Dolistnie dokarmiamy rośliny po intensywnych opadach, w czasie suszy i gdy występują objawy niedoborowe.

Nawozy dolistne:

Mocznik (azot)

Magnez (siarczan magnezu)

Mikroelementy

Warunki dolistnego dokarmiania roślin:

1. dolistne stosowanie azotu w formie wodnego roztworu mocznika o stężeniu dostosowanym do upraw dokarmiany gatunków roślin i ich faz rozwojowych

2. dolistne stosowanie mikroelementów w formie wieloskładnikowych nawozów płynnych

3. dolistne stosowanie azotu łącznie z mikroelementami

4. dolistne stosowanie magnezu w formie 5% roztworu siedmiowodnego siarczanu magnezowego

5. dolistne stosowanie azotu łącznie z magnezem poprzez opryski roślin wodnym roztworem mocznika z dodatkiem 5% siedmiowodnego siarczanu magnezowego

6. dolistne stosowanie magnezu łącznie z mikroelementami poprzez opryski roślin 5% wodnym roztworem siedmiowodnego siarczanu magnezowego z wieloskładnikowym nawozem płynnym,

7. dolistne stosowanie azotu łącznie z magnezem i mikroelementami

Na wysoką efektywność nawożenia dolistnego wpływają głównie:

1. małe straty składników (większa ich część wchłaniana jest bezpośrednio przez rośliny);

2. nie przechodzenie składników w nieprzyswajalne formy (wyeliminowanie sorpcji chemicznej i biologicznej)

3. szybka interwencja w przypadku niedoboru składników w roślinach

4. łączenie nawożenia dolistnego z ochroną roślin i chemiczną walką z chwastami

Zalety dolistnego dokarmiania roślin:

• zapewnienie lepszej ciągłości w żywieniu roślin

• wyższa efektywność – oszczędność nawozów

• możliwość łączenia zabiegu w systemach ochrony roślin

• równomierne rozmieszczenie składników w łanie

Wady dolistnego dokarmiania roślin:

• konieczność wyposażenia gospodarstwa w odpowiedni sprzęt transportowo – przeładunkowy;

• nawozy płynne nie mogą być stosowane na zapas, co uniemożliwia uproszczenie organizacji prac związanych z nawożeniem.

Na efektywność nawozu dolistnego składają się:

• jego kompozycja

• procentowa zawartość i forma składników

• przyswajalność jego składników dla roślin

• właściwe zastosowanie

Prawidłowe przyswajanie jest możliwe wtedy gdy składniki pozostają rozpuszczone w wodzie.

Zwiększeniu przyswajalności służy:

• dodatek szeregu substancji powierzchniowo czynnych mających za zadanie poprawę równomierności pokrycia liścia lub owca cieczą roboczą i jego przyleganiem do rośliny(ważne podczas opadów atmosferycznych)

• antyodparowywanie spowalniające wysychanie roztworu nawozu

Im wyższy indeks solny, to nie dojdzie do redukcji plonu.

Kiedy istnieje potrzeba dolistnego dokarmiania roślin?

• Zawsze w stwierdzonych przypadkach niedoboru składników. Jest to najszybszy sposób do uzupełnienia niedoboru. W niekorzystnych warunkach pogodowych, np. w czasie suszy, chłodu.

• Przy zbyt niskim i zbyt wysokim pH gleby, kiedy większość mikroelementów wiązana jest w formie bardzo dostępnej

• W okresach intensywnego wzrostu biomasy

Fazy, w których można stosować dokarmianie dolistne:

• Zboża – w okresie krzewienia do kłosa

• Burak – dokarmiany jest zwykle 2-3 krotnie, co 15-20 dni, począwszy od fazy 6-8 liści

• Ziemniaki – dwukrotnie – przed kwitnieniem i po pojawieniu się zielonych jagód

• Na plantacji rzepaku zabieg ten możemy przeprowadzać od rozpoczęcia do wiosennej wegetacji do fazy zielonego pąka.

• U strączkowych pierwszy oprysk stosuje się po wytworzeniu przez rośliby 7-8 par liści, dugi natomiast po upływie 10-20 dni – przed rozpoczęciem kwitnienia roślin.

• Kukurydzę można dokarmiać kilkakrotnie, co 7-14 dni, do fazy początku wytworzenia kolb.

Zadanie

Oblicz ile kg azotu wprowadzi się z 6 dm³ INSOLU III zawierającego (N)/t o gęstości 1,19 g/cm³.

1 dm³ –1000 cm³

OZNACZANIE ZAWARTOŚĆI FOSFORU W GLEBIE

Źródła :

1) Pierwotne – związki fosforowe w skale macierzystej (np. apatyt)

2) Wtórne – nawozy organiczne i resztki pożniwne 15-85%, - mineralne nawozy fosforowe 20-85%

Całkowita zawartośc fosforu w glebie 0,03-0,15%

Z punktu widzenia dostępności fosforu dla roślin wyróżniamy związki:

• rozpuszczalne w wodzie – Ca(H_2­PO₄)₂, Mg(H₂PO₄)₂, NH₄H₂PO₄, NaH₂PO₄, KH₂PO₄

• rozpuszczalne w słabych kwasach –CaHPO₄ i MgHPO₄

• trudno rozpuszczalne – fosforany trójwapniowe Ca₃(PO₄)₂, bezpostaciowe fosforany żelazowe i glinowe Fe₃(PO₄)₂·8H₂O

Fosfor w roślinie występuje w formach: mineralnej i organicznej.

W formie mineralnej występuje w postaci soli: ortofosfarnów (V) i priofosforanów (V). Forma ta gromadzi się głownie w soku komórkowym i stanowi składnik układów buforowych utrzymujących stałe pH oraz w wakuoli, tworząc nierozpuszczalne sole z toksycznymi metalami.

Związki organiczne fosforu to przede wszystkim: estry, kwas fitynowy i jego sole, w tym fityna, fosfolipidy, fosfoproteidy, kwasy nukleinowe DNA i RNA, ATP, ADP, AMP, koenzymy. Rośliny pobierają fosfor w postaci anionów H₂PO₄^- i HPO^2-₄ oraz niewielkiej ilości fityny, Stężenie anionów fosforanowych w roztworze glebowym jest zwykle niższe niż w soku komórkowym; pierwiastek ten pobierany jest przez rośliny aktywne co wymaga nakładu energii.

Zawartość fosforu zależy od:

• właściwości buforowych gleby

• zawartości fosforu przyswajalnego

• pH gleby

• zawartości substancji organicznej

• temperatury gleby

• gatunku rośliny

Fosfor powoduje:

• lepszy rozwój systemu korzeniowego, co zwiększa pobieranie wody i składników pokarmowych oraz plonowanie rośliny, zwłaszcza wzrost organów spichrzowych.

• Natężenie fosforem powoduje wzrost wartości węglowodanów,

Objawy niedoboru fosforu: Matowe, ciemne liście, czasami z fioletowymi lub purpurowymi przebarwieniami na spodniej stronie blaszki liściowej i łodygach. Następnie zmniejszenie plonu z powodu słabego rozgałęzienia się roślin, opóźnionego rozwoju generatywnego, dojrzewania owoców i nasion.

Składniki pokarmowe występują w trzech formach pobieranych przez roślinę

aktywna- są to jony zawarte w roztworze glebowym, rośliny. z nich korzystają i bezpośrednio pobierają składniki pokarmowe;

ruchoma- jony które są zaabsorbowane przez kompleksy sorpcyjne gleby zatrzymywane są w kompleksie glebowym ale w sposób wymienny. To forma warunkowo dostępna, wtedy gdy wyczerpie się zapas aktywny.

zapasowa- są one w siatkach krystalicznych minerałów lub są zaabsorbowane w sposób niewymienny

OZNACZANI ZAWARTOŚCI MAGNEZU

Całkowita zawartość Mg w glebie- 0,5-6g/kg i tylko 5%jest dostępne

Źródła Mg w glebie

- najmniej odporne na wietrznie- augit, oliwin

- średnio odporne- biotyt, hornblenda, illit,

- odporne- montmorylonit

- zasobne w Mg- glaukonit, dolomit, magnezyt, epsomit,

Formy minerałów zasobne w Mg

- krzemiany i glinokrzemiany(augit, oliwin, biotyt, hornblenda, talk)

- węglany(dolomit, magnezyt,)

-siarczany(epsomit, kizeryt)

Zasobność gleb Polski- 44%niska zawartość, 34%średnia, 22%wysoka

Źródła Mg w glebie

-wietrzenie min zawierających Mg

-resztki organiczne

-obornik

-nawozy min(nawozy potasowe)

Straty Mg

-odprowadzanie wraz z plonami roślin

-opady atmosf Ca>Mg>K>Na- dotyczy gleb lżejszych

Pobieranie Mg przez rośliny zależy od:

-gat. roślin

-obecność w glebie niektórych kationów lub anionów

H+, Ca2+, K+

N-NH₄ – hamuje pobieranie Mg

N-NO_{3 –} ułatwia pobieranie Mg

Metoda kolorymetryczna:

-w przygotowanym wciągu z popiołu w stężonym HNO3 P występuje w postaci fosforanów(V) i w tej formie ulega oznaczeniu chemicznemu

-jedną z ważniejszych metod zastosowanych w oznaczeniach P w roślinach jest metoda wanadomolibdenowa. Kolorymetrycznemu oznaczaniu podlega rozpuszczalny żółto zabarwiony związek kompleksowy o niedostatecznie zdefiniowanym składzie chemicznym

-powstaje on w środowisku kwaśnym,w wyniku reakcji kw.fosforowego(V) z solą amonową kw.molibdenowego(V) w obecności soli amonowej kw.wanadowego(V)

-pełna intensywność zabarwienia roztworu występuje już po 5min a trwałość kompleksu nie zmienia się w czasie 5godz.

-oznaczanie prowadzi się w oparciu szereg wzorów

Metoda Egnera:

-polega na ekstrahowaniu z gleby P przyswajalnego za pomocą buforu mleczanowego. Bufor otrzymuje się w wyniku reakcji mleczanu wapnia z kw.solnym:

2(CH3CHOHCOO)2Ca+2HCl<=>2CH3CHOHCOOH+(CH3CHOHCOO)2Ca+CaCl2

-zalety roztworu ekstrakcyjnego (buforu mleczanowego):

>roztwór ten posiada pH=3,55 a więc bliskie pH rizosfery

>jest dobrze zbuforowany w stosunku do jonów wodorowych i wodorotlenkowych wpływających na rozpuszczalność fosforanów

>jony wapnia zawarte w roztworze ograniczają rozpuszczalność związków organicznych dzięki czemu przesącze są bezbarwne

-w ekstrakcie można również oznaczyć zawartość przyswajalnego potasu

-fosfor w przesączu glebowym oznacza się metodą kolorymetryczną