Układ mięśniowy składa się z dwóch typów mięśni:
mm. Poprzecznie- prążkowane, które dzielą się na dwa typy:
*m. szkieletowe, stanowiące gł. Masę tych mięśni- czynna cześć aparatu ruchu; pozwalają na pracę statyczna i dynamiczną
*m. sercowy
mm. Gładkie
Mięsnie szkieletowe zbudowane są z jednostek strukturalnych o nazwie sarkomerów. Sarkom ery zbudowane są z prążka anizotropowego oraz z dwóch połówek prążka izotropowego. Każdy sarkom er ograniczony jest liniami granicznymi Z, które stanowią połączenie między kolejnymi sarkom erami w mięśniach szkieletowych.
Sarkom ery zbudowane są z dwóch podstawowych wł. Białek kurczliwych- miozyny i aktyny. Białka te stanowią ok. 30% masy mięśnia, a pozostała masę w mięśniu stanowi woda.
Mięsień 4-głowy uda: na przekroju przez busiec widoczne są włókna mięśniowe- miofilamenty i miofibryle.
Podstawą skurcze mięśnia jest przemieszczanie się tych fi lamentów aktynowych pomiędzy fi lamenty miozynowe, co powoduje zbliżenie się linii granicznych Z oraz skrócenie sarkomerów danego mięśnia. Nie skracają się pojedyncze białka kurczliwe ale zmienia się położenie aktyny względem miozyny. Siła skurczu mięśnia jest wprost proporcjonalna do wielkości skrócenia się sarkomera.
Gdy mięsień pobudzony jest do skurczu to pojedyncze punkty uchwytu miozyny przemieszczają aktynę. Gdy mięsień musi pokonywać opór wielkość napięcia nie będzie taka wielka.
MECHANIZM SKURCZU
Mięsnie szkieletowe zbudowane są z sarkomerów, a tworzą jest wł. Mięśniowe i białka kurczliwe. Występują tutaj tez inne organelle: retikulum sarkoplazmatyczne (generowanie pobudzenia do wł. Mięśniowych), mitochondria (resynteza zw. Wysokoenergetycznych), jądro komórkowe (replikacja DNA, tworzenie białek kurczliwych), glikogen, lipidy (rezerwa substratu do resyntezy ATP). Mięsnie szkieletowe pobudzone są do skurczu tylko od wpływem impulsu z ośrodkowego układu nerwowego za pośrednictwem motoneuronów (wypustki biegną z rdzenia kręgowego i unerwiają mięsnie szkieletowe). Skurcz mięsni szkieletowych określany jest również jako zjawisko sprzężenia elektro-mechanicznego, w którym impuls elektryczny przekazywany z ośrodkowego układu nerwowego na błonę komórkową mięśnia powoduje jej depolaryzację (powstanie prądu czynnościowego w mięśniach szkieletowych).
I. f.- powstanie prądów czynnościowych, odwrócenie potencjałów: dodatni na zew., ujemny wew. odwrócenie
II. f.- zwiększenie wydzielania do cytoplazmy komórki mięśniowej jonów wapnia, który jest pośrednikiem pomiędzy bodźcem elektrycznym a skurczem mechanicznym mięśnia. Mięsień otrzymuje sygnał z układu nerwowego , sygnał przekazywany jest jako sygnał elektryczny . wzrost jonów wapnia, wychwytywany przez białko znajdujące się na miozynie. Gdy wapń uwalniany jest w kom. Mięśniowej następuje wiązanie aktyny i miozyny. Następuje wydzielanie miozyny i aktyny, przesuwanie fi lamentów aktynowych względem miozynowych.
III. f.- wsuwanie aktyny do miozyny. Skrócenie sarkomerów i skurcz całego mięśnia.