GEOGRAFIA – BIOSFERA – SŁOWNIK MATURZYSTY

• W skład biosfery wchodzą wszystkie organizmy żyjące w obrębie litosfery, pedosfery, hydrosfery i atmosfery, silnie powiązane ze sferami, w których żyją, i podlegają ciągłym przemianom z zależności od zmian środowiska geograficznego.

• ekosystem –

• biotop –

• biocenoza – ożywiona część ekosystemu

• organizmy samożywne – pozyskują materię organiczną potrzebną do życia w procesie fotosyntezy z dwutlenku węgla i wody przy udziale światła i chlorofilu lub znacznie rzadziej, przez przyswajanie związków siarki.

• organizmy cudzożywne – (heterotrofy); odżywiają się związkami organicznymi wytworzonymi przez organizmy samożywne.

Przykładami fotoautotrofów są:	sinice, bakterie purpurowe, niektóre pierwotniaki, glony, rośliny naczyniowe
Do chemoautotrofów należą	bakterie nitryfikacyjne, siarkowe, żelazowe, wodorowe

HETEROTROFY DZIELIMY NA:

BIOFAGI	SAPROBIONTY
zjadające inne żywe organizmy lub ich tkanki	żyjące w środowiskach zawierających rozkładające się szczątki różnych organizmów i odżywiające się martwą materią organiczną, głównie pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego.

Heterotrofami są także wszystkie pasożyty odżywiające się kosztem roślin, roślinożerców i drapieżników.

• CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ROZMIESZCZENIE SZATY ROŚLINNEJ NA ZIEMI

• klimat

• gleby (strefowe)

• rzeźba terenu

• wysokość nad poziomem morza

• stosunki wodne

• skały budujące podłoże i związane z nimi gleby astrefowe

• działalność człowieka

• !!! WSZYSTKIE TRZY ELEMENTY; KLIMAT, GLEBY I ROŚLINNOŚĆ SĄ ZE SOBĄ POWIĄZANE I WZAJEMNIE SIĘ WSPÓŁTWORZĄ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1

• formacja roślinna – zbiorowisko roślinne cechujące się specyficznymi wymaganiami życiowymi i zbliżonymi formami roślin

• roślinność astrefowa – niewykazująca związku ze strefami klimatycznymi; jest to najczęściej roślinność górska, odznaczająca się piętrowością i wykazująca ścisły związek z podłożem

• efemerydy – są to rośliny, które przetrwają długą suszę w postaci nasion kiełkujących bardzo szybko

• halofity – rośliny przystosowane do życia na glebach zasolonych; rosną w klimacie suchym lub na wybrzeżach morskich

• kserofity – rośliny żyjące w warunkach długotrwałej suszy powietrza i gleby, np. na pustyniach, stepach, nagich skałach

• sukulenty – rośliny o małej powierzchni parowania, charakteryzujące się grubymi, mięsistymi pędami lub liśćmi w których gromadzą wodę, umożliwiając im przetrwanie suszy

• strefa eufotyczna – jest dobrze naświetlona i jest duża produkcja materii organicznej z udziałem światła słonecznego

• strefa afotyczna – nie ma światła, nie jest wytwarzana materia organiczna z tego źródła energii

• dziedzina bentoniczna (bental, obszar dna, przydenna) – obejmuje organizmy żyjące na dnie i przy dnie

• bentos – zespół organizmów zasiedlających bental

• nekton – czyli organizmy aktywnie poruszające się

• dziedzina nerytyczna – określenie strefy szelfowej, obejmującej swym zasięgiem zarówno organizmy dziedziny bentonicznej jak i pelagicznej w jego obrębie

• strefowość pozioma – nie ma układu ściśle równoleżnikowego głównie za sprawą prądów morskich, które modyfikują rozkład wód powierzchniowych. Wyróżniono 5 krain geograficznych mórz:

• arktyczna

• borealna

• tropikalna

• notalna

• antarktyczna