SHORT TERMISM

Short termism to koncentracja na działaniach i celach krótkoterminowych powodowana chęcią osiągnięcia szybkich korzyści kosztem celów długoterminowych. Short termism jak każdy stosowany w ekonomii i teorii zarządzania wartością przedsiębiorstwa pogląd nie może być rozpatrywany jedynie przez aspekt pozytywnych skutków. Pogląd ten jest używany zazwyczaj w przypadku spółek publicznych ale również te komercyjne mają z nim styczność.

Do negatywnych skutków short termismu zalicza się przede wszystkim wpływ na wartość spółki w długim okresie, problematykę miarodajnego raportowania spółek publicznych, destabilizację zarządzania oraz konflikt związany z motywacją do pracy każdego z pracowników wpływającą na wynik finansowy. Skupianie uwagi na wynikach krótkookresowych odciąga atencję zarządu spółki od planów długoterminowych. Idealnym przykładem jest sytuacja z przed kilku lat firmy PKO BP, która zamiast skupić się na planach długoterminowych jakim w tamtej sytuacji byłoby wejście w rynek obligacji, postanowiła całą swoją uwagę skupić na polepszeniu swojego wyniku finansowego i zaniehaniu działań, które mogłyby wpłynąć negatywnie na jego wielkość (tj. wykup obligacji). Dziś okazało się, że inne banki (np. Alior Bank), które skupiały uwagę na swojej sytuacji w długoterminowym horyzoncie czasu polepszyły swoją sytuację inwestując pieniądze w obligacje, co w obecnej sytuacji pozwoliło na spieniężenie portfeli. Skutkiem tego działania była stabilizacja marży. Innym przykładem jest firma LOT SA, która zastosowała short termism nie polepszając swojej floty samolotów, gdyż generowałoby to krótkoterminowe wypływy gotówki. Sytuacja odbiła się na firmie po kilku latach – stała się ona mniej konkurencyjna na rynku lotniczym ze względu na przestarzałe technologie. Co więcej, sytuacja LOT SA pogorszyła się do tego stopnia, że gdyby nie ingerencja państwa i ratowanie spółki z jej budżetu firma upadłaby.

Ostatnimi czasy wiele firm przeprowadzało badania dotyczące short termismu i jego skutków. Jednym z bardziej popularnych jest badania EY: „Short-termism
presja na wyniki krótkoterminowe a wartość firmy”. Wynika z niego, że w długim okresie największy wzrost wartości osiągają spółki z najbardziej stabilnymi kadencjami prezesów. Prezes urzędujący podczas krótkiej kadencji zwraca uwagę głównie, jeśli nie jedynie, na wynikach krótkoterminowych oraz wynikach kwartalnych ponieważ od zysków wypracowanych w ten sposób mogą pobierać odpowiednie do wartości wyniku finansowego korzyści majątkowe. W krótkim okresie długość kadencji prezesa jest bez znaczenia. Tak więc powszechne zjawisko short-termismu jest szkodliwe w długim okresie zarówno w skali mikro jak i makro.

Short termism to jednak nie tylko wady. Myślenie krótkoterminowe jest odpowiednią strategią w zmiennym i konkurencyjnym środowisku przy odpowiednich założeniach długoterminowych. Ciągła rewolucja technologiczna wymusza gwałtowne zmiany na rynkach co prowadzi do nagłych i niespodziewanych potrzeb posiadania większych środków pieniężnych, które można uzyskać zaciągając krótkoterminowe kredyty w celu zainwestowania w nowe, dobrze prosperujące technologie wpływające na dodatni wynik finansowy w dłuższym horyzoncie czasowym. Przykładem firmy która wykorzystała strategię short termismu pozytywnie jest Wirtualna Polska. Skupiając się na krótkoterminowych zyskach z powodu chęci wejścia na giełdę z dobrą wyceną akcji. W tym celu spółka kupiła w ubiegłym roku Domodi — wyspecjalizowane w rynku mody, i Homebook — dla entuzjastów projektowania wnętrz. Po wybudowaniu studia telewizyjnego WP chce też mocno inwestować w treści wideo — od opiniotwórczych po reality show i seriale.

Short termism ma zarówno wady jak i zalety. Jego wady mogą być przeważające jeśli stosuje się koncepcję nie zważając na skutki długoterminowe. Jak przy zastosowaniu każdej innej strategii – przedsiębiorstwo musi przeanalizować swoją sytuację i podjąć decyzję czy wdrożenie short termismu wywoła pozytywny czy negatywny skutek.