Wykład 7 – 29.03.2011
Do własności publicznej zaliczamy:
- Własność państwową - zasoby należą formalnie do państwa w instytucji Skarbu Państwa
- Własność komunalną – zasoby należą do samorządu terytorialnego: gmin, powiatów, samorządu wojewódzkiego
Gospodarka centralnie planowana – (nakazowo – rozdzielcza) – duża rola planu centralnego, centralnego rozdzielnictwa zasobów gospodarczych, nakazów, zakazów i dyrektyw.
Ogólnie ujmując rynek jest to samoczynnie działający mechanizm wpływający na zachowania ( w tym decyzję) podmiotów gospodarczych. Rynek jest ot system współzależnych transakcji kupna i sprzedaży dobra. >>Współzależny – wszystkie transakcje na poszczególnych rynkach są ze sobą powiązane, każdy z tych rynków musi działać sprawnie. Np. rynek dóbr konsumpcyjnych z tynkiem dóbr produkcyjnych
O istnieniu w pełni wykształconego mechanizmu rynkowego możemy mówić wtedy, kiedy spełnione są określone warunki:
-dominacje własności prywatnej i swoboda transferu prywatnych praw własności
-swoboda prowadzenia działalności gospodarczej
>>koszty utopione
-istnienie sprawnie działających instytucji obsługujących rynek takich, jak: komisja papierów własnościowych, giełdy, banki, instytucje powiernicze, ubezpieczeniowe, biura maklerskiej, biura doradztwa podatkowego, komisje nadzoru (…) itp.
-integralność rynku, czyli wzajemne uzależnienie się poszczególnych rodzajów Rynu np.: rynku dóbr materialnych i rynku finansowego, rynku produktów i rynku czynników produkcji.
Gospodarka centralnie planowana > nakazy, zakazy
Gospodarka rynkowa > regulacja(prawo), nadzór ( ze str organów państwa i o charakterze prywatnym )
MODEL BUDOWANIA GOSPODARKI RYNKOWEJ
*Gospodarka Rynkowa (nie występują subsydia ani regulowanie cen)
*Konkurencja
*Wielość producentów
*Prywatni producenci
*Właściwe podłoże prawne:
-prywatna własność, ustawa o przedsiębiorstwach, ustawa o umowach, reguły opodatkowania, ustawy antymonopolowe, prawo o pracy i zabezpieczeniu emerytalnym, ustawa o upadłości, prawo bankowe, przepisy dot rachunkowości i sprawozdawczości
Strefa Biała –full legalna
Strefa Szara – działania legalne, ale bez umów
Strefa Czarna – działalność niezgodna z prawem, nielegalna, (nieopodatkowany, nie objęty prawem)
GUS – główny urząd statyczny
Banki – regulują ilość pieniądza w gospodarce
Prawo bankowe – reguluje działanie systemu bankowego, + nadzór nad bankami.
Ustawa o upadłości – reguluje ogłaszanie o upadłości
Prawo o pracy i zabezpieczeniu emerytalnym –
Ustawy antymonopolowe – jedna firma na danym rynku – niekorzystne dla gospodarki. W Polsce mamy urząd nadzoru który pilnuje. Mamy urząd ochrony konkurencji i konsumentów(UOKIK)
Reguły opodatkowania –
Ustawa o umowach – kodeks cywilny –
Umowa nienazwana – taka umowa która nie jest ujęta w kodeksie cywilnym
Ustawa o przedsiębiorstwach – jak zakładać przedsiębiorstwo, jak ma funkcjonować, z kim zawierać umowy, w jakich formach organizacyjno-prawnych można przedsiębiorstwa zakładać
Prywatna własność –
Rynek może być określany jako ogół stosunków zachodzących między podmiotami uczestniczącymi w procesach wymiany
*Tymi podmiotami są sprzedawcy i nabywcy, którzy reprezentują i kształtują podaż i popyt, a także wzajemne relacje między nimi.
* Warunkiem koniecznym istnienia i funkcjonowania rynku jest występowanie sprzedawców reprezentujących podaż i nabywców reprezentujących potrzeby poparte funduszami nabywczymi.