UKŁAD NERWOWY
POBUDZENIE
Zmiana metabolizmu komórki (całość zespołów związanych z przemianami energetycznymi) głównie w zakresie zmian przepuszczalności błony komórkowej dla ruchu jonów pod wpływem zadziałania bodźca o sile, co najmniej progowej.
Jest to zmiana właściwości błony komórkowej lub metabolizmu komórkowego pod wpływem czynników zewnętrznych komórki, czyli pod wpływem bodźców.
POBUDLIWOŚĆ
Zdolność do reagowania na bodziec o sile, co najmniej progowej.
Komórki jednych tkanek reagują bardzo szybko na bodziec, otwieraniem się kanałów jonowych, natomiast zmiana metabolizmu w innych tkankach wymaga dłuższego czasu.
Do pobudliwych zalicza się te tkanki, które szybko odpowiadają na bodźce.
REOBAZA
Próg pobudliwości, minimalna dawka energii mogąca wywołać pobudzenie.
Bodziec poniżej progu pobudliwości nie wywoła żadnej reakcji, powyżej progu wystąpi.
Latencja jest to czas od zadziałania bodźca do wywołania reakcji.
CHRONAKSJA
Czas wystąpienia pobudzenia (reakcji) po zadziałaniu bodźca dwukrotnie progowego.
Najważniejszy wskaźnik pobudliwości.
Latencja dwóch reobaz.
BODZIEC
Forma energii, która działając o sile, co najmniej progowej, wywoła pobudzenie (działając na komórkę pobudliwą).
Klasyfikacja bodźców:
Zewnętrzne – reakcja na światło, ciepło.
Wewnętrzne – wzrost cukru we krwi.
Fizjologiczne – ich działalność jest w pełni odwracalna.
Nie fizjologiczne - pozostawiają trwały ślad, są bodźcami uszkadzającymi.
Swoiste – forma energii, która jest najlepiej odbierana przez swój receptor, np. dźwięk.
Nieswoiste – najczęściej bodźce nie fizjologiczne, uszkadzające.
POMPA SODOWO – POTASOWA
Powoduje aktywny transport jonów potasu wewnątrz komórki, a jonów sodów na zewnątrz komórki.
Funkcje: kontroluję objętość komórki, jest niezbędna dla pobudzenia nerwów i mięśni, jest siłą napędową transportu aktywnego cukrów i aminokwasów.
Warunki do działania: wymaga stałego dopływu glukozy i tlenu, resyntezy ATP, zachowania temperatury 37C i odprowadzania dwutlenku węgla.
WŁÓKNA RDZENNE
Włókna z osłonką mielinowe, najczęściej włókna ruchowe od mózgu przez rdzeń kręgowy do mięśni.
Spełniają funkcję ochrony mechanicznej i izolatora elektrycznego aksonu.
WŁÓKNA BEZRDZENNNE
Włókna bez osłonki mielinowe, najczęściej włókna czuciowe i włókna układu anatomicznego, czyli nie zależne od naszej woli.
MEDIATORY POBUDZAJĄCE
Mediatory wywołujące depolaryzację błony komórkowej to mediatory pobudzające. Im więcej mediatorów wiąże się z receptorami w błonie postsynaptyczne tym większy stopień depolaryzacji.
Są to: acetocholina, dopomina, noradrenalina, serotonina.
MEDIATORY HAMUJĄCE
Mediatory wywołujące repolaryzację błony komórkowej to mediatory hamujące.
Są to: gaba, glicyna.
CZYNNOŚCI KOMÓRKI NERWOWEJ
Wykres
W momencie +30mV – nadstrzał – koniec depolaryzacji – tu najsilniej musi działać pompa sodowo – potasowa, aby przywrócić stan początkowy.
Znaczna większość neuronów jest skupiona w ośrodkowym układzie nerwowym, a jego funkcją jest przekazywanie informacji zakodowanych w postaci impulsów nerwowych.
Układ nerwowy scala, kontroluje wszystkie czynności życiowe i funkcjonalne żywego organizmu.
UKŁAD MIĘŚNIOWY
ŁUK ODRUCHOWY
I Pętla Granita – to droga z jaką przebywa impuls od receptora do efektora, składa się z 5 części:
Receptor – rozciąganie mięśnia.
Drogi dośrodkowe – rozciąganie włókien infrafuzalnych.
Ośrodek nerwowy – drogą wstępującą informacja o rozciągnięciu idzie do dużych komórek ruchowych rdzenie kręgowego.
Drogi odśrodkowe – wysyłanie z komórek alfa polecenia skurczenia się do mięśnia.
Efektor – skurcz mięśnia.
KLASYFIKACJA ODRUCHÓW
Odruch jest to odpowiedź efektora w wyniku podrażnienia (pobudzenia) receptora, realizowana za pośrednictwem dróg i ośrodków nerwowych.
Klasyfikacja odruchów:
Wrodzone (bezwarunkowe): są stałe całe życie – okres kształtowania – filogeneza, odpowiedź jest zawsze taka sama, są wrodzone, nie podlegają kontroli woli (przebiegają poza świadomością).
Nabyte (warunkowe): okres kształtowania – ontogeneza, są zmienne (mogą wygasnąć), są plastyczne (ulegają modyfikacji), odpowiedź może być zmienna.
TYPY WŁÓKIEN MIĘŚNIOWYCH
Włókna białe (FT) – szybko kurczowe, beztlenowe, szybko się kurczą i rozkurczają, ale i szybko się męczą. Przewaga procentowa tych włókien jest charakterystyczna dla osobników o predyspozycjach szybkościowych.
Włókna czerwone (ST) – wolno kurczowe, wytrzymałościowe, kurczą i rozkurczają się powoli, ale zdolne są do długotrwałej pracy, stąd też przewaga procentowa tych włókien jest charakterystyczna dla osób o predyspozycjach wytrzymałościowych. Mają czerwony kolor, gdyż jest mają większą zawartość mitochondriów (odpowiadają za przemiany tlenowe).
KONTROLA NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO
Regulowane jest przez nadrzędne ośrodki ruchowe w odśrodkowym układzie nerwowym, dzięki samoregulacji komórki nerwowej mięśnia ekstrafuzalnego oraz intrafuzalnego.
Włókna ekstrafuzalne – przyczepione do elementów kostnych, stanowią ponad 95% mięśnia szkieletowego, unerwione neuronami alfa.
Włókna intrafuzalne – wrzecionka nerwowo-mięśniowe ułożone są pomiędzy włóknami ekstrafuzalnymi, nie maja prążkowania.
SARKOMETR
Jednostka czynnościowa mięśnia poprzecznie prążkowanego.
Sarkomer tworzą szeregowo ułożone segmenty włókien mięśniowych (miofibryl).
Obejmuję jeden cały prążek anizotropowy i sąsiadujące z nim dwie połówki prążka izotropowego.
MIĘŚNIE GŁADKIE TRZEWNE
Warstwy równolegle ułożonych komórek, w których pobudzenie przenosi się z jednej komórki na druga dzięki połączeniom szczelinowym.
Występują w ścianach przewodu pokarmowego, moczowodach, pęcherzu moczowym oraz w macicy.
Komórki tych mięśni spełniają dwa typy czynności mechanicznej: skurcze i zmiany napięcia, mogą występować jednocześnie lub niezależnie od siebie.
MIĘŚNIE GŁADKIE WIELOJEDNOSTKOWE
Poszczególne komórki mięśnia kurczą się niezależnie i pobudzenie nie przenosi się z jednej komórki na drugą.
Występują w ścianach naczyń krwionośnych i w tęczówce.
SKURCZ MIĘŚNIA POPRZECZNIE PRĄŻKOWANEGO
Skurcz mefibryny we włóknach mięśniowych, którego filamenty cienkie wsuwają się między filamenty grube, źródłem energii jest hydroliza ATP do ADP, aminokwas – fosfokreatyna podtrzymuje kurczenie się mięśni, uruchomiony zostaje proces utleniania glukozy w mięśniach.
Zapas ten starcza na kilkanaście minut biegu.
SKURCZ MIĘŚNI GŁADKICH
Skurcz niezależny od woli osobnika, wywołany samoczynnie lub pod wpływem czynników mechanicznych, substancji chemicznych i impulsów nerwowych.
Czynniki wywołujące skurcz powodują wnikanie jonów wapniowych do wnętrza komórki, obecność tych jonów wywołuje proces wzajemnego przesuwania się względem siebie włókien aktynowych i miozynowych, a przez to skurcz komórki i mięśni.
Skurcze są długotrwałe.
SKURCZ TĘŻCOWY MIĘŚNI GŁADKICH
Skurcz wywołany jest serią impulsów, bodźce jeden za drugim, duża częstotliwość.
Skurcz tężcowy zupełny – występuje, kiedy bodźce pobudzają mięsień w odstępach czasu krótszych niż trwa skurcz pojedynczy.
Skurcz tężcowy niezupełny – rozpoczyna od rozkurczu, ale do niego nie dochodzi i znowu jest skurcz.
Skurcz tężcowy izotoniczny - mięsień skraca się, jego napięcie nie ulega zmianie.
Skurcz tężcowy izometryczny - wzrost napięcia mięśnia, bez zmniejszenia jego długości.
SKURCZ IZOTOMICZNY
Komórki mięśniowe skracają się i cały mięsień ulega skróceniu, jego napięcie nie zmienia się.
Przyczepy mięśnia w układzie szkieletowym zbliżają się do siebie.
SKURCZ IZOMETRYCZNY
Charakteryzuje się zwiększeniem napięcia mięśnia bez zmiany jego długości.
Przyczepy mięśnia w układzie szkieletowym nie zmieniają swojej odległości.
UKŁAD KRĄŻENIA
OŚRODEK SERCOWY
Neurony ośrodka kontrolują pracę serca.
Praca serca zostaje zwiększona przede wszystkim dzięki przyśpieszeniu skurczów serca, z tego względu neurony wywołujące ten efekt określa się jako ośrodek przyśpieszający pracę serca.
Zmniejszenie pracy serca wiąże się ze zwolnieniem jego skurczów i neurony zwalniające pracę serca obejmują nazwą ośrodka zwalniającego pracę serca.
Najważniejsze jest ciśnienie krwi, bionoreceptory zlokalizowane w łuku aorty rozpoznają, że jest niskie lub wysokie ciśnienie, gdy za wysokie to pobudzają ośrodek zwalniający pracę serca, gdy za niski to pobudzają ośrodek przyśpieszający pracę serca.
Ośrodek sercowy odpowiada za napełnianie dużego zbiornika tętniczego krwi.
OŚRODEK NACZYNIOWO RUCHOWY
Zawiaduje funkcję mięśniówki tętnic.
Dzieli się na dwa podośrodki: część preryjną (odpowiadającą za wzrost ciśnienia, naczynio-odkurczające) i część depresyjną (naczynio-rozkurczjąca).
Odpowiada za opróżnianie dużego zbiornika tętniczego z krwi.
Wrażliwy na spadek ciśnienia w nerkach.
Jeżeli ciśnienie rozkurczowe spadnie poniżej 40 to nerki przestają pracować.
SERCE
Serce zbudowane jest z czterech jam: 2 przedsionków (lewego i prawego) oraz 2 komór (lewego i prawego).
Serce lewe – tłoczenie krwi do dużego obiegu, serce prawe – doprowadza krew do płuc.
Pojemność krwi krążącej pomiędzy zbiornikami zmienia się w określonych stanach fizjologicznych organizmu.
Zasadniczym zadaniem serca jest pompowanie krwi ze zbiorników żylnych do zbiorników tętniczych i utrzymanie w zbiornikach tętniczych odpowiedniego ciśnienia.
DUZY OBIEG KRWI
Rozpoczyna się w lewej komorze, skąd aorta dzieląca się na liczne odgałęzienia (tętnice) doprowadza krew natlenowaną do narządów obwodowych, tu wymiana natlenowanej z odtlenowaną i naczyniami żylnymi wraca do prawego przedsionka.
MAŁY OBIEG KRWI
Płucny, zaczyna się w prawej komorze i krew kierowana jest tętnicą płucną do płuc gdzie ulega nasyceniu tlenem, następnie krew bogata w tlen dociera żyłami płucnymi do lewego przedsionka.
KRĄŻENIE WĄTROBOWE
Krążenie wrotne wątroby polega na połączeniu dwóch sieci naczyń włoskowatych poprzez pojedyncze, duże naczynia.
U człowieka żylno-żylne krążenie wrotne występuje w wątrobie i przysadce mózgowej.
ERYTROCYTY
Czyli krwinki czerwone, w życiu pozapłodowym wytwarzane są przez szpik kostny.
Transportują cząsteczki tlenu z płuc do tkanek.
Wielokrotny powrót do właściwego kształtu krążących we krwi erytrocytów zapewnia cytoszkielet erytrocytu.
Otoczka erytrocytów jest błoną półprzepuszczalną, przez którą cząsteczki wody z łatwością dyfundują, taka sama ilość cząsteczek wody dyfunduje przez otoczkę erytrocytu w obu kierunkach.
Decydują o tym, jaką mamy grupę krwi, w błonach komórkowych erytrocytów występują antygeny, a w osoczu krwi obecne są naturalne przeciwciała przeciwko obcym antygenom erytrocytów.
Dojrzałe erytrocyty, czyli normocyty, krążą we krwi około 120 dni i następnie rozpadają się.
GRUPY KRWI
W błonach komórkowych erytrocytów występują antygeny, a w osocz krwi są naturalne przeciwciała przeciwko obcym antygenom erytrocytów- ich rodzaj określa grupę krwi.
Antygeny AB0 występują w błonie erytrocytów, są to cząsteczki polisacharydów stanowiące substancje grupowe A, B i H, na podstawie ich występowania został dokonany podział na cztery główne grupy krwi: A, B, AB i 0.
U ludzi, u których antygen A znajduje się w otoczce erytrocytów, w osoczu występuje naturalne przeciwciało anty-B, gr. B przeciwciało anty-A, gr. O przeciwciała anty-A i anty-B, gr. AB oba antygeny A i B.
Istnieje podział na dwie grupy układu Rh: Rh+ i Rh-, z gr. Rh+ antygen D, z grupy Rh- brak jest antygenu.
Antygen D odgrywa dużą role w konflikcie serologicznym pomiędzy Rh- matką i Rh+ płodem.
HEMATOKYT
Elementy morfologiczne stanowią mniej niż 50% objętości krwi, stosunek objętości upakowanych erytrocytów do objętości pełnej krwi, w której są zawarte, nosi nazwę hematokrytu (Hct).
TROMBOCYTY
Czyli płytki krwi, są to krążące we krwi fragmenty cytoplazmy megakariocytów, są wytwarzane w szpiku kostnym.
Zmniejszanie całkowitej objętości trombocytów we krwi ma powodować uwalnianie trombopoetyny i zwiększenie uwalniania krwi.
Zatrzymywane w śledzionie, która jest zasadniczym miejscem ich rozpadu, uczestniczą w hemostazie.
W miejscu uszkodzenia śródbłonka naczyniowego trombocyty przylepiają się i tworzą czop.
Przyczepiając się do białek warstwy podśródbłonkowej, jednocześnie agregują ze sobą i uwalniają ze swoich ziarnistości cytoplazmatycznych liczne czynniki, które sprzyjają dalszej agregacji.
LIMFOCYTY T
Ludzkie antygeny leukocytarne, czyli główne antygeny zgodności tkankowej, są rozpoznawane przez receptory na błonie komórkowej limfocytów T.
Limfocyty krążące we krwi obwodowej są niejednorodną populacją komórek, zarówno pod względem miejsca ich powstania, jak i pod względem pełnionych funkcji, pochodzą z różnych tkanek i narządów.
Limfocyty dzielą się na: limfocyty T (grasiczozależne), B (szpikozależne) i NK.
Limfocyty T dzielą się: limfocyty T pomagające o cząsteczkach różnicujących i limfocyty T cytotoksyczne o cząsteczkach różnicujących.
Limfocyt TNK (natural killers), limfocyt TD (nadwrażliwość pamięci immunologicznej), limfocyt TC (odpowiedzialny za odruch przeszczepów). Limfocyt TS (hamujący namnażanie się limfocytów).
HIV atakuje limfocyt – brak reakcji odpornościowej.
LIMFOCYTY B
Limfocyty B powstające w szpiku kostnym mają informację genetyczną potrzebną do wytwarzania różnorodnych immunoglobulin. W procesie dojrzewania i różnicowania w narządach limfoidalnych centralnych i obwodowych limfocyt B specjalizuje się w syntezie jednorodnej pod względem chemicznym immunoglobuliny.
Limfocyt B, przekształcając się w komórki plazmatyczne, wytwarzają specyficzną immunoglobulinę o właściwościach przeciwciała wiążącego określony antygen.
UKŁAD ODDECHOWY
OŚRODEK ODDECHOWY
Regulacja oddychania, czyli częstotliwość i głębokość oddechów, odbywająca się za pośrednictwem ośrodka oddechowego w rdzeniu przedłużonym.
Skupisko tkanki nerwowej zlokalizowanej w rdzeniu przedłużonym i odcinku piersiowym rdzenia kręgowego.
Dzieli się na dwa podośrodki o przeciwnej funkcji: wdechu i wydechu.
Ośrodek wdechu:
Ma zdolność do samopobudzania się, sam z siebie pobudza się 16 razy na minutę.
Pobudzenie wysyłane jest w kierunku przepony, przepona - główny mięsień oddechowy, pobudzenie nerwowe powoduje jej skurcz, kurcząc się pociąga za sobą tkankę płuc powodując jej naciąganie i zasysanie powietrza = wdech.
Informacja o skurczu idzie do ośrodka pneumotaksycznego.
Impuls zostaje jednocześnie wysłany do przepony oraz do ośrodka pneumotaksycznego, a on zwrotnie wysyła rozkaz do ośrodka wdechu o zaprzestaniu funkcji.
Po wdechu następuje wyhamowanie do przepony, przestaje dopływać impulsacja, następuje rozkurcz i wydech.
Ośrodek wydechu:
Wydech w spoczynku = akt bierny – powrót klatki piersiowej do pozycji wyjściowej, klatka piersiowa (elastyczna) rozpręża się.
Stosunki gazowe we krwi decydują o głębokości wdechu.
TRANSPORT TLENU
Cząsteczki tlenu rozpuszczone w osoczu na drodze fizycznej dyfundują przez otoczkę do erytrocytów i wiążą się z hemoglobiną, tworząc hemoglobinę utlenioną.
Dzięki występowaniu hemoglobiny zdolność krwi do transportu tlenu wzrasta około 70 razy, hemoglobina jest wysycona tlenem w 97%.
Krew zawierająca hemoglobinę wysycaną tlenem odpływa z płuc, kierując się do sieci naczyń włosowatych krążenia dużego.
Transport tlenu odbywa się za sprawą hemoglobiny.
TRANSPORT DWUTLENKU WĘGLA
We krwi przepływającej przez sieć naczyń włosowatych krążenia dużego zawartość CO2 zwiększa się o 50 ml CO2 na litr krwi.
CO2 dyfundujący z tkanek do krwi przepływającej przez naczynia włoskowate jest transportowany do płuc.
Cząsteczki CO2 dyfundujące z tkanek do krwi rozpuszczające się w osoczu na zasadzie rozpuszczalności fizycznej i przenikają w tej postaci do wnętrza erytrocytów.
Transport CO2 odbywa się za sprawą hemoglobiny.
OBTURACJA
Test FEV1, Postać zapasowa, obturacja – ograniczenie wdechu lub/i wydechu.
Dotyczy głównie zaburzeń przepływu powierzchni oskrzelach.
Uderzenie w jabłko Adama powoduje jego zapadnięcie i całkowitą obturację.
Przyczyny: przewlekłe zapalenie oskrzeli, palenie tytoniu, obniżona odporność, alergie.
100 % obturcja – bardzo wzrasta ciśnienie w pęcherzykach płucnych, które się rozdymają.
RESTRYKCJA
Parametr MVV, Ograniczają elastyczność aparatu oddechowego – typ ograniczający wentylację.
Przyczyny: zrosty opłucnej, zwapnienie płuc, po operacjach torakochirurgicznych (na klatce piersiowej).
Najsilniej ograniczeniu ulega rytm oddechowy (do zera).
W ciągu wysiłku rytm oddechowy wzrasta z 16 do 80 – 100 razy/min., a wentylacja z 8 do 200 litrów.
ODDYCHANIE KOMÓRKOWE
Czyli wewnątrz komórkowe, w czasie którego cząsteczki tlenu wchodzą w reakcje chemiczne.
Cząsteczki tlenu dyfundujące do wnętrza komórki wychwytywane są przez mitochondria.
Tlenowe
C6H12O6 + 6O2 → 6H2O + 6CO2
38ADP + 38P → 38ATP
Beztlenowe
C6H12O6 → 2C3H6O2
Glikoza → rozpad na 2 cząsteczki kwasu mlekowego
2ADP +2P → 2ATP – z jednej cząsteczki glikozy powstają 2
cząsteczki ATP
POJEMNOŚĆ ŻYCIOWA (VC)
Vital capacity, ilość powietrza, którą można usunąć z płuc po maksymalnym wdechu w czasie maksymalnego wydechu, pojemność życiowa wdechowa może być większa od pojemności życiowej mierzonej w czasie wydechu.
OBJETOŚĆ ŻYCIOWA (TV)
Tidal volume, objętość oddechowa wdychana i wydychana w ciągu swobodnego wdechu i wydechu (ok. 500 n/m O2).
Objętość oddechowa i objętość zapasowa wdechowa tworzą łącznie pojemność wdechową.
WENTYLACJA MINUTOWA (MV)
Pulmonary ventilation, ilość powietrza przepływającego przez płuca w czasie minuty.
W czasie spoczynku jest wdychane i wydychane około 8l powietrza na minutę- 16 oddechów razy 500ml powietrza objętości minutowej.
Wentylacja minutowa może znacznie zwiększyć się w czasie wykonywania szybkich i głębokich oddechów.
RYTM ODDECHOWY (BF)
W czasie wentylacji płuc do pęcherzyków płucnych wciągane jest powietrze atmosferyczne zawierające tlen i inne gazy oraz bardzo mało CO2.
Rytmiczne ruchy wdechowe i wydechowe w okresie spoczynku o częstotliwości średnio 16 oddechów na minutę.
PARAMETR FRV1
Natężona objętość wydechowa w pierwszej sekundzie (forced expiratory volume in the first second), pomiar objętości powietrza wdychanego w czasie 1 sekundy po najgłębszym wdechu.
Stosuje się do badania sprawności układu oddechowego.
FEV1/VC=TI (współczynnik sprawności oddechowej).
Dziecko potrafi wypuścić z płuc całe powietrze, 20 latek – 80%, 60 latek – 60%.
PARAMETR MVV
Maksymalna dowolna wentylacja płuc (maximal vountar ventilation), może być od kilkunastu do dwudziestu kilku razy większa od wentylacji płuc minutowej w czasie spoczynku.
FIZJOLOGIA WYSIŁKU
ZMĘCZENIE
Zmęczenie ostre – pojawiające się w czasie bardzo intensywnego wysiłku, kiedy pracujemy w warunkach beztlenowych, co w krótkim czasie prowadzi do wytworzenia się kwasicy metabolicznej.
Zmęczenie fizyczne – zespół procesów prowadzących do silnego zaburzenia homeostazy, których efektem jest niemożliwość kontynuowania pracy.
Wpływ na kształtowanie takiego stanu mają:
1. Niedostateczny dowóz tlenu.
2. Pojawienie się przemian beztlenowych.
3. Kwasica metaboliczna.
4. Wyczerpanie substratów energetycznych (objawy wycieńczenia).
5. Niedostateczne odprowadzanie produktów przemiany materii (głównie CO2) czyli pogłębienie kwasicy.
6. Zaburzenia termoregulacji.
Jedno powoduje następne, czyli 123456
Zakwaszenie synaps – przy pewnym poziomie ph przestają być przewodzone bodźce.
Zmęczenie przewlekłe – pojawia się przy długotrwałej pracy prowadzącej do wyczerpania zasobów energii (zaczyna brakować ATP do skurczów mięśni – przetrenowanie).
ADAPTACJA DO WYSIŁKU
Zespół procesów mających na celu takie usprawnienie funkcji układu krążeniowo oddechowego, by tworzyć warunki do osiągania równowagi czynnościowej, czyli energetycznych przemian tlenowych.
Wyróżniamy okresy:
1. Spoczynku – rejestracja parametrów spoczynkowych.
2. Adaptacji – obciążenie osoby wysiłkiem siłowym; od początku pracy fizycznej organizm się adaptuj oraz 3. Stabilizacji układu oddechowo-krążeniowego, stabilizacja czynnościowa, osiągana po jakimś czasie, po okresie adaptacji, wchodzi w stan równowagi fizjologicznej.
4. Restytucji – po zakończeniu wysiłku parametry wracają do początkowych.
SUPERKOMPENSACJA I PRZETRENOWANIE
Wykres
Przetrenowanie – zaczyna brakować ATP do skurczów mięśni, pojawia się przy długotrwałej pracy prowadzącej do wyczerpania zasobów energii.
Jeżeli ćwiczymy z przerwami (na wykresie falująca linia) to poprawia się i również rośnie nasza kondycja. Jeżeli tych przerw nie zrobimy do spadnie (na wykresie kreska w dół).
Poziom glikogenu mięśniowego zaczyna się zmniejszać przy podejmowaniu wysiłku, następnie powraca do poziomu wyjściowego podczas odpoczynku.
TOLERANCJA WYSIŁKU
Zdolność do realizowania pracy fizycznej od momentu pojawienia się niekorzystnych zmian o charakterze psychiczno – fizycznym do momentu konieczności zakończenia wysiłku.
Objawy fizyczne, które powodują dyskomfort w czasie pracy:
Ból – wynik niedotlenienia (kolka wątrobowa – gdy wysiłek bez rozgrzewki).
Zakwaszenie mięśni – środki przeciwzapalne i rozkurczowe.
Drugi oddech – bo wątroba nie wyrzuciła krwi na obwód (duszność).
Kołatanie serca – bardzo wysoka częstość skurczów.
Objawy psychiczne:
Brak zaangażowania wolicjonalnego (nie chce nam się).
Stres i strach (motywujący, np. pies za nami biegnie, demotywujący, np. boję się, iż stanie serca).
Na zawodach, gdy czeka na nas nagroda.
Wysiłek supramaxymalny jest to przekroczenie wydolności fizycznej (śmierć).
STEADY STATE
Jest to stan równowagi fizjologicznej.
Stałe wyrównanie zapotrzebowania i dostarczania tlenu, gdzie podstawowym wyznacznikiem równowagi fizycznej jest zrównanie się zapotrzebowania na tlen i jego dostarczeniem.
KOSZT ENERGETYCZNY PRACY FIZYCZNEJ
Ilość energii zużywanej w czasie wysiłku fizycznego ponad podstawową przemianę energii.
DEFICYT I DŁUG TLENOWY
Wykres
Dług tlenowy jest równoznaczny z deficytem, gdyby nie to, od razu po skończonej pracy częstość skurczów serca ze 130 zmniejszyłaby się do 70.
Patrz na okresy z Adaptacji wysiłku.
WYDOLNOŚĆ FIZYCZNE
Zdolność do realizowania ciężkich lub długotrwałych wysiłków fizycznych realizowanych z udziałem dużych grup mięśniowych bez szybko narastających procesów zmęczenia i warunkujących jego rozwój zmian w środowisku wewnętrznym organizmu.
Homeostaza – zdolność utrzymywania stałości środowiska wewnętrznego pomimo zaburzających ten stan wpływów środowiska zewnętrznego.
Czynniki warunkujące wydolność fizyczną:
Zdolność zaopatrywania tlenowego.
Zasób substratów energetycznych.
Sprawność usuwania produktów przemiany materii.
Sprawne procesy termoregulacyjne.
Tolerancja zmian zmęczeniowych.