Korczak PREZENTACJA!
Prawa dziecka wg Janusza Korczaka:
-prawo do miłości
-Prawo do szacunku
-prawo do tajemnic
-prawo do stanowienia o samym sobie
-prawo do własności
-prawo do rozwoju
-prawo do zabawy
-prawo do sprawiedliwości
Prawo do szacunku
Jest to prawo najbardziej lekceważone we współczesnym świecie. Dzieci trzeba nie tylko kochać, ale też dobrze traktować, a to oznacza indywidualne podejście do każdego wychowanka. Wielu starań powinno dołożyć społeczeństwo, by uczeń miał prawo
do poszanowania godności własnej w sprawach osobistych, rodzinnych i koleżeńskich.
Prawo do niewiedzy
Dla kilkuletniego dziecka nie wszystko jest proste i jasne jak nam się wydaje.
Otaczający świat jest dla niego nieznany. Dorośli powinni mieć wiele wyrozumiałości
i cierpliwości wobec niekończących się pytań dziecka.
Prawo do niepowodzeń i łez
Nie wolno oskarżać dziecka za niepowodzenia, lecz należy cierpliwie czekać,
aż dziecko wydorośleje, nabierze życiowego doświadczenia. Zamiast karania współczesna psychologia proponuje - " pokaż dziecku jak można naprawić zło".
Prawo do upadków
Obcując na co dzień z dziećmi nie powinno nas dziwić, że dzieci upadają czy grzeszą. Wychowawca uznając prawo do upadku, akceptując błędy podopiecznych musi pamiętać,
że jego obowiązkiem jest obserwowanie zachowania, wyjaśnianie przyczyn nieprawidłowości i odchyleń w rozwoju oraz podejmowanie działań kompensacyjnych wobec dzieci, które tego potrzebują.
Prawo do własności
Poszanowanie tego prawa jest konieczne zarówno ze strony nauczycieli jak i rodziców. Uczymy dzieci, że maja prawo do własności, ale również powinny je respektować wobec innych.
Prawo do tajemnicy
Dzieci, nawet te najmłodsze, mają swoje tajemnice osobiste, rodzinne czy koleżeńskie. Dorośli powinni je szanować. Nauczyciel szanujący tajemnicę dziecka, uczy swoja postawą, że są sprawy, o których nie mówi się wszystkim.
Prawo do radości
J. Korczak w swoim pamiętniku pisał - "dziecku potrzebna jest jasność szczęścia
i ciepło miłości.... Niech dzieci się śmieją, niech będą wesołe." Dziecko powinno wychowywać się w miłej i serdecznej atmosferze, pełnej uśmiechu i radości.
Prawo do wypowiadania swoich myśli i uczuć
Łamanie tego prawa jest krzywdą wyrządzoną dziecku, którą trudno w życiu naprawić. Należy dać dziecku prawo
do wyrażania własnych poglądów i uczuć, przyjmując je stosownie do wieku i dojrzałości dziecka. Dzieci potrzebują tego, by ich uczucia były akceptowane i doceniane.
Prawo do dnia dzisiejszego
Dziecko żyje teraźniejszością, bieżącą chwilą i to liczy się najbardziej. Wszystko
co było w przeszłości czy dopiero ma nadejść, nie jest dla niego tak ważne.
"Dla jutra lekceważy się to, co je dziś cieszy, smuci, dziwi gniewa, zajmuje. Dla jutra, którego nie rozumie (...) kradnie się lata życia" - to słowa J.Korczaka.
Idee przewodnie Janusza Korczaka:
- szacunek dla dziecka jako człowieka rozwijającego się poprzez własną aktywność jako podmiotu,
- zasada partnerstwa dziecka w procesie wychowania,
- prawo dziecka do opieki oraz odpowiedzialność społeczeństwa dorosłych za warunki życia dziecka,
- poszukiwanie syntezy wiedzy o dziecku,
- techniki działania pedagogicznego jako konsekwencja przyjętych ogólnych założeń systemu opiekuńczo – wychowawczego.
Wychowanie według Korczaka
Wychowanie to proces twórczy, ustawiczne poszukiwanie własnych, skutecznych form i metod.
System wychowawczy wg Korczaka:
Z praktyki wychowawczej stosowanej w korczakowskich Domach dość przejrzyście wyłaniają się zasady, na których Korczak opierał wewnętrzną organizację życia dzieci w zespole.
Chodziło o to, aby:
- prowadzić stopniowo do usamodzielnienia dziecka przez stwarzanie sytuacji do wyłaniania się dziecięcej inicjatywy,
- czujnie obserwować codzienne zachowanie się dziecka, nie lekceważąc pozornie drobnych zjawisk,
- poznawać każde dziecko, a także, aby wewnętrzną organizację zakładu oprzeć na porozumieniu z dziećmi, na wzajemnej umowie.
Myśl przewodnia:
Myślą przewodnią stworzonej przez Korczaka koncepcji pedagogicznej była troska o rozwój samorządności dzieci i młodzieży przejawiającej się w różnych formach ich aktywności.
Korczak upatrywał prawidłowego rozwoju samorządności szczególnie w prawidłowym funkcjonowaniu samorządu zakładowego.
Najważniejsze jego organy to:
Rada Samorządowa, Sejm Dziecięcy, Sąd Koleżeński
Rada Samorządowa:
Do podstawowych zadań Rady należało m.in.:
rozważanie pretensji, projektów i inicjowanie nowych przedsięwzięć,
regulowanie współżycia jednostki z jednostką, jednostki z grupą i układanie współpracy z dorosłymi,
konstytuowanie postanowień, które były wprowadzone jako przepisy.
W skład rady mogły wejść osoby o wysokim statusie, a ponadto członkowie Rady byli poddawani ogólnemu plebiscytowi. Nie mogli więc wejść do niej wychowankowie sprawiający trudności wychowawcze lub nie cieszący się autorytetem wśród rówieśników.
SEJM DZIECIĘCY
Do zadań Sejmu Dziecięcego należało m. in. zatwierdzanie lub odrzucanie praw wydawanych przez Radę Samorządową, a także uchwalanie ważniejszych świąt i wydarzeń w życiu zakładu.
SĄD KOLEŻEŃSKI
Korczak stworzył Sąd Koleżeński z myślą o tym, by:
usunąć zależność dziecka od woli i humoru wychowawcy,
wprowadzić zasady, normy, które obowiązywały w życiu gromady i regulowały atmosferę zakładu,
obudzić refleksję nad swoimi czynami,
uczyć samokrytycyzmu i tolerancji wobec drugiego człowieka,
kształtować mocny fundament wzorowej postawy etycznej wychowanka.
Formy oddziaływań wychowawczych:
Koncepcję pedagogiczną Korczaka wzbogacały ponadto takie formy oddziaływań wychowawczych jak:
- wpisywanie się do księgi podziękowań i przeprosin,
- kategorie obywatelskie,
- kategorie czystości,
-nagradzanie w postaci pamiątkowych pocztówek,
- pełnienie dyżurów.
WARTOŚCI
Janusz Korczak był kreatorem takich wartości jak:
miłość do bliźnich
sprawiedliwość
godność
szacunek
piękno
prawda
Kompetencje nauczyciela
Zdaniem Korczaka wychowawcą bowiem nigdy nie będzie ten:
-kto się oburza
- kto się dąsa
- kto nie jest świadom czekających go, często przykrych, obowiązków i doświadczeń w kontaktach z ubogimi czy zaniedbanymi dziećmi.
Jednym z kryteriów zatrudniania w placówce wychowawcy była jego akceptacja przez dzieci.
,,Dobry wychowawca’’ wg Korczaka
Opiekun musi spełnić przede wszystkim podstawowy wymóg, jakim jest poznanie samego siebie:
-bądź sobą- szukaj własnej drogi,
- poznaj siebie- zanim zechcesz poznać dzieci,
- zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny- zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i obowiązków,
- Ze wszystkich sam jesteś dzieckiem, które musisz poznać, wychować i wykształcić przede wszystkim,
-Dobry wychowawca różni się od złego tylko liczbą popełnianych błędów, wyrządzanych krzywd.
- „Są błędy, które dobry wychowawca popełnia tylko raz, a oceniwszy krytycznie nie ponawia ich. Zły wychowawca winę własnych pomyłek przypisuje dzieciom”.
PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA PREZENTACJA
Pedagogika wczesnoszkolna
to subdyscyplina pedagogiki, która zajmuje się wychowaniem i nauczaniem dzieci w młodszym wieku szkolnym, lub organizacyjnie rzecz ujmując, w klasach początkowych.
Specyficzne właściwości procesów poznawczych i cechy myślenia tych dzieci oraz usytuowanie fazy ich społecznego rozwoju dokonuje się na pograniczu dwóch etapów:
Socjalizacja pierwotna Socjalizacja wtórna
PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA W UJĘCIU HISTORYCZNYM
Począwszy od epoki oświecenia aż do pierwszej połowy XX w. historia światowej i polskiej pedagogiki wczesnoszkolnej miała charakter integralny. Reforma edukacyjna z 1999 roku stanowiła kolejny przełomowy moment w polskiej pedagogice wczesnoszkolnej. Był to powrót do tradycji związanej z latami przedwojennymi oraz krótkim okresem po drugiej wojnie światowej, zaś pojawiła się szansa asymilacji najnowszych światowych trendów i nurtów w edukacji dziecka w młodszym wieku szkolnym.
PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA NA ŚWIECIE – GENEZA I ROZWÓJ
Na przełomie XVIII i XIX wieku pojawiła się nauka o rzeczach, pierwsza koncepcja nauczania początkowego oparta na spójnych teoretycznych podstawach.
Jej twórcą był szwajcarski pedagog: Jan Henryk Pestalozzi.
Zgodnie z jego założeniami ,,nauczanie musi przygotowywać do życia.
Opisana szkoła jest egzemplikacją, asocjacyjno – atomistycznego modelu edukacji.
Uczenie się i poznawanie są charakteryzowane jako procesy, w toku których dochodzi poprzez kojarzenie pojedynczych doświadczeń, informacji i spostrzeżeń do kształtowania coraz bardziej złożonych struktur wiedzy. Model całościowy opierał się na trzech podstawowych przesłankach:
Pierwsza z nich dotyczy właściwości procesu poznawczego . Oparta jest na przeświadczeniu o prymarnym charakterze całości w poznawaniu.
Druga przesłanka wiąże się z przekonaniem o konieczności uczenia, przedmiotem poznania rzeczywistości w jej realnym, złożonym i całościowym charakterze.
Trzecia przesłanka odnosi się do konieczności uwzględniania w procesie edukacji dziecka specyfiki jego myślenia, które ma charakter konkretno – wyobrażeniowy, sytuacyjny i jednocześnie subiektywny oraz aktywnego charakteru poznawania.
SYNKRETYZM SPOSTRZEŻENIOWY:
odnosiło się do całościowego, schematycznego ujmowania przez dziecko poznawczej rzeczywistości i jego niezdolności do dokonywania analizy postrzeganych obrazów.
Koncepcja Johna Deweya
Uważał on myślenie za instrument działania i przekształcania rzeczywistości. W jego szkole kształcenie miało charakter problemowy, a poszczególne etapy rozwiązywania problemów tworzyły alternatywny wobec stopni formalnych Herbarta schemat postępowania.
NAUCZANIE CAŁOŚCIOWE
Dla współczesnej polskiej edukacji szczególnie ważna okazała się psychologiczna odmiana nauczania całościowego, która wiąże się z koncepcją NAUCZANIA ŁĄCZNEGO
PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA W POLSCE – między ideologią liberalną a autorytarną.
Polska pedagogika wczesnoszkolna może poszczycić się znaczącym i obszernym dorobkiem. Przedstawiciele tej dyscypliny wnieśli przy tym twórczy i oryginalny wkład w jej rozwój.
W 1961 r. przeprowadzona została reforma, która wprowadziła w klasach I – III nauczanie przedmiotowe. Na tym tle wyróżnili się:
Jadwiga Walczyna,
Maria Cackowska,
Łucja Muszyńska,
Ryszard Więckowski,
Władysław Puślecki,
Barbara Wilgocka – Okoń
i wielu innych.
Sergiusz Hessen
Znaczący wpływ na rozwój polskiej pedagogiki wczesnoszkolnej wywarł Sergiusz Hessen. Jego koncepcja kształcenia opierała się na prymacie całości i na pierwszym szczeblu nauczania przybierała postać kursu epizodycznego
Jadwiga Walczyna
Szczególne miejsce w polskiej pedagogice wczesnoszkolnej zajmuje koncepcja Jadwigi Walczyny. Zamiarem Walczyny było stworzenie nauczania początkowego w oparciu o „zintegrowanie pięciu kierunków kształcenia, w ramach którego pod wpływem celowo zorganizowanej działalności wychowawczo – dydaktycznej osobowość ucznia może się wszechstronnie rozwijać”.
Antonii i Janina Maćkowiak
Na uwagę zasługuje także dorobek Antoniego Maćkowiaka, który wspólnie z żoną Janiną Maćkowiak rozwijał własną koncepcję nauczania początkowego.
Maćkowiakowie kładli nacisk na jednolitość procesu nauczania i wychowania. Poznawanie rzeczywistości i przyswajanie nowego materiału powiązali z opanowywaniem różnorodnych sprawności, takich jak czytanie, pisanie, liczenie.
Łucja Muszyńska
Koncepcja integralnego wychowania i nauczania Łucji Muszyńskiej nacisk położony został na różne formy aktywności uczniów w procesie dydaktyczno – wychowawczym.
Najważniejszym elementem składowym i organizacyjnym integralnego wychowania i nauczania są integralne jednostki tematyczne – cykl zajęć obejmujący kilka godzin lub dni, w trakcie których prowadzone lekcje przedmiotowe podporządkowane są jednemu tematowi.
Maria Cackowska
Interesującą koncepcje edukacji wczesnoszkolnej zaproponowała Maria Cackowska
- jest to koncepcja, w której integracja dokonuje się na 3 płaszczyznach: treści, celów, nauczania i uczenia się
Ryszard Więckowski
Znaczący wkład w rozwój polskiej pedagogiki wczesnoszkolnej wniósł Ryszard Więckowski. Więckowski opracował też koncepcję kształcenia nauczycieli edukacji początkowej i wskazał na konieczność posiadania przez nich wysokich kwalifikacji.
Władysław Puślecki
Do tradycji edukacji skoncentrowanej na dziecku odwoływał się także w swojej koncepcji pełnomocności ucznia Władysław Puślecki.
WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W TEORII I PRAKTYCE EDUKCJI MAŁEGO DZIECKA W POLSCE.
Odwołując się do koncepcji kodu edukacyjnego Basila Bernsteina, należy uznać, że zmiana w polskiej pedagogice dokonać się musiała w obszarze trzech budujących go elementów:
- programów kształcenia,
- pedagogiki,
- oceniania.
Odwołując się do krytycznych analiz polskich pedagogów, wskazać można 3 deficyty stanowiące barierę dla zmiany:
- teoretyczny,
-praktyczny
- empiryczny
Pojęcie integracja występujące w różnych kontekstach w przypadku kształcenia zintegrowanego. Chodzi o system nauczania w klasach I-III sześcioletniej szkoły podstawowej.
Zmiany na gruncie edukacji początkowej dotyczyć miały:
- rezygnacji z nauczania przedmiotowego
- wprowadzenia oceny opisowej
- reorganizacji systemu klasowo lekcyjnego
Podstawowym celem nauczania w klasach I-III jest tworzenie w świadomości uczniów zintegrowanego systemu wiedzy, umiejętności i postaw.
Kształcenie zintegrowane- podstawowe współczesne wymiary definicyjne i warunki realizacji
Kształcenie zintegrowane musi spełniać kryteria koncepcji umożliwiającej efektywne kształcenie i wychowanie współczesnego dziecka. Status społeczny i poznawczy dzieci kształtuje się dziś w warunkach postępującej demokratyzacji relacji międzypokoleniowych.
Zgodnie z opisanym już modelem nauczania całościowego termin " integracja" możemy odnieść do czterech podstawowych płaszczyzn kształcenia zintegrowanego:
- teleologicznej
- treściowej
- metodycznej
- organizacyjnej
Kształcenie zintegrowane z perspektywy ideologii konserwatywnej i behawioryzmu.
Szkoła odnajduje na gruncie psychologii behawiorystycznej repertuar metod i środków umożliwiających skuteczną kontrolę w przebiegu procesu kształcenia i wychowania.
Nauczanie i uczenie się wynikające z przesłanek behawioryzmu oparte są na schematach i algorytmach.
W nauczaniu - uczeniu się dominuje schemat transmisyjno-recepcyjny; uczeń uczy się wiernie tego, co mu przekazuje nauczyciel, dlatego ważne jest unikanie błędów.
Kształcenie zintegrowane w ujęciu romantyczno-humanistycznym.
Na gruncie romantycznego wariantu liberalnej ideologii zwolennicy koncentrują się na:
- indywidualnym wymiarze rozwoju
- uczniowskiej autonomii w procesie kształcenia
- subiektywnych kryteriach wyboru i oceny
- także przywołują postulaty psychologii humanistycznej
Carl R. Rogers określił jednak cel tego rozwoju; jest nim w pełni funkcjonująca osobowość.
Zadaniem szkoły jest:
- ważne jest budowanie więzi z grupą rówieśniczą.
- wspieranie rozwoju społecznego, emocjonalnego i moralnego.
- Nauczyciel pełni funkcję facylitatora.
- Nauczanie koncentruje się na bliskich relacjach interpersonalnych
Kształcenie zintegrowane z perspektywy progresywno-konstruktywistycznej.
Zgodnie z ideą progresywizmu podstawowym celem szkoły jest:
- tworzenie więzi między demokratycznym społeczeństwem i podmiotem w warunkach gwarantujących poszanowanie jego indywidualności i wolności,
- jednocześnie umożliwiający kształtowanie kompetencji do aktywnego uczestnictwa w życiu wspólnoty.
Jean Piaget
Jean Piaget wskazał zarazem na jakościowy charakter zmian zachodzących w strukturach poznawczych jednostki pod wpływem jej własnej aktywności ukierunkowanej na eksplorację rzeczywistości. W szkole kładzie się nacisk na krytyczne i samodzielne myślenie. Zadaniem nauczyciela jest pobudzenie uczniów do wielorakiej aktywności. W polskiej pedagogice wczesnoszkolnej pojawia się wiele odwołań do koncepcji Piageta. Z wiedzy o specyfice myślenia i poznawania dziecka wprowadza się zalecenia dotyczące umożliwienia manipulowania przedmiotami.
Lew S. Wygotski
Lew S. Wygotski dostrzegł i uwypuklił społeczno-kulturowy charakter wszelkiego poznania i wiedzy. Motorem rozwoju są społeczne interakcje, poprzez które następuje internalizacja symboli i narzędzi kulturowych. W ujęciu Wygotskiego dynamikę zmian rozwojowych wiąże się z tworzeniem strefy aktualnego rozwoju ucznia. Rodzaj i treści jego aktywności muszą być dostosowane do jego potencjału rozwojowego, który nauczyciel musi zdiagnozować, określając tym samym strefę najbliższego rozwoju dziecka.
Jerome S. Bruner
Koncepcję Jerome S. Brunera uważa się za koncepcję pomostową.
Akt uczenia się składa się w jego ujęciu z 3 faz:
- nabywania nowych wiadomości
- ich transformacji
- oceny przydatności przetworzonych informacji w danej sytuacji zadaniowej
Dorota Klus- Stańska
Dorota Klus- Stańska pisze o procesie uczenia się opartym na założeniach konstruktywizmu. Polega zatem nie tyle na opanowaniu zewnętrznie zdefiniowanych pojęć, ile na dawaniu im sensu w określonym kontekście sytuacyjnym.
Marzenna Nowicka
Marzenna Nowicka wskazuje na pracę w grupach jako na jego ważną formę i strategię. W koncepcji konstruktywistycznej specyficznie rozumie się rolę błędów, mają one walor kształcący, ponieważ uświadomione błędy pomagają uczniom skonstruować nowe strategie myślenia.
Renata Michalak i Halina Sowińska
Renata Michalak i Halina Sowińska opracowały strategię aktywizacji dziecka. Zgodnie z tym projektem cele kształcenia powinny być formułowane w języku osiągnięć uczniów. Ważny jest także postulat w sprawie doboru treści kształcenia, dotyczący rezygnacji z treści wyidealizowanych lub dydaktyczno-moralizatorskich na rzecz rzeczywistych, doświadczanych przez dziecko w codziennym życiu. Z kolei dla opisania roli nauczyciela w strategii konstruktywistycznej Michalak przywołuje termin refleksyjny agent.
Zadaniem nauczyciela jest :
- organizowanie środowiska dydaktycznego i inspirowanie sytuacji problemowych
- wspieranie działań uczniów
- obserwacja uczniów i przebiegu uczenia się, by móc w sposób dynamiczny projektować dalsze działania
W tak rozumianej edukacji spełniają się wszystkie warunki wymienione jako istotne dla realizacji hasła kształcenia zintegrowanego