Krytyczna ocena aktualnego stanu organizacyjnego i analiza wariantów usprawnień ¹

Przed przystąpieniem do krytycznej oceny aktualnego stanu organizacyjnego organizator musi

- zdać sobie sprawę z c e l u przedsięwzięcia organizatorskiego, który determinuje kierunek i zakres oraz stopień uogólnienia krytycznej oceny i analizy,

- ustalić s t o p i e ń u o g ó l n i e n i a przeprowadzanej analizy

Przedmiotem krytycznej oceny i analizy może być p r o c e s jako całość, jego o p e r a c j a (e) oraz inne c z y n n o ś c i i s t a n y zarejestrowane w kartach, składających się na technikę (i) kartowania, lub wykresie przebiegu.

Gdybyśmy jednak dla każdej pozycji Karty Przebiegu mieli sporządzić pełny arkusz krytycznej oceny i analizy, to taka analiza byłaby niezwykle pracochłonna i mało efektywna. Technika organizowania pracy dąży do osiągania najkorzystniejszych rezultatów przy stosunkowo najmniejszym wysiłku organizatora. Toteż i w krytycznej ocenie i analizie pełną efektywność osiągnąć można rozpatrując tylko n i e k t ó r e k l u c z o w e elementy zarejestrowanego procesu. Z doświadczeń organizatorów wynika, że najlepiej jest skoncentrować się na podstawowych „produktywnych” elementach badanych procesów. W pierwszym rzędzie na operacjach, a przede wszystkim na kluczowych operacjach badanego procesu pracy.

Czynniki wpływające na proces pracy, albo krócej czynniki procesu pracy:

- cel

- materiał

- wzór wyrobu

- kolejność

- miejsce

- sprzęt

- sposób wykonania

- wykonawca

Etapy krytycznej oceny i analizy:

- ustalenie stanu faktycznego

- uzasadnienie stanu faktycznego

- poszukiwanie wariantów i analiza możliwości usprawnień

- wybór wariantu optymalnego ( chyba lepiej pożądanego ?)

- uzasadnienie wariantu optymalnego

Pytania pomocnicze w odniesieniu do czynników procesu pracy w ramach poszczególnych etapów krytycznej oceny i analizy:

Ustalenie stanu faktycznego

Cel Jaki cel się osiąga ?

Materiał Z czego się wykonuje ?

Wzór wyrobu Co się wykonuje ?

Kolejność Kiedy się wykonuje ?

Miejsce Gdzie się wykonuje ?

Sprzęt Czym się wykonuje ?

Sposób wykonania Jak się wykonuje ?

Wykonawca Kto wykonuje ?

Uzasadnienie stanu faktycznego

Cel Dlaczego chcemy ten cel osiągnąć ?

Materiał Dlaczego stosujemy ten materiał ?

Wzór wyrobu Dlaczego ten wzór wyrobu się stosuje (wykonuje) ?

Kolejność Dlaczego wykonuje się tą czynność w tej fazie procesu ?

Miejsce Dlaczego w tym miejscu ?

Sprzęt Dlaczego przy pomocy tego sprzętu (narzędzi) ?

Sposób wykonania Dlaczego wykonuje się w ten sposób ?

Wykonawca Dlaczego ten wykonawca ?

Poszukiwanie wariantów i analiza możliwości usprawnień

Cel Jaki cel można jeszcze realizować ?

Materiał Jaki inny materiał można zastosować ?

Wzór wyrobu Jaki inny wzór wyrobu można realizować ?

Kolejność W jakiej innej kolejności można wykonać tę czynność ?

Miejsce W jakim innym miejscu można tę czynność wykonać ?

Sprzęt Przy pomocy jakiego innego sprzętu można tę czynność wykonać ?

Sposób wykonania Jak jeszcze można tę czynność wykonywać ?

Wykonawca Kto jeszcze może tę czynność wykonywać ?

Wybór wariantu optymalnego (pożądanego)

Cel Jaki cel należy osiągnąć ?

Materiał Jaki materiał należy zastosować ?

Wzór wyrobu Jaki wzór wyrobu należy realizować ?

Kolejność W jakiej kolejności należy tę czynność wykonać (pracować) ?

Miejsce W jakim miejscu należy tę czynność wykonać (pracować) ?

Sprzęt Jakim sprzętem należy wykonywać tę czynność (pracować) ?

Sposób wykonania Jak należy realizować tę czynność (badany proces, pracę) ?

Wykonawca Kto powinien realizować tę czynność (proces, pracę) ?

Uzasadnienie wybranego wariantu optymalnego

Cel Dlaczego ten cel uznano za optymalny ?

Materiał Dlaczego ten materiał uznano za optymalny ?

Wzór wyrobu Dlaczego ten wzór wyrobu uznano za optymalny ?

Kolejność Dlaczego ta kolejność została uznana za optymalną ?

Miejsce Dlaczego to miejsce uznano za optymalne ?

Sprzęt Dlaczego ten sprzęt (narzędzia) uznano za optymalny ?

Sposób wykonania Dlaczego ten sposób uznano za optymalny ?

Wykonawca Dlaczego ten wykonawca został uznany za optymalnego (pożądanego) ?

Przykłady praktyczne: H. Mreła. Technika…, op. cit., s. 215-217, 218-219, 221-222, 227-228, 229-230, 230-232.

---

1. Opracowano na podstawie: H. Mreła. Technika organizowania pracy. Wiedza Powszechna, Warszawa 1975, s. 205-237.↩