POLITYKA I ETYKA

1. Pojęcie etyka i kultura w naukowym rozumieniu służą do opisu i analizy etycznych i kulturowych obyczajów różnych społeczności.

2. Główne czynniki pomocne w przezwyciężaniu wynaturzeń etycznych elit/klas politycznych:

- krytyka społeczna

- system kontroli

- egzekwowanie odpowiedzialności ludzi władzy

- obsadzanie funkcji urzędniczych wedle kwalifikacji

- doskonalenie kwalifikacji

- wybory.

3. Etyka to ogół ocen i norm moralnych przyjętych w danej zbiorowości w określonej epoce. Etyka wnosi pojęcie dobra moralnego, zajmuje się więc zagadnieniem co jest dobre i złe, do czego należy dążyć.

4. Relacje między etyką a polityką można analizować w dwu płaszczyznach:

- biorąc pod uwagę praktykę polityczną, zwłaszcza politykę realizowaną przez suwerenne państwa

- odwołując się do ujęć normatywnych, wskazujących, jakie powinny być zależności między zjawiskami w obu analizowanych tu sferach.

5. Pojęcie moralności racji stanu zaczęło kształtować się w okresie odrodzenia i jest łączone z nazwiskiem Machiavellego.

6. „Rządy, postępując wg. wskazań Machiavellego, bądź w teorii uznają za słuszne inne postępowanie, bądź się przynajmniej z tym stanowiskiem wiążą”.

7. Doświadczenie historyczne wskazuje, iż: w polityce niezależnie od reżimu politycznego, z jakim mamy do czynienia, nie są stosowane powszechnie przyjęte normy moralności, choć skala odstępstwa jest bardzo różna

8. Normy te stanowią wszelakie, zwłaszcza w świadomości potocznej, kryteria oceny polityki. Część polityków w ocenie swych działań stosuje też te normy, o czym świadczy zjawisko „usprawiedliwiania się”, gdy są one naruszane. Wówczas mamy do czynienia z istnieniem w danym społeczeństwie jednego systemu norm i ocen moralnych, ma to miejsce w państwach demokratycznych.

9. Gdy politycy nie skrywają swych dążeń do realizacji założonych celów przy pomocy wszelkich dostępnych środków, pojawia się kolizja z różnych systemów norm i ocen etycznych. Taka sytuacja może rodzić chaos moralny, występuje ona w państwach totalitarnych.

10. 3 stanowiska dot. relacji między etyką i polityką:

- separacjonistyczne

- pragmatyczne

-moralistyczne

- perfekcjonistyczne.

11. Do najważniejszych teorii etycznych J. Hołówka zalicza:

- formalizm

- utylitaryzm

- etykę cnoty

- etykę miłości bliźniego

-etykę umowy społecznej

- teorię uprawnień.