Gimnastyka korekcyjna w przedszkolu

Gimnastyka korekcyjna jest formą działalności terapeutycznej w odniesieniu do

dzieci z wadami postawy. Jej celem jest przeciwdziałanie stwierdzonym wadom postawy. Jak

każde zagadnienie z pogranicza, gimnastyka korekcyjna ma złożony rodowód: jedna jej część

korzeniami tkwi w dziedzinie kultury fizycznej, druga natomiast wywodzi się z medycyny.

We współczesnej cywilizacji kompensacji domaga się siedzący(sedenteryjny tryb życia), charakteryzujący się ponadto ogólnym niedoborem ruchu. Kompensacja więc obejmuje zakres działań profilaktycznych, uprzedzających odchylenie od normy czy też zaburzenia rozwoju. Korekcja natomiast dotyczy przeciwdziałania odchyleniom już zaistniałym. Zbliżona jest więc bardziej do terapii. Dlatego bardzo istotną rzeczą jest wczesna diagnoza, leczenie i profilaktyka w zakresie wad i schorzeń narządy ruchu.

Zdrowie jest dla człowieka jedną z najważniejszych wartości życiowych, dlatego

oczywisty jest fakt konieczności dbania o nie od najwcześniejszych lat życia .W tym okresie

powstaje najwięcej odchyleń w prawidłowej postawie. Wady postawy stanowią obecnie prawdziwą epidemię wśród dzieci i młodzieży. Co drugie dziecko w Polsce ma wadę postawy Znaczny odsetek jest zbyt późno rozpoznawany, a w związku z tym ich leczenie przynosi gorsze wyniki. Wymagają systematycznych i wszechstronnych działań terapeutycznych, dlatego warto zatroszczyć się o prawidłową sylwetkę naszego dziecka jak najwcześniej.

Biorąc pod uwagę małą zdolność koncentracji, duży potencjał ruchowy dziecka

przedszkolnego należy tak prowadzić gimnastykę korekcyjną, aby kojarzyła się mu z czymś

przyjemnym, na którą chętnie będzie chodził. Zajęcia dla wieku przedszkolnego prowadzone powinny być metodą zabawową .

Dominacja zabaw i gier ruchowych bardzo uatrakcyjnia ćwiczenia. Dzięki odpowiedni

dobranym zabawom naśladowczym i ruchowym na gimnastyce korekcyjnej możemy nie

tylko rozwijać motorykę naszych podopiecznych ale także wzmacniać mięśnie, kształtować

równowagę, odruch samokorekcji i samokontroli. Poza tym gry i zabawy niosą za sobą

olbrzymie możliwości oddziaływań wychowawczych. Podczas zajęć dzieci uczą się

wytrwałości, odpowiadania za swoje zachowania, godzenia się z porażką i cieszenia

zwycięstwem. Dzieci podczas zajęć, gdzie tradycyjnie ćwiczenia przeplatamy prostymi

zabawami lub ćwiczeniami przeprowadzanymi formą zabawowo-naśladowczą, wykonują

setki powtórzeń konkretnego ruchu, nie zdając sobie sprawy z ogromu wykonanej pracy. A

tymczasem na zajęciach jest wiele radości, śmiechu, po prostu zabawy.

Dobierając zabawy na zajęcia gimnastyki korekcyjnej musimy pamiętać o pewnych zasadach. Mianowicie nie stosujemy zabaw i gier skocznych, z przewrotami i przerzutami, natomiast każda z nich powinna spełniać następujące warunki:

1. Kształtować odruch poprawnej postawy,

2. Oddziaływać na poszczególne grupy mięśniowe(rozciągać mięśnie przykurczone,

wzmacniać mięśnie osłabione przy zachowaniu odpowiedniego układu ramion, głowy,

miednicy itp.),

3. Stwarzać możliwości utrzymania skorygowanej pozycji w trakcie zabawy,

4. Sprzyjać odciążaniu kręgosłupa od ucisku osiowego.

Przykładowe ćwiczenia i zabawy z zakresu gimnastyki korekcyjnej:

Zabawa ożywiająca:

Bieg na palcach w różnych kierunkach z reakcją

na sygnał:1 gwizdek- leżenie przodem rr pod czołem

2 gwizdki-klęk podparty

Ćwiczenia oddechowe:

Dzieci robią małe koło i „dmuchają” balonik (koło się powiększa), na słowa prowadzącego : „Balon rośnie, że aż strach, przebrał miarę no i trach”- koło się rozrywa i dzieci przyjmują pozycję leżenie tyłem, NN ugięte, RR motylki.

Ćwiczenie wyrabiające nawyk prawidłowej postawy:

Stanie tyłem przy ścianie w postawie skorygowanej RR motylki.

Ruch: przejście do półprzysiadu i powolny powrót do stania.

Marsz z zachowaniem postawy prawidłowej połączony z ćwiczeniami oddechowymi, obręczy barkowej, stóp:

Marsz po sali RR motylki, wypowiadanie sylabami słów………………...

Ruch: unoszenie wysoko L kolana, L stopa podkurczona,

unoszenie P kolana, P stopa podkurczona.

Ćwiczenia mięśni.

Obręczy barkowej:

Siad klęczny, RR wyprostowane w górę, rr trzymają laskę.

Ruch: przekazywanie laski do tyłu.

Karku i szyi:

Siad prosty podparty.

Ruch: na hasło prowadzącego

*zegar tyka – skłony głowy w prawo, w lewo mówiąc tik, tak ....

* zegar bije – skłony głowy w przód i tył mówiąc bim, bam...

* zegar dzwoni – krążenie głowa raz w lewą raz w prawą stronę mówiąc drrr....

Zabawa ożywiająca:

„Berek – czarodziej”.

Ruch: dz. biegają po sali, wyznaczony berek goni uczestników zabawy. Dotknięty uczestnik przyjmuje pozycję skorygowaną rozkroczną. Dziecko to może wybawić inny uczestnik przeczołgując się między jego nogami.

„Bieg cieni”

Ćwiczący dobierają się w pary. Na sygnał nauczyciela

jeden z partnerów biegnie lub chodzi swobodnie po sali, zmieniając co chwilę kierunek,

rytm i długość kroków, wykonując przy tym równocześnie różne ruchy całego ciała. Druga osoba z pary (jego „cień”) naśladuje swojego partnera, powtarzając dokładnie wszystkie jego czynności i ruchy.

Wyczuwanie całego ciała.

1. Z leżenie na plecach – turlanie się w różnych kierunkach (najpierw w prawo, później w lewo) z ramionami wyciągniętymi za głową (naprzemiennie napinając i rozluźniając mięśnie):

2. J w., ale z ramionami ułożonymi wzdłuż ciała:

Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem.

3. Ćwiczący dobrani w pary. Jedna osoba wykonuje podpór przodem („mostek”), a druga obchodzi ją dookoła na czworakach:

4. J w., ale druga osoba przechodzi pod „mostkiem ”:

5. Odmiana. Wszyscy ćwiczący ustawiają się w jednym szeregu i wykonują podpór przodem, tworząc swoisty „tunel”. Ostatni z szeregu, na sygnał prowadzącego, czołga się pod tunelem, po przejściu którego ustawia się na jego początku, co jest sygnałem dla kolejnego ćwiczącego do rozpoczęcia przechodzenia pod „tunelem”:

Ćwiczenia w parach z jednym partnerem „aktywnym”, a drugim „biernym”.

6. W parach, w siadzie ugiętym, tyłem do siebie, opierając się plecami o partnera, przepychanie plecami współćwiczącego, starając się pokonać jego opór. Po chwili następuje zmiana ról:

„Zamrożenie”

Ćwiczący poruszają się swobodnie w różnych kierunkach w rytmie muzyki. Po chwili nauczyciel wyłącza muzykę, co jest równocześnie sygnałem dla ćwiczących, aby zatrzymali się w takiej pozycji w jakiej

znaleźli się w chwili, gdy umilkła muzyka. Zadaniem ćwiczących jest utrzymanie równowagi w tej „zamrożonej” pozycji. Po włączeniu muzyki wszyscy ponownie zaczynają się poruszać w różnych kierunkach sali.

„Liczby tworzą koła”

Ćwiczący chodzą lub biegają swobodnie w rytmie muzyki w różnych kierunkach sali. Po chwili prowadzący wyłącza muzykę i wymienia

lub pokazuje na palcach jednej ręki jakąś liczbę(od 2 do 5), np.: 4. Zadaniem ćwiczących jest teraz szybkie zebranie się w grupy składające się z ilości osób odpowiadającej liczbie wskazanej przez prowadzącego (w tym przypadku 4) i tworzą małe koła w przysiadzie (lub innej ustalonej wcześniej pozycji), trzymając się za ręce.

Ilość osób w kołach jest uzależniona od liczby, którą wymienia nauczyciel.

Zabawy rozgrzewające z woreczkami z grochem

Zabawy indywidualne

Ćwiczący otrzymują po 2 woreczki i stają w rozsypce na całej powierzchni sali:

• Na sygnał nauczyciela (np. wyłączenie muzyki) równocześnie podrzucają 2 woreczki w górę, i łapią je w 2 ręce (a potem w 1 rękę).

• Wyrzucają przybory w górę i wykonują krok w przód, by złapać je z tyłu za plecami.

• Podrzucają jeden woreczek z tyłu za plecami w górę i chwytają go z przodu.

• Ćwiczący wyrzucają jeden z przyborów w górę, po czym zamykają oczy i próbują go złapać.

• Podrzucają woreczek w górę pod nogą i złapią go, gdy znajduje się jeszcze w górze.

• Uczestnicy zabawy wyrzucają równocześnie 2 woreczki w górę i chwytają je skrzyżowanymi rękami (lewą ręką woreczek opadający z prawej strony, a prawą – z lewej).

• Podrzucają swój przybór w górę i obracają się wokół osi długiej ciała o 360°, by złapać opadający woreczek (zanim dotknie on podłoża).

Zabawy w parach

• Jeden z partnerów staje za plecami drugiego i wyrzuca woreczek nad stojącym przed nim współćwiczącym, którego zadaniem jest złapanie opadającego przyboru .

• Stojąc naprzeciwko siebie w odległości ok. 3 – 4 m jedna osoba z pary formuje przed sobą z ramion „kosz”, do którego jej współpartner próbuje wrzucić woreczki. Po 2 rzutach następuje zmiana rzucającego.

• „Berek rzucany w parach” – jeden z ćwiczących przyjmuje rolę „berka”, którego zadaniem jest rzucenie woreczkiem w plecy lub nogi uciekającego partnera. Po celnym trafieniu przez „berka” następuje zmiana ról.

Ćwiczenia kształtujące w parach

1. „Samochód z przyczepą”

Ćwiczący dobierają się parami. Jedna osoba ustawia się za plecami współćwiczącego i chwytając go obiema rękami w okolicy bioder ugina nogi w kolanach, w ten sposób naśladują samochód z przyczepą. Osoba stojąca z przodu („samochód”) próbuje jak najszybciej poruszać się w różnych kierunkach sali, natomiast ustawiona z tyłu („przyczepa”) usiłuje przyhamować szybkość ciągnącego go partnera (Rys 1). Obaj ćwiczący powinni przy tym zachować prawidłową pozycję tułowia (nie garbić się, trzymając proste plecy, złączone łopatki, cofnięte barki, wyciągniętą szyję i prosto głowę).

Rys. 1

. „Wiatraczek”

P. w.: Stojąc lub siedząc w siadzie skrzyżnym – skurcz ramion z dotknięciem palcami rąk do barków.

Wykonanie. Krążenia łokciami (najpierw w przód, później w tył) wraz z łączeniem łopatek w momencie, gdy łokcie są odwiedzione w tył (Rys. 1).

Rys. 1

„Dźwig”

P. w.: Pozycja stojąca.

Wykonanie. Naprzemienne chwytanie palcami jednej stopy jakiegoś drobnego przedmiotu (najpierw chusteczki, później kasztana, ołówka itp.) oraz podnoszenie go nad podłoże z krótkim przetrzymaniem w powietrzu, następnie powolne opuszczanie przedmiotu, by wykonać to drugą stopą i tak przynajmniej kilka razy każde z nich (rys. 7).

Rys. 7

Ćwiczenia rozluźniające

17. „Wydłużanie się” w pozycji stojącej

P. w.: Swobodna pozycja stojąca.

Wykonanie. Wyciąganie ramion w górę, możliwie jak najwyżej (Rys. 17a).

Pozostać kilka sekund w tej pozycji zanim nastąpi rozluźnienie (Rys. 17b).

18. Ćwiczenie oddechowe w pozycji stojącej

P. w.: Postawa stojąca z ramionami splecionymi przed brzuchem z dłońmi zwróconymi w górę (Rys. 18a).

Wykonanie. Głębokie oddychanie wspierane ruchami ramion. Kiedy splecione ramiona (odwrócone wewnętrzną powierzchnią dłoni w górę) podnoszą się blisko tułowia w górę – następuje wdech, natomiast po odwróceniu rąk dłońmi w dół i opuszczaniu ich – następuje wydech (Rys. 42b).

Nauka przyjmowania prawidłowej (skorygowanej) postawy – klatka piersiowa uwypuklona, brzuch wciągnięty, pośladki napięte i schowane, barki cofnięte w tył, łopatki zbliżone, szyja wydłużona, głowa wyciągana jej wierzchołkiem w górę:

• w pozycji stojącej,

• w pozycji siadu klęcznego (po japońsku),

• w pozycji siadu skrzyżnego (po turecku),

Zabawa: „Niebo – Ziemia – Woda”.

Wszyscy poruszają się marszem w prawidłowej postawie ciała, w różnych kierunkach sali. Na głośny sygnał nauczyciela (wołanie): „Niebo!” – wszyscy ćwiczący muszą wspiąć się na palce stóp i wyciągnąć ramiona wraz z głową w górę (z wciągniętym brzuchem i napiętymi pośladkami). W ten sposób poruszają się, aż do momentu ponownego sygnału do zwykłego marszu w pozycji skorygowanej. Przy kolejnym sygnale nauczyciela: „Ziemia!” – wszyscy siadają na podłodze w siadzie skrzyżnym z wyprostowanymi plecami. Po chwili następuje powrót do marszu. Przy następnym zawołaniu nauczyciela: „Woda!” – ćwiczący muszą położyć się na podłogę w leżeniu tyłem, z nogami ugiętymi w kolanach i plecami ściśle przylegającymi do podłogi.