Wskaźniki rynku kapitałowego

Wskaźniki rynku kapitałowego – należą do grupy wskaźników finansowych, które mają na celu pokazanie relacji między wartościami ze sprawozdań finansowych (np. zysk) a wartościami uzyskiwanymi na rynku kapitałowym (np. cena akcji).

Wskaźniki te są oparte na danych pochodzących nie tylko ze sprawozdań finansowych, ale również z rynku. Ułatwiają one ocenę działania przedsiębiorstwa w kontekście funkcjonowania otoczenia zewnętrznego. Stanowią istotne źródło informacji sytuacji na rynku.

Do wskaźników rynku kapitałowego zalicza się m.in.:

wskaźnik zysku na jedną akcję (earnings per share – EPS),

wskaźnik ceny do zysku (price – earnings ratio – PER),

wskaźnik ceny do wartości księgowej,

wskaźnik stopy dywidendy (dividend yield).

Wskaźnik zysk na akcje (ang. earnings per share, EPS) – wskaźnik rynkowy określający sytuację spółki na rynku. Określa on wielkość zysku jaki przypada na jedną akcję.

Jest to jeden z bardziej popularnych wskaźników w analizie fundamentalnej. Liczony jest poprzez podzielenie zysku (straty) netto danego okresu przypadającego na akcjonariuszy zwykłych przez średnią ważoną liczby akcji zwykłych.

Wskaźnik ten informuje, ile zysku netto przypada na jedną akcję zwykłą. Wartością tego wskaźnika interesują się głównie akcjonariusze, licząc na korzystną dywidendę, jak również na wzrost cen. Informuje on, ile zysku wypracował zainwestowany przez nich kapitał. Wskaźnik ten stosowany jest w odniesieniu do przedsiębiorstw będących spółką akcyjną, która emituje swoje akcje na giełdzie papierów wartościowych. Wielkość tego wskaźnika wskazuje rangę spółki na rynku kapitałowym.

C/Z (Cena/Zysk, ang. price earnings ratio, PE, PER, P/E) – wskaźnik oceny atrakcyjności akcji giełdowych. Oblicza się go dzieląc aktualną cenę jednej akcji przez zysk netto na jedną akcję:

Określa stopień opłacalności zakupu danych papierów wartościowych.

Jego wzrost informuje, że inwestorzy skłonni są płacić za akcje firmy więcej niż poprzednio. Niski poziom wskaźnika może sugerować, że inwestycja jest korzystna, ponieważ firma osiąga spore zyski, przy relatywnie niskiej wycenie rynkowej. Zbyt niski jego poziom sygnalizuje, że akcje spółki są niedowartościowane i zachęca do taniego ich nabycia. W praktyce zbyt duża wartość C/Z może świadczyć o dużym entuzjazmie inwestorów lub o spekulacji dużych inwestorów.

Wskaźnik C/Z powinien być porównywany ze wskaźnikiem branżowym i wyznaczonym dla innych spółek, lub do wskaźnika tej samej spółki w przeszłości. Porównując C/Z firm z tej samej branży, można spodziewać się, że akcje spółki o wysokim poziomie C/Z są przewartościowane i ich kurs może w najbliższym czasie spaść.

Wzrost kursu akcji na giełdzie powoduje wzrost tego wskaźnika.

Wskaźnik P/BV (cena rynkowa/wartość księgowa) – wskaźnik informujący o bieżącej wycenie przez rynek wartości majątku (aktywa bez zobowiązań) danej spółki giełdowej. Wskaźnik P/BV oblicza się dzieląc bieżącą kapitalizację spółki giełdowej przez księgową wartość jej kapitału własnego, którą podaje bilans spółki. Alternatywnie wskaźnik ten można otrzymać dzieląc kurs akcji przez wartość księgową przypadającą na jedną akcję.

Mnożnik ten powstaje przez podzielenie bieżącej kapitalizacji rynkowej spółki przez wartość księgową firmy. Z kolei wartość księgową definiuje się jako różnicę pomiędzy aktywami a pasywami bieżącymi i zobowiązaniami długoterminowymi. Aby obliczyć wskaźnik P/BV należy wartość księgową całej spółki na dzień ostatniego sprawozdania finansowego podzielić przez liczbę akcji zarejestrowanych w dniu obliczania wskaźnika. Następnie aktualną cenę akcji należy podzielić przez wartość księgową przypadającą na jedną akcję. Mnożnik pokazuje efektywność wykorzystania aktywów, nie uwzględniając źródła pochodzenia kapitału. Spółki z wyższą rentownością kapitału własnego mają zazwyczaj wyższy wskaźnik P/BV. Wskaźnik ten informuje ile razy wartość spółki na rynku jest większa (mniejsza) od jej wartości księgowej.

Jeżeli P/BV spółki X wynosi 0,50 znaczy to, że jedną złotówkę jej majątku można kupić za 50 gr. W przypadku, gdy P/BV >1, rynek wycenia akcję wyżej niż wynosi wartość księgowa. Gdy P/BV < 1 oznacza to, że cena rynkowa akcji jest na niższym poziomie niż jej wartość księgowa. W praktyce niska wartość wskaźnika oznacza z reguły, ze spółka osiąga małe zyski bieżące i jej majątek nie jest w pełni wykorzystywany. Gdy majątek takiej spółki jest znaczny, branża zaś stwarza nadzieję na dobre wyniki, poziom wskaźnika P/BV jest ważną informacją dla inwestorów chcących kupić akcje na dłuższy okres. Niski poziom tego wskaźnika może oczywiście świadczyć o kłopotach spółki, które mogą być spowodowane złą strukturą majątku. Z kolei wysoka wartość P/BV może oznaczać, że akcje są przewartościowane. Najczęściej prowadzi to do korekty rynkowej i spadku wartości wskaźnika wraz ze spadkiem cen akcji. Na rynkach światowych nie ma jednoznacznych norm dla wskaźnika P/BV. W USA waha się w przedziale 1,3-2,0, na rynku japońskim w granicach 2,0. Na polskiej giełdzie rozpiętość wskaźnika jest znaczna i oscyluje od 0,5 do 3,5. Niewątpliwie przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych ważna jest obserwacja zmian wskaźnika w czasie i porównywanie go z innymi spółkami danej branży.

Wskaźnik ten nie ma wartości absolutnej i nie powinien być rozpatrywany w oderwaniu od średniej dla danej branży. Spółki reprezentujące kapitałochłonne sektory gospodarki będą miały wskaźnik C/WK znacznie niższy od firm konsultingowych czy informatycznych.

Jeśli wartość wskaźnika P/BV jest większa od jedności, nie musi to świadczyć o tym, że spółka jest przewartościowana, ponieważ o wartości przedsiębiorstwa decyduje nie jego wartość bilansowa, tylko wartość rzeczywista, która uwzględnia takie czynniki jak:

• rentowność

• rozpoznawalna marka

• jakość zarządzania

• perspektywy wzrostu

• poziom zadłużenia

• długookresowa przewaga konkurencyjna

Stopa dywidendy (ang. dividend yield) – iloraz dywidendy przypadającej na jedną akcję i ceny rynkowej akcji. Im wyższa wartość tego wskaźnika, tym większy dochód z zainwestowanego kapitału uzyskuje akcjonariusz. Zbyt duża wartość tego wskaźnika może oznaczać jednak "przejadanie" zysków i ograniczanie możliwości inwestycyjnych spółki.