Wykład- Nowożytne Idee Polityczne 29.11.2013
Demanarchia- demokracja statystyczna; losuje się przedstawicieli – ma to wyeliminować poczucie lepszości danej grupy, szczęście decyduje, nikt nic nie nadaje = gwarancja zasady równości
c.d.- anarchia/ anarchizm
Wolność : bezgraniczna, absolutna realizacja dwóch zakresów wolności: pozytywnej i negatywnej
Społeczeństwo: naturalna harmonia pomiędzy przyrodą a człowiekiem
Dobrowolność umów – mutualizm (społeczeństwo mutualistyczne- gwarantystyczne)
Równość i sprawiedliwość
Idea zmiany: pokojowo i rewolucyjnie (przemoc uzasadniona siłą państwa)
William Godwin
„Rozważania dotyczące sprawiedliwości politycznej”
Wolność (rozumne korzystanie z wolności), indywidualizm, szczęście
Chaos społeczny (bez zasad, regulaminów, wzorców zachowań), jako podstawa kreacji wolności- inspiruje do poszukiwań nowych dróg: „rozbudza umysł, uruchamia energię i inicjatywę społeczną”
Uspołecznienie własności
„wolne szkoły”
Rewolucja moralna
Samodoskonalenie (pół godziny pracy/dziennie)
Max Stirner (1806-1856)
„Jedyny i jego własność”
Indywidualizm „najkrańcowniejszy”
Krytyka: państwa, władzy, religii, własności oraz Boga, rodziny
Postulat zniesienia państwa i utworzenia „zrzeszenia egoistów”
Jednostka ma prawo zaspakajać swoje najbardziej skrajnie egoistyczne potrzeby
Zmiany wprowadzone w drodze „buncie jednostek egoistycznych” niezadowolonych z samych siebie
Krytyka prawa (traktowanego, jako symbol przemocy państwa) i „iluzji” równości wobec prawa
„Swój własny staję się dopiero wtedy, gdy ani zmysłowość, ani żadna inna siła (Bóg, ludzie, zwierzchnicy, prawo, państwo, kościół) nie ma mnie w swej władzy ,ale ja sam”
Warunek szczęścia: nieograniczona wolność
Własność jako władanie siłą i rozporządzanie swoją wolą
Wszelkie więzi międzyludzkie są złe
ANARCHIZM INDYWIDUALISTYCZNY
Pierre Joseph Proudhon
Wolność – równość – sprawiedliwość
Mutualizm
Krytyka własności prywatnej i (jedynie dopuszczalna własność spółdzielcza uzyskiwana w wyniku pracy)
System wymiany towarowej
Zmiany systemowe wprowadzane w sposób pokojowy (przeciwnik rewolucji i strajków)
Prawo powinno być zastąpione dobrowolnymi umowami
Likwidacja sądownictwa – dobrowolność w poddawaniu się karze
Pozytywna rola rodziny
Studiom przejściowe: ustrój federacyjny
Krytyka władzy i rządzenia
Michaił Bakunin
Wolność absolutna – „nie można pozbawić cząstki wolności nie niewoląc całkowicie”
Władza demoralizuje wszystkich
Kolektywistyczne społeczeństwo anarchistyczne- realizacja zasady równości, zniesienie własności prywatnej, zniesienie prawa dziedziczenia, tworzenie „spółdzielczych stowarzyszeń pracy”, prawa polityczne tylko dal pracujących
Żywiołowa rewolucja robotniczo- chłopska (bez walki społeczeństwo jest martwe)
Instynkt społeczny- samorealizacja człowieka (wartość pracy i czasu wolnego)
Krytyka religii jako „pomocnicy” państwa w niewoleniu ludzi- krytyka demokracji
Ryzyko związane z rozwojem nauki (ludzie mogą narzucać innym swe poglądy, manipulować nimi; Ci którzy nie mają doświadczenia i możliwości sprawdzenia, wierzą w to, co narzuca im wykształcona grupa
Piotr Kropotkin
Wolność- równość
Społeczeństwo samorzutnie powstałych wspólnot produkcyjnych- wolnych federacji komun i gmin (w ramach ich funkcjonowania nie ma własności prywatnej)
Uspołecznienie własności prywatnej- „każdemu według potrzeb”
Waga czasu wolnego (4-5 godzin pracy, do 45-50 roku życia)
Idea społeczeństwa solidarnego, rozumna, wzajemna pomoc ludzi (współdziałanie, jako naturalna cecha ludzi), zaufanie do nauki
Parlamentaryzm to przypadkowość
Rewolucja, jako narzędzie zmian
Georges Sorel
Całkowite zniesienie instytucji państwowych
Negacja działalności politycznej
Syndykaty (zrzeszenia w oparciu o związki zawodowe) robotnicze- zrzeszenia wytwórcze, rządzone przez robotników i powiązane w luźną federację
Wielka rola mitów, pobudzających emocjonalnie, jako „wyobrażeń zwycięskich walk”
Mit strajku powszechnego
Idea robotnika wewnętrznie ukształtowanego, pełnego poświęceń „artysty i żołnierza” – wielka rola pracy