Marcin Orel – zmodyfikowany materiał edukacyjny

Kalendarium historii Polski 1945-2004

1945
Wkroczenie Armii Czerwonej do Warszawy.
Samorozwiązanie AK, aresztowanie 16 przywódców Polski Podziemnej przez funkcjonariuszy NKWD.
Skazanie w Moskwie 16 przywódców polskiego podziemia.
Utworzony został Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Wicepremierem został Stanisław Mikołajczyk (PSL) - do 1947 r.
Konferencja w Poczdamie ustaliła zachodnią granicę Polski.
Podpisanie przez Polskę karty Narodów Zjednoczonych.
1946
W Polsce odbyło się referendum ludowe; dotyczyło kwestii zniesienia senatu, reformy rolnej i nacjonalizacji przemysłu; wg oficjalnych - sfałszowanych przez władze komunistyczne -danych większość głosujących odpowiedziała 3 razy „tak”.
Pogrom Żydów w Kielcach.
1947
Wybory do Sejmu Ustawodawczego PRL.
Uchwalenie tzw. Małej Konstytucji w Polsce.
Początek akcji „Wisła”, wysiedlenie ludności ukraińskiej na Ziemie Zach.
1948
Konflikt w kierownictwie partii, potępienie Gomułki.
Połączenie różnych organizacji młodzieżowych w Związek Młodzieży Polskiej.
Bierut sekretarzem generalnym PPR po odsunięciu Gomułki.
Kongres Zjednoczeniowy: PPR i grupa rozłamowa z PPS tworzy PZPR.

1949
I Zjazd Związku Literatów Polskich, przyjęcie zaleceń stosowania w twórczości artystycznej tzw. „realizmu socjalistycznego”.
Utworzenie Państwowych Gospodarstw Rolnych.
Nasilenie ataków propagandy na AK („AK - zapluty karzeł reakcji”).
1950
Podpisanie układu granicznego między Polską i NRD w Zgorzelcu.
1951

zaostrzenie stosunków państwa z Kościołem w Polsce.
Uchwalenie Konstytucji PRL.
1952
Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję PRL.
1953

Władze PRL aresztowały prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego.
1955

Podpisanie układu sojuszniczego między państwami Europy Wschodniej i ZSRR w Warszawie (Układ Warszawski).
1956
Początek starć z władzami komunistycznymi w Poznaniu.
Wojska radzieckie rozpoczęły marsz na Warszawę w związku z zamieszkami w Polsce.
Uwolnienie prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego.

Powrót do władzy Władysława Gomułki usunięcie Bolesława Bierut
1960
W Warszawie odbyły się rozmowy prymasa S. Wyszyńskiego z W. Gomułką w celu rozwiązania kryzysu w stosunkach PRL z Kościołem katolickim.



1966
W Gnieźnie i Poznaniu odbyły się główne uroczystości milenijne pod przewodnictwem kardynała Wyszyńskiego (władze państwowe odmówiły przyjazdu papieżowi).
W Warszawie władze PRL dokonały konfiskaty kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej (kulminacyjnym elementem kościelnych obchodów tysiąclecia Chrztu Polski była peregrynacja po kraju tego obrazu).
1967
Zerwanie stosunków dyplomatycznych z Izraelem przez PRL.
W Warszawie odbyła się premiera „Dziadów” w inscenizacji K. Dejmka, która spowodowała falę zamieszek i represji.
1968
Początek wystąpień i manifestacji w Warszawie i innych miastach uniwersyteckich Polski, tzw. „wydarzenia marcowe”.
Wojska pięciu krajów-stron Układu Warszawskiego wkroczyły do Czechosłowacji.
1970
Początek „wydarzeń grudniowych” na Wybrzeżu Gdańskim, pierwszym sekretarzem KC PZPR został Edward Gierek (20 XII).
1971
Początek fali gwałtownych strajków w Polsce.
Na wiecu w Gdańsku Gierek pyta: „Pomożecie?”. Uczestnicy odpowiadają: „Pomożemy!”.
1972
Wizyta prezydenta Stanów Zjednoczonych Nixona w Warszawie (pierwsza wizyta prezydenta USA w Polsce).
Nawiązanie stosunków dyplomatycznych miedzy Polską a RFN.
1975
Reforma administracyjna - powołanie 49 województw zamiast 17, likwidacja powiatów.
1976
Nowelizacja konstytucji: zapis o przyjaźni z ZSRR i kierowniczej roli PZPR w państwie.
Powstanie w Warszawie Komitetu Obrony Robotnika.
1977
W Krakowie wielka demonstracja polityczna po pogrzebie S. Pyjasa, którego śmierć uznano za morderstwo polityczne.
W Warszawie po raz pierwszy od 20 lat, odbyło się spotkanie I sekretarza KC PZPR E. Gierka z prymasem Polski S. Wyszyńskim.
1978
Wizyta prezydenta Stanów Zjednoczonych Jimmy Cartera w Warszawie.
Wybór kard. Karola Wojtyły na papieża.
1979
Pierwsza wizyta Jana Pawła II w Polsce.
1980
W Gdańsku powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy pod przewodnictwem Lecha Wałęsy.
Podpisanie „porozumień sierpniowych” w Szczecinie, umowy społeczne w Szczecinie, Gdańsku i Jastrzębiu.
W Gdańsku utworzono Niezależny Samorządny Związek Zawodowy. „Solidarność” i powołano Krajową Komisję Porozumiewawczą pod przewodnictwem Lecha Wałęsy.
Odsłonięcie pomnika Poległych Stoczniowców w Gdańsku.Dymisja przywódców PRL Gierka i Jaroszewicza.
1981
W Warszawie odbyło się spotkanie Wojciecha Jaruzelskiego, kard. Józefa Glempa i Lecha Wałęsy w sprawie powołania Rady Porozumienia Narodowego.
Zjazd „Solidarności” (ok. 9.5 mln członków), idea budowy Polski Samorządnej.
Wprowadzenie w Polsce stanu wojennego, władzę objęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego z gen. Jaruzelskim na czele.
Ronald Regan ogłosił wprowadzenie sankcji gospodarczych wobec PRL, 29 XII, uznając odpowiedzialność ZSRR za stan wojenny w Polsce, Regan ogłosił sankcje gospodarcze wobec Moskwy.
1982
Sejm PRL zdelegalizował NSZZ „Solidarność”.
1983
Druga wizyta Jana Pawła II w Polsce.
W Polsce po 586 dniach zniesiono stan wojenny.
Pokojowa Nagroda Nobla dla Wałęsy.
1984
W Toruniu funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa (SB) uprowadzili i zamordowali ks. Jerzego Popiełuszkę.
1985
W Warszawie odbyło się spotkanie szefów partii i państw członkowskich Układu Warszawskiego; podpisano protokół przedłużający układ o 20 lat.
1986
Awaria elektrowni atomowej w Czernobylu.
Powołanie przez Wałęsę jawnego kierownictwa NSZZ „Solidarność”, próby legalizacji lokalnych struktur związku.
1987
Trzecia podróż papieża Jana Pawła II do Polski.
W Polsce odbyło się referendum; wg oficjalnego komunikatu wyborcy odrzucili rządowy program reform, a frekwencja wyniosła 68%.
1988
Wizyta Gorbaczowa w Polsce.
W Polsce rozpoczęła się druga w 1988 r. fala strajków.
Minister spraw wewnętrznych gen. Kiszczak ogłosił propozycję rozmów przy „okrągłym stole” z „Solidarnością”.
Powstanie Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie.
1989
W Warszawie rozpoczęły się rozmowy „przy okrągłym stole” pomiędzy przedstawicielami władz i opozycji.
W Warszawie przedstawiciele rządu i opozycji podpisali porozumienie o zakończeniu obrad „okrągłego stołu”; uzgodniono ponowną legalizację „Solidarności”, oraz przeprowadzenie wolnych wyborów do dwuizbowego parlamentu.
W Polsce odbyły się wybory parlamentarne, 35% miejsc w Sejmie i 99% w Senacie zdobyli kandydaci „Solidarności”.
Podróż Busha do Polski i Węgier, poparł on program reform w tych krajach.
Pierwsze posiedzenie Sejmu i Senatu III RP. Polska i Watykan wznowiły stosunki dyplomatyczne przerwane w 1945 r.
Wybór Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta PRL.
Sejm PRL powołał T. Mazowieckiego na stanowisko premiera; po raz pierwszy od 1945 r. w Polsce urząd ten objął niekomunista.

Zatwierdzenie przez Sejm i Senat tzw. „planu Balcerowicza”.
Zmiany w konstytucji: RP zamiast PRL, usunięcie zapisów o roli PZPR i sojuszu z ZSRR.
1990
Wejście w życie „planu Balcerowicza”.
W Warszawie odbył się XI zjazd PZPR, podczas którego partia ta uległa samorozwiązaniu.
Polska i Izrael wznowiły stosunki dyplomatyczne zerwane w 1967 r.
Ustawa o zniesieniu urzędu cenzury.
Przywrócenie nauczania religii w szkołach.

W wyborach prezydenckich w Polsce zwyciężył Lech Wałęsa.
1991
Powołanie rządu K. Bieleckiego.
„Klub Paryski” redukuje polski dług o 50%.

Papież Jan Paweł II złożył czwartą wizytę w Polsce.
Podpisanie polsko-niemieckiego traktatu o „dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy”, zawierający gwarancję granic i praw mniejszości narodowych”.
Oficjalne otwarcie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
Pierwsze wolne wybory w Polsce, powołanie rządu Olszewskiego (6 XII).
Polska została przyjęta do Rady Europy.
1992
W Moskwie B. Jelcyn i L. Wałęsa podpisali układ o przyjaznej i dobrosąsiedzkiej współpracy między Polską i Rosją.
Sejm przyjmuje ustawę lustracyjną.
Upadek rządu Olszewskiego po próbie ujawnienia danych o współpracownikach SB wśród parlamentarzystów przez min. A. Macierewicza.
Powołanie W. Pawlaka na urząd premiera.
Uchwalenie tzw. „Małej konstytucji”.
Rosja przekazała Polsce dokumenty archiwalne związane ze sprawą mordu w Katyniu.
Polskę opuściły ostatnie jednostki b. Armii Radzieckiej.
1993
Odwołanie rządu H. Suchockiej.
Rozwiązanie Parlamentu przez prezydenta Lecha Wałęsę.
Podczas wizyty w Warszawie prezydent Jelcyn oświadczył, iż Rosja nie sprzeciwia się członkowstwu Polski w NATO.
Opuszczenie Polski przez ostatnie oddziały armii b. ZSRR.
Wybory parlamentarne i sukces lewicy przy rozbiciu politycznym prawicy.
Rrezydent Jelcyn w liście do przywódców państw zachodnich ostrzegł ich przed przyjęciem Czech, Polski i Węgier do NATO.
Powołanie rządu W. Pawlaka.
Podczas wizyty w Brukseli prezydent Jelcyn stwierdził że Rosja nie zgodzi się na przystąpienie państw Europy Środkowo-Wschodniej do NATO.
1994
Prezydent USA W. Clinton podczas swojej wizyty w Polsce i państwach Europy Wschodniej przedstawił program „Partnerstwa dla Pokoju”.
Wniosek Polski o przyjęcie do Unii Europejskiej.
1995
Denominacja złotówki w stosunku 1:1000.
Odwołanie W. Pawlaka i powołanie J. Oleksego na urząd premiera.
Wizyta papieża Jana Pawła II w Skoczowie.
W drugiej turze wyborów prezydenckich w Polsce zwycięstwo odniósł Aleksander Kwaśniewski pokonując Lecha Wałęsę.

Oskarżenie premiera Oleksego o współpracę z obcym wywiadem.
1996
Powołanie W. Cimoszewicza na urząd premiera.
Tylko 1/3 obywateli uczestniczy w niejasno sformułowanym referendum uwłaszczeniowym.
Początek formalnych rokowań Polski dotyczących wstąpienia do NATO.
1997
Uchwalenie Konstytucji RP, która spotkała się z atakiem prawicy.
Podróż Jana Pawła II do Polski.
Polska, Czechy i Węgry zostały oficjalnie zaproszone do negocjacji w celu przystąpienia do Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO).
Wybory parlamentarne, zwycięstwo odniosły ugrupowania prawicowe- premierem J. Buzek .
Podpisanie konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską.
Uchwalenie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej.
1999
Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski złożył wizytę w Izraelu w sprawie restytucji mienia żydowskiego. Na zachodnim brzegu Jordanu prezydent Kwaśniewski spotkał się z przywódcą palestyńskim Jaserem Arafatem.
Przystąpienie Polski, Czech i Węgier do NATO.
2000
W wyborach prezydenckich na drugą kadencję prezydentem został wybrany Aleksander Kwaśniewski.
2001
Wybory do Sejmu i Senatu RP, w wyborach zwycięstwo odniosła partia SLD.
Decyzja o wysłaniu polskiego kontyngentu do Afganistanu.
Wizyta w Warszawie komisarza Unii ds. rozszerzenia, G. Verheugena, który zapewnił, że zakończenie negocjacji z Polską nastąpi w 2002 r. a przyjęcie Polski do UE w 2004 r.
2002
Rozpoczął się Narodowy Spis Powszechny, który trwał do 8 czerwca.
Prezydent podpisał ustawę likwidującą Urząd Ochrony Państwa. W miejsce urzędu powstanie: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu.
Pielgrzymka papieża Jana Pawła II w Polsce.
2003
Wizyta prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego w Waszyngtonie przygotowująca polityczno-wojskowy udział Polski w wojnie amerykańsko-irackiej.
Parlament Europejski poparł wniosek Polski i innych państw o przyjęcie do UE.
Odbyło się referendum unijne. W referendum akcesyjnym 77 % uprawnionych obywateli opowiedziało się za integracją Polski z Unią Europejską.
W polskiej strefie w Iraku podczas ostrzału konwoju, zginął pierwszy polski żołnierz, major Hieronim Kupczyk.
2004

Polska stała się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej.
Prezydent Aleksander Kwaśniewski wręczył nominacje premierowi Markowi Belce i pozostałym członkom rządu.