziennie wpływa na poprawę sprawności narządu wzroku i ostrości widzenia oraz przynosi ulgę zmęczonym oczom.

Świetlik stosowany jest niemal wyłącznie zewnętrznie, jednak jego doustne podawanie może przynosić ulgę w dolegliwościach układu pokarmowego, takich jak biegunka, niestrawność, nieżyt żołądka i jelit, kolka wątrobowa, kamica żółciowa. Świetlik może być również stosowany przy kamicy moczowej, infekcjach dróg moczowych i chorobach reumatycznych.