LEKI KARDIOTONICZNE: - wzmagają siłę skurczu mięśnia sercowego - działają inotropowo, batmotropowo, chromotropowo, dromotropowo dodatnio. -stosowane w niewydolności serca, różnego pochodzenia 1. Glikozydy nasercowe (inhibitory ATP-azy sodowo-potasowej) – mają niski współczynnik terapeutyczny. 2. Leki dopaminergiczne i β1-adrenergiczne. 3. Inhibitory fosfodiesterazy. 4. Leki uczulające na jony wapnia. 5. Agoniści kanałów wapniowych Ad.1 Składają się z 2 części: AGLIKON, GENINA. Mechanizm działania glikozydów nasercowych: a) zmniejszają przepuszczalność błony komórkowej w stosunku do kationów (zmniejszenie zawartości K^+ w komórce) b) zwiększenie wrażliwości mięśnia sercowego na Ach, A, NA. c) hamowanie aktywności poliesteraz d) zwiększanie zawartości ATP w skutek zatrzymania aktywności ATP-azy e) wzmagają tworzenie się aktynomiozyny f) zwiększenie efektu użytecznego mięśnia sercowego BLOKOWANIE „POMPY JONOWEJ” co prowadzi do gromadzenia się w komórkach m. sercowego – kationów sodu – do tego prowadzą mechanizmy wymienione wyżej. wpływ glikozydów nasercowych na czynność krążenia krwi. ciśnienie tętnicze normalne - obniżone wzrost ciśnienie żylne spadek objętość skurczowa wzrost objętość krwi krążącej spadek wydzielanie moczu wzrost liczba skurczów serca spadek napięcie ścian serca - Glikozydy naparstnicy działają tylko na przerośnięty mięsień sercowy. Podsumowując: powodują zwiększenie siły i energię oraz szybkość i głębokość skurczu, zwalniają akcję serca, poprzez zwiększanie przerwy rozkurczowej. W nerkach zwiększona filtracja, gdyż zwiększony przepływ krwi, co zmniejsza obrzęki. Zmniejsza się też zastój krwi w krążeniu żylnym. 2 rodzaje naparstnicy: - purpurowa (digitoksyna, gidoksyna, gitalina) - włóknista Działanie po 12 godzinach, po wysyceniu mięśnia sercowego. W EKG: - obniżenie i spłaszczenie odcinka ST - spłaszczenie, odwrócenie załamka P. Zatrucie glikozydami: - niemiarowość akcji serca, wymioty, zawroty głowy, sinica, trudności w oddychaniu, zaburzenia widzenia (widzenie w barwach żółto – zielonych). Leczenie zatrucia: - odstawienie glikozydów - podaż potasu (2-3g dożylnie w postaci 15% KCl) - obniżenie poziomu wapnia (podanie wersenianiu – do ustnie) - Jeżeli zaburzenia rytmu wystąpią (zaburzenia SA, AV) atropina - Jeżeli blok komorowy elektrostymulacja - Jeżeli zaburzenia komorowe: lignokaina i.v. 0,05-0,1g / ml w bolusie. - tlen - chloropromazyna (Fenactil) Dawka nasycająca dzienna jednorazowa to 0,5–1,2 mg digitoksyny, a dawka podtrzymująca dzienna 0,1-0,2 mg digitoksyny. Glikozydy naparstnicy: - niewydolność serca prawego, - serce przerosłe, - przewlekła niewydolność, niedomoga z częstoskurczem, niedomoga z nadciśnieniem. Strofantyna: - niewydolność serca lewego, serce nieprzerosłe, ostra niewydolność, niedomoga z rzadkoskurczem, niedomoga z podciśnieniem. Cebula morska – zawiera scylaren, działa silnie inotropowo na serce…. Koenzym Q10 wtf? Glikozydy naparstnicy (zastosowanie szczególne): 1. Niewyrównane wady zastawkowe serca, zwłaszcza zastawki dwudzielnej. 2. Migotanie przedsionków. 3. Trzepotanie przedsionków. 4. Blok przedsionkowo – komorowy. 5. Napadowa tachykardia nadkomorowa. Przeciwskazania: - zmiany miażdżycowe, kiłowe aorty, tętniak aorty - wczesna faza zawału mięśnia sercowego - hipokaliemia - częstoskurcz komorowy - zwężenie ujść żylnych Interakcje (glikozydów naparstnicy): 1. Jony wapnia i witamina D. 2. Leki moczopędne, insulina, glikokortykosteroidy, amfoterycyna B (ponieważ dochodzi do hipokaliemii) 3. Leki adrenergiczne 4. Leki przeciwkrzepliwe LEKI DOPAMINERGICZNE I β1-ADRENERGICZNE. Dopamina – bioprzekaźnik w mózgu, mający swoje receptory w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Wlew dożylny dopaminy: 0,5 – 3 mg/kg/min – pobudzone są receptory dopaminowe w nerkach, co powoduje zwiększenie przepływu krwi przez nerki i nasila się filtracja kłębuszkowa 5 – 10 mg/kg/min – pobudzona są receptory β1 w sercu i zwiększa się objętość wyrzutowa i pojemność minutowa serca > 10 mg/kg/min – dochodzi do stymulacji receptorów α1 w naczyniach krwionośnych i uwalnia się NA, co powoduje wzrost ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, wzrost ciśnienia żylnego, zmniejszenie przepływu żylnego krwi. Zastosowanie: - w małych dawkach: w skąpomoczu. - w większych dawkach: jako lek inotropowy, pobudzający akcję serca - w dużych dawkach: w zapaściach Dobutamina – pochodna dopaminy, pozbawiona działania dopaminergicznego i wyzwalania NA na zakończeniach nerwowych, działa bezpośrednio na receptory β1 w sercu, powoduje zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego, nie wpływa na przepływ wieńcowy krwi. Dopeksamina – syntetyczna katecholamina o obwodowym działaniu dopaminergicznym i β2-adrenergicznym, nie działa na receptory α. Zwiększa pojemność minutową serca i nieznacznie podwyższa ciśnienie krwi. Inne leki kardiotoniczne (inhibitory enzymu fosfodiesterazy): I grupa: metyloksantyny Fosfodiesteraza cAMP – rozkłada cAMP do monofosforanu. Gdy zablokujemy fosfodiesterazę cAMP to dochodzi do zwiększenia stężenia wewnątrzkomórkowego cAMP i efekty ostateczne są jak po pobudzeniu receptora β-adrenergicznego. II grupa: Inhibitory fosfodiesterazy + agoniści kanałów wapniowych: Amrynon, Milrynon, Enoksymon, Piroksymon, Wesnarymon - zwiększają wewnątrzkomórkowe stężenie wapnia, są blokerami kanałów potasowych (antagoniści kanałów potasowych). III grupa: środki uczulające na jon wapnia - powoduje to zwiększenie reaktywności białek mięśnia sercowego na wapń, np. Pimobendan. Leki antyarytmiczne normalizują zaburzenia rytmu serca (niemiarowości, bradykardię, tachykardię). Celem tych leków jest obniżenie automatyzmu układu bodźco – przewodzącego poprzez wydłużenie okresów refrakcji. Mechanizm działania leków antyarytmicznych: 1. Zahamowanie „pompy sodowej” – powoduje stabilizację błony komórkowej i przedłużenie procesu refrakcji. 2. Aktywacja „pompy sodowej” – tj. ułatwienie i wzmożenie przewodnictwa

PODZIAŁ LEKÓW ANTYARYTMICZNYCH wg WILLIAMSA Grupa Leki Główne działanie I Chinidyna Prokainamid Dizopiramid Ajmalina Prajmalina Lidokaina Meksyletyna Tokainid Fenotyina Apmindyna Propafenon Enkainid Flekainid Lorkainid Stabilizatory błon komórkowych Są stosowane w złożonych postaciach zaburzeń (niemiarowości) przeważnie: 1. Lidokaina + 2. Fenytoina + 3. Chinidyna II β-blokery (β-adrenolityki): acebutolol, nadolol, alprolol, oksprenolol atenolol, pindolol metoprolol, praktolol, satolol. Odcięcie stymulacji adrenergicznej + działanie błonowe. III Amiodaron Bratylium Opóźnienie repolaryzacji w następstwie czego następuje przedłużenie czasu tworzenia potencjału czynnościowego. - hamują automatyzm węzła zatokowego. - hamują receptory α i β-adrenergiczne (Amiodaron powoduje u ok. 30% chorych zaburzenia czynności tarczycy, ponieważ ma budowę chemiczną podobną do hormonu T3.) IV Werapamil (wpływa na węzeł AV – przysp. rytmu serca.) Dilitazem – zwalnia czynność serca Nifedypina – przysp. rytmu serca, skracające czas refrakcji, stymulując przewodzenie. Blokowanie „wolnych” kanałów wapniowych. Bratylium – jest stosowane w zaburzeniach rytmu serca oporne na inne leki, zwłaszcza stosowana jest w profilaktyce i leczeniu migotania komór, częstoskurczem komorowym i nadkomorowym oraz zaburzenia rytmu serca spowodowane hipotermią lub zatruciem glikozydami naparstnicy. Patogeneza choroby wieńcowej: Stadia: 1. Dusznica bolesna – angina pectoris: - wysiłkowa - samoistna - Prinzmetala 2. Choroba wieńcowa z niemiarową akcją serca. 3. Choroba wieńcowa z niewydolnością krążenia. 4. Zawał mięśnia sercowego. 5. Pierwotne zatrzymanie krążenia. Celem leczenia jest ekonomizacja pracy serca, czyli dostosowanie dostawy tlenu do aktualnych potrzeb mięśnia sercowego. A. Poprzez zmniejszenie obciążenia serca (zmniejszenie dopływu krwi do komór, poprzez zmniejszenie oporu naczyniowego). B. Zmniejszenie wydatku energetycznego serca. Leki stosowane w leczeniu i profilaktyce napadów bólowych: 1. Azotany, azotyny (Nitrogliceryna) - uwalniają wolne rodniki azotynowe NO^-, które wnikają do komórek i aktywują cyklazę guanylową w k. mięśni gładkich i naczyń krwionośnych zwiększając syntezę cGMP – to powoduje rozkurcz mięśni gładkich przez zahamowanie fosforylacji lekkich łańcuchów miozyny. W niewydolności wieńcowej dochodzi do przemieszczenia krwi w łożysku naczyniowym do naczyń żylnych, co zmniejsza obciążenie wstępne (pre-load) i obciążenie następcze (after-load). Nitrogliceryna jest podstawowym lekiem z grupy azotanów. Po 1-3 min po podaniu pod językowo występuje działanie. Stosuje się w napadach bólu dusznicowego, OZW, ostra niewydolność lewokomorowa, przełom nadciśnieniowy. Objawy po podaniu: zaczerwienienie twarzy z uczuciem gorąca, ból głowy, spadek ciśnienia krwi, omdlenia. 2. Leki β-adrenolityczne: a) hamują akcję serca b) znoszą wpływ amin katecholowych na serce – propranolol – blokuje receptor β1 Werapamil – działa najsilniej ze wszystkich antagonistów wolnego kanału wapniowego, blokuje on dopływ wapnia do komórki w fazie skurczu, zmniejsza się wtedy pobudliwość węzła zatokowego i przewodzenia w węźle przedsionkowo-komorowym. Zastosowanie i leczenie: nadkomorowe i komorowe zaburzenia rytmu serca. Nifedypina – działa silnie rozszerzająco na naczynia krwionośne, przy znacznie słabszym działaniu antyarytmicznym zmniejsza obciążenie następcze (after-load), obniża ciśnienie krwi, zwiększa przepływ wieńcowy. Hamuje agregację płytek krwi i działa już po 15 min, a po podaniu pod językowo po 3-5 min. Diltiazem – pochodna benzodiazepiny – zmniejsza obciążenie wstępne (pre-load). Hamuje agregację płytek krwi. Działa spazmolitycznie na naczynia wieńcowe. Molsydomina – wpływa na pre-load – zmniejsza obciążenie wstępne. Działa antagonistycznie w stosunku do leukotrienów kurczących naczynia krwionośne i oskrzeli. Trimetazydyna – lek cytoprotekcyjny, który hamuje β-oksydację kwasów tłuszczowych, ponieważ blokuje 3-ketoacetylokoenzym A. Niesteroidowe leki przeciw zapalne: 1. Pochodna kwasu acetylosalicylowego: Salicylan Sodowy, Kwas Acetylosalicylowy ,Salicylamid 2. Pochodne kwasu octowego: Indometacyna, Diklofenak, Sulindak, Tolmetyna, Kwas Tiaprofenowy 3. Pochodne pirazolonu: Aminofenazon, Fenylbutazon, Oksyfenbutazon, Metamizol (Pyralgina), Fenazon 4. Pochodne kwasu priopianowego: Ibuprofen, Deksybuprofen, Naproksen, Ketoprofen, Flubiprofen 5. Pochodne kwasu enolowego: Piroksykam, Meloksykam, Fenoksykam 6. Pochodne kwasu fenyloantranilowego Kwas mefenamowy, Kwas tolfenamidowy 7. Inhibitory COX-2: Profekoksyb, Celekoksyb, Meloksykam, Nabumetan 8. Sole złota: Solgamal B, Sanokryzyna, Tanredan 9. Pochodne chlorochiny: Arechina, Hydroksychlorochina 10. Penicylamina: Cupramil 11. Leki immunosupresyjne: Cyklosporyna, Metotreksad, Azotiopryna, Cyklofosfamid 12. Leki immunoindukujące: Lewamizol, TFX, Przeciwciała monoklonalne 13. Sulfaparazopirydyna: Salazopiryna (kwas 5-aminosalicylowy) Pochodne kwasu salicylowego: Kalcyfiryna, Askropol, Polopiryna S, Polopiryna C Pochodne Pirazolonu: - najsilniejsze NLPBólowe Deksprofen jest 2x silniejszy niż Ibuprofen. Podstawowe NLPZ to: salicylany, ibuprofen, naproksen, diklofenak, indometacyna. NARKOTYCZNE LEKI PRZECIWBÓLOWE: 1. Alkaloidy opium: morfina, kodeina, opium. 2. Pochodne morfiny: etylomorfina, leworfenol (Dromoran) 3. Pochodne kodeiny: dwuhydrokodeina (Paracodin), Oksykodon (Encodol) 4. Pochodne piperydyny: peptydyna (Dolantyna, Dolargan), fentanyl 5. Pochodne heptanonu: metadon, fenodokson (Heptalgin), dekstromoramid (Paltium), pentazycyna (Fortral), tramadol (Trodan, Tramal), sulfentanyl (Sulfenta). Tramadol – 50 – 150 mg, nie wolno przekraczać 400 mg na dobę. Bupremorfina – tabletki podjęzykowe 0,2 – 0,4 mg. Nalbufina (opioid) – tabletki po 10 mg Butorfanol (silniejszy niż morfina) podaje się 1 – 4 mg do mięśniowo Nefopam – doustnie30 – 60 mg 3x dziennie, dożylnie 20 mg co 6 godzin. Pentazocyna – działa słabiej od morfiny, dochodzi do…

Podział leków naczyniowych stosowanych w stanach kurczowych tętnic:

Grupa leków naczyniowych	Preparat	Rozszerzane naczynia
α-adrenolityki	Moksysylit Dihydroergotoksyna Nicergolina Buflometyl	stany skurczowe kończyn i naczyń mózgowych
β-adrenergiki	Bametan Bufemina Izoksyporyna	stany skurczowe tętnic kończyn
Miolityczne	Nikotol Nikotynianksantylu Nikometad Nikofuranoza Bencyklan Cyklandelat Alprostadyl Flumaryzyna Cunaryzyna Winpocetyna	Głównie naczynia mózgowe Krążenie mózgowe Kończyny + mózgowe Oczne tętnice Krążenie mózgowe Krążenie mózgowe
Leki reologiczne	Pentoksyfilina Pirykorbat	hamuje agregację płytek, poprawia krążenie mózgowe + kończyny
Antyserotoninowe	Metysergid Pizadyfen	migrena --> naczynia mózgowe
Leki pobudzające receptory 5-HT (serotonina)	Sumatrypan	złoty środek w migrenie

Nienarkotyczne leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Nazwa leku	Działanie przeciwzapalne	Działanie przeciwbólowe	Działanie przeciwgorączkowe	Toksyczność
FENACETYNA	-	++	+	++
PARACETAMOL	+ -	+++	++	+
IBUPROFEN	++	++	+	++
KETOPROFEN	++	++	+	++
NAPROKSEN	+++	++	+	+
KWAS MEFENAMOWY	++	+++	+	+
DIKLOFENAK	+++	+++	++	+
AMINOFENAZON	+	++	+++	++
FENYLBUTAZON	+++	+++	++	++++
INDOMETACYNA	+++	++	++	+++
KWAS ACETYLOSALICYNOWY	++	++	++	+

Są to leki pierwszego rzutu w chorobach reumatycznych,
hamują COX-1 i COX-2, następuję zahamowanie procesu zapalnego.
COX-1 w błonie śluzowej żołądka oraz w śródbłonku naczyniowym.
COX-2 w komórkach biorących udział w procesie zapalnym: monocyty, leukocyty, makrofagi.