Pedagogika wczesnoszkolna jako dyscyplina.
Aktywność własna jest podstawą poznania, rozwoju. Wyzwalanie aktywności własnej dziecka. Należy uwzględnić warunki w jakich odbywa się działalność wychowawcza, treści, środowiska, różne problemy wychowawcze.
Subdyscypliny: dydaktyka, teoria wychowania, historia wychowania, andragogika, pedeutologia, pedagogika przedszkolna, pedagogika wczesnoszkolna.
Pedagogika wczesnoszkolna- subdyscyplina pedagogiczna; zajmuje się wychowaniem, nauczaniem i uczeniem się dzieci w młodszym wieku szkolnym. Część ogólna formułuje podstawy naukowe edukacji wczesnoszkolnej. Część szczegółowa pedagogiki wczesnoszkolnej dotyczy nauczania poszczególnych przedmiotów.
Podmiotem badań pedagogiki wczesnoszkolnej jest uczeń w młodszym wieku szkolnym (7- 10lat)
Przedmiotem badań pedagogiki wczesnoszkolnej jest proces nauczania, wychowania oraz kształtowania osobowości, uwarunkowania procesu dydaktyczno-wychowawczego, uczeń w młodszym wieku szkolnym i jego rozwój.
Argumenty na to, że Pedagogika Wczesnoszkolna jest dyscypliną naukową:
-Ma swój przedmiot badań-Ma swoją teorię nauczania i uczenia się
-Określa swoje cele i treści kształcenia
-Ma ściśle określone formy pracy
-Ma specyficzne środki dydaktyczne-Ma odrębne planowanie pracy
-Ma określony teren badań (szkoła, rodzina, środowisko)
-Spełnia funkcje dyscypliny naukowej:1) poznawczą- okrywa, tłumaczy fakty występujące na tym szczeblu kształcenia, ustala związki, uogólnienia, wnioski;
2) utylitarną- PW dostarczana nauczycielom, rodzicom i instytucjom wychowawczym zbioru przepisów, reguł i norm postępowania z dzieckiem
Koncepcja pedagogiczna Marii Montessori
Koncepcja pedagogiczna Marii Montessori obejmuje cały rozwój dziecka, poczynając od narodzenia aż do wkroczenia w wiek dorosły. Osobowość człowieka pojmuje jako jedność. Jej pedagogika jest bezpośrednio skierowana na dziecko wraz z jego potrzebami, na jego spontaniczność, aktywność, samostanowienie oraz dążenie do niezależności od dorosłych. Można wyróżnić trzy kwestie:
- dzieci potrzebują odpowiednich środków do sensownego rozwoju
- dzieci dla prawidłowego rozwoju ich duchowych kompetencji powinny wykonywać ćwiczenia usprawniające ich zmysły
- dzieci potrzebują ruchu
Celem metody Marii Montessori jest przygotowanie wychowanka do samodzielnego życia przez wspieranie jego potencjalnych możliwości. Twierdziła bowiem, iż dziecko ma własny, naturalny plan rozwoju, aktywizowany przez środowisko wychowawcze. Pedagogikę pojmowała jako ,, pomoc do życia”. Ojciec, matka czy wychowawca mogą pomóc dziełu stworzenia, jednak dziecko w oparciu o działające prawa musi stwarzać się samo. ,,Pomóż mi to zrobić samemu” – z tą prośbą zwróciło się kiedyś dziecko do Montessori. To życzenie podawała później często jako główną myśl swojej koncepcji wychowania.
Podstawową metodą rozwijającego się dziecka jest obserwacja. W klasach Montessori nauczyciel jest zobowiązany do prowadzenia systematycznej i wieloaspektowej obserwacji dziecka. Do podstawowych technik obserwacyjnych zalicza się: dziennik obserwacji, technikę próbek zdarzeń, technikę próbek czasowych.
Kompetencje nowoczesnego nauczyciela – wychowawcy w edukacji wczesnoszkolnej.
Kompetencje nauczyciela jest zdolność do właściwego postępowania, która przejawia się głównie w kreatywnych umiejętnościach ułatwiających skuteczne wykonywanie roli. Można wymienić różne grupy kompetencji:
I grupa
Kompetencje prakseologiczne (umiejętność planowania zajęć, planowanie i organizowanie pracy grupowej, wykorzystywanie środków dydaktycznych, diagnozowanie dzieci, symulowanie programów naprawczych dzieci, praca z dziećmi nadpobudliwymi, preferowanie innowacyjnych metod pracy)
Kompetencje komunikacyjne (sprawność w zakresie komunikacji z dziećmi, umiejętność uważnego słuchania, i jasnego komunikowania swoich myśli, stymulowanie kompetencji komunikacyjnych u dzieci)
Kompetencje kreatywne (stymulowanie aktywności, postaw kreatywnych u dzieci, umiejętności plastyczne, muzyczne)
Kompetencje współdziałania (współdziałanie z rodzicami, gronem pedagogicznym, środowiskiem lokalnym, nauczyciel posiada umiejętność komunikowania się ze wszystkimi, umiejętność pracy i współpracy ze specjalistami z innych dziedzin w przypadku dzieci z deficytami)
II grupa
Kompetencje dydaktyczne
Kompetencje metodyczne
Kompetencje organizatorskie
Kompetencje wychowawcze
III grupa
Kompetencje pedagogiczne
Kompetencje psychologiczne