Zobowiązania podatkowe

Obowiązek podatkowy – centralna instytucja stosunku podatkowego; nieskonkretyzowana powinność poniesienia przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w ustawie

• Zindywidualizowany

• Abstrakcyjny

Cechy obowiązku:

• ma charakter ogólny,

• niezależny od woli stron,

• zawsze powstaje samoistnie – z mocy prawa

Zobowiązanie podatkowe – obowiązek podatkowy przekształca się w zobowiązanie podatkowe, gdy zostanie skonkretyzowana kwota podatku; inaczej jest to zobowiązanie do uiszczenia na rzecz SP świadczenia pieniężnego zwanego podatkiem, przy czym zobowiązanie to wynika z obowiązku podatkowego.

• jest to normatywne następstwo obowiązku podatkowego

• jest konkretne

• ma również konkretne skutki – podatnik odpowiada całym swoim majątkiem

Powstawanie zobowiązań podatkowych

Art. 21 ordynacji określa dwa sposoby powstawania zobowiązań podatkowych:

1. Z mocy prawa - z chwilą zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy prawne wiążą powstanie takiego zobowiązania;

2. Z chwilą doręczenia decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość tego zobowiązania:

   • Decyzja ma charakter konstytutywny

   • Ma miejsce, gdy:

     • Zobowiązanie podatkowe nie wynika bezpośrednio z mocy prawa

     • Wymiar podatku nie należy do podatnika

     • Podatnik lub płatnik nie dokonują wymiaru lub dokonują go w sposób wadliwy, (ale w tym przypadku ma charakter deklaratoryjny, bo stwierdza istnienie zob. pod. W wysokości ustalonej przez ustawę lub przez organ podatkowy, nie zmieniając terminu ani warunków płatności.

Powstanie obowiązku podatkowego w dwóch przypadkach nie doprowadza do określenia zobowiązania podatkowego:

1. Zaniechanie ustalania zobowiązań podatkowych

   1. Forma prawna: generalna i indywidualna

2. Zaniechanie poboru podatku

Art. 22. § 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników:

  1)    zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie;

  2)    zwolnić niektóre grupy płatników z obowiązku pobierania podatków lub zaliczek na podatki oraz określić termin wpłacenia podatku i wynikające z tego zwolnienia obowiązki informacyjne podatników, chyba, że podatnik jest obowiązany do dokonania rocznego lub innego okresowego rozliczenia tego podatku.

§ 2. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, może zwolnić płatnika z obowiązku pobrania podatku, jeżeli:

 1)    pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji, lub

 2)    podatnik uprawdopodobni, że pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy.

Wygasanie zobowiązań podatkowych

• Wygaśnięcie efektywne, – kiedy państwo lub gmina realizuje swoje dochody, czyli kiedy podatek faktycznie jest zapłacony

  • Sposoby:

Zapłata podatku

Dobrowolna lub przymusowa

Potrącenie, kompensacja

Bieżące zob. poda. oraz zaległości podatkowe w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa (tez budżetów jednostek samorządu teryt.) podlegają na wniosek, lub z urzędu, potraceniu z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec SP.

Przejęcie majątku dłużnika

przeniesienie majątku rzeczy lub praw majątkowych; na wniosek podatnika, na podstawie pisemnej umowy

• wygaśnięcie nieefektywne – kiedy państwo lub gmina nie realizuje swoich dochodów, czyli podatek nie jest płacony

  • Formy:

    1. Zaniechanie poboru podatku

    2. Umorzenie zaległości podatkowej

Art. 67a. § 1. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;

2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a;

3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

§ 2. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatków

• Decyzja adm. O charakterze konstytutywnym

• Podejmowana na zasadzie uznania administracyjnego

1. Przedawnienie zobowiązania podatkowego

   • Cel: zachowanie pewności obrotu prawnego po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłyną termin płatności podatku.

Odpowiedzialność majątkowa za zobowiązania podatkowe:

1. Odpowiedzialność podatnika całym swoim majątkiem

2. Odpowiedzialność płatnika za podatek niepobrany lub pobrany, ale niewypłacony, również całym swoim majątkiem

3. Inkasent odpowiada tylko za podatki pobrane i niewypłacone na właściwy rachunek, całym swoim majątkiem.

4. Odpowiedzialność osób trzecich na zasadach i w przypadkach przewidzianych w ustawie.

5. Odpowiedzialność wspólników spółki

   1. Cywilnej

   2. Jawnej

   3. Partnerskiej

   4. Komplementariusz spółki komandytowej

   5. Komplementariusz spółki komandytowo-akcyjnej

Odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółka i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki i wspólników wynikające z działalności spółki.