POZ :)

Powstanie pielęgniarstwa środowiskowego w Polsce:

• 1906r.- zainicjowano w Krakowie szczególną opiekę nad dziećmi z rodzin ubogich pod hasłem "Kropla Mleka"

• 1909r.- Lwowskie Towarzystwo Walki z Gruźlicą zatrudniło pierwszą pielęgniarkę wizytującą osoby chore w ich domach

• 1925r.- powstały pierwsze w Warszawie ośrodki zdrowia zatrudniające pielęgniarki.

Okres powojenny:

• II połowa lat 50.- powołano w Polsce otwartą opiekę zdrowotną

• zadania pielęgniarki to głownie realizacja zleceń lekarskich, opieka w wielu przypadkach miała charakter socjalny (zakupy, załatwianie spraw urzędowych), pominięta rola prewencyjna

• działalność Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego na rzecz pielęgniarstwa otwartej opieki zdrowotnej, 1963r. powołano stanowisko pielęgniarki środowiskowej (eksperymentalnie).

• 10. VIII. 1966r. w Dzienniku Urzędowym MZ i OS Instrukcja o pielęgniarce środowiskowej, która nadała pielęgniarce funkcją wykonawczą w realizacji zadań w środowisku.

• 1981r. zatwierdzenie przez Rząd Polski dokumentu "Kierunki usprawniania podstawowej opieki zdrowotnej w miejscu zamieszkania w latach 1982-1985"

• Zadania priorytetowe:

  • szkolenie pielęgniarek w zakresie pielęgniarstwa środowiskowego

  • zaopatrzenie pielęgniarek w podstawowy sprzęt do pielęgnowania chorego w domu

  • uruchomienie we wszystkich przychodniach gabinetów porad pielęgniarskich

  • odzież ochronna, środek transportu.

• 1985r.- Instrukcja w sprawie pielęgniarki środowiskowej.

Do zadań pielęgniarki w środowisku zamieszkania zostało zaliczone:

"rozpoznanie i ocena sytuacji zdrowotno- społecznej rodziny, poszczególnych osób w rodzinie oraz określenie ich potrzeb zdrowotnych ze szczególnym uwzględnieniem rodzin (osób) ryzyka zdrowotnego i społecznego."

Instrukcję Nr 4 z 1985r. należy przyjąć jako formalny początek pielęgniarstwa rodzinnego/ środowiskowego w okresie powojennym.

Lata 90. pielęgniarstwo środowiskowe zostało nazwane środowiskowo-rodzinnym, a następnie rodzinnym. (....) pielęgniarka rodzinna to pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej.

Rodzina podmiotem opieki pielęgniarskiej.

Def. rodziny wg. Międzynarodowej Klasyfikacji Praktyki Pielęgniarskiej (ICNP)

Rodzina jest to grupa ludzi postrzegana jako jednostka społeczna lub grupa złożona z członków powiązanych więzami krwi, pokrewieństwa, emocjonalnymi lub prawnymi, ważnych dla siebie nawzajem. Jednostka społeczna tworzona przez rodzinę jako całość jest postrzegana jako coś więcej, niż zbiór osób, połączonych więzami krwi, pokrewieństwa, emocjonalnymi, czy (...) dla siebie.

Podmiotem jest:

Jednostka, człowiek zdrowy, chory, niepełnosprawny, grupa: rodzina, społeczność lokalna.

Etapy sprawowania opieki, działania pielęgniarskie:

• rozpoznanie stanu bio- psycho- społecznego jednostki,

• wydolności opiekuńczo- pielęgnacyjnej rodziny,

• ustalenie diagnozy pielęgniarskiej, określającej aktualny stan i potencjalne zagrożenia

• możliwości rodziny w sprawowaniu opieki

• zaplanowanie procesu pielęgnowaniu wraz z pacjentem i rodziną z wyłączeniem możliwości społeczności lokalnej

Funkcje rodziny wg. Z. Tyszki:

• biopsychiczne:

  • prokreacyjna

  • seksualna

• społeczno- wyznaczające:

  • ułaskawiająca

  • legalizacyjno-kontrolna

• ekonomiczne:

  • materialno-ekonomiczna

  • opiekuńczo- zabezpieczająca

• socjalnopsychologiczne:

  • socjalizacyjno- wychowawcza

  • kulturalna

  • rekreacyjno- towarzyska

  • emocjonalna

Przemiany we współczesnych rodzinach i problemy będące efektem tych przemian.

Charakterystyka współczesnej rodziny polskiej:

• Samodzielność zamieszkania (76,2% rodzin zamieszkuje samodzielnie)

• Mała liczebność gospodarstw domowych (średnio w jednym gospodarstwie domowym zamieszkuje 2,6 osób mieście i 3,3 na wsi)

• Tendencja wzrostowa do tworzenia gospodarstw przez osoby młode poniżej 30 r.ż.

• Głową rodziny zazwyczaj jest mężczyzna.

• Maleje liczba zawartych małżeństw (w wolnych związkach 75% mieszka w miastach, z czego 56,1% ma dzieci); przyczyny: sytuacja społeczno- gospodarcza w kraju, bezrobocie, niepewność zatrudnienia, niskie zarobki.

• Wzrasta liczba małżeństw bez dzieci.

• Rośnie liczba matek samotnie wychowujących dzieci; przyczyny: rozpad małżeństwa, zgon małżonka, rozwód, separacja, macierzyństwo bez zawierania związku małżeńskiego.

• Niepełnosprawność w rodzinie dotyczy coraz większej liczby rodzin (co siódmy mieszkaniec Polski to osoba niepełnosprawna).

• Bezrobocie.

• Niskie dochody, niewystarczające do zaspokojenia podstawowych potrzeb rodziny.

Obraz współczesnej rodziny polskiej na początku dwudziestego pierwszego wieku kształtują dwa rodzaje uwarunkowań: wpływy historyczne i współczesne trendy prowadzące ku westernizacji społeczeństwa.

Pierwsza grupa czynników sprawia, że rodzina polska wypracowała specyficzny wzorzec funkcjonowania, charakterystyczny tylko dla niej i będącym jej wyróżnikiem na tle procesu globalizacji.

Badając tradycję rodziny w Polsce bierzemy pod uwagę (...) uwarunkowania, które nadają jej niepowtarzalny rys. (...) społeczeństw Europy Środkowej i Wschodniej, państw (...) w ostatnim okresie podobne przeobrażenia.

(...) rodziny polskiej oznacza to zespolenie wzorców życia (...) tradycjami patriotycznymi i z wpływem Kościoła.

..

Inne problemy współczesnej rodziny:

• kwestia układów partnerskich pomiędzy osobami tej samej płci,

• kompetencja odpowiedzialnej za większą część życia kobiety, przy wyraźnie dostrzegalnym braku kompetencji mężczyzny (kobieta: praca i dom; mężczyzna: praca)

• kryzys ojcostwa- paradoksalnie- wzrost zatrudnienia kobiet (kobiety pracując nie zaniedbują swoich obowiązków, związanych z prowadzeniem domu i wychowaniem dzieci. Powoduje to spadek odpowiedzialności za swoje działania i większe poczucie wolności u mężczyzn, który zamiast postrzegać kobietę jako wymagającej pomocy i wsparcia z ich strony, widzą tylko w niej niezależność).

• Dzieci emigrujących rodziców- "eurosierot" (...) (...) i opieki na wielu płaszczyznach (...).

• Rolę rodzica przejmuje opiekunka (dziecka z czasem, z wiekiem staje się niewydolne społecznie, nie zna ogólnie przyjętych norm i zasad, panujących w danym społeczeństwie czy środowisku, brak samodzielności w działaniu i myśleniu, umiejętności komunikowania się z innymi, nieumiejętnością znalezienia swojej roli w społeczeństwie (służy temu brak autorytetu i wzorów zachowań w życiu rodzinnym))

• Niska kultura pedagogiczna rodziców i brak umiejętności stworzenia sytuacji wychowawczych, brak wiedzy z zakresu psychofizycznego rozwoju, celów i metod wychowawczych, słaba znajomość potrzeb i zainteresowań dziecka, przerzucanie odpowiedzialności za wychowanie dziecka na inne podmioty, np. szkołę, kościół.

Kryzys w rodzinie- zadania pielęgniarki POZ:

Kryzys rodzinny (family crisis)- wg. ICNP- nagłe zdarzenie, które narusza równowagę umysłową, społeczną, ekonomiczną grupy rodzinnej, wywołujące tymczasową niezdolność przystosowania do zmian i zakłócenia w normalnym funkcjonowaniu rodziny.

Kryzys w rodzinie może dotyczyć:

• poszczególnych jej członków i być dla nich przeżyciem osobistym,

• być wydarzeniem interpersonalnym, dotyczącym wszystkich członków rodziny.

Kryzys w rodzinie zadania pielęgniarki POZ Role rodzica przejmuje opiekunka ( dziecko z czasem z wiekiem staje się niewydolne społecznie nie zna ogólnie przyjętych norm i zasad panujących w danym społeczeństwie czy w środowisku brak samodzielności w działaniu i myśleniu , umiejętnoiści poprawnego komunikowania się z nim umiejętności znalezienia swojej roli w społeczeństwie służy temu brak autorytetu i wzorów zachowań w życiu rodzinnym

Niska kultura pedagogiczna rodziców ( brak umiejętności stwarzania sytuacji wychowawczych , brak wiedzy z zakresu psychofizycznego rozwoju celów i metod wychowawczych słaba znajomość potrzeb i zainteresowań dziecka przeuczenie odpowiedzialności za wychowanie dziecka na inne podmioty przedszkole szkołę kościół

Kryzys w rodzinie zadnia pielęgniarki POZ

kryzys rodzinny (familly crisis) wg. ICNP nagłe zdarzenie które narusza równowagę umysłową społeczną i ekonomiczną grupy rodzinnej , wywołujące tymczasową niezdolność przystosowania do zmian i zakłócania w normach funkcjonowania rodziny .

Kryzys w rodzinie może dotyczyć :

Poszczególnych jej członków i być dla nich przeżyciem osobistym

Być wydarzeniem interpersonalnym dotyczącym wszystkich członków rodziny

Choroba w rodzinie .

Skutki :

Problemy społeczne

Ekonomiczne

Behawioralne

Emocjonalne

Fazy choroby w rodzinie :

Kryzys psychiczny

Reakcja

Przystosowanie

Orientacji

Zadania pielęgniarki określenie fazy w której wynajduje się rodzina i włączenie działań pomocowych w przejściu do kolejnej fazy .

Pomoc pielęgniarska w sytuacjach kryzysowych polega na :

1.Zdiagnozowaniu sytuacji kryzysowych( zdiagnozowaniu przyczyn i uświadomienie ich rodzinie)

2. Określenie zasobów podmiotu opieki, umożliwiających radzenie sobie w sytuacji trudnej 3.Zmotywowanie do współpracy

Choroba w rodzinie i jej negatywne konsekwencje

Pacjent		Rodzina
- pogorszenie jakości życia - zwiększenie wydatków na rodzinę		- pogorszenie jakości życia opiekuna
-zaburzenia w pełnieniu ról społecznych -nierówny dostęp do świadczeń zdrowotnych		- konieczność sprawowania opieki nad chorym - pogorszenie sytuacji ekonomicznej
Źle realizowana opieka w pielęgniarstwie w chorobie , wynikająca z - braku wiedzy i umiejętności członków rodziny - nadmiaru opieki -porzucenia rodziny związku z chorobą jej członka - negatywne postawy emocjonalne znęcania się fizycznego i psychicznego, manipulowanie osobą chora		-nierówności stratyfikacyjne ( nierówność dostępu do świadczeń zdrowotnych ) - zaburzenia w pełnieniu ról społecznych - potencjalne zachorowanie innych członków (choroby zakaźne , genetyczne) - nieradzenie sobie w roli opiekuna

Choroba w rodzinie i jej pozytywne konsekwencje

Pacjent		Rodzina
Możliwość otrzymania opieki wsparcia emocjonalnego , finansowego rzeczowego informacyjnego		Wzmocnienie więzi konsolidacja i wzajemna pomoc w czynnościach życia codziennego
Bezpośrednia pomoc i ochrona		Umacnianie i ochrona zdrowia
		Profilaktyka chorób
		Udział rodziny w pielęgnacji i opiece nad osobą chorą

Rodzina dysfunkcyjna podmiot opieki pielęgniarskiej

Według ICNP termin rodzina dysfunkcyjna dotyczy rodzin które: nie radzą sobie lub nie potrafią funkcjonować w społeczeństwie

Maj niskie poczucie własnej wartości

Według ICNP rodzina dysfunkcyjna to rodzina nie zdolna do pełnienia przypisanych jej funkcji i zadań

Cechy dysfunkcyjności :

Wypaczenie ról wewnątrz rodziny

Brak celów rodzinnych

Nieumiejętność wobec zachodzących zmian

Niezdolność dostrzegania potrzeby pomocy

Niezdolność przedsięwzięcia działań

Zaniedbany dom

Nieufność względem innych ludzi

Poczucie beznadziei

W sytuacji kryzysowej występuje

Komunikacja skoncentrowana na sobie

Jednostka zajmuje się tylko własnymi potrzebami

Odrzuca potrzeby uczucia i zdania innych

Zachowują się wrogo

członkowie rodziny słabo się wspierają lub nadmiernie ochraniają

komunikacja jest nie jasna i nie spójna

rodzina dysfunkcjonalna może być źródłem problemów społecznych a także różnego rodzaju patologii społecznych

Problemy występujące w rodzinie to :

przemoc wobec kobiet ,

przemoc wobec dzieci

przemoc w rodzinie dotyczy kobiet odpowiadających za jakość związku nie wyobrażających sobie nie jednokrotnie samodzielnego życia, mających niską samoocenę . Lęk i obawa przed niepewnością jest silniejsza od doznawanego cierpienia

Przemoc dotyczy napaści na tle seksualnym gwałtu oraz przemocy domowej.

Mity

1. Przemoc zdarza się w określonych środowiskach dotyczy rodzin patologicznych i innych kultur.

2. Kobieta prowokuje swoim zachowaniem do bicia dochodzi z jej winy

3. Niektóre ofiary lubią być bite „zależy mu to bije” „taki zazdrosny znaczy ze kocha „

4. Przyczyną przemocy domowej jest nadużywanie alkoholu FAKT Wielu mężczyzn jest agresywnych w stosunku do swojej partnerki , kiedy są trzeźwi . Są tacy którzy biją tylko po wypiciu alkoholu , ale i tacy którzy biją tylko gdy są trzeźwi

5. Jeśli kobieta jest bita może odejść od maltretującego ją partnera . Jeśli nie odchodzi, widocznie to lubi.

6. Mężczyzna jest z natury agresywny i nie potrafi kontrolować swojej agresji. FAKT Większość mężczyzn nie jest agresywnych po za domem . większość ataków przemocy domowej jest zaplanowana. Mężczyźni którzy stosują przemoc rzadko działają spontanicznie. Świadomie wybierają czas i miejsce (np. po powrocie z przyjęcia )

Przemoc wobec dzieci

Krzywdzenie fizyczne kary cielesne

Krzywdzenie psychiczne np. poniżanie

Wykorzystywanie seksualne może mieć charakter kontaktu fizycznego lub polegać na manifestowaniu swojej seksualności (obnażaniu się ) bądź prezentowaniu treści pornograficznych

Zaniedbania bytowe lub wychowawcze

Czynniki ryzyka krzywdzenie dzieci ze strony

Dziecko niechciane, nieślubne, kalekie ,przewlekle chore

Rodziców: choroby umysłowe , zaburzenia osobowości , narkomania, alkoholizm, niedojrzałość psychiczna , bardzo młody wiek rodziców Rodziny : sytuacja kryzysowa( choroba niepełnosprawność), rodzina niepełna, bezrobocie

Interwencje pielęgniarki rodzinnej:

-zidentyfikowanie problemu,

-wskazanie możliwości jego rozwiązania, 

-monitorowanie rodziny,

-wspieranie rodziny.

Ubóstwo w rodzinie:

Definicja ubóstwa wg. Banku światowego- to niemożliwość osiągnięcia minimalnego standardu życiowego.

Wg. Rady Ministrów Wspólnoty Europejskiej-ubóstwo odnosi sie do osób, rodzin lub grup społecznych, których środki (materialne,kulturowe i socjalne) są ograniczone w takim stopniu, że poziom ich życia obniża się poza akceptowane minimum w kraju zamieszkania. 

Ocenia się, że okolo 1,2 mln. ludzi na świecie żyje w warunkach skrajnego ubóstwa, tzn. mają mniej, niż 1 USD dziennie na przeżycie.

2,8 mln. ludzi żyje w bardzo skromnych warunkach mając mniej, niż 2 USD dziennie na przeżycie. 

Typy ubóstwa wg. Międzynarodowej Rady Pielęgniarek:

1. Ekstremalne (absolutne)- pozbawienie elementów koniecznych do utrzymania życia i zdrowia (pożywienie, woda, schronienie)

2. Relatywne- pozbawienie możliwości, środków materialnych i szacunku dla samego siebie, postrzegania jako norma w środowisku, w którym żyje dana osoba. Można mieć podstawową żywność i schronienie, ale przy braku dostępu do wykształcenia i opieki zdrowotnej. 

3. Dziedziczne- biedni rodzice przekazują swój status dzieciom.

4. Nagłe- spowodowane przez nagle czynniki, np. kataklizmy, bankructwo, wojny, uchodźstwo. 

ICNP 2004r. określa zakres działań, jakie mogą podejmować pielęgniarki rodzinne:

1. Lobbing w sprawie zwiększenia środków na sektor zdrowotny ze szczególnym uwzględnieniem pomocy ubogim,

2. Gromadzenia informacji dokumentach dot. Strategii walk z ubóstwem,

3. Współpraca z innymi sektorami w zakresie walki i z ubóstwem.

W skrajnej biedzie żyje ponad 2,8 mln. Polaków tj. 7,4% mieszkańców naszego kraju musi przeżyć za mniej niż 540 zł. miesięcznie.

Według danych GUS w roku 2014:

7,4%  Polaków żyło w skrajnym ubóstwie, tyle samo co w roku 2013.

Granica ubóstwa skrajnego, za które przyjmowane jest minimum egzystencji.

W 2013 roku wynosiło 551 złotych w gospodarstwie 1-osobowych, a w gospodarstwie 4-osobowych 1486 złotych. 

W 2014 roku spadło odpowiednio do 540 złotych i 1458 złotych.

Stopa ubóstwa relatywnego w 2014 roku nie zmieniła sie wobec 2013 roku i wynosiło 16,2% (6,2 mln. osob) - wynika z badania budżetów gospodarstw domowych.

Nieznacznie tylko obniżył się wskaźnik ubóstwa ustawowego- spadł do 12,2% (4,6mln osob) z 12,8% rok wcześniej. 

Ubóstwo dotyczy najczęściej ludzi młodych, bezrobotnych, rodzin wielodzietnych.

Relatywna granica ubóstwa- kwota równa 50% średnich miesięcznych wydatków gospodarstw domowych. 

Ustawowa granica ubóstwa- kwota dochodów, która zgodnie z obowiązująca ustawa o pomocy społecznej  uprawnia do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego. 

Pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania

Główne założenia systemu opieki zdrowotnej nad uczniami:

1. Podmiotem opieki są wszyscy uczniowie oraz nauczyciele i pozostali pracownicy szkoły, którzy przy udziale rodziców tworzą środowisko społeczne szkoły.

2. Główny nacisk to promocja zdrowia i profilaktyka I fazy.

3. Szkoła to środowisko wspierające zdrowie i realizujące program szkoły promującej zdrowie. 

Pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą objętymi obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki w miejscu, w ktorym sie uczą i wychowują.

Zakres zadań określony w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 22.12.2004 w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz. U. Nr 282, poz. 2814 z póź. ZM.)  i obejmuje miedzy innymi: 

1.udzielanie pomocy przedlekarskiej w przypadku nagłego zachorowania, urazów i zatruć. 

2.doradztwo dla dyrektora szkoły w sprawie warunków bezpieczeństwa uczniów, organizacji posiłków i warunków sanitarnych. 

3. Wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych wykrywających różne zaburzenia np. Słuchu, ciśnienia krwi, ostrości wzroku, układu ruchu, rozwoju fizycznego.

4. Kierowanie postępowaniem po przesiewowym oraz sprawowanie opieki nad uczniami z dodatnimi wynikami testów.

5. Czynne poradnictwo dla uczniów z problemami zdrowotnymi, sprawowanie opieki nad uczniami z chorobami przewlekłymi i niepełnosprawnością.

6. Edukacja w zakresie zdrowia jamy ustnej.

Na jedną pielęgniarkę szkolna nie powinno przypadać więcej niż 1100 uczniów. Wg. MZ optymalna liczba uczniów to 880. Czyli najlepiej jak ich jest 880-1100.

Pielęgniarka szkolna obejmuje w środowisku nauczania i wychowania opieka dzieci i młodzież szkolna od klasy 0 (w szkołach podstawowych) do ostatniej klasy szkoły ponadgimnazjalnej. Standardy medycyny szkolnej obejmują: 

• Wymagania w zakresie kwalifikacji i zatrudnienia osób sprawujących profilaktyczna opiekę nad uczelniami oraz warunków materialnych sprawowania opieki, tzn. wyposażenia miejsca pracy,

• Organizacje i sposób postępowania w opiece nad uczniami

• Wskaźniki i kryteria oceny realizacji postępowania.

Standardy wymagań w zakresie kwalifikacji i zatrudnienia pielęgniarki i higienistki szkolnej oraz wyposażenie gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. 

Kwalifikacje:

• Prawo wykonywania zawodupielęgniarki 

• Ukończyła szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania lub ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa środowiska nauczania i wychowania

Wymagania lokalowe i sprzętowe

Świadczenie pielęgniarki szkolnej realizowane są w szkole, w gabinecie profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, a w przypadku braku gabinetu profilaktyki w szkole dopuszcza się  udzielanie świadczeń w poradni poz lub w użyczonych w tym celu przed dyrektora szkoły  pomieszczeniach.

Pomieszczenie, w którym udzielane są świadczenia pielęgniarki szkolnej, muszą spełniać wymogi techniczne i sanitarne określone w odrębnych przepisach oraz być wyposażone w następujący sprzęt i aparaturę:

• Waga medyczna ze wzrostomierzem

• Kozetka

• Stolik zabiegowy

• Parawan

• Biurko i szafka kartoteczna przeznaczone do przechowywania dokumentacji medycznej

• Szafka przeznaczona do przechowywania leków, artykułów sanitarnych i innych materiałów medycznych

• Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi z kompletem mankietów dla dzieci i dla dorosłych

• Stetoskop

• Tablice shnellena do badania ostrości wzroku

• Tablecie ishihary do badania widzenia barw

• Tablice- siatki centylowe wzrostu i masy ciała oraz inne pomoce do wykonywaniatestów  przesiewowych i interpretacji ich wyników 

• Środki i sprzęt do nadzorowanej grupowej profilaktyki próchnicy zębów.

Standardy postępowania w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad uczniami sprawowanej przez pielęgniarkę i higienistkę szkolna. Literatura podaje 10 standardów.

Standard II:

• Przeprowadzanie odpowiednich testów przesiewowych w wyznaczonych grupach wiekowych dzieci i młodzieży

• Kierowanie na badania specjalistyczne w przypadku nasuwających sie watpliwości odnośnie nieprawidłowości w stanie zdrowia 

Standard X:

• Udzielanie uczniom i pracownikom szkoły pierwszej pomocy w nagłych wypadkach i zachorowaniach 

• Dokumentowanie rodzaju urazu/ Doleglowosci w zeszycie porad ambulatoryjnych 

• Niezwłoczne powadomienie rodziców (opiekunów) uczniów oraz dyraktora szkoły o zaistniałym zdarzeniu wymagającym pomocy lekarskiej

• Prowadzenie wsród uczniów i pracownikow szkoły szkoleń dotyczących udzielania pierwszej pomocy w nagłych przypadkach.

Badania przesiewowe/bilanse zdrowia

Bilans zdrowia to powrzechne, pogłębione i kompleksowe badanie lekarskie, które ma być  elementem aktywnej opieki pracowników ochrony zdrowia nad dzieckiem i młodzieżą.

Badania te łącznie z systemem testów przesiewowych i grup dyspanseryjnych wprowadzono w Polsce w 1976 roku. 

Bilanse zdrowia mają następujące cele: 

1. Wczesne wykrywanie zaburzeń rozwoju

2. Określenie potrzeb zdrowotnych dziecka 

3. Dostarczenie danych o częstości występowania różnych zaburzeń wsród dzieci.

Bilanse wykonuje się u dzieci i młodzieży w określonym wieku. Pierwsze badanie bilansowe ma miejsce już w okresie noworodkowym (po urodzeniu-bilans 0), a kolejne w 2,4,6 lub 7,10,12,13,16 i do ukończenia 19 roku życia. 

Grupy dyspanseryjna ( aktualnie nie stosowane opis słowny obowiązuje )

1. dzieci ryzyka okołoporodowego

2. wady wrodzone

3. przewlekłe zaburzenia odżywianie i stany niedoborowe

4. zaburzenia rozwoju somatycznym i psychicznym

5. wady i choroby narządu wzroku

6. przewlekłe choroby nos gardła uszu

7. przewlekłe choroby układu oddechowego

8. choroby układu krążenia . choroby reumatyczne i tkanki łącznej

9. przewlekłe choroby układu moczowego

10. trwałe uszkodzenie narządu ruchu

11. inne choroby wymagające czynnej opieki oraz trudne warunki środowiskowe

Wybrane problemy zdrowotne dzieci w wieku szkolnym

Problemy zdrowotne

Wypadki urazy zatrucia są głównymi przyczynami zgonów u dzieci i młodzieży. Częstymi przyczynami hospitalizacji i leczenia ambulatoryjnego

Próchnica zębów i choroby przyzębia problem dotyczy niemal całej populacji wieku rozwojowego

Przyczyny próchnicy : niedostateczna higiena jamy ustnej , nadmierne spożywanie słodyczy , używanie substancji psychotropowych i środków dopingujących

Zaburzenia w układzie narządu ruchu skrzywienia kręgosłupa i inne wady postawy , zniekształcenia statyczne kończyn dolnych Przyczyny szybki wzrost dzieci nieprawidłowości zachowaniach prozdrowotnych ( TV komputer) brak aktywności ruchowej

Zaburzenia rozwoju fizycznego niskorosłość niedobór masy ciała otyłość , zaburzenia dojrzewania płciowego

Zaburzenia zdrowia psychicznego zaburzenia lekowe zespoły nadpobudliwości psychoruchowej zaburzenia odżywiania zaburzenia nastroju używanie substancji psychoaktywnych uzależnienia

Zaburzenia narządów zmysłów i mowy

Niepełnosprawność i choroby przewlekłe

Uzależnienia

Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych na 103 pielęgniarkach środowiska nauczania i wychowania a dotyczących przyczyn edukacji zdrowotnej

Brak godzin przeznaczonych na ten cel

Zbyt Wiela zadań realizowanych przez pielęgniarkę

Ograniczony czas pobytu w placówce

Problem współpracy z rodziną

Utrudniony dostęp do pomocy dydaktycznych

Nieznajomość metod nauczania

Mała aktywność uczniów

Problemy utrzymania dyscypliny na zajęciach

Trudność w komunikowaniu się

Utrudniona współpraca z pracownikami szkoły

Najczęstsze błędy popełniane przez pielęgniarkę w edukacji zdrowotnej działania rutynowe przy doborze metodyki pogadanka , projekcje filmowe, konkursy . Taktowanie edukacji zdrowotnej jako koła zapasowego.

Samoocena pielęgniarek w zakresie przygotowania ich do prowadzenia edukacji zdrowotnej Prawie połowa pielęgniarek oceniła swoje umiejętności jako przeciętne wskazywały : koncentracje na ich zadaniach , brak szkoleń ograniczenia możliwości doskonalenia umiejętności na stanowisku pracy

Jak uniknąć błędów

Stosować planowanie i ewolucję aby w planowaniu i realizacji edukacji zdrowotnej nad uczniem w różnym stanie zdrowia i w różnym wieku posługiwały się naukową metodą rozwiązywania problemów

Koncepcja medycyny pracy Georgius Agricola opisał w dziale De Re metal lica choroby występujące u górników w kopali metali w Bohemu.

Paracelus 1493-1541) właściwie Phillippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim. W swojej monografii o chorobach zawodowych przedstawił problem u górników złota, srebra i innych metali w okolicy Villach w Austrii

Cóż jest trucizną ? wszystko jest trucizną i nie jest trucizna. Tylko dawka czyni że dana substancja nie jest trucizną

Bernaldino Ramazzim włoski lekarz profesor medycyny w Mołdawie i Padwie opublikował dzieło Choroby pracowników dzieło za które został uznany ojcem medycyny pracy

W swoim dziele De Morbis Artificum Diatriba (choroby pracowników) przedstawił zagrożenia pracowników substancjami chemicznymi pyłami , metalami szlachetnymi i innymi czynnikami powodującymi występowania chorób 52 zawodowych

Pielęgniarstwo w opiece nad zdrowiem pracujących jest niezależna dziedziną pielęgniarstwa podyplomowego zajmującą się opieką zdrowotną nad człowiekiem w powiązaniu z jego pracą

Cle główny to zapobieganie chorobą zawodowym , wpadką promowaniem zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Kwalifikacje pielęgniarki : ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie ochrony zdrowia pracujących uprawnia do używania tytułu pielęgniarka służby medycyny pracy ukończona specjalizacja tytuł specjalisty w dziedzinie ochrony zdrowia pracujących

Praktyczne zadnia pielęgniarki medycyny pracy

1. Pozyskiwanie informacji o pracujących ich środowisku pracy (wywiad pomiary testy, pozyskiwane podczas badan profilaktycznych)

2. Nadzorowanie środowiska procy ( wizytowanie stanowisk pod kątem stosowania środków ochrony indywidualnej)

3. Udział w badaniach profilaktycznych pracowników

4. Sprawowanie opieki nad osobami szczególnej troski kobietami młodocianymi niepełnosprawnymi

5. Udział pielęgniarki w promowaniu zdrowia

6. Dokumentowanie pracy pielęgniarskiej

7. Badania profilaktyczne pracowników

Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 DZ. U NR 96, poz. 593 o służbie medycyny pracy

Rozp. M.Z i O.S z dnia 30 maja 1996r w sprawie przeprowadzania badan lekarskich pracowników , zakresu profilaktyki opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie Pracy Dz.U NR 69 poz.332

Badania wstępne są obowiązkowe. Pracodawca nie może podusić do pracy bez aktualnego zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy.

Badania okresowe podlegają wszyscy pracownicy jednak ich częstotliwość nie jest jednakowa dla każdego zatrudnionego i zależy przede wszystkim od rodzaju wykonywanej pracy . Pracownicy przechodzą badania okresowe z częstotliwością 2,3,4,5 lat.

Badania kontrolne powinny być wykonywane u wszystkich pracowników którzy byli niezdolni do pracy dłużej niż 30 dni z powodu choroby . Pracodawca nie ma prawa dopuścić takiej osoby do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do ponownego zatrudnienia na określonym stanowisku