NATURALIZM :
- przedmiotowy
- etyczny
- metodologiczny
- estetyczny
NATURALIZM ETYCZNY- dobre życie, to życie zgodne z naturą
NATURALIZM ESTETYCZNY- dotyczy piękna – PIĘKNO = NATURA
` piękne jest to co jest naturalne
`artysta produkuje dzieła nie inaczej niż natura swoje, nie należy więc sztuki przeciwstawiać naturze, lecz trzeba ją właśnie na podobieństwo natury rozumieć
`zadaniem artysty jest odtwarzanie natury
NATURALIZM PRZEDMIOTOWY - świat jest pewną całością opierającą się na naturalnych prawidłowościach
Wszystko jest naturą (kultura, społeczeństwo, idee, nasze sny, wartości – wszystko co jest w nas znajduje swoje odzwierciedlenie w naszym ciele, czyli czymś naturalnym)
NATURALIZM METODOLOGICZNY – wszystkie badania powinny być oparte na tych samych zasadach, których używają do badań nauki przyrodnicze, jedynym akceptowalnym źródłem wiedzy jest natura
| NATURALIZM |
|---|
| RADYKALNY |
| Wszelkie prawa są w pełni wyprowadzane z praw przyrodniczych |
ANTYNATURALIZM
Reprezentanci (m.in.) Wilhelm Dilthey, Heinrich Rickert, Max Weber, Clifford Geertz.
Podstawowe zarzuty formułowane wobec naturalizmu:
- zawsze mamy do czynienia ze skończoną ilością eksperymentów, ich wynik może być mylny
- eksperymenty wpływają na naturalność zachowań
- zasięg - nauki przyrodnicze formułują uogólnienia o szerokim zasięgu
- w wielu przypadkach jeśli chodzi o matematykę, fizykę naturaliści tworzą prawa uniwersalne, ale jeśli chodzi o nauki humanistyczne ich problematyka często jest jednorazowa, specyficzna np. wydarzenie historyczne (historia się nie powtarza)
- celowość, intencja – nauki przyrodnicze służą rozwiązywaniu pewnych problemów, dostarczają środków do walki z przyrodą np. chorobą posiadają funkcję analityczno – poznawczą – nauki humanistyczne swoistego celu nie mają – służą wyjaśnianiu – posiadają funkcję światopoglądotwórcza
| NATURALIZM | ANTYNATURALIZM |
| PRZEDMIOTOWY | |
Społeczeństwo, zjawiska społeczne są elementami świata przyrodniczego, niczym się nie różnią. Społeczeństwo rozwija się zgodnie z prawami natury. Brak przeciwstawienia NATURA-KULTURA kultura jest częścią natury, uwarunkowana przez prawidłowości przyrody Prawa nauk humanistycznych są wyprowadzone z praw przyrodniczych |
Swoistość świata społeczno-kulturowego, społeczeństwo nie jest elementem przyrody ze względu na obecność: wartości, symboli, znaczeń, sensów, świadomości, aktywnie działających jednostek Odrębność świata NATURY I KULTURY, świat kultury rządzi się swoimi prawami Prawa nauk humanistycznych nie są wyprowadzone z praw przyrodniczych |
| METODOLOGICZNY | |
Jedność metody nauk przyrodniczych i humanistycznych Poszukiwanie fundamentu nauki opartego na hipotezach, prognozach, sądach obserwacyjnych, uogólnieniach indukcyjnych, danych empirycznych, prawach, teoriach naukowych Badanie zjawisk społecznych z zewnątrz, zjawiska społeczne traktowane jako fakty |
Odrębność metody w naukach humanistycznych(rozumienie, interpretacja, empatia, introspekcja) i przyrodniczych Traktowanie badanego zjawiska jako elementu całości, rozumienie tego co jednostkowe w obrębie całości i poszukiwanie powiązań z innymi składnikami, poszukiwanie funkcji składnika, poznanie jego znaczenia i sensu Badanie zjawisk społecznych od wewnątrz: rozumienie, empatia |