Wykład 3 - 1.03.2011
Dodrukowywanie pieniędzy to pusty pieniądz. Nie jest związany bezpośrednio z procesem gospodarowania i jego wynikami. Dług publiczny – efekt nieprawidłowego gospodarowania
Przedmiot Ekonomii :
- przedmiotem ekonomii jest gospodarowanie, które jest działalnością ciągłą, stale powtarzającą się. Dlatego mówimy o procesie gospodarowania.
- Gospodarowanie określamy także jako działalność polegającą na uzyskaniu jak najwięcej z tego co mamy. To czym dysponujemy określa się jako zasoby.
Wyróżniamy:
zasoby ludzkie ( wraz z wiedzą i praktycznymi umiejętnościami),
zasoby naturalne ( np. ziemia wraz z wszelkimi znajdującymi się na niej bogactwami-woda, powietrze) oraz
zasoby będące wynikami wcześniejszej działalności człowieka ( np. narzędzia, maszyny, urządzenia, budynki i hale fabryczne, żywność, mieszkania, środki transportu, środki finansowe).
To czym dysponujemy określa się jako zasoby. W procesie gospodarowania w konkretnym procesie wytwórczym, w danym czasie wykorzystywane są nakłady ( w jednostkach fizycznych, pieniężnych).
Zasoby -
Nakłady –
POTRZEBY LUDZKIE:
- prowadzimy określoną działalność, aby zaspokoić ludzkie potrzeby. Potrzebę w uproszczeniu można określić jako odczucie braku czegoś. Ludzkie potrzeby są różnorodne, poczynając od biologicznych ( tzn. niższego rzędu) – odczucie głodu, pragnienia, ochrony przed zimnem, a kończąc na kulturalnych – np. potrzeba wzajemnych kontaktów między ludźmi, potrzeba informacji, wiedzy, rozrywki. Potrzeby ulegają zmianom. Czynniki tego procesu.
>>>> przyjrzeć się czynnikom wpływającym na zmienność potrzeb (zadnie domowe)
PIRAMIDA POTRZEB LUDZKICH WG MASLOWA:
7.estetyki
6. wiedzy i zrozumienia
5. samorealizacji
4. szacunku i uznania
3. przynależności i miłości
2. bezpieczeństwa
1. fizjologiczne
>>>>> cechy potrzeb ( zadnie domowe)
Potrzeby są zaspokajane za pomocą środków zaspokajania potrzeb, które określamy mianem dóbr. Dobrem jest wic wszystko co przedstawia dla ludzi jakąś wartość, co zaspokaja potrzeby. Przedmiotem szczególnego zainteresowania ekonomii są tzw.
Dobra rzadkie,(występują w ilości mniejszej niż zapotrzebowanie na nie ) występujące zawsze w ograniczonej ilości.
Jeżeli dobra są wynikiem (efektem) gospodarowania – działalność człowieka to określamy je jako dobra ekonomiczne. Są to zarówno rzeczy (produkty) np. stół, także usługa(dobra niematerialne) – zagranie koncertu przez zespół U2, prawa – prawo do znaku towarowego „ coca cola” (dobra rzeczowe i nierzeczowe).
Oprócz tych istnieją dobra dane przez naturę ( dobra przyrodnicze) – występujące w przyrodzie w postaci nadającej się wprost do zaspokojenia określonej potrzeby ( np. powietrze niezbędne do oddychania, promienie słoneczne, zasoby wody).
W rzeczywistości zasoby dóbr wolnych – (są to takie dobra które występują w ilości przekraczającej zapotrzebowanie na nie) wyczerpują się, wobec tego zachodzi coraz pilniejsza potrzeba racjonalnego ich wykorzystania i coraz częściej są przedmiotem zainteresowania ekonomii.
Jeżeli dobra przeznaczone są do konsumpcji (zużycia) – wykorzystania przez gospodarstwa domowe – dobra konsumpcyjne,
jeżeli dobra przechodzą przez różne procesy przetwarzania w jednym miejscu i służą jako czynnik wytwórczy w innym – dobra produkcyjne.
Dobra rzadkie – (w parze) – dobra wolne
>>>>> Do przygotowania dobra prywatne i publiczne.
Mamy jeszcze dobra pozytywne i negatywne. Dobra pozytywne są to takie, które przyczyniają się do zaspokojenia potrzeb człowieka, - szkodzą człowiekowi.
GOSPODAROWANIE - Gospodarowanie obejmuje produkcję, podział ( dystrybucję ), wymianę i konsumpcję środków zaspokajania potrzeb.
PRODUKCJA jest procesem, w którym wykorzystywane są czynniki wytwórcze – czynniki produkcji. Do nich zaliczamy:
- ziemię - obejmuje ona wszystkie zasoby naturalne, czyli ziemię w ścisłym tego słowa znaczeniu (ziemię uprawną, grunty pod zabudowę, tereny relaksacyjne) oraz wszelkie zawarte w ziemi bogactwa naturalne, drogi, lasy wody
- pracę – jest to zespół świadomych i celowych czynności człowieka, dzięki którym oddziałuje on na otaczającą go przyrodę, przekształca ją i zmienia. Tworzona jest przez siły fizyczne i zdolności umysłowe.
-kapitał- obejmuje potrzebne do prowadzenia działalności gospodarczej budynki, maszyny, urządzenia, środki transportu, narzędzia, materiały, zapasy – kapitał rzeczowy oraz różnego rodzaju środki finansowe np. środki pieniężne, papiery wartościowe ( akcje, obligacje), weksle – kapitał finansowy.
-Lista tych czynników nie jest przez wszystkich ekonomistów akceptowana, np. A. Marshall powiększył listę o czwarty czynnik – organizację, a J. Schumpeter eksponował przedsiębiorczość, która ogólnie oznacza działalność komponowania trzech podstawowych czynników produkcji w celu osiągania korzyści, przy podjęciu określonego ryzyka poniesienia strat.
-Współcześni ekonomiści określają pracę jako kapitał ludzki.
-Współcześnie mówimy o wiedzy jako czwartym czynniku produkcji. GOW – gospodarka oparta na wiedzy