Insulina:
● powstaje w rybosomach REP komórek-β wysp Langerhansa w trzustce
● produkt wyjściowy to preproinsulina (tu: peptyd sygnałowy i proinsulina – zbudowany z łańcucha B, C i A; jest ona fizjologicznie nieczynna; między łańcuchami A i B powstają mostki disiarczowe; proinsulina idzie z REP do aparatu Golgiego – tu jest magazynowany jako ziarna; po 1h: proinsulina → insulina; potem 2 trypsynopeptydazy odrywają łańcuch C; dojrzałe ziarnistości mają – 5-10% pro- i reszte insuliny)
● jej aktywność biologiczna zależy od mostków di siarczkowych między A i B; powstawanie II i III rzędowej struktury inaktywuje insulinę
● T1/2 = 5 minut; wydzielanie jest ciągłe, na niskim poziomie (u grubych wyższe) – niezależnie od bodźców na β-komórki; wykazuje rytm okołodobowy rano i spadek wieczorem
● dzienne zapotrzebowanie to 20j insuliny (20% całkowitej objętości)
● aktywatory I fazy (uwalniają łatwo i szybko): glukoza (ponad 2-3 krotnie od normy – i wzrasta propocjonalnie nawet 10 razy osiągając szczyt w 3-5 minut )
● aktywatory II fazy (uwalniają wolno):
Fizjologia rozrodu:
Kontrola hormonalna – od dojrzewania płciowego do przekwitania (dojrzałość płciowa), wtedy:
u mężczyzn – produkcja plemników
u kobiet – cykliczne miesiączki i owulacje + możliwa ciąża po zapłodnieniu do zygoty
ciąża → poród + połóg
płeć genetyczna jest ustalona w momencie zapłodnienia