Wykład 5 - 15.03.2011
Wzrost gospodarczy spowodowany jest wydajniejszą, lepszą pracą, co w obecnym czasie jest możliwe ze względu na: postęp techniczny, wyższy poziom mechanizacji, komputeryzacji.
Obieg powinien być na zasadzie spirali( rysunek z poprzedniego wykładu)
*Proces gospodarowania polega na podejmowaniu decyzji przez określone podmioty – decyzji gospodarczych czy też społeczno gospodarczych. Wyróżniamy decyzje mikroekonomiczne i makroekonomiczne, decyzje krótkookresowe i długookresowe, konsumpcyjne i inwestycyjne (egzamin!!!).
Konsumpcja - dzieje się w danym czasie
Inwestycja – ulokowanie środków w celu późniejszych zysków. Np. budowanie przez deweloperów osiedli mieszkaniowych.
„ koszty zawsze są większe od planowanych”, „zyski zawsze są mniejsze od planowanych” zajebiste motta
>>>>>konsumpcja bieżąca, inwestycje, oszczędności >>> ogar!
Oszczędności ( Keynes ):
-Konsumpcja ->bieżący czas(krótki, dany czas)
-Inwestycje -> przyszły czas ( długi czas)
*W ekonomii chodzi o wybór racjonalny, czyli podjęcie decyzji na podstawie świadomego wyboru, opartym na kalkulacji i rozumowaniu ( inaczej człowiek ekonomiczny)
*Ograniczoność zasobów powoduje konieczność stosowanie racjonalnego gospodarowania. Występuje zasada racjonalnego gospodarowania, która przybiera 2 warianty:
1) zasada największego efektu przy określonym poziomie nakładów. Możemy mówić o maksymalizacji zysku jako przyrostu bogactwa ( zasada kupiecka) i o maksymalizacji korzyści jako przyrostu użyteczności. Np. Przejechać najwięcej kilometrów na jednym baku.
2) zasada najmniejszego nakładu środków do osiągnięcia danego efektu. Np. do przejechania mamy 500 km, trzeba przejechać to najbardziej oszczędnie ( dotyczy oszczędności )
Zasada racjonalnego gospodarowania ma 2 warianty, które są możliwe w krótkim czasie, natomiast w długim czasie jest możliwa sytuacja maksymalnego efektu przy minimalnych nakładach.
W praktyce chodzi o to aby stosunek efektów do nakładów był najwyższy, a stosunek nakładów do efektów jak najniższy.
Jedną z przyczyn kryzysu było wkradnięcie się emocji do procesu inwestycji ( powód – nadmierna chęć zysku, chciwość) Podejmowano decyzje zbyt ryzykowne, nie szacowano konsekwencji długookresowych tych decyzji.
W celu wyboru najbardziej efektywnego ekonomicznie decyzji posługujemy się rachunkiem ekonomicznym ( porównujemy w nim efekty do nakładów) Posługiwanie się rachunkiem ekonomicznym uzależnione jest od spełnienia 3 warunków:
Efekty działalności i nakłady muszą być mierzalne ( dające się wyrazić w określonych jednostkach miary)
Efekty i nakłady muszą być wyrażone w tych samych jednostkach miary
Musimy dysponować tym samym kryterium wyboru i efektów i nakładów
Z zasobami związane jest zjawisko rzadkości, które ma ważne konsekwencje gospodarcze.
- po pierwsze – zużycie zasobów do produkcji dodatkowej ilości jednego dobra oznacza zwykle rezygnację z wytworzenia pewnej ilości innego dobra
-po drugie- im oszczędniej używa się zasoby, tym więcej dóbr jest wyprodukowanych.
Fundamentalne zjawisko rzadkości opisuje tzw krzywa możliwości produkcyjnych( KMP). Krzywa ta oznacza największą osiągalną przy danych zasobach i technologii wielkość produkcji jednego dobra przy danej produkcji innego dobra. Inaczej mówiąc zwiększać produkcję jednego dobra można tylko zmniejszając produkcję drugiego dobra (zasada coś za coś) Na krzywej znajdują się tylko warianty ekonomicznie efektywne. Warianty pojawiające się w myśl stosowania zasady racjonalnego gospodarowania.
Poprzez zmniejszenie produkcji ponosimy określone koszty, które nazywamy kosztami utraconych możliwości - kosztami alternatywnymi. Podobnie jest z zainwestowaniem kapitału finansowego, ponieważ lokując pieniądze w banku rezygnujemy z dochodu (przynajmniej teoretycznie) z innych lokat np. w papiery wartościowe. Koszt alternatywny to najlepsza niewykorzystana możliwość, z której zrezygnowano w procesie wyboru.
Granica możliwości produkcyjnych:
W krótkim czasie:
Dotyczy sytuacji, w której w pełni wykorzystuje się posiadane czynniki produkcji ( daną technologię, zasoby pracy, maszyny i In. Urządzenia) W modelu przyjmuje się pewne założenia :
Czynniki można wykorzystać w danym czasie tylko w produkcji dwóch dóbr
Możliwe jest również przeznaczenie wszystkich zasobów do produkcji tylko jednego dobra
Jest wiele możliwych kombinacji produkcji dwóch dóbr za pomocą danych czynników produkcji
Można ją stosować do ilustracji możliwości produkcyjnych danego przedsiębiorstwa, ale również w skali makroekonomicznej jako możliwości produkcyjnych całej gospodarki - wtedy mówimy o możliwości produkcyjnych całej gospodarki – wtedy mówimy o społecznej granicy możliwości produkcyjnych – społecznej KMP.
W długim okresie:
W długim okresie możliwe są wielorakie zmiany w procesach produkcji dzięki którym można:
Zmniejszyć nakłady niezbędne do wyprodukowania danych dóbr, stosując innowacje w technikach produkcji
Zwiększyć zasoby czynników produkcji
Przejawem tych zmian jest przesunięcie się krzywej możliwości produkcyjnych w prawo ( w stronę „od” początku układu).. Krzywa ta morze przesuwać się w różnym stopniu w zależności od wielu czynników, będących owocem innowacyjności i przedsiębiorczości ludzi. Sprzyja to i oznacza powiększanie skali produkcji, czyli zwiększenie nakładów wszystkich czynników produkcji. Wpływa to na osiąganie w tej sytuacji określonych korzyści, które nazywamy korzyściami skali
W praktyce możliwe są 3 rodzaje korzyści skali:
Stałe korzyści – produkcja rośnie w tym samym stopniu, co nakłady
Rosnące korzyści skali - produkcja rośnie w większym stopniu niż nakłady
Malejące korzyści skali – produkcja rośnie w mniejszym stopniu niż nakłady
OGARNĄĆ PROBLEM JAPONII >>> EGZAMIN