Odnóża owadów

- między płytką dolną, a bocznymi

- każde z odnóży składa się z: biodra, krętarza, uda, golenia, stopy (1-5 członów)

- ostatni człon zakończony jest pazurkami

- pierwsza para skierowana ku przodowi, druga w bok, a trzecia do tyłu

- odnóża mogą być:

• Kroczne lub bieżne

• Skoczne

• Pływne

• Grzebne

• Chwytne

• Czepne

1. Odnóża kroczne lub bieżne

- stożkowate biodro, silnie umięśnione udo (między nimi niewielki krętarz). Goleń jest zwężona, pokryta szczecinkami, włoskami lub może być zaopatrzona w ruchome kolce – ostrogi. Stopa może mieć od 3 do pięciu członów

- STOPA: pierwszy nasadowy człon to pięta, ostatni to przedstopie zakończone dwoma pazurami

- do poruszania się po powierzchni gładkiej na przestopiu znajdują się specjalne przylgi

- pomiędzy pazurkami mogą znajdować się poduszeczki

2. Odnóża skoczne

- prostoskrzydłe, pchły, niektóre chrząszcze i pluskwiaki

- długie, muskularne udo oraz długa i cienka goleń

- u prostoskrzydłych do skoków służą tylne odnóża udo jest mocno zgrubiałe i wydłużone, pokryte licznymi żeberkami. Wewnątrz niego, między żeberkami, przyczepione są pęczki mięśniowe

- goleń ma na przednim końcu grzbietowy wyrostek, który umożliwia przegięcie w kolanie, na dystalnym odcinku występują ostrogi

- stopa zakończona jest dwoma pazurkami (4-3 członowa)

- u pcheł do skakania służy 3 para odnóży; mięśnie skokowe umieszczone są w tułowiu i częściowo w biodrze (jest powiększone i wydłużone, wielkości uda). Mały krętarz łączy się z biodrem dwoma guzkami stawowymi wahadłowy ruch nogi; wąska goleń i 5 członowa stopa

3. Odnóża pływne

- owady wodne chrząszcze, pluskwiaki, niektóre larwy chruścików

- przekształceniu ulega ostatnia para, czasem druga lub wszystkie 3 pary

- biodra tylnych nóg stykają się i zrastają się ze sternitem

- odnóże w stawie biodrowym jest unieruchomione i porusza się w stawie krętarzowym w tył i w przód

- udo jest dość długie, spłaszczone, na zewnętrznym brzegu ma szereg krótkich i grubych szczecinek

- powierzchnię wiosłową tworzą spłaszczone grzbieto-brzusznie goleń i 5 członowa stopa; goleń pokryta jest po brzegach grubymi szczecinami, a na zewnętrz długimi włoskami

- przestopie kończy się 2 pazurkami

4. Odnóża grzebne

- dojrzałe osobniki żyjące w ziemi

- golenie są szerokie, spłaszczone, wygięte i po zewnętrznej stronie zaopatrzone w ząbki

- turkuć: noga grzebna jest krótka, masywna; biodro poszerzone, udo krótkie i spłaszczone, między nimi znajduje się krętarz z dużym wyrostkiem, goleń szeroka i krótka, stopa 5 członowa osadzona blisko środka goleni; dwa pierwsze człony zmienione są w duże zęby o ostrych brzegach, pozostałe człony są małe

5. Odnóża chwytne

- owady drapieżne przednia para odnóży zamieniona w aparat chwytny

- modliszka: odnóża chwytne są długie i wąskie; silnie wydłużone biodro, udo długie i spłaszczone, goleń krótsza od uda (na końcu zaostrzona), stopa delikatna z 2 pazurkami udo i goleń składając się tworzą aparat chwytny;

- ich krawędzie, skierowane do siebie, zaopatrzone są w liczne ząbki

6. Odnóża czepne

- wszy

- odnóża są krótkie, odstające na boki i hakowato zagięte

- aparat czepny tworzy goleń i stopa

- goleń krótka i szeroka, na przedniej wewnętrznej krawędzi posiada szeroki wyrostek zaopatrzony w duże szczeci

- stopa jednoczłonowa z jednym silnie rozwiniętym pazurem pazur zgina się, dotyka wyrostka goleni i zamyka przestrzeń między stopą a golenią

Pokładełko i żądło

a) pokładełko:

- utworzony z przesadek płciowych 8 i 9 segmentu odwłoka

- ma kształt cewki zaostrzonej na końcu

- u pasikonika: jest długie, szablaste, na końcu zaostrzone

- tworzą go 3 pary wal osadzone są na płytkach pokładełka

- pierwsza para na segmentach 8, druga i trzecia na płytkach segmentu 9

- z zewnątrz widoczne są 2 pary listewek

- listewki dolne są pierwszą parą walw, górne trzecią obie łączą się ze sobą; na górnej powierzchni dolnej pary biegnie rowek, w którym zagłębia się brzeg górnej pary zestawiając się ze sobą tworzą płaską pochewkę, wewnątrz której leży para wąskich i długich szczeci

b) żądło:

- z trzech par walw

- pierwsza para na małych trójkątnych płytkach 7 segmentu, druga i trzecia na płytkach podłużnych segmentu 9

- walwy pierwszej pary tworzą szczeciny kłujące żądła, na końca zaostrzonych i zaopatrzonych w ząbki

- walwy drugiej pary zlewają się i tworzą rynienkę żądła

- wzdłuż krawędzi pierwszej pary biegnie rowkowate wgłębienie, które obejmuje wałeczki krawędzi rynienki

- między walwami obu par biegnie gruczoł jadowy, u podstawy rynienki żądła kanał ten rozszerza się w nabrzmienie bębenek

- do jamy bębenka otwiera się przewód gruczoły jadowego

- walwy trzeciej pary tworzą pochwę osłaniającą szczeci kłujące i rynienkę