Rola prezydencji w Unii Europejskiej

Klaudia Rudzka grupa D

EUROPEISTYKA ROK II

GENEZA

Rotacyjna Prezydencja Rady, tj. sprawowana według ustalonej kolejności przez państwa członkowskie Unii Europejskiej, towarzyszy procesowi integracji europejskiej od czasu ustanowienia w 1952 r. pierwszej Wspólnoty- Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Znalazła ona swoje miejsce w traktach rzymskich, a w ciągu następnych lat podlegała znaczącym zmianom wraz z rozwojem Wspólnot i Unii Europejskiej. ¹Zasadnicza funkcja prezydencji polega na praktycznym zarządzaniu pracami Rady (również Rady Europejskiej) oraz jej organów przygotowawczych, reprezentowaniu Rady w stosunkach z innymi instytucjami unijnymi, reprezentowaniu Unii w stosunkach z państwami trzecimi oraz organizacjami międzynarodowymi, ustalaniu agendy działania Unii. Zasadnicze zadanie Prezydencji obejmuje doprowadzenie do kompromisu w toku procesu decyzyjnego w coraz liczniejszej grupie państw członkowskich. (W celu przeprowadzenia pewnych wcześniej określonych prac przygotowawczych lub analiz Komitet Stałych Przedstawicieli może tworzyć komitety lub grupy robocze lub wyrazić zgodę na utworzenie takich organów. Sekretariat Generalny uaktualnia i podaje do wiadomości publicznej wykaz organów przygotowawczych. Jedynie komitety i grupy robocze umieszczone w wykazie mogą odbywać posiedzenia jako organy przygotowawcze Rady.) Ze względu na swój kierowniczy charakter prezydencja często postrzegana jest jako swoiste przywództwo całej Unii. Prezydencja ma charakter funkcjonalny, jest sumą powiązanych z funkcją sprawowania Prezydencji kompetencji- i powiązana jest ze statusem państwa jako członka Unii, a tym samym jej instytucji- Rady UE. Jej istota polega na powierzeniu- na mocy traktatów- szczególnych kompetencji na określony czas kolejno każdemu z państw członkowskich wchodzących w skład Rady UE. Wykonuje ono te kompetencje, korzystając z własnych zasobów i jest wspierane przez organ administracyjny Rady UE – Sekretariat Generalny, we współpracy z instytucjami unijnymi oraz pozostałymi państwami członkowskimi. W celu podniesienia efektywności procesu decyzyjnego w niektórych dziedzinach powierzano przewodniczenie stałym przewodniczącym : w organach przygotowawczych Rady (urzędnikom Sekretariatu Generalnego bądź przewodniczącym wybieranym na określony czas), obecnie – po wejściu w życie Traktatu z Lizbony- również w Radzie Europejskiej (przewodniczącemu Rady Europejskiej) i w Radzie do Spraw Zagranicznych (Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa). Tym samym prezydencja sprawowana rotacyjnie przez państwa członkowskie została ograniczona w ważnych dziedzinach UE na rzecz stałych organów unijnych wybieranych na określony czas, albo nominowanych na czas określony. Pierwsze nawiązanie do prezydencji znalazło wyraz w traktacie ustanawiającym Europejską Wspólnotę Węgla i Stali podpisanym w Paryżu 18 kwietnia 1951 r.(Wszedł w życie 23 lipca 1952r.) do Prezydencji odnosił się zwięźle jedynie art. 27 akapit drugi, stwierdzając :

„Prezydencję sprawują kolejno członkowie Rady przez okres trzech miesięcy według porządku alfabetycznego Państw Członkowskich”.

Traktaty rzymskie, tj. Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, podpisane 25 marca 1957r. (weszły w życie 1 stycznia 1958 r.), przejęły tę konstrukcję Prezydencji, przedłużając jedynie okres sprawowania Prezydencji do sześciu miesięcy. Ówczesny art. 146 akapit 2 TEWG stwierdzał :

„Prezydencję sprawuje kolejno przez okres sześciu miesięcy każde Państwo Członkowskie reprezentowanie w Radzie, według porządku alfabetycznego”.

Traktat o ustanowieniu jednej Rady i jednej Komisji Wspólnot (tzw. Traktat o fuzji), podpisany 8 kwietnia 1965r. (wszedł w życie 1 lipca 1967r.), był istotnym krokiem na drodze do strukturalnego zespolenia trzech ówczesnych Wspólnot (formalnie odrębnych organizacji międzynarodowych) poprzez ustanowienie wspólnych instytucji –Rady i Komisji. Uprzednio wspólnymi instytucjami były już Trybunał Sprawiedliwości i Parlament Europejski oraz organ doradczy- Komitet Ekonomiczno- Społeczny. W odniesieniu do Prezydencji Traktat o fuzji potwierdził istniejące wcześniej rozwiązania : art. 2 ustanawiającym wspólną Radę potwierdzał formułę Prezydencji uzgodnioną wcześniej w stosowanych artykułach TEWG i TEWEA, stwierdzając (w akapicie drugim) :

„ Prezydencję sprawują kolejno członkowie Rady przez okres sześciu miesięcy, według porządku Państw Członkowskich : Belgia, Niemcy, Francja, Włochy, Luksemburg, Niderlandy”. Było to potwierdzeniem alfabetycznej kolejności sprawowania Prezydencji przez kolejne państwa członkowskie. Traktat o fuzji wprowadzał również zmiany , które miały istotny wpływ na rolę i efektywność Prezydencji:

-ustanawiał on (w art. 4) Komitet Stałych Przedstawicieli Państw Członkowskich (COREPER), którego zadanie miało polegać na przygotowaniu prac Rady i wykonywaniu innych zadań zleconych przez Radę (ówczesny art. 151 ust. 1 TEWG);

-na mocy art. 5 Rada uzyskała uprawnienie do nadania sobie regulaminu wewnętrznego (ówczesny art. 151 ust. 3 TEWG), w którym można było sprecyzować zadania Prezydencji.

Rozwój formalny podstaw prawnych Wspólnot w tym sprecyzowania nowych zadań Prezydencji znalazł wyraz w Jednolitym Akcie Europejskim² (17 i 28 luty 1986r.) (wszedł w życie 1 lipca 1986 r. ) powierzył on prezydencji kompetencje w zakresie działania Europejskiej Współpracy Politycznej oraz Rady Europejskiej. Z powodu powiększenia się liczby członków zmieniono też zasady obejmowania przewodnictwa, ustalając kolejność na kilka lat w przód, nadal jednak po części w oparciu o porządek alfabetyczny. Porządek ten porzucono dopiero w Traktacie z Maastricht, który powierzył ustalenie listy kolejnych przewodnictw Radzie UE. Ponadto, dokument ten rozszerzył możliwości prezydencji, szczególnie w zakresie Unii Gospodarczo-Walutowej oraz II i III filara, w których pozycja kraju przewodniczącego Radzie wzrosła dodatkowo po traktacie amsterdamskim. Traktat Amsterdamski wprowadzał zmiany dotyczące zwłaszcza II i III filarów UE. W ramach WPZiB ( II filaru) pozycja Prezydencji została umocniona : Prezydencja przejęła odpowiedzialność za realizację wszystkich decyzji podejmowanych w ramach WPZiB. Uprzednio odpowiadała jedynie za realizację wspólnych działań. W toku realizacji działań WPZiB Prezydencję zaczął wspierać sekretarz generalny Rady UE, który objął równocześnie funkcję Wysokiego Przedstawiciela do spraw WPZiB. Prezydencji powierzono- na podstawie jednomyślnej decyzji Rady UE- wprowadzenie negocjacji (przy współudziale, w miarę potrzeby, Komisji Europejskiej) z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi w celu zawarcia umów międzynarodowych w ramach II i III filarów UE. Na zlecenie Prezydencji Wysoki Przedstawiciel do spraw WPBiZ podejmował „dialog polityczny ze stronami trzecimi”. W ramach III filaru UE( którego nazwa została zmieniona na „współpracę policyjną i sądową w sprawach karnych” ,wcześniej współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych) .

W 1974 r. ministrowie spraw zagranicznych w ramach „rozmów w Gymnich” (nieformalne spotkania ministrów spraw zagranicznych Unii Europejskiej organizowane raz na pół roku – podczas każdej prezydencji, podczas których odbywa się nieformalna wymiana poglądów oraz konsultacje z państwami trzecimi. Nazwa pochodzi od pierwszego spotkania w Schloss Gymnich podczas Prezydencji Niemiec w 1973 roku. Konsultacje typu Gymnich zostały ustanowione na wniosek Wielkiej Brytanii i stanowiły forum konsultacji z USA)ustalili, że Prezydencja będzie prezentowała stanowisko państw członkowskich w dziedzinie Europejskiej Współpracy Politycznej w odniesieniu do zaprzyjaźnionych państw trzecich. Istotny wpływ na zacieśnienie współpracy w ramach EWP miała inwazja radziecka w Afganistanie. W celu umocnienia koordynacji ministrowie spraw zagranicznych uzgodnili podczas spotkania w Londynie (5-6 września 1981r.) powołanie zespołu trzech dyplomatów, reprezentujących prezydencję aktualnie sprawowaną, minioną i przyszłą. Formułę tę potwierdzono w tzw. Raporcie londyńskim (13 października 1981r.) dając tym samym początek formacjom „Trojek”.

“Trójka jest to system sprawowania przewodnictwa, który początkowo związany był z kooperacją 3 państw, aktualnie przewodniczącego pracom UE, państwa , które właśnie skończyło sprawować przewodnictwo i państwa, które przygotowywało się do przewodnictwa.” Taki system utrzymał Traktat o UE, pewne modyfikacje wprowadził natomiast w funkcjonowaniu tej formacji Traktat amsterdamski. Trójka została zastąpiona przez dwójkę, którą reprezentować mają państwo sprawujące przewodnictwo oraz kraj , który będzie sprawować urząd tuż po nim. Jednocześnie zachowano też w pewnym sensie charakter trójki, ponieważ w odniesieniu do Współpracy Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa pozostawiono system współpracy trzech państw: państwa sprawującego aktualnie Prezydencję , Wysokiego Przedstawiciela ds. WPZiB oraz Komisarza ds. stosunków zewnętrznych.”³

Jednocześnie zmieniały się, zwłaszcza po traktacie nicejskim, regulacje co do współpracy między prezydencjami, mające na celu zapewnienie ciągłości i koordynacji polityki unijnej.

PREZYDENCJA W RADZIE PO TRAKTACIE Z LIZBONY (13 XII 2007 r.)

Kluczowe zmiany w zasadach funkcjonowania prezydencji wprowadził Traktat z Lizbony. Ramy instytucjonalne dotyczą reformy głównych instytucji- partnerów Prezydencji i są nakierowane przede wszystkim na ograniczenie rotacyjnej Prezydencji w dziedzinach działania Unii o zasadniczym znaczeniu.

Na status Prezydencji bezpośredni wpływ mają :

-Ustanowienie urzędu Wysokiego Przedstawiciela do Spraw Zagranicznych i Bezpieczeństwa i podporządkowanie mu Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych.

-Usamodzielnienie się urzędu Sekretarza Generalnego kierującego Sekretariatem Generalnym Rady UE.

-Powierzenie przewodniczenia niektórym komitetom i organom przygotowawczym Unii, nie związanym z Prezydencją, np. przewodniczącym Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa jest przedstawiciel Wysokiego Przedstawiciela, Eurogrupie(powstały w 1997 roku nieformalny element struktury decyzyjnej w Unii Gospodarczej i Walutowej. W jej skład wchodzą ministrowie finansów z państw strefy euro.) przewodniczy przewodniczący wybierany większością głosów na dwa i pół roku przez ministrów państw członkowskich, których walutą jest euro, niektórym organom przygotowawczym przewodniczą urzędy Sekretariatu Generalnego Rady bądź wybierani na określony czas przewodniczący.

⁴FUNKCJE PREZYDENCJI :

Powszechnie wyróżnia się następujące funkcje Prezydencji:

-funkcję zarządzającą

-funkcję planistyczną

-funkcję mediacyjną

-funkcję współpracy z instytucjami unijnymi

-funkcję reprezentacyjną w stosunkach zewnętrznych

Czasami wyodrębnia się również szczególną funkcję w toku negocjowania traktatów rewizyjnych oraz funkcję symboliczną.

Funkcja zarządzająca – główną funkcją prezydencji jest zarządzanie pracami Rady UE oraz organami przygotowawczymi Rady. W wyniku wejścia w życie Traktatu z Lizbony ograniczony został przedmiotowy zakres kompetencji Prezydencji poprzez ustanowienie przewodniczącego Rady Unii Europejskiej i Wysokiego Przedstawiciela. W pozostałym zakresie rotacyjna Prezydencja ma do spełnienia formalne funkcje zarządzające, polegające na sprawnym przewodniczeniu składom Rady UE (poza Radą do Spraw Zagranicznych) oraz odpowiednim organom przygotowawczym.

Szczegółowe uprawnienia i obowiązki Prezydencji w tej mierze określone są w Regulaminie wewnętrznym Rady przyjętym 1 grudnia 2009r. (Regulamin Rady UE). Ustanawia on zasady organizacji i przeprowadzenia głosowania oraz zasady, które wiążą Prezydencję w celu zapewnienia sprawnego przebiegu obrad. Stosownie do tych zasad Prezydencja może ograniczyć liczebność delegacji, ustalić kolejność omawiania poszczególnych punktów programu oraz czas dyskusji nad nimi, ograniczyć czas wystąpień w toku dyskusji, zwrócić się do delegacji o przedstawienie ich stanowisk na piśmie wraz z uzasadnieniem, zwrócić się do delegacji, które zajmują podobne stanowisko, aby wyznaczyły one spośród siebie delegację, która takie stanowisko przedstawi. W niektórych przypadkach przedstawiciel jednego z pozostałych państw grupy sprawującej Prezydencję może zastąpić przedstawiciela państwa działającego w ramach sześciomiesięcznego okresu lub przejąć niektóre zadania, działa on wówczas zgodnie z instrukcjami tego państwa. Szczegółowe postanowienia mające zapewnić sprawność obrad Rady UE, do których musi się stosować Prezydencja, określone są w Załączniku V do Regulaminu Rady UE. Zawiera on zasady przygotowania i prowadzenia posiedzeń Rady.

⁵Drugim istotnym aspektem funkcji zarządzającej Prezydencji jest jej rola w przygotowaniu agendy prac. Ramy organizacyjne w tej mierze określa art. 3 Regulaminu Wewnętrznego Rady UE. Obecnie Prezydencja działa w ramach 18 – miesięcznego programu, na podstawie którego sporządza wstępny porządek obrad, składający się z dwóch części: „Obrady ustawodawcze” i „Działania o charakterze nieustawodawczym”. Każda z tych części zawiera punkt A i punkt B, przy czym w punkcie A umieszczane są takie tematy, których zatwierdzenie przez Radę UE jest możliwe bez dalszej dyskusji. W ramach tej funkcji szczególna rola przypada Radzie do Spraw Ogólnych, która zapewnia spójność prac różnych składów Rady, przygotowuje posiedzenia Rady Europejskiej i zapewnia ich ciągłość. Zasadnicze znaczenie dla państwa sprawującego Prezydencję ma solidna współpraca z własnym Stałym Przedstawicielstwem, Komitetem Stałych Przedstawicieli (COREPER) oraz z sekretarzem generalnym i Sekretariatem Generalnym Rady, który po roku 1980 (wraz z nominacją „mocnego” sekretarza generalnego ) stał się swego rodzaju sekretariatem Prezydencji.

• Funkcja planistyczna - związana jest z projektowaniem działalności Rady. W ramach realizacji tej funkcji państwa sprawujące prezydencję wyznaczają główne kierunki działań oraz cele, jakie chcą osiągnąć podczas swojego przewodnictwa; projekty programów przygotowywane są dla trzech państw sprawujących wspólnie prezydencję (na 18 miesięcy) oraz dla każdego państwa z osobna. Programy zawierają priorytety danego państwa na czas przewodnictwa oraz główne tematy przewidziane na obrady Rady, a także planowane projekty legislacyjne i decyzje operacyjne.

• Funkcja mediacyjna - wiąże się ona z prowadzeniem mediacji w ramach Rady pomiędzy jej członkami. Przedstawiciele prezydencji powinni uzgadniać często odmienne stanowiska poszczególnych państw, szanując przy tym zasadę neutralności oraz wstrzemięźliwości w formowaniu własnych interesów. Znaczenie tej funkcji wzrosło po wejściu w życie Traktatu z Lizbony i objęciu większej ilości spraw głosowaniem kwalifikowaną większością głosów. Jednocześnie jednak na osłabienie możliwości mediacyjnych prezydencji wpłynęło wprowadzenie stanowisk Przewodniczącego Rady Europejskiej oraz Wysokiego Przedstawiciela, którzy również mogą pełnić rolę mediatorów uzgadniających kompromisy pomiędzy państwami członkowskimi.

• Funkcja współpracy z instytucjami unijnymi - prezydencja ma za zadanie reprezentowanie Rady w tzw. trialogu, a więc w politycznej kooperacji z Parlamentem Europejskim i Komisją w zakresie unijnego procesu decyzyjnego. Ponadto po traktacie lizbońskim państwo obejmujące przewodnictwo w Radzie odpowiada także za współpracę z parlamentami narodowymi, których znaczenie w kształtowaniu polityki Unii wzrosło.

• Funkcja reprezentacyjna w stosunkach zewnętrznych - funkcja ta wiąże się z kierowaniem szeroko pojętą polityką zewnętrzną UE. Po wejściu w życie traktatu lizbońskiego rola prezydencji rotacyjnej została znacząco zredukowana na rzecz Wysokiego Przedstawiciela do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, który reprezentuje Unię w stosunkach z państwami trzecimi, a także przewodniczy Radzie Spraw Zagranicznych (FAC). Państwo sprawujące przewodnictwo prowadzi obrady tego składu Rady tylko w przypadku, gdy przedmiotem spotkania są zagadnienia związane ze  Wspólną Polityką Handlową.  
Można ponadto wskazać, iż prezydencja pełni rozmaite funkcje symboliczne. Pozwala ona bowiem państwu obejmującemu przewodnictwo zaprezentować się przed innymi krajami Unii, pokazać swoje „europejskie oblicze” i określić rolę, jaką widzi dla siebie w procesie integracji europejskiej. Z drugiej strony, rządy sprawujące prezydencję często wykorzystują ją dla budowania wizerunku na krajowej arenie politycznej. Ponadto, przewodnictwo w Radzie jest ważnym elementem budowania europejskiej tożsamości obywateli, zaś poprzez przenoszenie „agendy narodowej” na szczyty unijnej polityki pełni istotną rolę w legitymizacji polityki Unii Europejskiej.

⁶ZASADY OBEJMOWANIA PREZYDENCJI

Początkowa kolejność obejmowania prezydencji oparta była na porządku alfabetycznym. Ponieważ lista państw przygotowana była w języku francuskim, pierwszym krajem, który objął wspólnotowe przywództwo - jeszcze w ramach Wysokiej Władzy EWWiS - były Niemcy (fr. Allemagne). Wraz z przedłużeniem kadencji przewodnictwa z 3 do 6 miesięcy ułożono nową listę, opartą o nazwy państw językach narodowych, dlatego też pierwszym krajem sprawującym wspólnotowe przywództwo po traktatach rzymskich została Belgia. Kolejne zmiany w kolejności zachodziły wraz z rozszerzeniem o nowych członków, których trzeba było uwzględnić w kolejce. Ostatecznie porzucono porządek alfabetyczny, ustalając nowe listy w oparciu o czynniki takie, jak wielkość kraju, czy podział na „starych” i „nowych” członków. Ważnym elementem, który pojawił się na początku lat 90-tych, była tzw. trojka, która oprócz państwa sprawującego prezydencję obejmowała państwo, które właśnie zakończyło swoją kadencję oraz państwo, które miało przewodnictwo przejąć. Ta forma współpracy powstała w sposób naturalny jako forma współpracy i koordynacji władz krajów przewodniczących Radzie. Ostatecznie przyjęto model trio prezydencji, sprawujących półtoraroczne kadencje, których skład jest wybierany zależnie od wielkości i położenia państw. Kryteria doboru mają na celu tworzenie odpowiednio „wymieszanych” grup, w których znajdowałyby się zarówno państwa mniejsze, jak i większe, a także by obok krajów z „nowej dwunastki” występowały kraje „starej Unii”, mające doświadczenie w sprawowaniu przywództwa.

Sprawowanie prezydencji w UE wymaga umiejętnej oceny czy propozycja jest już gotowa aby przekazać ją z grupy roboczej do COREPER-u lub z COREPER-u do ministrów. Jednak umiejętności dyplomatyczne są tutaj najważniejsze. Trzeba wiedzieć w jakiej kolejności udzielać głosu w dyskusji państwom członkowskim , aby zwiększyć szansę akceptacji bądź też odrzucenia określonej propozycji, kiedy ogłaszać przerwy na kawę oraz jak wybrać odpowiedni moment aby zasugerować tzw. 'kompromis prezydencji'⁷ Prezydencja odpowiada za ostateczny kształt agendowy przed każdą sesją Rady, przewodniczy wszystkim komitetom i spotkaniom COREPER. Przewodniczący, które to miano oficjalnie nosi minister spraw zagranicznych państwa sprawującego przewodnictwo, określany jest jako pośrednik. Sprawuje rolę , która w pewien sposób pokrywa się z mediacyjną rolą Komisji. Jednak Rada ma dużo więcej możliwości w prowadzeniu negocjacji.

⁸Kraj sprawujący prezydencję jest odpowiedzialny za planowanie i ustalenie daty spotkań Rady oraz za przewodniczenie w tych spotkaniach. Traktat o UE, w wersji Traktatu nicejskiego mówi o co najmniej dwóch spotkaniach rocznie, jednak konkluzje z Sewilli precyzują iż będą to cztery spotkania w roku. Każda prezydencja ma obejmować dwa szczyty RE na początek i na zakończenie jej trwania. Spotkania RE trwają zazwyczaj 2 dni i odbywają się w weekendy, mają raczej nieformalny przebieg. Ogólne zasady określone są w pkt. 6-13 Konkluzji szczytu w Sewilli z 2002 r. w Aneksie 1. Są to formalne reguły określające sposób przeprowadzenia tych spotkań .Bardzo ważne są również rozmowy tzw. ' rozmowy przy kominku “na których najczęściej są formułowane konkluzje , a rozmowy trwają nawet przez pół nocy. Drugiego dnia po zwyczajowym zrobieniu grupowej fotografii, odbywa się ostatnie posiedzenie RE i wtedy konkluzje nabierają ostatecznej formy. Szczyt kończy się konferencją prasową prezydencji i Komisji Europejskiej, na której ogłaszane są konkluzje. Kraj sprawujący prezydencję reprezentuje również UE na scenie międzynarodowej, występując jako rzecznik UE w stosunkach zagranicznych.

Każde państwo członkowskie przygotowujące się do przejęcia prezydencji określa obszary i zagadnienia, którym chciałoby podczas swojej kadencji poświęcić szczególną uwagę. Państwo wybierając zagadnienia musi wziąć pod uwagę interes narodowy wszystkich członków Wspólnoty oraz wiele czynników zewnętrznych np. Sytuację na międzynarodowej i wewnętrznej scenie politycznej czy też postęp prac UE w poszczególnych dziedzinach. Do zadań Prezydencji należy:

*opracowanie kalendarza spotkań Rady UE I przygotowanie jej prac, porządku posiedzeń

*zapewnienie sprawności i ciągłości pracy Rady UE

*sprawowanie pieczy nad przebiegiem dyskusji w trakcie posiedzeń

*poszukiwanie kompromisu

*reprezentowanie Unii w sprawach II filaru

*reprezentowanie UE na forum organizacji międzynarodowych i podczas konferencji

⁹1 stycznia 2010 r. prezydencję UE objęła Hiszpania. Była to 4 prezydencja tego kraju, pierwsza prowadzona na nowy sposób według Traktatu z Lizbony. Szefem tej prezydencji był premier Jose Luis Rodriguez Zapatero. Przystępując do Wspólnotowy w 1986 r. Hiszpania była jednym z gorzej rozwiniętych państw pod względem gospodarczym. Przez następne lata stała się największym beneficjentem UE, który wyraznie zyskał przystępując do struktur unijnych. Pierwsze dwie prezydencje w 1989 i 1995 r. określane są jako „symboliczne” . Ich główną rolą było nadanie członkostwu hiszpańskiemu odpowiedniej rangi oraz wzmocnienie pozycji państwa.Trzecia prezydencja z 2002 r. , pod przewodnictwem Jose Mari Anzara , ukazała bardzo dobre relacje tego państwa z Wlk. Brytanią , głosiła hasła 'skuteczność ' i ' więcej Europy' oraz cechowała się walką z terroryzmem czego skutkiem jest europejski nakaz aresztowania i wzmocniona współpraca sądowa i policyjna. Hiszpania swój program przygotowała wspólnie z Belgią i Węgrami, państwami, które obejmowały prezydencję następnie. Kluczowymi elementami programu rozpisanego do połowy 2011 r. były m.in. : walka z kryzysem i wprowadzenie Europy na ścieżkę stabilnego wzrostu gospodarczego, zatrudnienia, rozwoju innowacyjności ,poprawa nadzoru rynków finansowych; rozszerzenie agendy socjalnej, przede wszystkim pod kątem ludzi młodych, równości płci oraz walki z ubóstwem; realizacja tzw. programu sztokholmskiego, który dotyczy rozszerzenia współpracy w zakresie polityki bezpieczeństwa, azylowej, sprawiedliwości i praw obywatelskich. Symbolem potrójnej prezydencji było logo strony internetowej , która była przygotowana w 3 wariantach : hiszpańskim, belgijskim i węgierskim. Był to pierwszy przypadek w historii UE, kiedy trzy prezydencję posługują się wspólnym znakiem. W Hiszpanii miały odbywać się szczyty z państwami trzecimi, a ich gospodarzem miał być premier Jose Luis Zapatero, planowany na maj 2010 szczyt UE-USA odwołany został już w lutym. Prezydencja hiszpańska oceniana była jako chaotyczna.

¹⁰Polska, rozpoczynająca prezydencję w lipcu 2011 r., jest pierwszym i największym państwem tria, w skład którego wchodzą Królestwo Danii i Republika Cypryjska. Strona polska rozpoczęła współpracę w ramach tria z Danią oraz Cyprem już w roku 2008. Współpraca ta jest kontynuowana na bieżąco zarówno na poziomie Ministrów Spraw Zagranicznych trzech państw, jak i Koordynatorów ds. Przygotowań do sprawowania przewodnictwa każdego z państw tria.

Ważnym etapem prac koordynacyjnych w ramach tria na najwyższym szczeblu politycznym państw było  spotkanie premierów Rzeczypospolitej Polskiej i Królestwa Danii oraz Prezydenta Republiki Cypryjskiej. Spotkanie miało miejsce w dniu 9 maja 2011 r. w  Warszawie na zaproszenie premiera Donalda Tuska. Uczestnicy spotkania potwierdzili finalizowany aktualnie 18. miesięczny program naszej prezydencji grupowej podkreślając, że do najważniejszych elementów wspólnego programu trzech przewodnictw należeć będą, m.in. nowy budżet UE, sytuacja w Afryce Północnej, Partnerstwo Wschodnie oraz walka z bezrobociem i ubóstwem.  

Trójstronna współpraca Polska, Dania, Cypr jest także prowadzona i rozwijana na szczeblu zainteresowanych ministerstw oraz urzędów i instytucji centralnych, w tym także Sejmu i Senatu.

Głównym zadaniem polskiej prezydencji jest wprowadzenie Unii Europejskiej na tory szybkiego wzrostu gospodarczego i wzmocnienie siły politycznej wspólnoty. Aby ten cel zrealizować, polska prezydencja chce skupić się na trzech podstawowych priorytetach: „Integracji europejskiej jako źródle wzrostu”, „Bezpiecznej Europie” i „Europie korzystającej na otwartości”. Wzmocnienie wzrostu gospodarczego ma nastąpić przez rozwój rynku wewnętrznego (w tym elektronicznego) i wykorzystanie budżetu unijnego do budowy konkurencyjnej Europy – to myśl przewodnia polskiej prezydencji. Jednym z narzędzi zapewniających trwały wzrost gospodarczy w skali całej Europy powinien być nowy, wieloletni budżet Unii. Największym wyzwaniem dla polskiej prezydencji jest kryzys w strefie euro i pomoc dla zadłużonej Grecji.

¹¹PREZYDENCJA CZESKA (1.01.2009 – 30.06.2009)

-motto : “Europa bez Barier”, wyraża cztery podstawowe wolności:

wolny obrót towarów, kapitału, pracowników i usług.

-Do priorytetów Prezydencji Republiki Czeskiej należały : ekonomia, energetyka oraz stosunki zewnętrzne, polityka zagraniczna

-Program pracy i priorytety Czech w Prezydencji Unii Europejskiej został przedstawiony

przez premiera, M. Topolánka oraz wicepremiera A. Vondra w Pradze, 6 stycznia 2009.

Kluczowe priorytety wyrażają sie w trzech „E’’: Ekonomia, Energia i Europa w świecie.

-Sukcesorem prezydencji czeskiej była Szwecja (VII 2009) Priorytetami szwedzkiej Prezydencji będzie opracowanie i przyjęcie Strategii Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego, Europejska Polityka Sąsiedztwa oraz opracowanie Programu Sztokholmskiego w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości na lata 2010 – 2014.

¹²PREZYDENCJA FRANCUSKA (1.07.2008 – 31.12.2008)

-priorytety : energia i zmiany klimatyczne, imigracja, obrona i reforma Wspólnej Polityki Rolnej.

-Francuska prezydencja kładła silny nacisk na sprawy, które będą miały wpływ na przyszłość Europy - badania, nowe technologie, polityka kosmiczna (Galileo, Europejski Instytut Technologiczny), a także programy wymiany studentów (Erasmus).

-ustanowienie nowych relacji Unii Europejskiej z Rosją i Stanami Zjednoczonymi po wyborach prezydenckich w tych krajach. Przewidziany szczyt UE-Chiny.

- zwiększenie budżetu europejskiej obrony, w celu zapewnienia większej wiarygodności Europejskiej polityce bezpieczeństwa i obrony.

BIBLIOGRAFIA :

1. Prezydencja W Unii Europejskiej : instytucje, prawo i organizacja/ red. nauk. Artur Nowak-Far. Warszawa : Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, 2010.

2. Prezydencja w Unii Europejskiej. Analizy i doświadczenia, red. K. Szczerski, Kraków 2009

3. Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej- biuletyn informacyjny, wyd. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2011

4. Barcz J., Koliński A., Jednolity Akt Europejski, Zagadnienia prawne i instytucjonalne, Warszawa 1990

5. Europeistyka w zarysie red. nauk. Alojzy Z. Nowak, Dariusz Milczarek; Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne: Warszawa 2006 r.

6. http://www.uniaeuropejska.org/prezydencja-w-radzie-ue

7. http://serwisy.gazetaprawna.pl/prezydencja/artykuly/527542,jakie_sa_glowne_zadania_prezydencji_w_radzie_ue.html

8. http://pl2011.eu/polish_denmark_cyprus_trio

9. http://www.euractiv.pl/prezydencja/spis_linie/hiszpaskie-przewodnictwo-w-ue-000009

10. Unia Europejska-organizacja i funkcjonowanie red.nauk. Michelle Cini; Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007

11. http://www.europe-direct.poznan.pl/joannafiles/Biuletyn/biuletyn_01_2009_-_Prezydencja_Czech.pdf

12. http://e-prawnik.pl/wiadomosci/informacje/priorytety-prezydencji-francuskiej-lipiec-grudzien-2008.html

---

1. „Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej”- biuletyn informacyjny, wyd. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2011↩

2. Barcz J., Koliński A., Jednolity Akt Europejski, Zagadnienia prawne i instytucjonalne, Warszawa 1990↩

3. Europeistyka w zarysie ' red. nauk. Alojzy Z. Nowak, Dariusz Milczarek; Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne: Warszawa 2006 r. str. 84↩

4. Prezydencja w Unii Europejskiej. Analizy i doświadczenia, red. K. Szczerski, Kraków 2009↩

5. Prezydencja W Unii Europejskiej : instytucje, prawo i organizacja/ red. nauk. Artur Nowak-Far. Warszawa : Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, 2010.

   ↩

6. http://www.uniaeuropejska.org/prezydencja-w-radzie-ue↩

7. 'Unia Europejska-organizacja i funkcjonowanie' red.nauk. Michelle Cini; Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007↩

8. http://serwisy.gazetaprawna.pl/prezydencja/artykuly/527542,jakie_sa_glowne_zadania_prezydencji_w_radzie_ue.html↩

9. http://www.euractiv.pl/prezydencja/spis_linie/hiszpaskie-przewodnictwo-w-ue-000009↩

10. http://pl2011.eu/polish_denmark_cyprus_trio

    ↩

11. http://www.europe-direct.poznan.pl/joannafiles/Biuletyn/biuletyn_01_2009_-_Prezydencja_Czech.pdf↩

12. http://e-prawnik.pl/wiadomosci/informacje/priorytety-prezydencji-francuskiej-lipiec-grudzien-2008.html↩