KOLOKWIUM „UCZEŃ ZDOLNY”
SPIS TREŚCI:
1. PRZEJAWY ZDOLNOŚCI U MAŁYCH DZIECI WG. RUF L. DEBORAH…………………………………………… 2
2. PRZEJAWY ZDOLNOŚCI U DZIECI WG. FRANZ J. MONKS…………………………………….………………….. 2
3. SCHARAKTERYZUJ ZDOLNOŚCI TWÓRCZE MAŁYCH DZIECI…………………………..………………………… 3
4. JAKIE SĄ ZAGROŻENIA ROZWOJOWE DZIECI ZDOLNYCH…………………………………………………………. 3
5. SCHARAKTERYZUJ UCZNIA ZDOLNEGO…………………………………………………………………………………… 4
6. WYMIEŃ SPOSOBY ROZPOZNAWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH I SCHARAKTERYZUJ JEDEN.……….. 4
7. SCHARAKTERYZUJ STRATEGIĘ DIAGNOZOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH- „PULĘ TALENTÓW”……. 5
8. OPISZ PSYCHOLOGICZNE SPOSOBY IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH………………………. 5
9. NA CZYM POLEGA PROCEDURA IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH WG. TANNENBAUMA……………. 5
10. OPISZ METODE IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH ZWANĄ „NOMINACJĄ”………………… 6
11. OPISZ SKALE WSKAŹNIKOWE TJ. LISTĘ CECH ZNAMIONUJĄCYCH ZDOLNOŚCI……………………… 6
12. WYMIEŃ STRATEGIE IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH I OPISZ JEDNĄ?..................... 7
13. NA CZYM POLEGA PROCEDURA IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH
WIELORAKIE TALENTY TWÓRCZE KALVINA W. TAYLORA……………………………………………………………. 7
14. OPISZ MODEL WZBOGACONEJ TRIADY JOSEPHA S. RENZULLIEGO…………………………………………. 8
15. OPISZ METODĘ IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH JOHNA F. FELDHUSENA……………….. 8
16. O JAKIE ELEMENTY WZBOGACIŁ TAKSONOMIE CELÓW KSZTAŁCENIA K. PIOTROWSKI
I DLACZEGO?................................................................................................................................... 8
17. PODAJ STRATEGIE KSZTAŁCENIA UCZNIÓW ZDOLNYCH I SCHARAKTERYZUJ JEDNĄ Z NICH…..…. 8
18. NA CZYM POLEGA PRZYŚPIESZONE KSZTAŁCENIE?................................................................ 9
19. NA CZYM POLEGA WZBOGACONE KSZTAŁCENIE?.................................................................. 9
22. SCHARAKTERYZUJ TRÓJETAPOWY MODEL PURDUE……………………………………………………………… 9
20. SCHARAKTERYZUJ MODEL KSZTAŁCCENIA SEM UCZNIÓW ZDOLNYCH***……………………….... 10
21. SCHARAKTERYZUJ MODEL ZINDYWIDUALIZOWANYCH PROGRAMÓW ………………………………… 10
23. CO TO JEST MODEL AUTONOMICZNEGO UCZNIA I GO OPISZ……………………………………………. 11
27. SCHARAKTERYZUJ TRoP- TWÓRCZE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW………………………………………… 11
24. CO TO JEST DOLNOŚLĄSKI SYSTEM WSPIERANIA UZODLNIEŃ „zDOLNY ŚLĄZAK” I GO OPISZ…. 12
25. OPISZ INKUBACYJNY MODEL NAUCZANIA ELISSA P. TORRACE’E…………………………………………. 12
26. NA CZYM POLEGA SYNEKTYKA W EDUKACJI …………………………………………………..…………………… 13
28. SCHARAKTERYZUJ ODYSEJĘ UMYSŁÓW………………………………………………………………………………. 13
29. OPISZ BURZE MÓZGÓW OSBORNA………………………………………………..……………………………………. 13
30. OPISZ TWÓRCZE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW OSBORNA I PARNESA…………………………………… 13
31. NA CZYM POLEGA MYŚLENIE METAFORYCZNE I EKSPRESJA PLASTYCZNA W EDUKACJI KU TWÓRCZOŚCI?............................................................................................................................... 14
32. OPISZ CoRT EDWARDA DE BONO………………………………………………………………………………………….. 14
33. OPISZ PROGRAM J. USZYŃSKIEJ- JARMOC „PODRÓŻE, SKARBY, PRZYGODY”……………………….. 15
34. JAKIE CELE SA REALIZOWANE W PROGRAMIE „MNISZEK LEKARSKI”……………………………………. 15
35. CO TO ZNACZY SYNDROM NIEADEKWATNYCH OSIĄGNIĘĆ SNO………………………………………… 15
36. SCHARAKTERYZUJ UCZNIA Z SNO……………………………………………………………………………………… 16
37. OPISZ PROTOTYP DZIECI PRZEJAWIAJĄCYCH SNO……………………………………………………………… 16
38. SCHARAKTERYZUJ OSOBY ZDOLNE Z ZESPOŁEM ASPERGERA……………………………………………….. 16
39. OPISZ STRATEGIE WSPIERANIA ROZWOJU OSÓB Z ZESPOŁEM ASPEREGA…………………………….. 16
40. JAKIE ELEMENTY POWINNY ZAWIERAĆ PROGRAMY DLA UCZNIÓW ZDOLNYCH Z PROBLEMAMI W UCZENIU SIĘ…………………………………………………………………………………………………………………………. 16
1.
PRZEJAWY ZDOLNOŚCI U MAŁYCH DZIECI WG. RUF L. DEBORAH
Wg Ruf L. Doborah dzieci zdolne w okresie od narodzin do 4 r. ż. ujawniają specyficzne reakcje pozwalające mniemać o zdolnościach.
| · po narodzinach: - nawiązują kontakt wzrokowy tuż po urodzeniu - w okresie późniejszym utrzymują ten kontakt w czasie pielęgnacji - nie lubią, gdy pozostawia się je same - mają pilną potrzebę przebywania z innymi osobami - zauważają wiele rzeczy wokół siebie (są bystre) |
· Od 4 m-ca do 1 r. ż.: - celowo i planowo bawią się zabawkami, nie biorą ich do ust i nie niszczą - uważnie słuchają czytanych książek - z uwagą oglądają TV - bawią się w chowanego - wcześnie mówią ‘mama’ i ‘tata’ |
|---|---|
| · Od 1 r. ż. Do 18 m-ca: - potrafią koncentrować się dłużej na ważnych dla nich przedmiotach - interesują się literami, cyframi, książkami i rozmową - dobra koordynacja oko-ręka - układają puzzle i bawią się zabawkami wykraczającymi poza ich wiek - nie niszczą książek - są bardzo wrażliwe, łatwo zranić ich uczucia |
· Od 18 m-ca do 2 r. ż.: - posługują się mową, rozumieją co się do nich mówi - potrafią rozpoznać wiele cyfr, liter i kolory - potrafią liczyć, tworzyć zbiory ze względu na wielkość - znają alfabet na wyrywki - zwracają uwagę na odczucia innych osób - wytrwałe w czynnościach i zadaniach - potrafią śpiewać z dorosłymi - narzucają wolę innym |
| · Od 2 r. ż. do 3 r. ż: - długo koncentrują się na ulubionych programach TV - interesują się drukowanymi literami i liczbami - łatwo wpadają w przygnębienie, jeżeli coś im się nie udaje - wolą zabawę z dorosłymi niż z rówieśnikami - grają, bawią się puzzlami przeznaczonymi dla starszych - wcześniej zaczynają czytać i rozpoznają wiele nazw, złości ich brak szacunku i zrozumienia u dorosłych |
· Od 3 r. ż. Do 4 r. ż.: - dużo mówią, interesują się książkami, lubią dyskutować, negocjować, lęk kiedy nie rozumieją - mają tendencję do wybiegania myślami w przyszłość i martwienie się tym, co może się zdarzyć - zadają dużo pytań - są perfekcyjne w tym, co robią i mówią |
| · Od 4-5 r. ż. - czyta książki - interesują się różnymi dziedzinami wiedzy, którymi zajmują się dorośli - indukcyjnie rozumie pojęcie liczb i procedur matematycznych - rywalizują ze starszymi - ujawniają myślenie abstrakcyjne - bogate słownictwo - znakomita pamięć dotycząca faktów, zdarzeń - potrafią posługiwać się instrumentami - upodobania do teoretyzowania, filozofowania i spekulowania - potrzeba angażowania innych osób w rozmowy o rzeczach i zjawiskach, których nie rozumieją |
2.
PRZEJAWY ZDOLNOŚCI U DZIECI WG. FRANZ J. MONKS
Wg. Franz. J. Monks dzieci uzdolnione cechuje:
- specyficzne zachowania intelektualne - ciekawość poznawcza - chęć i potrzeba zdobywania wiedzy - nie ujawniają zmęczenia zabawą - podzielna uwaga - poczucie humoru -świetna pamięć - szerokie zainteresowania - skłonności do perfekcyjnego opanowania konkretnej czynności |
- samodzielne zdobywanie umiejętności czytania i pisania - własny sposób liczenia - rozumienie związków przyczynowo- skutkowych - po II połowie 1 roku życia rozumieją, czemu mama wychodzi z pokoju - niewerbalna umiejętność komunikowania się |
|---|
3.
SCHARAKTERYZUJ ZDOLNOŚCI TWÓRCZE MAŁYCH DZIECI
Zdolności twórcze wg. M. Lewisa i B. Louise
Zdolności poznawcze
Zdolności muzyczne
Zdolności przywódcze
Zdolności twórcze
Zdolności plastyczne
Dzieci uzdolnione poznawczo charakteryzują się: dużą aktywnością psychomotoryczną, interesują się otoczeniem, bardzo wcześnie próbują pisać litery drukowane.
Dzieci uzdolnione językowo- szybko zaczynają mówić, maja bogate słownictwo
Dzieci uzdolnione plastycznie i muzycznie- są wrażliwe na rytm, melodię i harmonię, widzą świat inaczej niż inni, maja pamięć wzrokową, rozwiązują problemy plastyczne.
- ok. 2 roku życia wytwarza się myślenie ANIMISTYCZNE, jego maksymalny rozwój przypada na 4/5 rok życia, z rozpoczęciem nauki szkolnej aktywność ta maleje
-na wczesnym etapie życia pojawiają się zabawy fikcyjne, tematyczne- początkowo są to zabawy odtwórcze, a później stają się zabawami twórczymi
- wyobrażają sobie fikcyjnych przyjaciół, zwierzęta
- marzenia na jawie dotyczące najskrytszych marzeń dziecka
-kłamstwa zwane zmyślaniem (dziecko wymyśla historię, głęboko wierząc w to co mówi)
- humor związany z umiejętnością dostrzegania i wytwarzania komizmu
- z humorem związane są zabawy słowne, przekręcanie ich, naśladowanie czynności ludzi i zwierząt
-szybko zaczynają zajmować się zabawami konstrukcyjnymi
- ekspresja plastyczna- od 2/3 r. ż.
4.
JAKIE SĄ ZAGROŻENIA ROZWOJOWE DZIECI ZDOLNYCH
ASYNCHRONIA ROZWOJOWA- dotyczy funkcjonowania intelektualnego, społecznego, twórczego, emocjonalnego, moralnego dziecka
DYSSYNCHRONIA ROZWOJOWA- jedna z form asynchronii, charakterystyczna dla dzieci o wybitnych zdolnościach intelektualnych (np. w wieku 5 lat potrafią czytać, ale nie potrafią pisać)
-Przyczyny asynchronii rozwojowej:
*wielkość, różnorodność i intensywność wewnętrzna i zewnętrzna doświadczeń odbiegających od norm rozwojowych- powód: nieharmonijny rozwój osobowości
*występowanie problemów emocjonalnych u osób o wysokim ilorazie inteligencji
*uczniowie z asynchronią rozwojową żyją w stresie, który może doprowadzić do problematycznych zachowań lub zaniżonych wyników w kształceniu
- zagrożeniem dla uczniów zdolnych jest: program edukacyjny, brak indywidualnego spojrzenia na ucznia, problemy emocjonalne(stres, rodzice), wycofanie z grupy rówieśniczej, brak harmonijnego rozwoju, wrażliwość
Badania i obserwacje wykazały okresy zagrożenia w rozwoju twórczości dzieci i młodzieży:
- pierwszy kryzys 5/6 lat (przed pójściem do szkoły- związany z akceptacją)
-drugi kryzys 8/10 lat (dostosowanie do reguł panujących w grupie rówieśniczej)
-trzeci kryzys 13/ 15 lat (akceptacja płci przeciwnej)
-czwarty kryzys 17/19 lat (poszukiwanie aprobaty u grupy)
Leta S. Hollingworth uważa, że dziecko zdolne „nie jest miniaturką osoby dorosłej…”
5.
SCHARAKTERYZUJ UCZNIA ZDOLNEGO
Wcześnie mówią, chodzą, czytają, bogate słownictwo, ciekawość świata, szybkie tempo myślenia, duża wiedza, dobra pamięć, bogate słownictwo,
Dzieci niechętnie uczestniczą w zajęciach domowych- wolą czytać książki o tematyce historycznej, naukowej, podróżniczej.
Uzyskują wysokie wyniki w przedmiotach szkolnych obejmujących wiedzę abstrakcyjną, nie interesują się zajęciami praktycznymi.
Pracują samodzielnie.
Preferują zabawy, gry angażujące intelektualnie ze starszymi dziećmi.
Wg M. Terman dzieci uzdolnione są:
- stabilne emocjonalnie,
- nie oszukują,
- realnie oceniają swoje możliwości,
- nie chwalą się swoją wiedzą
Cechy osobowościowe:
- od najwcześniejszych lat ruchliwe, pełne energii,
- androgynia, związana z płcią- u dzieci preferencja zabaw typowych dla płci przeciwnej,
u dorosłych- umiejętność widzenia problemu i myślenia typowych dla płci przeciwnej, rozwinięta wyobraźnia, duża intuicja, otwartość na nowe doświadczenia i informacje
- pracowitość, wytrzymałość na długotrwały wysiłek samodyscyplina, silna wola,
- wnikliwa spostrzegawczość, „zdrowy” perfekcjonizm, odporność na stres.
6.
WYMIEŃ SPOSOBY ROZPOZNAWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH I SCHARAKTERYZUJ JEDEN
Strategia „Puli Talentów”
Psychologiczne sposoby identyfikacji
Nominacja metodą identyfikacji
Skale wskaźnikowe; lista cech znamionujących zdolności
Procedura identyfikowania wielorakie talenty Calvina W. Taylora
Model wzbogaconej Triady Josepha S. Renzulliego
Metoda identyfikowania Johna F. Feldhusena
Identyfikacja ucznia zdolnego to uwzględnienie:
-wyników badań testowych
- osiągnięć i ocen szkolnych
- nominacja nauczycielka, rodziców i rówieśników
- zaleca się stosowanie inwentarzy, kwestionariuszy i skal pozwalających na określenie różnych wymiarów osobowości i intelektu osób zdolnych
Psychologiczne metody identyfikacji:
- testy mierzące inteligencję, umiejętności i osiągnięcia szkolne
- testy badające zdolności kierunkowe (matematyczne, plastyczne, językowe, przyrodnicze, humanistyczne)
- testy mierzące zdolności twórcze „dywergencyjne wytwarzanie”
- kwestionariusze i inwentarze badające osobowość , motywację, temperament, emocję, odporność
- indywidualne lub grupowe testy inteligencji- wskazujące poziom rozumowania oraz umiejętności słowne i liczbowe.
7.
SCHARAKTERYZUJ STRATEGIĘ DIAGNOZOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH-
„PULĘ TALENTÓW”
-- Strategia identyfikacji osób zdolnych powinna być oparta na przyjętej wcześniej definicji
i koncepcji zdolności (pozwala to na określenie specyficznego charakteru profilu uzdolnień).
- W strategii należy uwzględnić:
- rzeczywiste dokonania uczniów (prace uczniów),
- procedury oparte na analizach zadań wykonywanych przez osoby zdolne,
- zawsze włącza się do „puli” uczniów zdolnych z którymi są wątpliwości,
- wskazane jest okresowe powtarzanie procedur identyfikowania osób zdolnych
Strategia bank- „pula talentów”
-polega na objęciu programem edukacyjnym większej liczby uczniów – nawet do 25% wszystkich uczących się
- zwiększa szanse dla uczniów o trudnej identyfikacji, tj. osoby zdolne mające trudności w uczeniu się i zachowaniu,
- pozwala nauczycielom na długotrwałą obserwację,
- eliminuje elitaryzm dziecięcy dzięki możliwości zwiększania grupy,
- pozwala na objęcie uczniów z grupy dyskryminowanych, o wolniejszym tempie przyswajania wiedzy, dzieci z syndromem nieadekwatnych osiągnięć.
8.
OPISZ PSYCHOLOGICZNE SPOSOBY IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH
9.
NA CZYM POLEGA PROCEDURA IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH
WG. TANNENBAUMA
- Tannenbaum uważał, że proces identyfikowania uczniów zdolnych powinien składać się z trzech etapów:
1. ETAP PRZESIEWOWY
- na tym etapie wykorzystuje się liberalne kryteria i wiele zróżnicowanych metod, celem zidentyfikowania potencjału dziecka
-cel: włączenie do puli dzieci zdolnych nawet tych u których można zauważyć tylko niewyraźne znaki ewentualnego potencjału
- dane o dziecku powinny obejmować: zdolności indywidualne związane z poziomem ilorazu inteligencji, zdolności kierunkowe, osiągnięcia kierunkowe, cechy osobowości, aktywności poza programowe
2. ETAP SELEKCYJNY
- wybór najzdolniejszych dzieci z grupy wybranej w etapie 1.
- wykorzystanie elementów wzbogaconego kształcenia i konkretnych zadań tj. pisanie opowiadań, udział w przedstawieniach teatralnych, w wystawach lub innych przedsięwzięciach
3. ETAP RÓŻNICOWANIA
- znalezienie zdolności ujawniających się w specjalnych obszarach aktywności
- dzieci na tym etapie uczestniczą w specjalnie opracowanych, wzbogaconych programach kształcenia
10.
OPISZ METODE IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH ZWANĄ „NOMINACJĄ”
NOMINACJA- opracowana na podstawie wyników badań tekstowych (przeprowadzanie testów osiągnięć lub testów inteligencji). Uczniowie których wyniki są najwyższe przyjmowani są do programów edukacyjnych bez kwalifikacji dalszych
NOMINACJA NAUCZYCIELSKA- mogą mieć charakter nieformalny (wskazanie przez nauczyciela uczniów zdolnych i włączenie do programu edukacyjnego) lub formalny (wskazanie za pomocą list wskaźników zdolności lub skal wskaźnikowych nominacji)
NOMINACJA RODZICÓW- rodzic zbiera informacje o swoim dziecku, o jego specjalnych zainteresowaniach, hobby, niezwykłych zachowaniach które mogą znamionować o jego zdolnościach. Rodzic podaje również informacje o osiągnięciach, aktywnościach wykonywanych przez dziecko samodzielnie. Ważne są informacje o relacjach społecznych dziecka, o jego problemach i potrzebach, systemie wartości, energii posiadanej i potencjalnych zdolnościach twórczych bądź przywódczych.
NOMINACJA KOLEGÓW- dzieci potrafią prawidłowo oceniać, kto z nich jest najlepszy w konkretnej sferze aktywności
AUTONOMINACJA- polega na samodzielnym zgłoszeniu przez ucznia swoich potrzeb edukacyjnych związanych z posiadanymi zdolnościami (uczniowie zgłaszają się sami do programów)
- do autonomizacji można tez wykorzystać formularz z wymienionymi konkretnymi obszarami aktywności na których uczniowie zaznaczają te obszary, w których chcieliby się rozwijać
11.
OPISZ SKALE WSKAŹNIKOWE TJ. LISTĘ CECH ZNAMIONUJĄCYCH ZDOLNOŚCI
SKALA WSKAŹNIKOWA- służy do charakteryzowania uczniów zdolnych, oraz jest podstawą do oceniania określonych dyspozycji konkretnej osoby, w skalach wskaźnikowych najczęściej uwzględnia się zdolności intelektualne, twórcze, motywacyjne i przywódcze
SKALA WSKAŹNIKOWA RENZULLIEGO- określa profile zdolności intelektualnych, twórczych, przywódczych i motywację. Do każdej z grupy podporządkowane jest 10 twierdzeń charakteryzujących zachowania uczniów, oceniane od 1 do 4 ptk. Wynik oblicza się w każde pod skali
LISTA CECH ZNAMIONUJĄCYCH ZDOLNOŚCI: opracowana przez Judy W. Eby, zamiast określenia zdolności używa się pojęcia zachowania znamionujące uzdolnienia
1/ SFERA POZNAWCZA- dziecko jest spostrzegawcze, ożywione, ma bogaty zasób słownictwa, wcześnie zaczęło interesować się książkami i czytaniem, szybko się uczy, ciekawe, lubi obecność starszych, szeroka pamięć krótko i długotrwała, ma nad wiek rozwinięte poczucie humoru, planuje i rozwiązuje problemy abstrakcyjne
2/ TWÓRCZOŚĆ- zadaje wiele pytań, lubi samodzielność, eksperymentuje, ma bujną wyobraźnię, wymyśla wiele sposobów na osiągnięcie celu, udziela nieoczekiwanych, często przemądrzałych odpowiedzi, ma oryginalne pomysły
3/ PLASTYKA- wypełnia wolny czas rysowaniem, malowaniem, dużo rysuje, zapamiętuje szczegóły przedmiotów, poważnie traktuje zajęcia plastyczne i czerpie z nich przyjemność
4/MUZYKA- wymyśla oryginalne melodie, lubi zajęcia muzyczne, jest wrażliwe na muzykę, z łatwością przejawia wzorce rytmiczne, odróżnia dźwięk, melodię i rytmy.
5/ PRZYWÓDZTWO- rówieśnicy często szukają jego towarzystwa, łatwo kontaktuje się z innymi, dobrze adaptuje się w nowych miejscach, umie wpływać na innych, jest wybierany przez rówieśników
12.
WYMIEŃ STRATEGIE IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH I OPISZ JEDNĄ?
Do strategii identyfikowania uczniów zdolnych zaliczamy:
PROCEDURA IDENTYFIKACJI WG. TANNENBAUMA (pyt.9)
METODA KALVINA W. TAYLORA OPARTA NA WIELORAKICH TALENTACH TWÓRCZYCH(pyt. 13)
MODEL WZBOGACONEJ TRIADY JOSEPHA S. RENZULLIEGO (OBROTOWYCH DRZWI )
- Model ten to inaczej MODEL OBROTOWYCH DRZWI
FAZA WSTĘPNA- tworzenie puli talentów, obejmującej uczniów zakwalifikowanych do grupy zdolnych, oraz gromadzenie informacji na temat zdolności i aktywności dzieci zakwalifikowanych do puli. Plan obejmuje 15%-20% uczniów o wyższych lub przeciętnych zdolnościach
I FAZA IDENTYFIKACJI- uzyskiwanie informacji z 4 źródeł:
*badania psychometryczne- testy inteligencji, osiągnięć, postaw i zdolności
*nominacje uzyskane od nauczycieli, rodziców i zainteresowanych
*wywiadów z rodzicami lub innymi osobami dobrze znającymi ucznia
*analiza zadań wykonanych przez ucznia
Procedura identyfikacji obejmuje 5 etapów:
1)NOMINACJA opracowana na podstawie wyników badań tekstowych (przeprowadzanie testów osiągnięć lub testów inteligencji) Uczniowie których wyniki są najwyższe przyjmowani są do programów edukacyjnych bez kwalifikacji dalszych
2)NOMINACJA NAUCZYCIELSKA po zakwalifikowaniu uczniów na podstawie wyników badań testowych nauczyciele mogą zgłaszać dodatkowe osoby. Zgłoszenie te obejmuje uczniów posiadających zdolności twórcze, niecodzienne zainteresowania, specjalny potencjał
3)AUTONOMINACJA- podanie rekomendacji od zespołu wybierającego grupę uczniów zdolnych. Zespół ten przeprowadza rozmowy i wywiady z uczniami, n-l, rodzicami, ponadto analizuje dokumentacje szkolną.
4)NOMINACJA SPECJALNA, PIERWSZY ZAWÓR BEZPIECZEŃSTWA po utworzeniu listy uczniów zdolnych zakwalifikowanych do programu nauczyciele zapoznają się z nią i mogą rekomendować uczniów innych, z którymi prowadzi zajęcia, których możliwości i osiągnięcia znają
5)DRUGI ZAWÓR BEZPIECZEŃSTWA tworzenie charakterystyki uczniów zdolnych dotyczącej ich aktywności w różnych dziedzinach i obszarach bada, chcących organizować indywidualne projekty badawcze lub artystyczne
Identyfikacja Renzulliego ma wiele zalet:
- pozwala na uczestnictwo w programie większej liczby uczniów, niż jest to możliwe przy wykorzystaniu procedury tradycyjnej.
- sposób ten jest elastyczny, wielowymiarowy i może być kontynuowany przez cały rok
- uczniowie są motywowani do ustawicznej samooceny w zakresie aktywności własnej
MOTODA IDENTYFIKOWANIA JOHNA F. FELDHUSENA (pyt.15)
13.
NA CZYM POLEGA PROCEDURA IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH
WIELORAKIE TALENTY TWÓRCZE KALVINA W. TAYLORA
- metoda diagnostyczna oparta na założeniu, że w funkcjonowaniu ucznia można zaobserwować wiele właściwości wskazujących na posiadany przez niego potencjał rozwojowy
- Zdolności wymienione przez CALVINA W. TAYLORA
1. Zdolności akademickie- łatwość uczenia się, bogate słownictwo, rozumienie i pamiętanie złożonych idei
2. Zdolności twórcze- liczne zainteresowania, ciekawość poznawcza, aktywność wynalazcza
3. Zdolności komunikowania się- porozumiewanie werbalne, rozumienie potrzeb własnych i innych
4. Zdolności prognozowania- rozumienie natury człowieka, kojarzenie zdarzeń, wnioskowanie
5. Zdolności podejmowania decyzji
6. Zdolności planowania
7. Zdolności realizowania wcześniej przygotowanych projektów
8. Zdolności interpersonalne- funkcjonowanie w społeczne ostwie
9. Zdolności zauważania pojawiających się szans i okazji
- Wymienione zdolności tworzą PULĘ WIELORAKICH TWÓRCZYCH TALENTÓW
- Taylor uważa, że jednostki charakteryzujące się niskim poziomem wykonania zadań w pewnych polach aktywności, mogą osiągać przynajmniej średni poziom w innych sferach
- Do diagnozy posiadanych przez ucznia możliwości Taylor proponuje wykorzystanie metody nazwanej TOTEMEM WIELORAKICH TALENTÓW- model ten ukazuje słabe i mocne strony jednostki
14.
OPISZ MODEL WZBOGACONEJ TRIADY JOSEPHA S. RENZULLIEGO
15.
OPISZ METODĘ IDENTYFIKOWANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH JOHNA F. FELDHUSENA
Etap wstępny- szkolenie nauczycieli w zakresie identyfikacji uczniów zdolnych
1/ ETAP PIERWSZY PROJEKTU -zdobycie informacji o podopiecznych z: testów inteligencji, osiągnięć, twórczości i postaw; z nominacji nauczycielskiej, osób pracujących w szkole, rodziców i kolegów; z wyników skal wskaźnikowych, kwestionariuszy i list kontrolnych z samo nominacją. Poszukiwanie uczniów o ilorazie powyżej 120, lub tych powyżej 95 procentyla w poszczególnych dziedzinach
2/ ETAP DRUGI PROJEKTU- gromadzenie informacji z wykorzystaniem SKALI DO OCENY BEHAWIORALNEJ CHARAKTERYSTYKI UCZNIA ZDOLNEGO RENZULLIEGO oraz porównanie wyników z poprzednio zdobytymi wynikami z nominacji (z etapu 1)
3/ ETAP TRZECI PROJEKTU- analiza i wstępna synteza informacji
4/ ETAP CZWARTY PROJEKTU- ostateczny wybór osób o uzdolnieniach poznawczych, kierunkowych, twórczych oraz opracowanie dla nich indywidualnego programu kształcenia zgodnie z ich potrzebami edukacyjnymi
16.
O JAKIE ELEMENTY WZBOGACIŁ TAKSONOMIE CELÓW KSZTAŁCENIA K. PIOTROWSKI I DLACZEGO?
Krzysztof T. Piotrowski wskazał na konieczność wprowadzenia do taksonomii celów dydaktycznych dodatkowo dziedziny związanej z twórczością. Zdaniem autora może to pozwolić n-l na planowe rozwijanie dyspozycji i twórczej aktywności uczniów.
Piotrowski zaproponował włączenie do taksonomii opracowanej przez Bolesława Niemierkę dziedziny twórczości z następującymi kategoriami celów:
Otwartość
Odwaga tworzenia
Łączenie odległych idei
Świadome stosowanie technik
17.
PODAJ STRATEGIE KSZTAŁCENIA UCZNIÓW ZDOLNYCH I SCHARAKTERYZUJ JEDNĄ Z NICH.
Do strategii kształcenia uczniów zdolnych zalicza się:
A/ PRZYŚPIESZONE KSZTAŁCENIE (pyt. 18)
B/ WZBOGACONE KSZTAŁCENIE (pyt. 19)
18.
NA CZYM POLEGA PRZYŚPIESZONE KSZTAŁCENIE?
-przyśpieszenie wiąże się z szybszym niż zakłada program tempem pozyskiwania wiedzy
Przyśpieszone kształcenie zawiera jednocześnie elementy wzbogacenia, ponieważ uczeń opanowuje więcej materiału, niż przewiduje to program dla danej klasy
- typy przyśpieszonego kształcenia to:
*wcześniejsze rozpoczęcie edukacji
*przeskakiwanie klas
*przyśpieszenie z jednego przedmiotu
*grupowanie uczniów zgodnie ze zdolnościami i posiadaną wiedzą
19.
NA CZYM POLEGA WZBOGACONE KSZTAŁCENIE?
Wzbogacenie programów oznacza proponowanie uczniom bogatszych i bardziej zróżnicowanych doświadczeń przy jednoczesnej modyfikacji standardowego programu nauczania.
NP. Idealną modyfikacją jest opracowanie indywidualnej oferty edukacyjnej dla ucznia zdolnego, opartej na jego charakterystyce intelektualnej i osobowości
RODZAJE WZBOGACANIA KSZTAŁCENIA;
Wzbogacone kształcenie ukierunkowane na zawartość programu- szczególna prezentacja wybranych partii materiału, cel: pogłębienie i poszerzenie treści zawartej w programie nauczania.
Wzbogacanie programu w celu indywidualnego toku kształcenia
Wzbogacenie ukierunkowane na wytwór wytwarzanie konkretnych realizacji takich jak prace plastyczne, literackie, muzyczne, teatralne, prezentacje lub inne
Wzbogacenie zorientowane na proces
Wzbogacone kształcenie wewnątrz szkoły są to dodatkowe, specjalnie opracowane oferty edukacyjne, przygotowane przez wybitnych specjalistów, proponowane uczniom poza programem realizowanych w klasie
Wzbogacone kształcenie poza szkołą obejmuje oferty edukacyjne proponowane przez takie instytucje jak ośrodki i domy kultury, w których organizowane są zajęcia dla dzieci i młodzieży rozwijające ich zdolności, talenty w różnych dziedzinach; oferowane są także centra dla dzieci i młodzieży szkolnej, w wielu krajach poleca się letnie lub zimowe warsztaty i szkoły
22.
SCHARAKTERYZUJ TRÓJETAPOWY MODEL PURDUE
- Koncepcja kształcąca uczniów zdolnych szkół podstawowych i średnich
-CEL KONCEPCJI W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH: rozwijanie u uczniów pozytywnej samooceny, umiejętności współpracy w grupie i samodzielnej, niezależnej pracy w wybranych obszarach aktywności
ETAP 1- to kształcenie umiejętności związanych z myśleniem konwergentnym, z koncentracją na myśleniu logicznym, oraz umiejętnościach analizy i syntezy. Doskonali się również zdolności wytwarzania dywergencyjnego: płynność, giętkości i oryginalność myślenia, a także opracowanie otrzymanego rozwiązania. Rozwija się zdolności ważne do sprawnego funkcjonowania i działania, mianowicie umiejętności podejmowania decyzji, przewidywania i planowania
ETAP 2- doskonalenie zdolności twórczego rozwiązywania problemu z wykorzystaniem technik i strategii heurystycznych, przydatnych w twórczej aktywności uczniów. Uczniowie uczestniczą w zajęciach pozwalających im poznać burzę mózgów, synektykę, analizę morfologiczną, listy atrybutów, które są wykorzystane przez nich do rozwiązywania realnych problemów w grupie.
ETAP 3- kształcenie umiejętności prowadzania samodzielnych badań z wykorzystaniem technik i strategii heurystycznych opanowanych na 1 i 2 etapie. Uczniowie sami wybierają problemy i próbują je rozwiązać.
MODEL EDUKACYJNY UCZNIÓW ZDOLNYCH W SZKOŁACH ŚREDNICH:
-cel: rozwijanie zdolności poznawczych i emocjonalno- motywacyjnych młodzieży
- opracowanie programów: na podstawie listy celów kształcenia Johna Feldhusena (lista umiejętności które opanować ma uczeń oraz zaleceń dla nauczyciela)
- programy opracowane z ową listą muszą być dopasowane dla indywidualnych potrzeb każdego ucznia z wykorzystaniem strategii wzbogacania i przyśpieszania
20.
SCHARAKTERYZUJ MODEL KSZTAŁCCENIA SEM UCZNIÓW ZDOLNYCH***
- jest to model opracowany i zweryfikowany w praktyce przez amerykańskich pedagogów: Josepha S. Rezulliego i Sally M. Reis
- utworzony na podstawie systemowego modelu zdolności
-przeznaczony dla szkół podstawowych
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE MODELU SEM:
* połączenie funkcji edukacyjnej z diagnostyczną
* umożliwienie płynnego przechodzenia do kolejnych etapów kształcenia
* objęcie programem szerokiej liczby uczniów o zróżnicowanych rodzajach i poziomach zdolności
PROGRAM SEM PROPONUJE TRZY TYPY KSZTAŁCENIA:
OGÓLNA AKTYWNOŚĆ EKSPLORACYJNA- rozwijanie eksploracyjnej aktywności uczniów, cel: umożliwienie uczniom zidentyfikowania własnych zainteresowań oraz skrystalizowania się ich zdolności, uczeń na tym etapie dochodzi co chce pogłębiać
AKTYWNOŚĆ TRENINGOWA W GRUPIE- stymulowanie samodzielnej aktywności ucznia, umiejętności współpracy grupowej i organizacyjnej oraz kształcenie kompetencji Inter i intra personalnych (związanych ze zrozumieniem siebie i innych), cel modelu: rozwój zdolności i specyficznych umiejętności wszystkich uczniów
BADANIA RZECZYISTYCH PROBLEMÓW PROWADZONYCH INDYWIDUALNIE I W MAŁYCH GRUPACH- wykształcenie u uczniów postawy związanej z czynną aktywnością wytwórczą lub/i twórczą w obszarach naukowych i artystycznych; cel główny- wspieranie uczniów w wykorzystaniu swojej wiedzy, motywacji i zdolności do rozwiązywania swoich problemów rzeczywistych w obszarze wybranej dyscypliny i dziedziny
-nauczyciel w tym modelu jest przewodnikiem stojącym z boku, pomagającym uczniom w sprecyzowaniu problemów i budowie projektu oraz odpowiednim wykorzystaniu wiedzy, materiałów i aparatury
- model wzbogaconej triady nazywany jest także koncepcją DZWI OBROTOWYCH, ponieważ uczniowie, w zależności od rodzaju i poziomu zdolności, zainteresowań, pasji oraz charakteru rozwiązywanych problemów, przechodzą w różnym czasie przez trzy typy wzbogaconych programów
- w modelu SEM ważne są wprowadzone modyfikacje programu w postaci kompaktowania oraz redukcja materiału dokonywana przez n-l na podstawie zaobserwowanych, ujawnionych przez ucznia, umiejętności i wiedzy.
Model wzbogaconej triady przeznaczony dla szkół średnich, obejmuje trzy typy kształcenia analitycznie pasujące do szkoły podstawowej.
TYP I- wprowadzenie szerokiego, ale niezbyt głębokiego zakresu wiedzy. Uczeń wybiera interesujący go problem, który będzie realizował w drugim etapie
TYP II- objęcie zagadnień związanych z twórczością, rozwiązywaniem problemów, umiejętnościami badawczymi, technikami szukania i gromadzenia źródeł
TYP III- powiązanie z realnymi problemami, które uczniowie mogli by rozwiązać korzystając z pomocy wybitnych specjalistów i ekspertów pracujących poza szkołą
21.
SCHARAKTERYZUJ MODEL ZINDYWIDUALIZOWANYCH PROGRAMÓW
23.
CO TO JEST MODEL AUTONOMICZNEGO UCZNIA I GO OPISZ
-projekt George’a T. Bettsa, przeznaczony dla osób zdolnych i utalentowanych, który może być realizowany w szkołach podstawowych i średnich
- zdaniem Bellsa program można realizować w trakcie zajęć popołudniowych lub zajęci o charakterze fakultatywny
-CEL MODELU: pomaganie uczniom w rozwoju pozytywnego obrazu własnej osoby, w rozumieniu posiadanych zdolności, a także w rozwijaniu umiejętności związanych z funkcjonowaniem społecznym, w zwiększeniu kompetencji w wybranych obszarach aktywności, w rozwijaniu myślenia i zdolności twórczych, umiejętności podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów
- ZAŁOŻENIA MODELU: wykształcenie u uczniów potrzeb i umiejętności pozwalające na ustawiczne, samodzielne uczenie się przez całe życie, niezależnie od zmieniających się warunków środowiska i zewnętrznego wsparcia
MODEL AUTONOMICZNEGO UCZENIA SIĘ W 5 WYMIARACH:
UKIERUNKOWANIE- rozumienie zdolności, umiejętność pracy grupowej, rozumienie samego siebie, umiejętne wykorzystanie szans i rozwijanie umiejętności
WZBOGACONA AKTYWNOŚĆ- poszukiwanie badań, aktywność kulturalna usług, wycieczki i przygody
SEMINARIA- futurystyczne, problematyczne, kontrowersyjne i ogólne zainteresowania, wiedza zaawansowana
DOGŁĘBNE UCZENIE SIĘ- indywidualne i grupowe projekty, monitoring, prezentacje i ewaluacja
INDYWIDUALNY ROZWÓJ- zdolność uczenia się, rozumienia samego siebie, zdolność interpersonalna, zaangażowanie w aktywność zawodową
- ZAANGAŻOWANIE W AKTYWNOŚĆ ZAWODOWĄ
- UMIEJĘTNOŚĆ UCZENIA SIĘ
- ROZUMIENIE SAMEGO SIEBIE
- UMIEJĘTNOŚĆ INTERPERSONALNE
27.
SCHARAKTERYZUJ TRoP- TWÓRCZE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW
- Metoda posiadająca źródło w synektyce, choć E. Nęcka radzi by ich nie utożsamiać
Założenia TRoP
- twórczość jest możliwa do poznania ,
- twórczością dziecka można kierować,
- twórczość jest zjawiskiem powszechnym i naturalnym,
- aktywność twórcza może ulec zahamowaniu
-Strategia TRoP i jej dwie fazy:
1. FAZA I- „Przestrzeń problemowa”- opracowanie problemu. Trzy etapy przygotowawcze: 1. Dostrzeganie problemu, 2. Zrozumienie problemu, 3. Prawne sformułowanie problemu
2. FAZA II- „Twórcze oddalenie”- wytwarzanie rozwiązania problemu, rozumienie na wprost. Trzy etapy: 1. Zbudowanie modelu zadania pierwotnego, 2. Szukanie rozwiązań zadania zastępczego, 3. Zastosowanie pomysłów rozwiązania z etapu 2 do wymagań właściwego problemu
-W procesie rozwiązywania problemów wykorzystywane są strategie heurystyczne: zasada różnorodności, odroczonego wartościowania, aktualności, kompetentnej kompetencji, ludyczności,
24.
CO TO JEST DOLNOŚLĄSKI SYSTEM WSPIERANIA UZODLNIEŃ „zDOLNY ŚLĄZAK” I GO OPISZ
- w projekcie tym przyjmuje się, że istnieje wiele różnych uzdolnień oraz każdy uczeń może mieć ukryte zdolności
- wskazuje się, iż kształcenie i wspieranie uzdolnień nie jest wyłącznie zadaniem szkoły, ale całego środowiska w regionie i władz administracyjnych
-elementami systemu są inicjatywy i działania lokalne, koordynowane i wspierane przez samorząd wojewódzki, oparte na trzech filarach:
1. Bezpośrednie wspieranie szkół i nauczycieli, realizowane i koordynowane przez Dolnośląski Ośrodek Doskonalenia Nauczycielskiego we Wrocławiu
W ramach tego programu prowadzi się: doskonalenie nauczycieli w zakresie pracy z uczniem zdolnym, tworzy się programy rozwijające zainteresowania, uzdolnienia uczniów, tworzy się sieć szkół wspierających rozwój zdolności.
2. Sieć szkół realizujących podstawowe założenia programu: równoprawność, masowość, aktywność, otwartość, środowiskowość
- ważnym elementem projektu jest współpraca z wyższymi uczelniami
- w ramach projektu realizowane są konkursy „zDolny Ślązak Gimnazjalista”, „zDolny Ślązaczek”, „Nauczyciel zDolnego Ślązaka”
3. Komponent finansowy z bogatym programem stypendialnym dla uczniów, nauczycieli, studentów, badaczy i pracowników naukowych
-Dolnośląskie Centrum Wsparcia Ucznia Uzdolnionego „SZLIFIERNIA DIAMENTÓW”
- CEL: organizacja zajęć specjalnych dla uzdolnionej młodzieży gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oraz współpraca z rodzicami i nauczycielami w zakresie wspierania rozwoju zdolności
25.
OPISZ INKUBACYJNY MODEL NAUCZANIA ELISSA P. TORRACE’E
- zdaniem tego autora wszystkie dzieci posiadają zdolności twórcze, których rozwój jest hamowany przez niewłaściwą edukację szkolną
- uważał on, że dzieci potrafią doskonale rozwinąć swój potencjał, pod warunkiem jednak, że dorośli nie będą im przeszkadzać.
- cel modelu: wykształcenie u uczniów postaw i umiejętności oraz dostarczenie im wiedzy z zakresu twórczego rozwiązywania problemów
TRZY ETAPY MODELU NAUCZANIA:
1/ ROZGRZEWKA TWÓRCZA;
-cel: rozwijanie zdolności przewidywania i motywacji
- przebieg: nauczyciel stymuluje u uczniów rozwój ciekawości i motywacji poznawczej oraz zdolności przewidywania następstw zdarzeń, z wykorzystaniem wyobraźni logicznego myślenia.
- kształci się u dziecka umiejętności dostrzegania zależności między wiedzą zdobytą w szkole a zjawiskami zachodzącymi w rzeczywistości
-ważne jest podtrzymanie aktywności eksploracyjnej w sytuacji dysonansu poznawczego
- uczniowie poznają podstawy strategii heurystycznych.
2/ „GRUNTOWANIE” PRZEWIDYWAŃ- FAZA POGŁĘBIONYCH POSZUKIWAŃ TWÓRCZYCH
- Dalsze kształcenie wiedzy i umiejętności heurystycznych oraz podtrzymanie potrzeb ciągłego poszukiwania informacji i problemów, dostrzeganie luk poznanej wiedzy oraz doskonalenie umiejętności i odnoszenie poznanych informacji do realnych sytuacji
3/ INKUBACJA ROZWIĄZAŃ I ZASTOSOWAŃ
- uczniowie prowokowani są do aktywności w rzeczywistych sytuacjach problemowych i zadaniowych
- uczniowie podejmują próby samodzielnej twórczości
- zachęcani są do planowania i przeprowadzania badań, eksperymentów, do skonfrontowania wiedzy szkolnej z otaczającą ich rzeczywistością.
26.
NA CZYM POLEGA SYNEKTYKA W EDUKACJI
28.
SCHARAKTERYZUJ ODYSEJĘ UMYSŁÓW
- program edukacyjny funkcjonujący od 1918 r.
- CEL: rozwijanie zdolności twórczych dzieci i młodzieży przez rozwiązywanie problemów o charakterze otwartym
- zajęcia prowadzone w ramach programu rozwijają:
*myślenie krytyczne
*rozumienie dedukcyjne i indukcyjne
*rozwijanie wyobraźni oraz innych właściwości ważnych dla twórczego funkcjonowania jednostki
- przeznaczenie projektu dla dzieci i młodzieży, począwszy od wieku przedszkolnego po szkołę średnią
- co daje projekt uczestnikom:
*rozwijają zdolności twórcze
*budują urządzenia mechaniczne
*piszą wiersze, opowiadania
* uczestniczą w konkursach o tematyce:
a/ struktur-uczniowie budują duże struktury przestrzenne z wykorzystaniem bardzo lekkiego drewna
b/ mechanika- wykonywanie pojazdów wykorzystanych do pokazania określonych przeszkód
c/ dzieła sztuki- literatura, architektura, sztuka wizualna
d/ prezentacji- zespół przedstawia realizacje związane z określonym tematem, np. transformacja obiektów lub zwierzęta wyrażające ludzkie emocje
29.
OPISZ BURZE MÓZGÓW OSBORNA
-Przeznaczenie: do zwiększania możliwości w poszukiwaniach rozwiązań problemów oraz do stymulowania rozwoju myślenia twórczego
- w metodzie tej, przeznaczonej do pracy grupowej, swobodne kojarzenie i nieskrępowana praca wyobraźni umożliwiają tworzenie nowych koncepcji
-Zasada: unikanie krytykowania pojawiających się pomysłów, co pozwala na generowanie rozwiązań nowych, nieznanych, nieraz dziwacznych, ale często mających cechy oryginalności i twórczych
-zalecenie: odroczenie wartościowania i oceny wygenerowanych pomysłów
- w procesie burzy mózgów wyróżnia się 3 etapy:
1)rozumowanie problemu- poszukiwanie informacji w sposób uporządkowany, szukanie potrzebnych danych, znajdowanie problemu
2)generowanie pomysłów na rozwiązanie problemu
3) planowanie działania- poszukiwanie rozwiązań, akceptacja wyników poszukiwań
-cel: znalezienie wielu różnych rozwiązań problemu, które są analizowane, porównywane oraz poddawane ewaluacji na następnych etapach
30.
OPISZ TWÓRCZE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW OSBORNA I PARNESA
Metoda powstała w połowie lat pięćdziesiątych XX w. w celu rozwijania zdolności twórczych w edukacji na różnych poziomach kształcenia:
Model ten obejmuje 6 FAZ:
1/ znajdowanie celu działania, co wiąże się z umiejętnością zauważenia problemu
2/ zbieranie informacji
3/ definiowanie problemu
4/ szukanie wielu pomysłów rozwiązania
5/ wybór najlepszych pomysłów do późniejszego opracowania
6/ weryfikacja rozwiązania ze wskazaniem sposobu wprowadzenia go w praktyce
31.
NA CZYM POLEGA MYŚLENIE METAFORYCZNE I EKSPRESJA PLASTYCZNA W EDUKACJI KU TWÓRCZOŚCI?
Procedura w tej metodzie obejmuje 3 etapy:
1) Etap werbalny
2) Wizualizację
3) Ekspresję plastyczną
Zadania można realizować w kilku grupach tematycznych:
1) Identyfikacje z elementem będącym fragmentem jednorodnej większej struktury („Jesteś płatkiem śniegu w zaspie”)
2) Identyfikowanie się z elementem będącym fragmentem różnej struktury („Jesteś dziurą w serze”)
3) Identyfikowanie się ze złożonymi zjawiskami („Jesteś mgłą”)
Etapy tych ćwiczeń:
1. Podanie tematu
2. Wprowadzenie przez nauczyciela w wybrany temat
3. Uczeń wyobraża sobie sytuację zainicjowaną przez nauczyciela, próbuje identyfikować się z wyobrażonym elementem lub zjawiskiem
4. Uczeń dokładnie opisuje swoje odczucia i wyobrażenia
5. Ekspresja plastyczna ucznia
6. Dokładne, werbalne opisywanie przez ucznia wykonanej pracy
Ćwiczenia opracowane są w dwóch wersjach:
-przeznaczonej do pracy z dziećmi przedszkolnymi oraz osobami o obniżonych możliwościach poznawczych
-druga łączy się z procedurą prowadzącą do utworzenia metafory wizualnej i jej interpretacji
32.
OPISZ CoRT EDWARDA DE BONO
CoRT czyli Cognitive Research Trust
- De Bono przyjął, że MYŚLENIE LATERALNE to myślenie równoległe, określił je jako „każde myślenie, które doprowadza do lepszego rozeznania i wypracowania nowego sposobu pojmowania, a nie ogranicza się do eksploatacji dotychczasowych”
--Program CoRT podzielony jest na 6 części, a każda z nich obejmuje kilka lekcji, podczas których uczestnicy poznają sposób posługiwania się konkretnymi technikami pozwalającymi na zwiększenie efektywności w rozwiązywaniu zadań i problemów
DE BONO TECHNIKA SZCZEŚCIU KAPELUSZY
- Technika, którą można się posłużyć do kierowania procesem myślenia w grupie w czasie prowadzenia dyskusji lub rozwiązywaniu problemu
- Metoda ta jest bardzo prosta: każdy uczestnik ma do dyspozycji wyobrażenie sześciu kapeluszy o różnych kolorach:
1/ BIAŁY- obiektywne spojrzenie na zebrane dane i posiadane informacje
2/ CZARNY- myślenie logiczne, aspekt negatywny – symbol oceniania i oskarżania
3/ NIEBIESKI- kontrola procesu myślenia
4/ ZIELONY- nowe pomysły i myślenie twórcze
5/ CZERWONY- pełna akceptacja, ujawnianie uczuć, intuicji i przeczuć
6/ ŻÓŁTY- myślenie logiczne o charakterze pozytywnym, możliwości i płynące z nich możliwości
- W czasie dyskusji osoba prowadząca lub ktokolwiek z uczestników może zaproponować „włożenie na głowę” jednego z kapeluszy, w ten sposób ukierunkowując proces myślenia i dyskusji
- Metoda ta pozwala na prowadzenie uporządkowanej, konstrukcyjnej rozmowy oraz wskazanie kierunku myślenia, w którym należy podążać
- Podobne metody De Bono: *Metoda sześciu butów, *Plus- Minus, *Technika prowokacji, * Technika Słowa przypadkowego
33.
OPISZ PROGRAM J. USZYŃSKIEJ- JARMOC „PODRÓŻE, SKARBY, PRZYGODY”
- narzędzie autokreacji i środek samorealizacji
- celem programu jest tworzenie własnego obrazu „ja”
- wg. autorki najważniejsze źródło twórczości dziecka to jego potencjał twórczy, który może się ujawniać i rozwinąć we wczesnym dzieciństwie
- podstawą jest koncepcja psychologii humanistycznej: każdy człowiek ma swój plan życia, mniej lub bardziej uświadomiony, a miarą jego urzeczywistniania jest posiadamy obraz własnego JA- rozwinięcie koncepcji biograficznej
- kompetencja biograficzna składa się z:
* wiedzy autokreacyjnej indywidualnej
* wiedzy autokreacyjnej społecznej
*pamięci biograficznej
* myślenia biograficznego
- przedmiotem wyobraźni twórczej dziecka jest jego JA- przeszłe, teraźniejsze, przyszłe
- istnieją trzy etapy planowania działań edukacyjnych:
1/ trening twórczości- wyzwalanie spontanicznej aktywności w wielu dziedzinach
2/ trening samoświadomości- wzbogacanie wiedzy o samym sobie, rozwijanie myślenia narracyjnego i myślenia biograficznego
3/ trening kompetencji autokreacyjnych, wykorzystanie twórczych aktywności dziecka w różnych dziedzinach jego twórczego funkcjonowania
34.
JAKIE CELE SA REALIZOWANE W PROGRAMIE „MNISZEK LEKARSKI”
35.
CO TO ZNACZY SYNDROM NIEADEKWATNYCH OSIĄGNIĘĆ SNO
SNO- Syndrom Nieadekwatnych Osiągnięć to wystąpienie zaniżonych wyników u uczniów o potencjalnie wysokim poziomie zdolności
Uczniowie SNO to dzieci bez sukcesów, dzieci niecenione.
- wspólna cecha dzieci z SNO to funkcjonowanie poniżej własnych możliwości, ze wskazaniem na rozbieżność między posiadanym potencjałem a osiągnięciami szkolnymi
TRZY GRUPY DEFINICJI SNO:
1. Rozbieżność między potencjalnymi zdolnościami a osiągniętymi wynikami
2. Rozbieżność między oczekiwaniami formułowanymi na podstawie rezultatów badań tekstowych, a osiąganymi wynikami
3. Porażka w rozwoju lub niewykorzystanie ukrytego potencjału , brak kryteriów zewnętrznych
Grupa uczniów szczególnie narażonych na SNO:
- dzieci niechciane
-dzieci młodych, samotnych matek
- dzieci świadomie lub nieświadomie odrzucane przez rodziców
PRZYCZYNY SNO WG. TRZECH GRUP:
1. właściwości psychiczne i somatyczne ucznia związane z poziomem rozwoju intelektualnego i emocjonalnego, z dysfunkcjami układu nerwowego, z występowaniem wad fizycznych i chorób somatycznych.
2. czynniki środowiskowe tj. warunki socjoekonomiczne , klimat emocjonalny w rodzinie, więź dziecka z matką, postawy rodzicielskie, styl wychowawczy, stereotypy społeczne o negatywnym wpływie, przynależność do grupy etnicznej oraz niski status socjoekonomiczny
3. proces nauczania tj. programy niedostosowane do potrzeb uczniów oraz brak zajęć kompensacyjno- wychowawczych lub innych specjalistycznych.
- jedną z ważnych przyczyn jest złe funkcjonowanie nauczycieli w szkole
36.
SCHARAKTERYZUJ UCZNIA Z SNO
NEGATYWNE CECHY:
- niskie poczucie własnej wartości
- brak wytrwałości w działaniu
- niska ocena własnej skuteczności w działaniu (często wycofują się i nie podejmują nowych zadań i wyzwań)
- lęk przed niepowodzeniem i sukcesem (nie podejmują się sytuacji trudnych)
- oznaczają się pesymizmem, nieufnością, impulsywnością, rozproszeniem uwagi, hiperaktywnością
- negatywny stosunek do szkoły
- możliwość występowania symptomów ADHD
- brak motywacji do nauki
- często są agresywni, wrodzy, depresyjni
- bardziej zorientowani na życie towarzyskie niż naukę
- ekstrawertyczni, ale taktowni
- niska samokontrola, brak tolerancji na frustrację
- nieodporni na stres, krytykę, mniej dojrzali społecznie
POZYTYWNE CECHY
- szerokie zainteresowania pozaszkolne
- pewność i przekonanie o prawidłowości wykonania zadania
- zdolności twórcze
- uczciwe i otwarte odmawiania zadania, ze względu na jego prostotę
- uczniowie o wszechstronnych zdolnościach maja problem z wyborem aktywności wiodącej, nie maja bowiem również możliwości rozwijania różnych zdolności na wysokim poziomie, co powoduje źe osoby te mają problemy w funkcjonowaniu społeczno- emocjonalnym, żyją w ciągłym stresie i niepokoju
- jednostki zdolne charakteryzują się perfekcjonizmem który wiąże się z irracjonalną negatywną samooceną
37.
OPISZ PROTOTYP DZIECI PRZEJAWIAJĄCYCH SNO
ULEGLI KONFORMIŚCI- spokojni, uprzejmi, dyskretnie manipulujący dorosłymi, rodzice uważają ich za wrażliwe, płaczliwe, sfrustrowane, skarżą się na choroby somatyczne, przejawiają niewiele energii, unikają wyzwań ii czynności wymagających od nich wysiłku, maja kłopoty z nadążeniem za innymi i wykonywaniem poleceń . Nie są liderami, a ich stosunki z rówieśnikami układają się dobrze
ULEGLI NIEKONFORMIŚCI- bardzo zależni od otoczenia, w większym stopni zwracają uwagę na swoje problemy, SA osamotnieni, nalegają na różne dolegliwości, często stają się ofiarami innych dzieci (dokuczają im ), ale także potrafią wykorzystać taką sytuację dla siebie
DOMINUJĄCY KONFORMIŚCI- nastawienie rywalizacyjne, ale nie podejmują wysiłku aby odnieść sukces, nie cenią aktywności i dziedzin, w których nie osiągaja wysokich wyników niż inni, potrafią pracować intensywnie do momentu, w którym osiągną sukces, natomiast w przypadku przegranej przestają, najczęściej funkcjonują na poziomie przeciętnym
DOMINUJĄCY NONKONFORMIŚCI- jawnie i aktywnie przeciwstawia się normom i konwenansom społecznym, negują wszystkich i wszystko, obwiniają otoczenie za niepowodzenia. Najlepiej czują się gdy mają całą kontrolę, inaczej są bliscy depresji.
38.
SCHARAKTERYZUJ OSOBY ZDOLNE Z ZESPOŁEM ASPERGERA
39.
OPISZ STRATEGIE WSPIERANIA ROZWOJU OSÓB Z ZESPOŁEM ASPEREGA
40.
JAKIE ELEMENTY POWINNY ZAWIERAĆ PROGRAMY DLA UCZNIÓW ZDOLNYCH Z PROBLEMAMI W UCZENIU SIĘ