KULTURA POPULARNA – Zjawisko opisywane za pomocą terminu kultura popularna nie stanowi przedmiotu jednorodnego i stabilnego. Trzeba tu raczej mówić o historycznie zmiennym układzie różnorodnych cech i elementów oraz o rozmaitych praktykach wyodrębniania kompleksu wyznaczników ostatecznie konstytuujących to pojęcie. Powiązane z konkretnymi wymiarami czasu i przestrzeni wydziela ono i charakteryzuje pewien Obszar życia danej społeczności czy formacji cywilizacyjnej.

Kulturę popularną warto wyodrębniać przy udziale jednego, podstawowego kryterium – popularności. Obejmuje ono taką konfigurację elementów składających się na kulturę ogólną, która zapewnia możliwie szeroką komunikację społeczną poprzez znoszenie wszelkich barier – społecznych, ekonomicznych, technologicznych i semiotycznych.

CECHY KULTURY POPULARNEJ :

• Przeznaczona dla wszystkich i dla każdego

• Dostępność inicjacyjna

• Łatwość osiągania komunikacyjnych kompetencji

• Otwartość

• Uniwersalność ( w pewnym sensie )

Dlaczego kultura popularna jest popularna?

• Według Murdocka i Goldinga, chcąc pomnożyć swoje dochody należy powiększyć liczbę odbiorców. Co powoduje stosowanie uniwersalnych treści akceptowanych przez większość społeczeństwa, brak tu kontrowersyjnych, trudnych, czy wymagających głębszego zaangażowania intelektualnego tematów.

• Według Althussera kultura popularna obok religii, rodziny, mass mediów, stanowią instytucje ideologiczne, podczas gdy wojsko, policja, sądy to instytucje represyjne.

Kultura pop przejawia według niego treści naznaczone ideologią władz, a ich działanie zabezpiecza odtwarzanie stosunków produkcji.

• Althusser - Kultura popularna współczesnych społeczeństw funkcjonuje dzięki traktowaniu jednostek jako konsumentów, których status poddanego definiowany jest przez ich wzory konsumpcyjne. Podobnie argumentować można w przypadku systemu edukacyjnego, który służy określaniu jednostek jako uczniów po to, aby umiejscowić ich później jako robotników i członków klas społecznych. Ideologia zamienia jednostki w poddanych.

• Według Strinatiego najlepiej w badaniach kultury popularnej sprawdza się teoria hegemonii Gramsciego. Hegemonia jako wywołujący opór i zmienny zespół idei, za pomocą których grupy dominujące starają się zapewnić zgodę grup podporządkowanych na własne przywództwo, a raczej nie jako spójną i funkcjonalną ideologię działającą w interesie klasy panującej poprzez indoktrynację grup podporządkowanych.

  • Dla Gramsciego kultura popularna i mass media są odpowiedzialne za tworzenie i przekształcanie hegemonii przez instytucje społeczeństwa obywatelskiego, które obejmą sfery produkcji i konsumpcji kulturalnej.

Różnice między k. elitarną lub sztuką, k. popularną lub ludową i k. masową:

• Społeczeństwo przedindustrialne – organiczna całość społeczna; ludzie trwający we wspólnym zbiorze wartości; hierarchia; miejsce dla sztuki, k. elitarnej, a także autentycznej sztuki ludowej, która wyrasta z wiejskich korzeni i bezpośrednio odzwierciedla życie i doświadczenia ludzi;

• Industrializacja i urbanizacja – załamanie się moralności i wspólnotowości; izolacja, atomizacja jednostek; jedyne więzi mają charakter kontraktowo-finansowy; anonimowość; manipulacja – mass media;

• Sztuka ludowa – wyrosła od dołu, była spontaniczną ekspresją ludu, całkowicie poza oddziaływaniem k. wyższej, instytucja samego ludu, jej „ własny ogródek”;

• K. masowa – została narzucona z góry, jest wytworem techników, jej odbiorcy są biernymi konsumentami, ich partycypacja ogranicza się do wyboru „kupić, nie kupić”; wciągnięcie uczestników k. ludowej do masy zdegenerowanej formy k. wysokiej (MacDonald 1957)

Zainteresowanie kultury popularnej jest:

-odbiorca

-przestrzeń w ramach której funkcjonuje anarchia

-podlega dużej schematyzacji i uproszczeniu

-jest prosta, wytwarzana i bezwartościowa

KULTURA POULARNA- KULTURA NARRACJI NP. KUPUJEMY TO CO NAM O DANEJ RZECZY MÓWILI, NIE LICZY SIĘ TA DANE RZECZ TYLKO JEJ WARTOŚĆ

KULTURA POPULARNA- KULTURA RANKINGÓW

NAJWAŻNIEJSZE JEST BYĆ ZAWSZE NA GÓRZE RANKINGU (NIE WAŻNE CZY NAJLEPSZY CZY NAJGORSZY

Kultura popularna – wyraźnie określony styl życia, ze swoistymi wzorami odczuwania, myślenia, wierzenia i działania, która stała się możliwa dzięki masowej produkcji spowodowanej industrializacją

Przemysłowe tło kultury popularnej:

- wzrosła ilość dóbr produkowanych w ciągu człowieko-godziny (gł. USA)

- masowa produkcja wzmocniła ubogich (większy dochód, więcej czasu wolnego), tym samym obniżając prestiż elit, które miały wpływ na kulturę wysoką; być bogatym znaczy dzisiaj mieć więcej rzeczy ale nie innych niż reszta

- monotonia pracy, robotnicy produkują rzeczy dla nich abstrakcyjne i bezkształtne

- podział życia na: 1. Praca (środek) 2. Zabawa (cel)

- większa ruchliwość całego społeczeństwa, każdy ma dostęp do tych samych dóbr (te same programy tv, gazety, książki itp.), ale kontakty są bardziej powierzchowne

- industrializacja ściera podstawowe grupy (np. rodzina) na rzecz grup wtórnych

- kultura ludowa i wyższa kwitły równocześnie w różnych warstwach minionych społeczeństw, kultura popularna za to przenika do wszystkich warstw równomiernie; k. ludowa i wyższa są więc dziś wyspami w morzu kultury popularnej i należy je izolować