Badania ilościowe – weryfikacyjne opierają się o hipotezę, które są weryfikowane.
hipoteza zawsze dotyczy relacji między zmiennymi, ustalamy współzmienność zjawisk.

Masowość duże ogromne populacje, które są proporcjonalnie ustalone do całej grupy, mówimy o populacji reprezentatywnej.

Zmierzają do ustalenia prawidłowości.

Badania sondażowe nie są badaniami weryfikacyjnymi mimo że nazywane są jakościowymi, nie weryfikują założeń, one ustalają jakie coś jest.
Jeśli prowadzimy nigdy nie pojawiają się pytania o relacje między zmiennymi, głównie pytania diagnostyczne. Pytanie „Jakie?” są kluczowe, aby je rozróżnić od innych badań.

Badania ilościowe w metodologii postrzegamy najczęściej przez pryzmat weryfikacyjnych, stosujemy tę nazwę aby odróżnić je od badań masowych i ilościowych, ale typu diagnostycznego. Badania sondażowe(diagnostyczne) są czymś innym niż weryfikacyjne. Wspólną ich cechą jest jedynie to, że są robione na dużej populacji. Badania sondażowe nie zmierzają do weryfikacji hipotez zatem nie są one stawiane, nie ma zmiennych i nie ma w nich problemów weryfikacyjnych. Te elementy procedury nie pojawiają się również w studium przypadku. Badania weryfikacyjne zmierzają do potwierdzenia prawidłowości typu wpływ inteligencji emocjonalnej na jakość relacji partnerskich.

Badania ilościowe nie ukazują kontekstu badanych zjawisk, nie interesują nas okoliczności przeprowadzonych badań; są to badania oderwane z tła, mają one wymiar uniwersalny. Zdaniem zwolenników badań ilościowych te badania są okazane jako powierzchowne .Czasami to nastawienie zawarte w hipotezie może przesądzać o wynikach badań i mogą być one w jakimś zakresie przewidujące.

Podstawowym wymogiem badań ilościowych jest plan badawczy oraz teoretyczne uzasadnienie własnej koncepcji podejmowanych badań. Istotą dobrze przeprowadzonego badania jest również operacyjne zdefiniowanie zmiennych. Zmienną może być wychowanie, kształcenie, uczenie się. Operacyjne zdefiniowanie zmiennych oznacza takie jej ujęcie aby można było jej doświadczyć niejako, uchwycić ją i zmierzyć.

Atrybutem badań ilościowych jest to że narzucają one język odpowiedzi, bo teoria konstruowana w ramach założeń teoretycznych stanowi dla nas sztywną ramę w obszarze których dokonujemy obserwacji i wnioskowania. W badaniach ilościowych bazujemy na teorii i korzystamy z aparatu pojęciowego oraz definicji i wyjaśnień stosowanych w obszarze tej konkretnej teorii. Prowadzimy niejako do jej testowania.

Badania jakościowe to alternatywa badań ilościowych. Nieco większe przyzwolenie na elastyczność, postawę kreatywną, na możliwość zmiany prowadzenia badań. Problemy badawcze mogą być poddawane transformacją.
Są to sposoby eksplorowania i analizy zjawisk uwikłanych i usytuowanych w konteksty społeczne, historyczne i podmiotowe. Filozoficzna postawą tych badań jest fenomenologia, hermeneutyka i personalizm. Badania wyrastają z pedagogiki humanistycznej.
w ogólnym założeniu prowadzą do dokładnego poznania opisu i interpretacji. Prowadzą do eksploracji i odkrywania szczegółów dotyczących tego jak ludzie tworzą swój świat, rozumieją go czego doświadczają i jak interpretują te doświadczenia. Zmierzają one do holistycznego czyli całościowego opisu zarówno złożonej sytuacji jednostki jak i tła jej funkcjonowania. Celem tych badań może być stworzenie kategoryzacji, wykrycie elementarnych części składowych tego zjawiska charakterystyka struktury całościowej, ale nie zmierzają do weryfikacji. Typowe metody badań określa się mianem miękkich. Nazywa się je metodami naturalistycznymi, etnograficznymi, fenomenologicznymi.
Kolejna teza dotyczy specyfiki postępowania jakościowego badacza:
- badania zaczynają się od postawienia problemów badawczych ale badania mają charakter kolisty inaczej koło, spirala hermeneutyczna możemy wracać do punktu wyjścia.
- przed badaniami nie stawiamy hipotez natomiast pojawiają się w trakcie procesu badania jakościowego pewne oczekiwania autora badań, które pełnią funkcję swoistych oczekiwań, nastawień, mają charakter osobisty przeświadczeń badacza które pozwalają konstruować kolejne pytania badawcze. Te badania opierają się o prekonceptuaryzaję czyli badacz opiera się o pewne pojęcia i ich definicje, ale one nie tworzą sztywnej ramy ani dla obserwacji, wniosków, spostrzeżeń. Badacz jakościowy staje się częścią świata badanych. W toku prowadzenia badań musi uaktywnić zdolności empatyczne, dokonać wglądu i interpretacji sytuacji badanego zatem musi wejść w relacje partnerskie.