Zajęcia wprowadzające:
● Ćwiczenia usprawniające orientację w schemacie ciała.
Dzieci siedzą skrzyżnie w rozsypce. Misio Matematysio prosi: Podnieście do góry prawą rękę. Poruszajcie palcami prawej dłoni. Pokiwajcie do mnie prawą ręką i popatrzcie, którą łapką ja do was pomacham (prawą). Wymieńcie wspólnie ze mną nazwy palców prawej dłoni. Dzieci wysuwają przed siebie prawą piąstkę, otwierają kolejne palce i jednocześnie wymieniają ich nazwy: kciuk, wskazujący, środkowy, serdeczny, mały. Potem zamykają palce, zaczynając od małego i również wymieniają nazwy. Matematysio wyjaśnia kolejną zabawę: Będziecie skakać po sali na prawej nodze. Gdy usłyszycie jedno uderzenie w bębenek, zatrzymajcie się i skierujcie w moją stronę prawe ucho. Powiem wam cichutko, co macie zrobić. W czasie kilku przerw w skakaniu Misio wydaje polecenia dotyczące prawej strony ciała, np. dotknijcie prawym łokciem podłogi lub poklepcie prawy policzek.
● Ćwiczenia kształtujące orientację w przestrzeni. Dzieci siedząc w kole, powtarzają dwu-, trzykrotnie rymowankę potrzebną do zabawy kształcącej orientację w przestrzeni: Zrób do przodu jeden krok i do tyłu jeden skok. W prawą stronę głowę zwróć. W prawo skocz i… szybko wróć! Przedszkolaki rozkładają na podłodze szarfy, czyli domki, i stają wewnątrz nich, zwrócone twarzą w tę samą stronę. Mówiąc rymowankę, ilustrują jej treść ruchem. Wymawiając słowa i… szybko wróć! jak najszybciej siadają skrzyżnie w swoim „domku”. Zabawę można powtórzyć kilka razy. W kolejnej zabawie Misio Matematysio poleca dzieciom, aby każde z nich stanęło obok swojego domku, potem za domkiem, przed domkiem, w domku, a na koniec obeszły domek dookoła i odłożyły szarfy we wskazane miejsce.
● Nauka wierszyka, ćwiczenia językowe oraz kształtowanie pojęć matematycznych. Dzieci siedzą tak, aby mogły uważnie obserwować tablicę. Matematysio zadaje przedszkolakom zagadkę:
Kto się lubi z nami bawić i kto na nas głośno szczeka?
Kto ma tylko jeden nosek, ale czuje nas z daleka?
Gdy dzieci podadzą właściwe rozwiązanie zagadki, nauczycielka umieszcza na tablicy rysunek przedstawiający psa. Przedszkolaki odpowiadają na pytania dotyczące treści wierszyka:
Co lubi robić piesek z wierszyka?
Jak szczeka?
Co to znaczy, że piesek „czuje nas z daleka”?
Ile piesek ma nosków?,
a potem wymyślają imię dla pieska. Następnie dzieci dwukrotnie powtarzają po nauczycielu rymowankę: pierwszy raz zaczynają cicho, stopniowo mówią coraz głośniej i kończą głośno. Za drugim razem odwrotnie – zaczynają mówić głośno, a kończą cicho. Nauczycielka zapowiada:
Będę wymieniać nazwy części ciała pieska. Gdy usłyszycie nazwę takiej części ciała, którą piesek ma tylko jedną, to podnieście na chwilę jeden palec. Gdy wymienię takie części ciała, których piesek ma więcej, to przecząco pokręćcie głową.
Oto części ciała pieska: ogon, ucho, łapa, głowa, oko, brzuch, pysk. W dalszym ciągu ćwiczeń językowych dzieci wspólnie lub indywidualnie dokonują analizy sylabowej nazw części ciała: nos, brzuch, ogon, głowa, pysk. Wymawiając kolejne sylaby, klaszczą w dłonie. Potem przedszkolaki uważnie słuchają głosek wymawianych przez nauczycielkę, dokonują ich syntezy i podają całe wyrazy: /j-e-d-e-n/, /j-e-d-n-a/, /j-e-d-y-n-y/, /j-e-d-y-nk-a/ (gdyby ćwiczenia syntezy głoskowej okazały się zbyt trudne, można częściowo zastąpić ją ćwiczeniami syntezy sylabowej).
� Zajęcia właściwe:
● Ćwiczenia ruchowe (rozwijanie dużej i małej motoryki). Misio Matematysio tłumaczy zasady zabawy ruchowej:
Będziecie chodzić na czworakach jak pieski.
Gdy usłyszycie jedno uderzenie w bębenek, to zaczniecie skakać na jednej nodze.
Gdy znów uderzę w bębenek, zmienicie nogą.
Na hasło „Stop!” ukucniecie.
Do kolejnej zabawy dzieci dobierają się po troje. Dwoje dzieci z każdej grupy staje naprzeciw siebie i podaje sobie ręce, tworząc w ten sposób budę dla pieska. Trzecie dziecko, czyli piesek, wchodzi do budy. Na hasło Idziemy na spacerek! „pieski” wychodzą ze swoich bud i biegają swobodnie. W tym czasie „budy” zmieniają miejsca. Na hasło Koniec spaceru! każdy piesek musi jak najszybciej odnaleźć swoją budę. Zabawę należy powtórzyć trzykrotnie, aby wszystkie przedszkolaki mogły być pieskami. Kolejna zabawa „Wyścigi piesków” daje okazję do kształtowania rozumienia aspektu porządkowego cyfry 1.
Dzieci dzielą się na kilka grup i siadają w rzędach na linii startu. Jedno dziecko z każdej grupy biegnie na czworakach do mety.
Zwycięzca wyścigu wchodzi na podium, czyli np. krzesełko z przyczepioną cyfrą 1.
Nauczycielka ogłasza: Janek jest pierwszy!, a koledzy nagradzają zwycięzcę oklaskami. Potem ścigają się kolejne osoby z rzędów. Po wyścigu wszystkie „pieski” siadają skrzyżnie i bardzo dokładnie czyszczą z piasku przednie łapki: najpierw otrzepują je, potem naśladują ruchy wykonywane podczas mycia rąk, a na końcu wycierają każdy palec z osobna.
● Ćwiczenia ruchowo-słuchowe. Dzieci wraz z nauczycielką stoją w kole, wypowiadają rytmicznie rymowankę Kto się lubi z nami bawić i jednocześnie rytmicznie wykonują sekwencję złożoną następujących gestów: dwa klepnięcia w uda i dwa klaśnięcia w dłonie. (Jedna cała sekwencja przypada na jeden wers rymowanki). Kolejna sekwencja rytmicznych ruchów, którą należy wykonywać wraz z wypowiadaniem wierszyka, to dwa klaśnięcia i dwa „kłapnięcia” obiema dłońmi ułożonymi tak, żeby przypominały pysk pieska. Do następnej zabawy rytmicznej dzieci ustawiają się w parach naprzeciw siebie. Mówiąc rytmicznie wierszyk, dwa razy klaszczą w swoje dłonie, a potem dwa razy w dłonie drugiej osoby. Kolejne ćwiczenie w parach mogą zaproponować dzieci. Do ćwiczeń ruchowo-słuchowych można również wykorzystać instrumenty perkusyjne, takie jak kołatki, klawesy, pudełka akustyczne.
● Ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe.
• Etap I: Prezentacja i omówienie budowy oraz sposobu pisania wzoru graficznego. Nauczycielka umieszcza na tablicy wzór graficzny, czyli cyfrę 1 wykonaną na barwnym jednolitym tle z materiału o interesującej fakturze. Należy pamiętać, żeby dzieci siedziały w sposób u umożliwiający im dokładną obserwację budowy cyfry 1 i ruchu potrzebnego do jej napisania. Misio Matematysio ustami nauczycielki mówi:
To jest cyfra jeden. Następnie zadaje pytania dotyczące budowy wzoru: Do czego jest podobna cyfra 1? Z ilu i z jakich elementów się składa? W którym miejscu te elementy się łączą? Nauczycielka pokazuje, w jaki sposób należy pisać cyfrę 1. Zwraca uwagę przedszkolaków na miejsce, w którym należy zacząć pisanie, na kierunek ruchu ręki, a także na to, że podczas pisania nie odrywa się ręki od kartki. Następnie pokazuje, jak należy pisać 1 i jednocześnie rytmicznie mówić rymowankę Kto się lubi z nami bawić (…). (Na każ- dy element cyfry przypadają dwie sylaby, więc podczas wypowiadania każdego wersu wierszyka należy napisać dwie cyfry).
• Etap II: Uczenie się polisensoryczne. Nauczycielka rozdaje przedszkolakom wzory do uczenia się polisensorycznego, wykonane z materiałów o ciekawej fakturze (np. tasiemka, papier ścierny) i umieszczone na kartkach w różnych kolorach. Dzieci kilka razy piszą cyfrę 1 palcem na wzorze. Nauczycielka powinna zwrócić uwagę, aby przedszkolaki zaczynały ten ruch we właściwym miejscu i prowadziły palec w odpowiednim kierunku. Pisanie odbywa się najpierw bez wierszyka, a potem w rytm wypowiadanej wspólnie rymowanki Kto się lubi z nami bawić (…).
• Etap III: Odtwarzanie wzoru. Przedszkolaki siedząc przy stolikach, rytmicznie mówią wierszyk i jednocześnie piszą cyfrę 1 kredką świecową na kartce. Następnie „piszą” 1 otwartą dłonią na plecach kolegów siedzących najbliżej, a potem zamieniają się z nimi rolami.
� Zajęcia końcowe (relaks): Przedszkolaki leżą wygodnie, a Matematysio opowiada: Zamknijcie oczy i wyobraźcie sobie pieska, który ma białą, miękką sierść i jest bardzo miły. Piesek biega wesoło po łące, a potem wraca do was, kładzie się obok i wspólnie z wami odpoczywa… ▪