GRUPA A - wcze艣niejsza
1.Budowa zasada dzia艂ania i jak rozszerzy膰 zakres amperomierza magnetoelektrycznego
2. metoda podw贸jnego ca艂kowania
3. takie jak w B tylko ze inne dane
4. b艂膮d graniczny
GRUPA B - wcze艣niejsza:
1. Przetwarzanie A/C metod膮 prost膮 czasow膮.
2. Przetwornik A/C - opis.
3. Woltomierze cyfrowe o zakresie 1V oraz b艂臋dzie odczytu A=0,1%, b艂臋dzie zakresu zp=0,02%. Wykonano seri臋 pomiar贸w i uzyskano nast臋puj膮ce wyniki: (0,9031 ; 0,8988 ; 0,9010 ; 0,9918 ; 0,8999 ; 0,9026 ; 0,9000 ; 0,9011 ; 0,8998 ; 0,9027) V Wyznacz estymat臋 warto艣ci napi臋膰, niedok艂adno艣ci, b艂膮d graniczny bezwzgl臋dny pomiaru oraz niepewno艣膰 standardow膮 i niepewno艣膰 rozszerzon膮 dla poziomu ufno艣ci k=0,9545.
4. B艂膮d graniczny w modelu losowym pomiaru.
GRUPA A' - p贸藕niejsza:
1. Przetwarzanie A/C metod膮 kompensacji.
2. Woltomierz magnetoelektryczny - budowa, opis, jak zwi臋kszy膰 zakres.
3. Estymata i sp贸艂ka dla troch臋 innych danych przy k=0,9545.
4. JAKI MIELI艢CIE B艁膭D DO NAPISANIA?
GRUPA B' - p贸藕niejsza:
1. Przetwarzanie A/C metod膮 podw贸jnej ca艂ki.
2. Woltomierz magnetoelektryczny - budowa, opis, jak zwi臋kszy膰 zakres.
3. Estymata i sp贸艂ka dla troch臋 innych danych przy k=0,9545.
4. B艂膮d graniczny w modelu losowym pomiaru
Przetwarzanie A/C metod膮 prost膮 czasow膮.
Przetwarzanie A/C metod膮 kompensacji.
Przetwarzanie A/C metod膮 podw贸jnej ca艂ki.
Przetwornik A/C - opis.
Wzorzec jednostki miary (inaczej etalon) 鈥 przyrz膮d pomiarowy, materia艂 odniesienia lub uk艂ad pomiarowy przeznaczony do zdefiniowania, zrealizowania, zachowania lub odtworzenia jednostki miary albo jednej lub wielu warto艣ci pewnej wielko艣ci i s艂u偶膮cy jako odniesienie.
Istniej膮 2 g艂贸wne klasy wzorc贸w jednostek miar:
Definiowane na podstawie obiektywnych warto艣ci zwi膮zanych ze znanymi zjawiskami fizycznymi, mo偶liwe zatem do odtworzenia pod warunkiem posiadania odpowiedniego wyposa偶enia. Przyk艂adem jednostki tego typu mo偶e by膰 metr, ustalony jako u艂amek d艂ugo艣ci po艂udnika paryskiego (p贸藕niej definicja zosta艂a zmieniona na r贸wnowa偶n膮, jednak znacznie precyzyjniejsz膮, opart膮 na pr臋dko艣ci 艣wiat艂a).
Ustalone umownie (wzorzec materialny), dla kt贸rych wzorzec jest jednocze艣nie definicj膮. Przyk艂adem jednostki tego typu jest kilogram, cho膰 trudno艣ci zwi膮zane ze stabilno艣ci膮 tak definiowanej miary i post臋p techniki zach臋caj膮 do ustalenia nowej definicji opartej na powszechnie dost臋pnych, mierzalnych warto艣ciach.
Rozr贸偶nia si臋 4 rodzaje etalonu:
Etalon podstawowy 鈥 jest to etalon o najwy偶szych w艂a艣ciwo艣ciach metrologicznych odnosz膮cych si臋 do okre艣lonej wielko艣ci. Etalonu tego nigdy nie u偶ywa si臋 do pomiar贸w. Por贸wnuje si臋 go z etalonami 艣wiadkami i etalonami odniesienia.
Etalon 艣wiadek 鈥 jest to etalon przeznaczony do kontrolowania niezmienno艣ci etalonu podstawowego lub zast臋powania go w przypadku uszkodzenia lub zgi臋cia.
Etalon odniesienia 鈥 jest to etalon z kt贸rym por贸wnuje si臋 etalony o mniejszej dok艂adno艣ci.
Etalon kontrolny 鈥 jest to etalon wywzorcowany przez por贸wnanie z etalonem odniesienia i s艂u偶膮cy do sprawdzania narz臋dzi pomiarowych u偶ytkowych o mniejszej dok艂adno艣ci.
Metoda聽czasowa聽prosta
W聽przetwornikach opartych聽na聽po艣rednich metodach聽przetwarzania wej艣ciowy聽sygna艂 analogowy聽przetwarzany jest聽na聽proporcjonaln膮聽do niego聽wielko艣膰 pomocnicz膮.聽Bardzo cz臋sto聽jest聽to聽czas trwania聽impils贸w聽lub聽ich cz臋stotliwo艣膰.聽Taka pomocnicza聽wielko艣膰 zwykle聽daje聽si臋聽艂atwo mierzy膰,聽a聽przenosz膮cy j膮聽sygna艂聽cyfrowy聽mo偶na przesy艂a膰聽bez zniekszta艂ce艅. Na聽rysunku聽przedstawiono聽uk艂ad,聽kt贸ry poprzez聽por贸wnanie聽sygna艂u聽mierzonego z聽liniowo聽narastaj膮cym聽generuje聽proporcjonalne do聽niego聽odcinki聽czasu.
Odcinki聽czasu聽s膮聽wykorzystywane聽do聽zliczania聽impuls贸w o聽sta艂ej聽cz臋stotliwo艣ci聽鈥撀爓聽ten聽spos贸b聽otrzymujemy聽stan聽licznika proporcjonalny聽do聽wej艣ciowego聽sygna艂u聽analogowego. Przetworniki聽tego聽typu s膮聽obecnie聽dosy膰聽rzadko u偶ywane,聽zwykle聽nie jako聽autonomiczne urz膮dzenia,聽ale聽jako elementy聽bardziej skomplikowanych uk艂ad贸w.聽Wyst臋puj膮 w聽licznych聽odmianach.
Metoda podw贸jnego ca艂kowania
Zasad膮聽dzia艂ania聽ca艂kuj膮cego聽przetwornika聽A/C聽jest聽sprowadzanie聽do zera聽napi臋cia wyj艣ciowego聽integratora聽przez聽wielokrotne聽ca艂kowanie.聽Podstawowymi聽s膮聽dwie fazy聽ca艂kowania:聽ca艂kowanie聽napi臋cia聽wej艣ciowego聽i聽ca艂kowanie聽napi臋ciaodniesienia聽o聽znaku聽przeciwnym聽do聽napi臋cia聽wej艣ciowego.聽Czas聽ca艂kowania聽jest kalibrowany聽lub聽mierzony,聽co聽umo偶liwia聽okre艣lenie聽napi臋cia聽wej艣ciowego.
Napi臋cie wej艣ciowe jest najpierw przetwarzane na odcinek czasu lub cz臋stotliwo艣膰, a nast臋pnie, za pomoc膮 licznika, na posta膰 cyfrow膮. Na rysunku pokazano schemat blokowy przetwornika integracyjnego realizuj膮cego prost膮 metod臋 podw贸jnego ca艂kowania. Zbudowany jest z integratora, komparatora, 藕r贸d艂a napi臋cia referencyjnego oraz cz臋艣ci cyfrowej (bramki, licznika, zegarka i uk艂adu steruj膮cego prac膮 przetwornika). Metoda podw贸jnego ca艂kowania jest jednym z najdok艂adniejszych sposob贸w na przetwarzanie sygna艂u analogowego na cyfrowy. Przetworniki A/C z podw贸jnym ca艂kowaniem s膮 stosowane w wi臋kszo艣ci multimedi贸w cyfrowych. (rysunek tutaj)
Rysunek przedstawia charakterystyczny przebieg napi臋cia na wyj艣ciu integratora. Przetwornik podw贸jnie ca艂kuj膮cy zamienia warto艣膰 艣redni膮 napi臋cia mierzonego na czas Tx. W pierwszym cyklu ca艂kowania do integratora doprowadzone jest napi臋cie mierzone Ux. Skutkiem tego jest liniowe narastanie napi臋cia na wyj艣ciu integratora, kt贸re trwa przez 艣ci艣le okre艣lony czas T1, wyznaczany przez licznik, najcz臋艣ciej 20ms. W drugiej fazie ca艂kowania do wej艣cia integratora do艂膮czone jest napi臋cie wzorcowe o biegunowo艣ci przeciwnej do napi臋cia Ux. Licznik ca艂y czas zbiera impulsy z generatora zegarowego. Kiedy napi臋cie wej艣ciowe z integratora osi膮gnie warto艣膰 zero, uk艂ad steruj膮cy blokuje bramk臋 i ko艅czy si臋 zliczanie impuls贸w, kt贸re trwa艂o czas T2. Stosunek T1 czasu ca艂kowania napi臋cia Ux do czasu T2 ca艂kowania napi臋cia Uref odpowiada stosunkowi napi臋膰 Uref/Ux.
W skr贸cie (kroki)
1. Przetworzenie napi臋cia wej艣ciowego na warto艣膰 po艣redni膮 (czas lub cz臋stotliwo艣膰)
2. Pomiar warto艣ci po艣redniej za pomoc膮 dok艂adnych metod cyfrowych (na zasadzie zliczania impuls贸w).
Wynik zliczania reprezentuje s艂owo kodowe odpowiadaj膮ce napi臋ciu wej艣ciowemu; d艂ugi czas konwersji 鈥 od kilku do kilkudziesi臋ciu MS; bardzo du偶a dok艂adno艣c.
Metoda kompensacyjna (metoda kolejnych przybli偶e艅)
W przetwornikach kompensacyjnych napi臋cie przetwarzane Uwe por贸wnywane jest w komparatorze K kolejno z szeregiem napi臋膰 wzorcowych, z kt贸rych ka偶de nast臋pne jest 2 razy mniejsze od poprzedniego. Je偶eli napi臋cie przetwarzane jest wi臋ksze od wzorcowego, napi臋cie wzorcowe jest od niego odejmowane i generowany jest stan 1, je偶eli jest mniejsze 鈥 generowane jest 0 (kod binarny? lol) Z kolei por贸wnanie nast臋puje z napi臋ciem wzorcowym dwukrotnie ja pierdole t膮 metrologie mniejszym i generowany jest nast臋pny bit. Ilo艣膰 por贸wna艅 r贸wna jest ilo艣ci bit贸w przetwornika. Ze wzgl臋du na iteracyjny charakter pracy przetwornika jego cz臋stotliwo艣膰 pr贸bkowania jest znacz膮co mniejsza od uzyskiwanej w przetwornikach o przetwarzaniu bezpo艣rednim i w znacznym stopniu zale偶y od wielko艣ci s艂owa danych 鈥 rozdzielczo艣ci przetwornika, szybko艣ci pracy przetwornika C/A i w ko艅cu komparatora i uk艂adu steruj膮cego. Ta metoda przetwarzania A/C wykorzystywana jest we wsp贸艂czesnej telekomunikacji.
Rysunek prezentuje 8-bitowy przetwornik kompensacyjny A/C. Metoda kolejnych przybli偶e艅 stosowana jest w przyrz膮dach wymagaj膮cych du偶ej dok艂adno艣ci przetwarzania. Podstawowa trudno艣膰 w ich budowie to generacja odpowiednio dok艂adnych napi臋膰 wzorcowych (wykres tutaj)
Przetwornik A/C
Przetwornik analogowo-cyfrowy A/C (ang. A/D 鈥 analog to digital; ADC 鈥 analog to digital converter), to uk艂ad s艂u偶膮cy do zamiany sygna艂u analogowego (ci膮g艂ego) na reprezentacj臋 cyfrow膮 (sygna艂 cyfrowy). Dzi臋ki temu mo偶liwe jest przetwarzanie ich w urz膮dzeniach elektronicznych opartych o architektur臋 zero-jedynkow膮 oraz gromadzenie na dostosowanych do tej architektury no艣nikach danych. Proces ten polega na uproszczeniu sygna艂u analogowego do postaci skwantowanej (dyskretnej), czyli zast膮pieniu warto艣ci zmieniaj膮cych si臋 p艂ynnie do warto艣ci zmieniaj膮cych si臋 skokowo w odpowiedniej skali (dok艂adno艣ci) odwzorowania. Przetwarzanie A/C tworz膮 3 etapy: pr贸bkowanie, kwantyzacja i kodowanie. Dzia艂anie przeciwne do wy偶ej wymienionego wykonuje przetwornik cyfrowo-analogowy C/A.
Rozdzielczo艣膰 przetwornik贸w
Rozdzielczo艣膰 przetwornika okre艣la liczb臋 dyskretnych warto艣ci jakie mo偶e on wytworzy膰. Zwykle wyra偶a si臋 j膮 w bitach. Przyk艂adowo, przetwornik A/C, kt贸ry potrafi przetworzy膰 pr贸bk臋 sygna艂u na jedn膮 z 256 warto艣ci liczbowych posiada rozdzielczo艣膰 r贸wn膮 8 bit贸w, poniewa偶 .
Rozdzielczo艣膰 mo偶e by膰 r贸wnie偶 wyra偶ona w woltach. Rozdzielczo艣膰 napi臋cia przetwornika A/C jest r贸wna jego ca艂kowitej skali pomiaru podzielonej przez liczb臋 poziom贸w kwantyzacji
Cz臋stotliwo艣膰 pr贸bkowania
Analogowy sygna艂 jest ci膮g艂y w czasie, wi臋c konieczne jest przetworzenie go na ci膮g liczb. To, jak cz臋sto sygna艂 jest sprawdzany i zamieniany na liczb臋 zale偶n膮 od jego poziomu, okre艣lane jest mianem cz臋stotliwo艣ci pr贸bkowania. Innymi s艂owy mo偶na powiedzie膰, 偶e cz臋stotliwo艣膰 pr贸bkowania jest odwrotno艣ci膮 r贸偶nicy czasu pomi臋dzy dwiema kolejnymi pr贸bkami.
Zwykle, nie jest mo偶liwe odtworzenie dok艂adnie takiego samego sygna艂u na podstawie warto艣ci liczbowych, poniewa偶 dok艂adno艣膰 jest ograniczona przez b艂膮d kwantyzacji. Jednak wiarygodne odwzorowanie sygna艂u jest mo偶liwe do osi膮gni臋cia, gdy cz臋stotliwo艣膰 pr贸bkowania jest wi臋ksza ni偶 podwojona, najwy偶sza sk艂adowa cz臋stotliwo艣膰 sygna艂u (twierdzenie Nyquista-Shannona).
Rodzaje przetwornik贸w A/C
Ze wzgl臋du na metod臋 dzia艂ania wyr贸偶nia si臋 trzy podstawowe metody pracy:
metoda bezpo艣rednia
metoda po艣rednia
metoda kompensacyjna
Dowolny rodzaj przetwornik贸w stosuje jedn膮 z powy偶szych metod.
Przyk艂adem przetwarzania analogowo-cyfrowego jest wczytanie obrazu przez skaner do postaci bitmapy, gdzie powierzchnia obrazu zostaje podzielona na odpowiedni膮 ilo艣膰 jednolitych wewn臋trznie pikseli, a r贸偶nice barw pomi臋dzy pikselami s膮 uj臋te w postaci skokowo zmieniaj膮cych si臋 warto艣ci w okre艣lonej w urz膮dzeniu rozdzielczo艣ci kwantowania. Podobnie wygl膮da kwantyzacja d藕wi臋ku, polegaj膮ca na zapisaniu zmian w czasie w postaci warto艣ci zmieniaj膮cych si臋 skokowo, oraz skokowym przedstawieniu obwiedni widma.
Zadanie z dystrybuant膮, du偶膮 ilo艣ci膮 cyferek i SWAG鈥檌em:
Woltomierzem cyfrowym o zakresie pomiarowym 1V o b艂臋dzie odczytu a=0.2%, b艂臋dzie zakresu b=0.02% wykonano seri臋 pomiar贸w i uzyskano nast. Wyniki:
0.8982; 0.9023; 0.8959; 0.9014; 0.9018; 0.9024; 0.9031; 0.8959; 0.9034; 0.8998; 0.9031; 0.9033 (V). Wyznaczy膰 estyma t臋 warto艣ci napi臋cia i miary niedok艂adno艣ci, b艂膮d graniczny bezwzgl臋dny pomiaru oraz niepewno艣膰 standardow膮 i niepewno艣膰 rozszerzon膮 do poziomu ufno艣ci. P=0.9545
Po kolei skurwesyny.
Estymata = 艣rednia arytmetyczna. Wi臋c na pocz膮tek liczymy sobie
蠀 <-to jest takie U z kreska na g贸rze (U odczytu), na potrzeby zadania i z Wordem tak to oznaczy艂em.
蠀 = (0.8982 + 0.9023 + 0.8959 + 0.9014 + 0.9018 + 0.9024 + 0.9031 + 0.8959 + 0.9034 + 0.8998 + 0.9031 + 0.9033)/12 (ilo艣膰 pomiar贸w) = 0.9009V
Teraz wzory b艂臋du granicznego bezwzgl臋dnego (螖) i wzgl臋dnego (未):
Dla przetwornika analogowego 螖maxU= (klv * Uzakres)/100%
Dla przetwornika cyfrowego:
螖maxU = a% * 蠀 + b% * Uzakres
My mamy cyfrowy wi臋c jedziemy to podstawienie!
螖maxU = 0.002 * 0.9009V + 0.0002*1V = 0.002V
未maxU = 螖maxU / 蠀 = 0.002V / 0.9009V = 0.0022
未maxU = 0.22% - b艂膮d graniczny
Teraz niepewno艣膰 standardowa. To troche zjebany wz贸r kt贸ry nie wiem jak zapisa膰 ale postaram si臋
Ua = (1/n*(n-1) * 危 (Ui - 蠀)2 ) 鈥 pierwiastek z ca艂o艣ci, n 鈥 ilo艣膰 pomiar贸w (u nas 12), Ui - 蠀 to suma odejmowania ka偶dy kolejny wynik odj膮膰 艣rednia i to do kwadratu
Ua = (1/12*11 * 0.0000794)1/2 = 0.000775V
Ub = 螖maxU / 31/2 (czyli pierwiastek z 3 ;o)
Ub = 0.0012V
u(U) = (Ua^2 + Ub^2)1/2 = (0.000775^2 + 0.0012^2)1/2 = 0.0014V 鈥 niepewno艣膰 standardowa
鈥楴o dobra ale na chuj mie to p=0.9545?鈥
To nam drogi x do niepewno艣ci rozszerzonej. Ot贸偶 je艣li p=0.68 mamy 1蟽. Je艣li p=0.9545 to jest to 2蟽. Je艣li wi臋cej jak p=0.9545 to jest to 3蟽. No i dochodzimy do niepewno艣ci rozszerzonej:
U(U) = u(U) * 2 鈥 liczba przy 蟽. U nas mamy 2蟽 wiec zwyczajnie mno偶ymy razy 2 ;]
U(U) = 0.0014 * 2= 0.0028V