Wykład 07.10.2011
Czym jest teoria?
-jak odróżnić teorię o polityce od nauki o polityce i socjologii polityki?
Teoria jako wiedza wyjaśniająca:
-wyjaśnianie nomologiczne
-wyjaśnianie przyczynowo-skutkowe
-wyjaśnianie genetyczne
-wyjaśnianie teleologiczne
-wyjaśnianie funkcjonalne
-spory metodologiczne w naukach społecznych
O teoriach władzy politycznej:
-M.Weber
-B.Russel
-Bachratch + Baratz
-Easton
-Lukes
Normatywna teoria władzy politycznej:
-funkcje władzy politycznej + czynniki wpływające na stabilność (nie wiem do końca czy stabilność tej władzy czy też systemu politycznego właśnie)
Elity:
-koncepcje elitarystyczne a elitystyczne
-typy elit a typy demokracji
Elityści I pokolenia:
-Mosca
-Pareto (krążenie elit)
-R.Michels
Elita władzy a społeczeństwo masowe według Millsa.
-Znamierowski, Marhaim
Społeczeństwo obywatelskie:
-kapitał społeczny
-więź społeczna
-ruchy społeczne
-rola ruchów społecznych w budowie społeczeństwa obywatelskiego
Demokracja:
-demokracja deliberatywna
-demokracja liberalna a nieliberalna
-demokracja wyborcza a partycypacyjna
-rola opozycji politycznej w budowie systemu demokratycznego: Sartori + Dahl + Lijphart
Kultura polityczna (definiowanie + typy):
-kultura polityczna obywatelska
-opinia publiczna (problemy, kształtowanie, definiowanie...)
Teorie zmian społecznych, politycznych, mechanizmy zmian, rola konfliktu, rewolucja (geneza, kiedy wybuchają...)
Problematyka interesów politycznych i społecznych:
-typologie
-grupy interesów i ich udział w życiu politycznym
Wykład 28.10.2011
W politologii istnieje pluralizm, spory:
Dotyczy tego czy politologia to stan czy proces
Filozofia polityki
Co to jest ideologia?
-wartości
informacja nauka wiedza teoria
Teoria-zbiór abstrakcyjnych pojęć, zjawisk, wyjaśnia te zjawiska
funkcje teorii:
-wyjaśniająca, odpowiedź na pytanie dlaczego?
Teoria polityczna- zbiór pojęć epistemologicznych, ontologicznych, metodologicznych, dotyczących zjawisk politycznych, wyjaśniających wcześniej opisanych faktów, ukierunkowuje dalsze badania.
SPORY METODOLOGICZNE W TEORII POLITYKI:
SPÓR CO DO NATURY CZŁOWIEKA
Spór o naturę podstawowych twierdzeń w politologii
-indywidualizm metodologiczny
G. Homans -podstawowymi zadaniami politologii są zdania co do natury człowieka
-psychologia behawioralna
-MODEL RACJONALNEGO WYBORU-wyjaśnia działania ludzi
Bada się wpływ powodzenia w działaniu na prawdopodobieństwo powtórzenia tego działania
Bada się wpływ percepcji towarzyszącej działaniu na prawdopodobieństwo powtórzenia tego działania
Wpływ wartości nagrody jaką otrzymuje człowiek na prawdopodobieństwo powtórzenia tego działania
P- prawdopodobieństwo sukcesu w działaniu
V- wartość nagrody
Homans uważa, że żeby wyjaśnić działania polityczne w tej metodzie trzeba dotrzeć do pojedynczej jednostki, człowieka
ANTYINDIWIDUALIZM
Mandelbaum
-fakt psychologiczny-każde zdarzenie, które można wyjaśnić przy pomocy faktów opisu faktu psychologicznego człowieka
-fakt społeczny- każde działanie człowieka, które jest związane z miejscem tego człowieka w strukturze społeczno-politycznej i rola społeczną jaką ten człowiek odgrywa
według Mandelbauma nie można poprzestać tylko na faktach psychologicznych i społecznych, bo człowiek odgrywa pewne role w społeczeństwie, bo życie społeczne jest siatką pojęć.
Fakty społeczne są nieredukowalne do faktów psychologicznych!
SPÓR O METODĘ
NATURALIZM-podkreśla jedność metod
METODA HIPOTETYCZNO-DEDUKCYJNA
Szczególne zdanie
Popper- jedna, jedyna metoda przy pomocy której można wszystko wyjaśnić, jedność metody we wszystkich naukach\
etapy metody:
wyjaśnienie przewidywanie sprawdzenie czy tak było(stawanie hipotezy)
Sprawdzenie hipotezy- czyli obalenie hipotezy, falsyfikowanie (wg Poppera)
ANTYNATURALIZM-nie ma jednego modelu wyjaśnienia
Schütz
MODEL HERMENEUTYCZNO-HUMANISTYCZNY
żeby wyjaśnić w polityce zdarzenia trzeba sięgnąć do zachowań człowieka, do motywacji dwojakiego rodzaju
trzy metody wyjaśniania co robią ludzie:
Opis i wyjaśnienie realnych, widzialnych zachowań człowieka
Wyjaśniamy zachowania przez nasze paradygmaty, moje doświadczenie, moja wiedza
Politolog musi opisać dwie metody działania człowieka
po co?
z jakiego powodu?
Intersubiektywne powiązanie motywacji
Wykład 18.11.2011 Typy twierdzeń, typy teorii, typy wyjaśnień
Wyjaśnienie nomologiczne (nomotetyczne)- przy pomocy formuł nomologicznych mamy do czynienia z pewnym typem zjawisk, wyjaśnia ono wiele różnych zdarzeń
Wyjaśnienie idiograficzne – dotyczy jednostkowego przypadku, wyjaśnia szczegółowo określone zjawisko
Student X nie zdał egzamin, bo się nie uczył, to próba ogólna zrozumienia zjawiska, uczyć się-ogół, jest więc to wyjaśnienie nomologiczne.
Student X nie zdał egzaminu, bo jego współlokator dużo imprezuje, to próba szczegółowa rozumienia zjawiska, jest więc to wyjaśnienie ideologiczne.
Wyjaśnienie kauzalne (przyczynowe)- najczęściej używane w politologii, dotarcie do przyczyny zdarzenia da nam możliwość rozumienia zdarzenia, trzeba dotrzeć do warunku koniecznego, wystarczającego przyczyny, przy wyeliminowaniu warunku pozoru.
Warunek konieczny-by zajść w ciążę, trzeba być kobietą
Warunek wystarczający- by nie zdać egzaminu wystarczy ba niego się nie uczyć
zależność pozorowana- kto ma większą stopę, lepiej liczy
kondycjonalizm- istotą dochodzenia do prawdy jest wskazanie warunków koniecznych i wystarczających
Wyjaśnienie teleologiczne (celowściowe)- dojście do prawdy, to dotarcie do celu pewnego zjawiska, dlaczego ktoś chciał zrobić to zdarzenie, lecz tak naprawdę wyjaśnić pewne zjawisko, można dopiero, gdy się już zdarzy
Wyjaśnienie genetyczne- chodzi o podanie źródła danych zjawisk, trzeba wskazać poprzednie stadia danego zdarzenia
Wyjaśnienie funkcjonalne- jaką dane zdarzenie wypełnia w układzie, w systemie danych okolicznościowych
Denotacja- dokładne zaznaczenie zbioru desygnatów
Konotacja- dokładne wskazanie współwystępowania jakieś cechy
Delimitacja- dokładne rozgraniczenie pojęciowe
Teoria autorska- danego autora np. Maxa Webera
Teoria uogólniona- teoria różnych osób na temat danego zjawiska, np. teoria władzy
Teoria syntetyczna
Teoria analityczna
TEORIA hipoteza
uogólnienie zdanie ogólne
SYNTEZA ANALIZA
indukcja EMPIRIA dedukcja
zdanie szczegółowe
ogólne
4 1
jednoaspektowe wieloaspektowe
3 2
Szczegółowe
Polityka to zjawisko holistyczne, wieloaspektowe
twierdzenia ogólne-wieloaspektowe, to najbardziej ogólne zdania
twierdzenia wieloaspektowe- szczegółowe, próba zrozumienia szczegółowego zjawiska w wielu aspektach, np. psychologia władzy
twierdzenia jednoaspektowe- szczegółowe- socjologia polityki- ważna socjologia
twierdzenia jednoaspektowe- ogólne- teoria polityki- ważna jest polityczność
podejście instytucjonalne- od polityki- jako sztuki rządzenia państwem, pierwszy sposób analizowania państwa wskazanie na instytucje państwa i relacje między nimi oraz ich kompetencje
ujęcie instytucjonalne z wątkiem normatywnym- określenie instytucji wraz z ich wartościami, np. bezpieczeństwo, jak zbudować system by było bezpiecznie
podejście neoinstytucjonalne – instytucjonalizm wraz z behawioralizmem, instytucje, ich wartości, zadania i kompetencje, podłoże społeczno ekonomiczne społeczeństwa oraz praktyczne działania polityczne
Wykład 25.11.2011
Pozytywizm- nauka spełnia obiektywne funkcje, naukowiec badając życie społeczne musi je badać bez wpływu religii czy metafizyki. Comte i Spencer doszli do wniosku, że nauka może spełniać 3 funkcje:
1. Przewidującą
2. Kontrolującą
3. Postkryzysową- przeciw kryzysowi tożsamości jednostek, to nauka może zastąpić religię, na ważne pytania nauka zawsze będzie potrafiła odpowiedzieć
Społeczeństwo to organizm, podlega pewnym prawom:
1. Wzrost masy organizmu powoduje zróżnicowanie części organizmu
2. Rozrastanie się powoduje specjalizację tych części
3. Specjalizacja tych części, oznacza, że wypełniają one pewne funkcje
4. Wypełnianie tych funkcji jest współzależne
5. To jak części wypełniają funkcję powoduje nam działanie organizmu, ale całość zawsze jest ważniejsza od części
Różnica między społeczeństwem a organizmem:
1. Społeczeństwo tworzy pewną całość, ale trudno jest wskazać jesgo granice
2. Społeczeństwo jest całością, ale to całość rozproszona
3. różnicowanie się funkcji w społeczeństwie ma pewną granicę, w organizmie nie
4. Komunikacja między elementami w społeczeństwie ma charakter symboliczny
Społeczeństwo i organizm rozrastając się i różnicując, muszą zachować pewną równowagę by móc wypełniać swoje cele
Stabilizacja bez stagnacji
Życie społeczne -> życie przyrodnicze
Spencer –państwo powstało spontanicznie, żywiołowo, ale nie przypadkowo, było takie zapotrzebowanie społeczne
-Funkcja to działanie w stronę jakiegoś celu.
Dlaczego powstało społeczeństwo według funkcjonalistów?
Dlatego, że człowiek, indywidualnie, nie jest w stanie zaspokoić wszystkich swoich potrzeb, ludzie mieli subiektywne poczucie niezaspokojenia swoich potrzeb.
-system to pewna całość wyodrębniona minimalistycznie o złożonej strukturze a cały system wchodzi w interakcję z otoczeniem. Świat to pewna całość, w ramach której analitycznie wyodrębniono system społeczny, a tego podsystemem jest system polityczny
Polityka jest więc funkcją, aktywnością, mającą na celu alokację dóbr w społeczeństwie.
Widzenie świata w kategoriach systemu.
Rzeczy w przyrodzie dążą do stanu równowagi, a więc szybciej można zaspokajać potrzeby, system społeczny i polityka dążą do zbudowania homeostazy
Wymóg adaptacyjny- system musi dostosować się do otoczenia, które się zmienia, a więc system polityczny musi się adaptować:
1. Wymóg adaptacyjny
2. Wymóg integracyjny
3. Wymóg celów zbiorowych
4. Wymóg wspólnych wzorów
Dyferencja i interakcja- dwa procesy dotyczące wytwarzania i podtrzymywania środków kontroli społeczeństwa
Wykład 02.12.2011 FUNKCJONALIŚCI
Teoria Pearsona
aby system społeczny i system polityczny mógł trwać musi spełniać pewne warunki, wiele funkcji, które będą dążyć do stabilizacji. Naturalnym dążeniem tego systemu jest maksymalne zaspokajanie potrzeb, tak aby nie pojawiały się sprzeczne interesy, cel- harmonia
w tak naturalny sposób pojawiło się państwo, instytucje
ZDANIE PODSTAWOWE-> RÓWNOWAGA
Teoria Mertona
Istnieją dwie funkcje:
1. Jawna –każde działanie doprowadzające do zamierzonych celów
2. Ukryta – każde działanie doprowadzające do celów, które nie były wcześniej wskazane
Dysfunkcja- jest jawna ale mimo zamierzonych celów nie przyczynia się do realizacji celów i przyczynia się do dezintegracji systemu
Ekwiwalentność funkcjonalna- oznacza, że pewne funkcje w systemie mogą wypełniać inne elementy, np. funkcję integracyjną może wypełniać inny element niż zwykle
Polifunkcyjność –dany jeden element może wypełniać więcej funkcji niż zazwyczaj, np. funkcję integracyjną i funkcję bezpieczeństwa może wypełniać jeden element
Analiza systemowa
Środowisko zewnętrzne to otoczenie międzynarodowe
Środowisko wewnętrzne to co nie jest polityczne, ale w ramach państwa
System polityczny
Wzajemne i powtarzalne relacje co najmniej dwóch elementów w systemie, interakcje systemowe
Konwersja wewnątrz-systemowa- system to całość lecz sam reaguje i zmienia otoczenie, wejście to miejsce, w którym otoczenie ma wpływ na system,
wejścia to: żądania czy poparcie
wyjścia to: działania i decyzje
sprężenie zwrotne: społeczeństwo widząc pewne działania czy decyzje systemu koryguje czyli zmniejsza lub zwiększa intensywność żądań czy poparcie
żądania działania
poparcie decyzje
oświadczenia:
1. Symboliczne
2. Autorytarne
David Easton skonstruował element analizy systemowej, ludzie mają jakieś:
1. Żądania, ponieważ mają niezaspokojone jakieś potrzeby
2. Poparcie, niektórzy by mieć zapewnienie zaspokajania potrzeb popierają system, system dokonuje konwersacji, ma dwie drogi wyjścia
3. Działania faktyczne
4. Decyzje- symboliczne i autorytarne (prawo)
Granicą systemu są decyzje polityczne władzy zwierzchniej, więc tam gdzie dochodzi jej jurysdykcja tam jest jej teren
Almond i Powell doszli do wniosku, że granicą systemu jest możliwość legitymizowanego użycia przymusu
Władza polityczna
Władza publiczna
władza państwowa- tylko ona może używać przymusu a więc granica systemu jest zwierzchność władzy państwowej, granicę systemu politycznego wyznacza jurysdykcja władzy państwowej
Na jakim etapie jest system polityczny Polski?
Czy przyczynia się o mediacji, adaptacji, regulacji, równowagi?
Jakie ma funkcje ukryte i jawne?
Wykład 09.12.2011 TEORIA KONFLIKTU
Konflikt: każda sytuacja lub proces społeczny, w której dwa lub więcej podmiotów jest powiązanych przez co najmniej jedną formę antagonistycznego stosunku psychologicznego lub co najmniej jedna formę antagonistycznej interakcji /J. H. Turner/
Konflikt społeczny: antagonistyczna relacja pomiędzy przynajmniej dwoma aktami zbiorowymi, zachodzą w przestrzeni życia publicznego, aktorzy Ci są świadomi owej antagonistycznej relacji, a sama relacja ma swoje przyczyny, które przesądzają o charakterze konfliktu i o sposobach jego rozwiązywania /E. Wnuk-Lipiński/
Przyczyny konfliktu w politologii:
-charakter
-dynamika
Konflikt polityczny- antagonistyczne, przeciwstawne działania podmiotów społeczny wynikające ze sprzecznych interesów w sferze politycznej
Polityka- strefa życia społecznego zogniskowana wokół rywalizacji o dominację i wpływ. Jest to działalnością umożliwiającą rozstrzygnięcia w sytuacji sprzeczności interesów i tym samym umożliwia autorytatywną alokację dóbr społecznych.
Mieć interes polityczny:
-czyli mieć świadomy zamiar skierowania polityki jako całości, albo jej części w tym kierunku, które zostają uznane za konieczne do osiągnięcia wcześniej wybranych celów
Potrzeba polityczna
podmiot konfliktu:
-nierównomierna alokacja dóbr (dobra materialne)
- ograniczony dostęp do władzy (władza)
-nierównomierny/nieproporcjonalny wpływ na władzę (wpływ)
Typy konfliktów:
-strukturalny- związany z rolami i pozycjami społecznymi
-behawioralne- związany z faktycznym zachowaniem w sferze politycznej
-psychologiczne- nastawienie konkretnych jednostek
potencjalne- zderzenie ukrytych tendencji, potrzeb
-realne- jeden podmiot podjął już działania zmierzające do rozwiązania konfliktu
Deprywacja społeczna-frustracja, niezadowolenie związane z istnieniem różnic między aspiracjami i chęciami potrzeb, Deprywacja to stan psychiczny wynikający z braku zaspokojenia jakieś istotnej potrzeby człowieka (biologicznej, emocjonalnej, sensorycznej, kulturowej czy społecznej).Deprywacja społeczna polega na braku lub poważnym niedostatku zasobów warunkujących maksymalizację szans przetrwania, zapewnienia potomstwu możliwości wszechstronnego rozwoju, osiągnięcia odpowiedniej pozycji społecznej i efektywności w realizowaniu założonych celów oraz satysfakcji z życia.
Deprywacja aspiracyjna-poziom aspiracji ludzi zwiększa się, chcą mieć, posiadać coraz więcej.
Deprywacja kryzysowa- poziom aspiracji ludzi jest na tym samym poziomie, ale spada realne zaspokojenie istniejących potrzeb
Analiza konfliktów(zawsze na trzech wymiarach)
-empirycznym
-normatywnym
-organizacyjnym-strony konfliktu jak się organizują
MARKS
-konflikt zawsze i wszędzie jest nieuchronny i zachodzi w społeczeństwie
-2 klasy, własność prywatna władza
Konflikt nieustający
Wyzyskująca wyzyskiwana
(posiadająca)
Konflikt jest zawsze źródłem zmian
rewolucja- zmiana własności prywatnej
Teoria konfliktu Marksa-nie uczyć się na pamięć!
Chociaż stosunki społeczne wykazują właściwości systemowe, są one jednak pełne sprzecznych interesów
Fakt ten pokazuje, że systemy społeczne w sposób systematyczny wytwarzają konflikt
Konflikt jest zatem nieunikniony i na wskroś przenikają je właściwością systemów społecznych
Konflikty takie manifestują się w spolaryzowanej przeciwstawności interesów
Najczęściej do konfliktu dochodzi w związku z rozdziałem rzadkich dóbr w sposób najbardziej dostrzegalny w związku z podziałem władzy
Konflikt jest głównym źródłem zmiany w systemie społecznym.
GEORG SIMMEL
Źródłem konfliktu są jednostki, jacy są ludzie, ich charaktery, osobowości jednostek
-konflikty wcale nie są destrukcyjne, nie są złe, konflikty to reakcja na frustrację, chęć zmiany świata, tak żeby konfliktu nie było
-konflikt to oczyszczanie atmosfery między ludźmi
-konflikty nie mają charakteru rewolucyjnego
-układy całościowe, organiczne
1. procesy:
a. asocjacji- łączenia więzi, grup
b. dysocjacji- rozpad
Stosunki społeczne zachodzą w obrębie układów systemów można jedynie określić jako układy organiczne wzajemnie przeplatujących się procesów asocjacji i dysocjacji
Procesy takie są odbiciem zarówno impulsów instynktownych jednostek ludzkich jak i imperatywów narzuconych przez różne typy stosunków społecznych
Procesy konfliktu są wobec tego wszechobecną właściwością systemów społecznych, lecz niekoniecznie we wszystkich przypadkach prowadzą do załamania się systemów lub….
LEWIC A. COSER – funkcjonalistyczna/integracyjna teoria konfliktu
(1)Nierówny poziom zintegrowania elementów składowych całości społecznej prowadzi do (2) wybuchu różnego rodzaju konfliktu pomiędzy elementami składowymi, który z kolei (3) jest przyczyną tymczasowej ponownej interpretacji całości społecznej, co w pewnych warunkach (4) powoduje zwiększenie elastyczności struktury systemu, która z kolei zwiększa (5) zdolność systemu do rozwiązania drogą konfliktu przyszłych braków równowagi wewnętrznej zmierzając do wytworzenia systemu, który (6) ujawnia wysoki poziom adaptowalności do zmieniających się warunków.
Źródłem konfliktu jest brak integracji między elementami systemu
Uelastycznienie elementów systemu-> rozwiązanie konfliktu-> konflikt się przyczynia do integracji
RALF DAHRENDORF
-każde społeczeństwo w każdym momencie podlega procesom zmiany-zmiana jest wszechobecna
-w każdym społeczeństwie i w każdym momencie występuje niezgoda i konflikt
-konflikt społeczny jest wszechobecny
-każdy element w społeczeństwie przyczynia się do jego dezintegracji i zmiany
-każde społeczeństwo opiera się na przymusie stosowanym przez jednych jego członków w stosunku do innych
Interesy:
-jawne
-ukryte- związane z odgrywaną rolą pełniona w społeczeństwie
Konflikt-walka o władzę
Podobieństwa do Marksa:
Systemy są w nieustannym konflikcie
Przeciwstawne interesy
Konflikt czyli odbicie różnic w dystrybucji władzy pomiędzy grupami dominującymi i podporządkowanymi
Interesy mają tendencję do polaryzacji na dwie grupy konfliktowe
Konflikt jest dialektyczny przy czym rozwiązanie jednego konfliktu tworzy nowy zespół przeciwstawnych interesów, które w pewnych warunkach będą generować dalsze konflikty.
Wykład 16.12.2011
Władza, wpływ, przywództwo
Władza- wydawanie decyzji i jej egzekwowanie, modyfikowanie zachowania innych ludzi
Władza w ujęciu:
1. Przedmiotowym- posiadać coś, jakiś przedmiot, kompetencje, procedury, żeby modyfikować zachowania ludzi (np. rola społeczna, stanowisko)
2. Podmiotowym-jest się władzą
Władza- wielość definicji
Narzucenie komuś swojej woli przez ograniczenie woli osób podporządkowanych
Wola-
władza to stosunek społeczny, w ramach którego jedna strona podejmuje decyzję o danym stanie rzeczy, a druga strona wykonuje tą decyzję pod kod kontrolą pierwszej strony i zgodnie z jej intencją
Czym jest władza?
- władza jako cecha nosiciela- wszystkie definicje władzy jako podmiot i przedmiot
-władza jako funkcja w systemie (funkcja: dystrybucyjna, integracyjna, ochronna, strukturotwórcza)- ludzi łączy stosunek władzy
-władza jako stosunek społeczny
Każda władza jest stosunkiem asymetrycznym- jedna strona wydaje decyzje a druga strona wykonuje je
Typy definicji władzy:
1. Behawioralne -realne, widzialne zachowania ludzi, stosunek zmieniający zachowanie widzialne i obserwowalne ludzi przez jedną jednostkę
2. Teologiczne (celościowe)- osiąganie celów, ma władzę ten, kto potrafi osiągnąć cele przy modyfikacji zachowań ludzki, nie zawsze jest to widoczne od razu
3. Instrumentalne- mieć środki żeby osiągnąć cele
-władza jako wpływ-zmiana zachowania-zmiana zachowania, bo ktoś ma na nas wpływ
-władza jako możliwość rozstrzygania konfliktów
-strukturalna
Podejście empiryczno-pragmatyczne:
-uznaje skomplikowaność definicji, motywacji człowieka, jego postępowania, zachowania, wystarczy opisać to co się widzi, stosunek władczy, nie zawsze się da to wyjaśnić
Legitymizacja władzy:
Veber- z jakiegoś powodu jedni się podporządkowują drugim ludziom,
Panowanie:
-legalne-podporządkowanie się zasadom, normom
-tradycyjne- osobę panującą wskazuje tradycja
-charyzmatyczne-podporządkowanie się osobie bo ma pewne cechy
Legitymizacja władzy- 3 aspekty, proces uprawomocnienia decyzji
Bitte
władza jest legitymizowana
1. O ile jest zgodna z regułami i zasadami
2. W momencie kiedy reguły znajdują odzwierciedlenie w przekonaniach
3. Jeżeli przekonania znajdują potwierdzenie w zachowaniach
Delegitymizacja władzy
Wykład 13.01.2012 Współczesne teorie władzy
-psychologiczne: Adler, Russsel
-substancyjne (środki i zasoby władzy): Morgenthau
-operacyjne (określanie relacji władzy i czynników określających władzę: autorytet, wpływ, manipulacja, przymus, konflikt, współdziałanie), celowość, sankcja: Dahl, Bachrach, Baratz, Lukes
wszelkie relacje między ludźmi, jakie są relacje?
-władza jako waluta w systemie komunikacji: Deutsch, Habermas, Parsons
| SPRAWOWANIE WŁADZY | POSIADANIE WŁADZY |
|---|---|
KORELACYJNY WPŁYW KAUZALNY: -skuteczne sprawowanie władzy jednego podmiotu nad drugim. Działanie poprzez wykorzystanie zasobów, które mogą być karami lub nagrodami |
KORELACYJNY WPŁYW PERSWAZYJNY: Władza jako trwała, dyspozycja, zdolność do modyfikacji zachowania innych, niezależnie od tego czy w danym momencie jest wykorzystywana, władza rozproszona, analiza technik i strategii |
„pierwsze oblicze władzy”
Robert Dahl
WŁADZA TO WPŁYW
TEORIA NORMATYWNO-EMPIRYCZNA
Wybór pewnych wartości, można zaobserwować władzę, zbadać,
związane jest z konfliktem obliczyć, zmierzyć
pewnych wartości
KONCEPCJA BEHAWIORALNA-> widzimy gdzie jest władza
-relacja przyczynowa:
homo civitius- zachowania emocjonalne ludzi, człowiek, który nie wchodzi w element władzy, jest wolny, używa rozumu
homo politicus- zachowuje się racjonalnie
-władza jako wpływ wywierany na jednostki, podmiot spowodował, że inny podmiot może zrobić coś czego w innym przypadku by nie zrobił
- formy wpływu(jawnego lub ukrytego):
zachęta, władza, siła, przymus, perswazja, manipulacja, autorytet, uznane przywództwo
Polityka to wywieranie wpływu
-relacja przyczynowo-skutkowa, czyli korelacyjny wpływ kauzalny
-władza jest rewersem zachęty!
Wpływ- stosunek między ludźmi, w którym potrzeby, pragnienia, preferencje czy intencje jednego podmiotu wypływają na postępowanie lub predyspozycje do działania drugiego podmiotu w kierunku zgodnym z potrzebami, preferencjami lub intencjami wywierających wpływ
„drugie oblicze władzy”
P. Barchratch, M. Baratz
WŁADZA TO KONTROLA
-system polityczny oznacza częstą nierówną dystrybucję korzyści i przywilejów
-za nierówności odpowiada system wartości i czynniki stronniczości wbudowane w system polityczny
-władza jako kluczowy środek w ustanawianiu i umacnianiu systemu wartości i czynników stronniczości, przedłużających niesprawiedliwe udziały- dzieje się tak część w skutek niedecydowania (świadomy brak decyzji, ograniczenie dyskursu do zagadnień „bezpiecznych”, inne są usuwane w „cień”)
Władza:
1. Uczestniczenie w podejmowaniu decyzji wpływających na działania innych
2. Skuteczna aktywność zmierzająca do nieupubliczniania zagadnień kłopotliwych dla władzy
Polityka- ukryta kontrola, ukryta ręka władzy
-mobilizacja stronniczości
Teoria władzy musi obejmować:
1. Analizę dominujących wartości, procedur, reguły gry … w danym systemie
2. Wskazanie stron uprzywilejowanych
3. Zbadanie dynamiki nie podejmowania decyzji (kto i jak ogranicza kwestie kłopotliwe)
4. Definiowanie i odróżnianie kluczowych i rutynowych decyzji politycznych
-konflikt wartości jest zauważalny!
władza to:
-relacja w sytuacji konfliktu wartości lub działań A i B i oznacza:
- B podporządkowuje się żądaniom A:
-czyni to bo boi się, ze A pozbawi go pewnych wartości, które postrzega jako ważniejsze niż te, które mogłoby osiągnąć w przypadku niepodporządkowania się A
„trzecie oblicze władzy”
Lukes
WŁADZA TO DOMINACJA
- władza jako skuteczna możliwość „przymuszania” do podporządkowania w celu realizowania własnych interesów- rozpoznanie „rzeczywistych” interesów i „fałszywych” interesów
-władza struktury (instytucji, organizacji, przyjętych reguł gry, definiujących przydzielanie i kształtowanie podziału dóbr- socjalizacja, media…), podziały ludzi mogą być produktem systemu/struktury, władza jako zbiorowa, to rozproszona własność systemów („gra o sumie zmiennej”)
„powodowanie by podporządkowani pożądali tego, czego chcemy, by pożądali”
-korelacyjny wpływ perswazyjny
-władza zmienia właściciela ,wiec nie jest grą o sumie zerowej