Charakterystyka elementów marketingu mix
1. Wstęp
Marketing jest to zespół zintegrowanych działań i instrumentów związanych z badaniem i kształtowaniem rynku, mających na celu kształtowanie produkcji, obrotu towarowego i usług z punktu widzenia potrzeb rynku. Marketing w sensie społecznym jest działalnością zmierzającą do usatysfakcjowania ludzi (zaspokojenia ich oczekiwań). Służy do ustalania i osiągania celów organizacji, zarówno przedsiębiorstw państwowych, jak i prywatnych oraz organizacji nienastawionych na zysk.W sensie gospodarczym jest to kategoria strukturalna, pewien system, składający się z elementów: produkt, cena, promocja, dystrybucja. Elementy te nazwane są kompozycją marketingową, czyli krótko - marketingiem mix.
2. Elementy marketingu mix
Elementami marketingu mix są:
- produkt
- cena
- promocja
- dystrybucja
2. 1. Produkt, jako element marketingu
Planowanie i wprowadzenie na rynek nowego produktu jest kluczową sprawą marketingu mix.
Z punktu widzenia producenta nowym produktem jest ten, który został wytworzony po raz pierwszy w danym kraju czy w danym przedsiębiorstwie. Absolutną nowością będzie produkt, który został wytworzony po raz pierwszy w świecie i wprowadzony na rynek zaspokaja nową potrzebę. Z punktu widzenia konsumenta nowy produkt wyróżnia się tym, że zaspokaja nową potrzebę, bądź w nowy sposób tę samą potrzebę. Każdy produkt ma swoją strukturę wyposażenia, tj. znak firmowy; jakość, kolor, opakowanie i usługitowarzyszące. Kompozycja tych elementów tworzy w świadomości konsumenta i innych firm konkurencyjnych określony image przedsiębiorstwa.
Produkt - jest to wszystko to, co przeznaczamy na wymianę, towary, usługi, przedsięwzięcia, projekty, miasta, gminy, itp. Jest to suma jego atrybutów mająca na celu zdolność zaspokajania potrzeb.
Wyróżniamy 6 grup asortymentowych:
- jakość
- asortyment
- opakowanie
- gwarancja usługi (serwis)
- marka produktu.
Marka produktu
Marka produktu - rysunek, litera (y), wyraz, kompozycja, kolorystyka
Funkcje marki produktu:
1. Identyfikacyjna produktu z nadawcą znaku (efekt monopolu)
2. Fikcyjne zróżnicowanie (w subiektywnym otoczeniu klienta może okazać się, że oferowany produkt, jest w rzeczywistości zupełnie innym produktem)
3. Gwarancyjna
- pewność dla klienta
- zobowiązanie dla producenta
4. Promocyjna (popieranie sprzedaży)
- sugestywność
- nośnik wyobrażenia
Rodzaje marek produktów:
1. Marki rodzajowe:
- Cologne
- Szampon
- ADIDAS
- Piwo, wino
- Ksero
2. Marki firmowe
- Fiat
- Ford
- FSO
3. Marki firmowo - informacyjne
- Mazda 323, 626
- Mercedes 190, 200, 300,...•4. Grupy produktów
- Krakus
- Otake
Marki indywidualne - najdroższa, ale silnie wyróżniająca produkt
Struktura marketingowa produktów:
- rdzeń produktu - podstawowa korzyść, jaką niesie produkt (w takiej postaci jeszcze produkt nie istnieje)
- produkt podstawowy
- produkt potencjalny - (rozszerzony o elementy niematerialne - usługi, gwarancje, itp.)
Struktura marketingowa produktu jest trzywarstwowa:
- rdzeń produktu - podstawową korzyścią, jaką daje produkt,
- produkt podstawowy - w tej postaci produkt może istnieć,
- produkt rozszerzony - o element niemarketingowy.
Cykl życia produktu rynkowego - podobieństwo do organizmów żywych, mierzy się go wielkością sprzedaży w czasie
Fazy życia produktu:
- wprowadzenie na rynek
- wzrost sprzedaży
- dojrzałość (sprzedaż osiąga maksimum)
- wycofanie
- każda faza posiada swój własny mix
Nowy produkt - może to być taki produkt, którego nigdy nie było lub na tyle zmodyfikowany, że przez klienta jest postrzegany, jako nowy.
2. Cena jako element marketingu
Cena jest to ważny element konkurencji przedsiębiorstwa, ustalana jest na podstawie kosztów produkcji, pewnego procentu zysku oraz oczekiwań konsumentów, które oparte są na przesłankach subiektywnych. Cena w zasadzie jest kategorią ściśle ekonomiczną, jednakże na jej poziom wpływają także czynniki psychologiczne. Każde przedsiębiorstwo, przy ustalaniu poziomu cen, musi wziąć pod uwagę ceny konkurentów i poziom ceny.
Elementy mixu cenowego:
1. Cena - właściwa kwota pieniędzy, którą klient płaci przy zakupie danego produktu
2. Kredyty - terminy płatności (np. towarowe, kupieckie)
3. Upusty - również opusty i rabaty
4. Promocja, jak element marketingu mix
Promocja jest to ogół technik aktywizujących sprzedaż, czyli metod i środków służących przedstawieniu firmy i jej produktu na rynku. Nie wystarczy, bowiem tylko wdrożyć produkt czy usługę, ale trzeba o jego istnieniu, cechach użytkowych i jakości nabywców i zachęcić ich do kupna. Przedsiębiorstwa muszą zbudować tzw. informację marketingową, której zadaniem jest informowanie, przekonywanie i skłanianie potencjalnego nabywcy do kupna danego produktu i wyjaśnienie, dlaczego produkt danego przedsiębiorstwa jest najlepszy. Program promocji obejmuje: reklamę, opakowanie, promocję sprzedaży, public relations i publicity, sprzedaż osobistą. Przygotowanie tego programu obejmuje identyfikację odbiorców, określenie celów promocji, przygotowanie formy przekazu, wybór kanału komunikacyjnego oraz ustalenie budżetu promocyjnego.
Promocja - jest to element systemu komunikacji firmy z otoczeniem. Firma kontaktuje się z otoczeniem na wiele różnych sposobów. Wyróżnia się 5 podstawowych instrumentów promocji:
- reklama
- promocja osobista (akwizycja)
- promocja uzupełniająca (dodatkowa), inaczej: handlowa lub sprzedaży
- public relations
- sponsoring
Reklama - instrument masowej komunikacji. Jej główną cechą jest odpłatność. Jest ona formą bezosobową.
Funkcje reklamy:
- informacyjna - w celu przekazania informacji o produkcie, niezwykle ważna w pierwszej fazie życia produktu.
- perswazyjna (nakłaniająca) - ma na celu kształtowanie nastawienia, postaw korzystnych w odniesieniu do firmy i produktu.
- przypominająca - ma za zadanie przypominanie o produkcie.
- konkurencyjna - polega na zakłócaniu przekazu reklamowego rywali
5. Dystrybucja, jako element marketingu mix
Dystrybucja jest czwartym i ostatnim elementem marketingu mix i obejmuje takie zagadnienia jak: charakterystyka kanałów dystrybucji, wybór pośrednika, system dystrybucji, a także warunki sprzedaży - formę i terminy zapłaty oraz sposoby regulowania należności.
Dystrybucja:
- kanały dystrybucji - znalezienie się produktu w określonej przestrzeni, w określonym miejscu (np. sklep)
- logistyka - fizyczne przemieszczanie produktu od producenta do klienta (dostawca – odbiorca; produkt dociera na czas w odpowiedniej ilości, asortymencie, formie i sposobie)
Dystrybucja
- miejsce
- czas
- ilość
- asortyment
- forma
- sposób
Kanały zbytu towarów konsumpcyjnych (na rynkach konsumpcyjnych)
Kanał pośredni - występują tu pośrednicy
Kanał bezpośredni - brak pośredników
4P 4C
Produkt Potrzeby i pragnienie konsumentów
Cena Koszt dla klienta
Dystrybucja Wygoda zakupu
Promocja Komunikacja
Rabat funkcjonalny – redukcja ceny dla pośredników handlowych w zamian za realizację przez nich określonych funkcji (odbioru dostaw, składowania produktów, promowanie produktów)
Próg rentowności oblicza się wg poniższych wzorów:
BEP ilościowy = (koszty stałe)/(cena – koszt jednostkowy zmienny)
BEP wartościowy = BEP ilościowy*cena, lub (KS/marża jednostkowa)*cena
BEP procentowy = (koszty stałe)/(popyt)*100
Dystrybucja intensywna - oferowanie produktów we wszystkich możliwych punktach sprzedaży na odpowiednim szczeblu kanału dystrybucji, w granicach rynku, który został geograficznie wyodrębniony.