FIZJOLOGIA ROZRODU
Zapłodnienie - połączenie oraz zespolenie gamety żeńskiej i męskiej, w wyniku czego powstaje struktura potomna
Komórka jajowa - w wyniku owulacji zostaje uwolniony oocyt. Dostaje się do ujścia brzusznego jajowodu. Komórka jajowa ma krótką żywotność około 12-18 godzin i jeśli nie ulegnie zapłodnieniu - obumiera.
Kom. jajowa zawiera 23 chromosomy - 22 autosomy i jeden chromosom płciowy (X)
Plemniki- przed zapłodnieniem nasienie męskie przechodzi wiele zmian, muszą pokonać wiele barier: kwaśne środowisko pochwy, śluz szyjkowy, jamę macicy, jajowód, kom. wzgórka, wieńca promienistego, błonę przezroczystą i komórkową oocytu.
Pełną dojrzałość (kapacytacja) plemniki osiągają dopiero w jajowodzie. Proces kapacytacji zmienia właściwości powierzchni plemnika,dochodzi do osłabienia błony komórkowej i błony akrosomalnej - zmiany te nasilają się gdy plemnik znajduje się w pobliżu kom. jajowej.
Reakcja akrosomalna - uwalniają się enzymy umożliwiające penetrację plemników do oocytu.
Spośród 200-300mln. plemników które zostają złożone w pochwie, mniej niż 200 dociera w pobliże oocytu (ulegają wydaleniu z pochwy, trawieniu przez enzymy w jamie macicy, fagocytozie)
Rezerwuarem plemników jest śluz szyjkowy gdzie mogą przetrwać ok..72 godz. W skrajnych przypadkach nawet do tygodnia.
Zaplemnienie- plemniki przechodzą przez błonę przezroczystą, ich ruch ulega w tym czasie przyspieszeniu;(4-22min) – osiągają przestrzeń okołożółtkową (między oocytem o błoną przezroczystą
Kontakt oocyt - plemnik możliwy jest dzięki receptorom na powierzchni bł. przezroczystej. Połączenie to kończy reakcję akrosomalną
Główka plemnika wnika do ooplazmy. Wówczas ziarnistości kortykalne oocytu uwalniają swoja zawartość do przestrzeni okołożółtkowej - są to proteazy które zmieniają receptory dla plemników - zapobieganie polispermii.
W wyniku zapłodnienia powstaje zygota – diploidalna (podwójna liczba chromosomów) - zawiera informację genetyczną od obojga rodziców
rozpoczyna się pierwszy cykl komórkowy- synteza DNA przez przedjądrze męskie i żeńskie- podział na dwie komórki potomne – blastomery.
Zygota rozpoczyna wędrówkę do jamy macicy, w trakcie której ulega licznym podziałom- zwiększa się liczba komórek
Powstaje struktura zwana morulą(16 kom.), która przekształca się w blastocystę
Blastocysta- różnicuje się na warstwę zewnętrzną- początek trofoblastu(później łożysko) i biegunowo ułożoną warstwę wewnętrzną- z której powstaje zarodek
W blastocyście pojawia się jamka wypełniona płynem- stopniowo powiększa się
Zarodek dociera do jamy macicy w fazie blastocysty- około 3-4 dnia od zapłodnienia.
Zagnieżdżenie- warunek- odpowiednio przygotowana błona śluzowa macicy- doczesnowo zmienione gruczoły oraz podścielisko- komórki są powiększone,z obfitą cytoplazmą zawierającą duże ilości glikogenu, substancji lipidowych. W gruczołach zwiększa się też aktywność enzymów
Naczynia krwionośne doczesnej zwiększają swoje światło, w komórkach śródbłonka gromadzi się glikogen; zwiększa się przepływ krwi i przenikanie tlenu do światła macicy
Do zagnieżdżenia niezbędny jest odpowiednio wysoki poziom estrogenów( 6 doba po owulacji) oraz progesteronu.
W okresie przedimplantacyjnym na zewnętrznej warstwie kom. Blastocysty znajdują się receptory zdolne do odpowiedzi na stymulację
Pierwszy kontakt blastocysty z endometrium ma miejsce około 5-6 dnia po owulacji.
Trzy etapy zagnieżdżenia
1-zetknięcie się blastocysty z endometrium - ścisłe przyleganie do mikrokosmków nabłonka endometrium
2-adhezja zarodka do tkanek macicy - mikrokosmki nabłonka endometrium i trofoblastu wzajemnie się przeplatają
3-penetracja trofoblastu do podścieliska i dalsze różnicowanie
Trofoblast który różnicuje się na cyto- i scyncytiotrofoblast, dzięki swoim właściwościom inwazyjnym powoduje coraz głębsze zatapianie się blastocysty w endometrium
Pod koniec drugiego tygodnia cały zarodek znajduje się w doczesnej
Fizjologia rozrodu
Zagnieżdżenie najczęściej ma miejsce na tylnej ścianie jamy macicy i w okolicy dna
Czasem dochodzi do zagnieżdżenie w mniej korzystnych miejscach, co powoduje nierzadko patologie ciąży
Doczesna powstaje z chwilą zapłodnienia i znika po zakończeniu ciąży. Dzieli się na:
Podstawną
Torebkową
Ścienną